Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kalsiyum karbonat, halk arasında kireç taşı olarak bilinen bir tür kimyasal bileşiktir. Bileşik formülü CaCO3 şeklindedir. Bu bileşik doğada en fazla eski kayaçlarda ve deniz kabuklarında bulunur. Kalsiyum karbonat, antiasitlerin bir üyesi olsa da, fazlası biyolojik olarak zararlıdır.
| |||
 | |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Kalsiyum karbonat | |||
| Tanımlayıcılar | |||
| |||
3D model (JSmol) |
| ||
| ChEBI |
| ||
| ChEMBL |
| ||
| ChemSpider |
| ||
| ECHA InfoCard | 100.006.765 | ||
| EC Numarası |
| ||
| E numaraları | E170 ((renkler)) | ||
| KEGG |
| ||
PubChem CID |
| ||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII |
| ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
| ||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Molekül formülü | CaCO3 | ||
| Molekül kütlesi | 100,0869 gr/mol | ||
| Görünüm | İnce beyaz toz; tebeşir tadında | ||
| Koku | kokusuz | ||
| Yoğunluk | 2,711 gr/cm³ (kalsit) 2,83 gr/cm³ (aragonit) | ||
| Erime noktası | 1.339 °C (2.442 °F; 1.612 K) (kalsit) 825 °C (1.517 °F; 1.098 K) (aragonit) | ||
| Kaynama noktası | parçalanır | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 0,013 gr/L (25 °C) | ||
| Çözünürlük (seyreltik asitler içinde) | çözünür | ||
| Asitlik (pKa) | 9,0 | ||
| Kırınım dizimi (nD) | 1,59 | ||
| Yapı | |||
| Trigonal | |||
| 32/m | |||
| Termokimya | |||
Standart molar entropi (S⦵298) | 93 J•mol−1•K−1 | ||
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | -1207 kJ•mol−1 | ||
| Farmakoloji | |||
| (WHO) (DSÖ) | |||
| Tehlikeler | |||
| NFPA 704 (yangın karosu) | | ||
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |||
LD50 ((medyan doz)) | 6450 mg/kg (oral, sıçan) | ||
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |||
| PEL (izin verilen) | TWA 15 mg/m³ (toplam) TWA 5 mg/m³ (solunum) | ||
| AB İndeksi | Listede yer almamaktadır | ||
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1193 | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Diğer anyonlar | |||
Diğer katyonlar | |||
Benzeyen bileşikler | Kalsiyum sülfat | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Kalsiyum karbonatın doğada bulunduğu kayaçlar içinde en yoğun bilinenleri, aragonit, kalsit, , tebeşir, kireç taşı, mermer ve travertendir. Bir kayaç üzerinde kalsiyum karbonatın varlığının tespit edilmesi için hidroklorik asit veya sülfürik asit kullanılır.
Kimyasal özellikleri
- Kalsiyum karbonat, diğer karbonat türleriyle hemen hemen aynı özellikleri taşır. Güçlü asitlerle karşılaştığında karbon dioksit gazı açığa çıkar:
- CaCO3(k) + 2HCl(s) → CaCl2(s) + CO2(g) + H2O(s)
- Yine 840 °C'ye kadar ısınan kalsiyum karbonat, karbon dioksit açığa çıkarır ve entalpi 178 kJ/mol enerjisiyle kalsiyum oksit ve karbon dioksit oluşur:
- CaCO3 → CaO + CO2
Kullanım alanları
Kalsiyum karbonat, sanayide, mermer, tebeşir ve kireç taşı gibi farklı malzemelerin üretiminde yoğun olarak kullanılır. Aynı şekilde boya malzemelerinin üretilmesinde yoğun olarak bu bileşikten yararlanılır. PVC üretiminde de kullanılan kalsiyum karbonat, seramik yapımında yararlanılan bir moleküldür. Tıp alanında,genellikle Böbrek fonksiyonunu kaybetmiş, kandaki fosforu idrar yolu ile atamayan kronik böbrek yetersizliği durumlarında besinlerdeki fosforu bağlamasında, fosfatlı bileşiklerin dengelenmesinde kullanılır. (phos-ex) Gıda alanında ise E170 adıyla katkı maddesi şeklinde ve soya sütünde kullanılır. Son yıllarda çevresel dengenin sağlanmasında kalsiyum karbonatın önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Aylward, Gordon and Findlay, Tristan (2008). SI Chemical Data Book (4th ed.). John Wiley & Sons Australia, Ltd. ISBN .
- ^ Rohleder, J.; Kroker, E. (2001). Calcium Carbonate: From the Cretaceous Period Into the 21st Century. Springer Science & Business Media. ISBN . 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2015.
- ^ "Occupational safety and health guideline for calcium carbonate" (PDF). US Dept. of Health and Human Services. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2011.
- ^ a b Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. s. A21. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalsiyum karbonat halk arasinda kirec tasi olarak bilinen bir tur kimyasal bilesiktir Bilesik formulu CaCO3 seklindedir Bu bilesik dogada en fazla eski kayaclarda ve deniz kabuklarinda bulunur Kalsiyum karbonat antiasitlerin bir uyesi olsa da fazlasi biyolojik olarak zararlidir Kalsiyum karbonat Kalsiyum karbonatin iyon yapisi CaCO3 bosluk doldurma modeliAdlandirmalarIUPAC adiKalsiyum karbonatDiger adlarKirectasi kalsit aragonit tebesir mermer inci istiridyeTanimlayicilarCAS numarasi 471 34 1 3D model JSmol Etkilesimli goruntuEtkilesimli goruntuChEBI CHEBI 3311 ChEMBL ChEMBL1200539 ChemSpider 9708 ECHA InfoCard 100 006 765EC Numarasi 207 439 9E numaralari E170 renkler KEGG D00932 PubChem CID 10112RTECS numarasi FF9335000UNII H0G9379FGK CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID3036238InChI InChI 1S CH2O3 Ca c2 1 3 4 h H2 2 3 4 q 2 p 2 Key VTYYLEPIZMXCLO UHFFFAOYSA L InChI 1 CH2O3 Ca c2 1 3 4 h H2 2 3 4 q 2 p 2Key VTYYLEPIZMXCLO NUQVWONBASSMILES Ca 2 O C O OC O O O Ca 2 OzelliklerMolekul formulu CaCO3Molekul kutlesi 100 0869 gr molGorunum Ince beyaz toz tebesir tadindaKoku kokusuzYogunluk 2 711 gr cm kalsit 2 83 gr cm aragonit Erime noktasi 1 339 C 2 442 F 1 612 K kalsit 825 C 1 517 F 1 098 K aragonit Kaynama noktasi parcalanirCozunurluk su icinde 0 013 gr L 25 C Cozunurluk seyreltik asitler icinde cozunurAsitlik pKa 9 0Kirinim dizimi nD 1 59YapiKristal yapi TrigonalUzay grubu 3 2 mTermokimyaStandart molar entropi S 298 93 J mol 1 K 1Standart formasyon entalpisi DfH 298 1207 kJ mol 1FarmakolojiATC kodu WHO DSO TehlikelerNFPA 704 yangin karosu 000Oldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 6450 mg kg oral sican NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen TWA 15 mg m toplam TWA 5 mg m solunum AB Indeksi Listede yer almamaktadirGuvenlik bilgi formu SDS ICSC 1193Benzeyen bilesiklerDiger anyonlarDiger katyonlarBenzeyen bilesikler Kalsiyum sulfatAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariKalsit mineralinin kristal yapisi Kalsiyum karbonatin dogada bulundugu kayaclar icinde en yogun bilinenleri aragonit kalsit tebesir kirec tasi mermer ve travertendir Bir kayac uzerinde kalsiyum karbonatin varliginin tespit edilmesi icin hidroklorik asit veya sulfurik asit kullanilir Kimyasal ozellikleriKalsiyum karbonat diger karbonat turleriyle hemen hemen ayni ozellikleri tasir Guclu asitlerle karsilastiginda karbon dioksit gazi aciga cikar CaCO3 k 2HCl s CaCl2 s CO2 g H2O s Yine 840 C ye kadar isinan kalsiyum karbonat karbon dioksit aciga cikarir ve entalpi 178 kJ mol enerjisiyle kalsiyum oksit ve karbon dioksit olusur CaCO3 CaO CO2Kullanim alanlari500 mg lik kalsiyum karbonat iceren haplar Kalsiyum karbonat sanayide mermer tebesir ve kirec tasi gibi farkli malzemelerin uretiminde yogun olarak kullanilir Ayni sekilde boya malzemelerinin uretilmesinde yogun olarak bu bilesikten yararlanilir PVC uretiminde de kullanilan kalsiyum karbonat seramik yapiminda yararlanilan bir molekuldur Tip alaninda genellikle Bobrek fonksiyonunu kaybetmis kandaki fosforu idrar yolu ile atamayan kronik bobrek yetersizligi durumlarinda besinlerdeki fosforu baglamasinda fosfatli bilesiklerin dengelenmesinde kullanilir phos ex Gida alaninda ise E170 adiyla katki maddesi seklinde ve soya sutunde kullanilir Son yillarda cevresel dengenin saglanmasinda kalsiyum karbonatin onemli bir yere sahip oldugu gorulmustur Ayrica bakinizMermer Murekkep baligi Murekkep baligi kemigi Okyanuslarin asitlenmesiKaynakca Aylward Gordon and Findlay Tristan 2008 SI Chemical Data Book 4th ed John Wiley amp Sons Australia Ltd ISBN 978 0 470 81638 7 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Rohleder J Kroker E 2001 Calcium Carbonate From the Cretaceous Period Into the 21st Century Springer Science amp Business Media ISBN 3 7643 6425 4 19 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2015 Occupational safety and health guideline for calcium carbonate PDF US Dept of Health and Human Services 22 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mart 2011 a b Zumdahl Steven S 2009 Chemical Principles 6th Ed Houghton Mifflin Company s A21 ISBN 0 618 94690 X