Elektrik mühendisliğinde, tehlikeli yerler (bazen HazLoc olarak kısaltılır, Haz · Lōk diye telaffuz edilir), yanıcı gazlardan, buhar üreten yanıcı (bütün alanları kapsayarak 'tutuşma noktası 100'e kadar ile 100 ve üzerindeki tüm değerler; Flammable / Combustible) sıvılardan, yanıcı tozlardan veya yanıcı maddelerden oluşabilecek yangın veya patlama tehlikelerinin meydana gelebileceği yerler olarak adlandırılır. Bir diğer tanımı da havada patlayıcı veya tutuşabilir karışımlar oluşturabilecek yeterli miktarlarda bulunan lifler (yani ortamda bulunabilecek pamuk vs gibi yanıcı maddeler). Böylesi sınıflandırılmış yerlere monte edilmesi gereken elektrikli ekipmanların, kontaklarının veya ekipmanın yüksek yüzey sıcaklığının patlamaya sebebiyet vermesini önlemek için özel dizaynlar yapılmalıdır ve test edilmelidir.
Kömür madenlerinde sinyal veya ışıklandırma için elektrikli cihazlar kullanılmaya başlanmasıyla ve bu elektrikli aletlerin çalıştırılmasıyla yanıcı gaz ve tozlardan kaynaklı patlamalar da meydana gelmeye başladı. Enerji veya termal etkiler nedeniyle patlamaların elektrikle başlamasını önleyecek ve elektrikli aygıtların özelliklerini belirleyecek teknik standartlar geliştirilmiştir. Birkaç fiziksel koruma yöntemi kullanılır. Cihaz, içine yanıcı gaz veya toz girmesini önleyecek şekilde tasarlanabilir. Cihaz, dahili oluşabilecek herhangi bir yanma gazını hapsedecek ve soğutabilecek kadar güçlü olabilir. Veya elektrikli cihazlar, belirli bir tehlikeli gazı tutuşturacak kadar güçlü bir kıvılcım veya yeterince yüksek sıcaklık üretemeyecekleri şekilde tasarlanabilir. Bu tür motorları entegre etmek, ekipmanların, tesislerin ve çalışanların korunmasını ve makinelerin hasar görmemesini sağlayabilir.
Elektrikli alevlenme tehlikesi
Ev tipi bir ışık düğmesi, ışığı açarken küçük, zararsız ve gözle görülebilen bir kıvılcım çıkarabilir. Sıradan bir atmosferde bu ark endişe vermez, ancak yanıcı bir buhar varsa; ark patlama neden olabilir. Kimyasal bir fabrikada veya rafineride kullanılmak üzere tasarlanan elektrikli ekipman, cihaz içinde herhangi bir patlama neden oluşturmayacak şekilde veya bir patlamayı tetiklemek için yeterli enerjiye sahip kıvılcımlar üretmeyecek şekilde tasarlanmıştır.
Elektrik tesisatlarında güvenlik için birçok strateji mevcuttur. En basit strateji, tehlikeli ortamda kullanılacak elektrikli ekipmanların sayısını en aza indirgemektir ve ekipmanı mümkünse tamamen alandan uzak tutmaktır. Proses iyileştirmeleri veya temiz hava ile havalandırma yoluyla da alanı daha az tehlikeli hale getirmek mümkündür. Kendinden güvenlikli veya teşvik edici olmayan ekipman ve kablolama yöntemleri, düşük güç seviyeleri ve düşük depolanmış enerji ile tasarlanmış cihazlar için bir dizi uygulamadır. Çevredeki patlayıcı karışımı tutuşturabilen bir ark oluşturmak için yeterli enerji yoktur. Ekipman muhafazaları temiz hava veya inert gaz ile basınçlandırılabilir ve bu tür gazların beslenmesi veya basınç kaybı durumunda güç sağlamak veya bildirim sağlamak için çeşitli kontrollerle tasarlanabilir. Ekipmanın ark üreten elemanları bir kablo kutusu yardımı ile atmosfere kapalı hale getirilir ya da yağ veya kum içinde izole edilir vb. Motor sargıları, ısı izleme ve aydınlatma armatürleri de dahil olmak üzere elektrikli ısıtıcılar gibi ısı üreten elemanlar, genellikle maksimum sıcaklıklarını, ilgili malzemenin kendiliğinden tutuşma sıcaklığının altında sınırlayacak şekilde tasarlanmıştır. Hem dış hem de iç sıcaklıklar dikkate alınır.
Çoğu elektrik tesisatı alanında olduğu gibi, farklı ülkeler tehlikeli alanlar için ekipmanın standartlaştırılması ve test edilmesine farklı şekillerde yaklaşmıştır. Dünya ticareti elektrikli ürünlerin dağıtımında daha önemli hale geldikçe, uluslararası standartlar yavaşça yakınlaşmakta, böylece daha geniş bir yelpazede kabul edilebilir teknikler ulusal düzenleyici kurumlar tarafından onaylanabilmektedir.
Alan sınıflandırması devlet kurumları tarafından, örneğin ABD İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi tarafından zorunlu tutulur ve uyumluluk uygulanır.
Dokümantasyon gereksinimleri çeşitlidir. Genellikle sınıflandırılmış her saha için kullanılacak ekipman derecelendirmelerini ve kurulum tekniklerini tanımlamak adına bir alan sınıflandırma planı sağlanır. Sağlanmış olan bu planda, sıcaklık ve kimyasal özellikleri belirtilmiş kimyasalların bir listesini, sınıf, Bölüm (Zone) ve grup kombinasyonunu göstermek için yazı gölgelendirilerek belirginleştirilmiş değerlerini bulmak da mümkün olabilir. Alan sınıflandırma süreci, operasyonların, bakım, güvenlik, elektrik ve enstrümantasyon profesyonellerinin katılımını, süreç diyagramlarının ve malzeme akışlarının, malzemeni'nin karışımında tehlikeli olacak madde miktarlarını gösteren teknik bilgilerinin listesini ve ilgili her türlü belgenin, tehlikeleri ve bunların kapsamlarını ve alınacak önlemleri belirlemek için bilgi ve bilgileri gerektirecektir. Alan sınıflandırma belgeleri süreç değişikliklerini yansıtacak şekilde gözden geçirilir ve güncellenir.
Tarih
Kömür madenlerine elektrik enerjisinin girmesinden kısa bir süre sonra, aydınlatma, sinyaller veya motorlar gibi elektrikli ekipmanlarla ölümcül patlamaların başlatılabileceği keşfedildi. Madenlerde yangın nemi veya metan birikimi tehlikesi, elektrik kömürü verildiği zaman askıya alınmış kömür tozu tehlikesi ile iyi biliniyordu. En az iİngiltere'deki iki maden ocağı patlaması bir elektrikli zil sinyal sisteminden kaynaklanmıştır. Bu sistemde, bir sapmanın uzunluğu boyunca iki çıplak tel çalıştırıldı ve yüzeye işaret etmek isteyen herhangi bir madenci, tellere geçici olarak birbirine temas edecek veya telleri metal bir aletle köprüleyecektir. Sinyal zili bobinlerinin endüktansı, temas eden metal yüzeylerle temasların kopmasıyla birleştiğinde, metanı ateşleyebilecek ve bir patlamaya neden olabilecek kıvılcımlar ile sonuçlanmıştır.
Rafineri veya kimyasal tesis gibi endüstriyel bir tesiste, büyük miktarlarda yanıcı sıvı ve gazların kullanılması sızıntı riski oluşturur. Bazı durumlarda gaz, tutuşabilir buhar veya toz her zaman veya uzun süre ortamda bulunabilirler. Diğer alanlarda tehlikeli bir yanıcı madde konsantrasyonu yalnızca proses dalgalanmaları, bakım periyotları arasında ekipman bozulması veya bir olay sırasında olacaktır. Rafineriler ve kimyasal tesisler daha sonra bölümler veya bölgeler olarak bilinen gaz, buhar veya tozun salınması riski olan alanlara ayrılır.
Bu tehlikeli alanların tipini ve büyüklüğünü belirleme sürecine alan sınıflandırması denir. Tehlikenin derecesinin değerlendirilmesi ile ilgili talimatlar, patlayıcı gaz veya toz ortamları için sırasıyla Ulusal Yangın Koruma Birliği tarafından yayınlanan NFPA 497 veya NFPA 499 standartlarında veya Amerikan Petrol Enstitüsü tarafından yayınlanan RP 500 ve RP 505 standartlarında ve IEC 60079'da verilmiştir. Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) tarafından sırasıyla patlayıcı gaz veya toz ortamları için yayınlanan -10-1 veya IEC 60079-10-2 standartları.
Bölge veya Zone sınıflandırma sistemleri
Ulusal Yangından Korunma Derneği tarafından yayınlanan Ulusal Elektrik Yasası (NEC), NFPA 70, alan sınıflandırması ve kurulum ilkelerini tanımlamaktadır. NEC Bölümü ve Bölge sınıflandırma sistemlerinin ilkeleri, Amerika Birleşik Devletleri gibi dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde uygulanmaktadır.
Özellikle, Madde 500 NEC Bölümü sınıflandırma sistemini açıklarken, 505 ve 506 Madde NEC Zone sınıflandırma sistemini açıklamaktadır. NEC Zone sınıflandırma sistemi, çok uluslu şirketlere IEC sınıflandırma sistemi ile uyumlu hale getirilebilecek bir sistem sağlamak ve böylece yönetimin karmaşıklığını azaltmak için oluşturulmuştur.
Kanada, alan sınıflandırması ve kurulum prensiplerini tanımlayan Kanada Elektrik Kanunu ile benzer bir sisteme sahiptir. İki olası sınıflandırma Kanada Standartlar Birliği (CSA) C22.1 Kanada Elektrik Yasası (CEC) Bölüm 18 (Bölgeler) ve Ek J (Bölümler) 'de tanımlanmıştır.
Patlayıcı gaz alanı sınıflandırmaları
Tipik gaz tehlikeleri hidrokarbon bileşiklerinden kaynaklanır, ancak hidrojen ve amonyak yanıcı olan yaygın endüstriyel gazlardır.
- Sınıf I, Bölüm 1 sınıflandırılmış konumlar
- Normal çalışma koşullarında yanıcı gazlar, buharlar veya sıvıların yanıcı konsantrasyonlarının her zaman veya bir miktar mevcut olabileceği bir alan. Sınıf I, Bölüm 1 alanı Zone 0 ve Zone 1 alanlarının birleşimini kapsar.
- Zone 0 sınıflandırılmış konumlar
- Tutuşabilir yanıcı gaz, buhar veya sıvı konsantrasyonlarının normal çalışma koşullarında sürekli olarak veya uzun süre bulunduğu bir alandır. Bunun bir örneği, bir tankın veya varilin üst kısmındaki sıvının üzerindeki buhar boşluğudur. ANSI / NEC sınıflandırma yöntemi bu ortamı Sınıf I, Bölüm 1 alanı olarak kabul eder. Zone 0 için tehlike miktarı; yılda 1000 saatin üzerinde veya zamanın>% 10'u olarak tanımlanabilir.
- Zone 1 sınıflandırılmış konum
- Normal çalışma koşullarında tutuşabilir yanıcı gaz, buhar veya sıvı konsantrasyonlarının bulunabileceği bir alan. Zone 1 için tehlike miktarı, yılda 10–1000 saat veya zamanın% 0,1–10'u olarak tanımlanabilir.
- Sınıf I, Bölüm 2 veya Zone 2 sınıflandırılmış konumlar Normal çalışma koşullarında tutuşabilir yanıcı gaz, buhar veya sıvı konsantrasyonlarının bulunmadığı bir alan. Bu alanda gaz, buhar veya sıvılar sadece anormal koşullar altında bulunur (çoğu zaman anormal koşullar altında sızar). Bölge 2 için tehlike miktarı, yılda 10 saat veya% 0-0.1 oranında tanımlanabilir.
- Sınıflandırılmamış konumlar
- Tehlikeli olmayan veya sıradan konumlar olarak da bilinen bu konumların, Sınıf I, Bölüm 1 veya Bölüm 2 olmadığı; Zone 0, Zone 1 veya Zone 2; veya bunların herhangi bir kombinasyonu. Bu tür alanlar arasında, patlayıcı veya yanıcı gaz bırakma riskinin yalnızca bir aerosol spreyi içindeki itici gaz olduğu bir konut veya ofis bulunmaktadır. Tek patlayıcı veya yanıcı sıvı boya ve fırça temizleyici olacaktır. Bunların patlamaya neden olma riski çok düşüktür ve daha çok yangın riski oluştururlar (konut binalarında gaz patlamaları olsa da). Tehlikeli gazın, daha düşük yanıcılık sınırının (veya daha düşük patlayıcı sınırının (LEL))% 25'inin altında bir konsantrasyona seyreltildiği kesin olan kimyasal ve diğer tesislerde sınıflandırılmamış konumlar mevcuttur.
Patlayıcı toz alanı sınıflandırmaları
Havada bulunan yanıcı tozlar patlayabilir. Bir İngiliz standardına göre eski bir alan sınıflandırma sistemi, bölgeleri belirlemek için bir harf sistemi kullandı. Bu, İngiltere'de Tehlikeli Maddeler ve Patlayıcı Ortamlar Yönetmeliği 2002 olarak uygulanan 1999/92 / EU yönergesinde belirtildiği gibi bir Avrupa sayısal sistemi ile değiştirildi.
Bu tehlikeli konumların sınırları ve kapsamı yetkili bir kişi tarafından belirlenmelidir. Bölünmeler veya bölgeler işaretlenmiş olarak fabrikadan hazırlanmış bir şantiye planı olmalıdır.
NEC:
Sınıf II, Bölüm 1 ile sınıflandırılmış alanlar
Normal çalışma koşullarında tutuşabilir yanıcı toz konsantrasyonlarının her zaman veya bir miktar mevcut olabileceği bir alan.
- Sınıf II, Bölüm 2 ile sınıflandırılmış kalanlar Normal çalışma koşullarında tutuşabilir yanıcı toz konsantrasyonlarının bulunmadığı bir alan.
- Sınıf III, Bölüm 1 ile sınıflandırılmış alanlar
- Kolay alevlenir liflerin veya yanıcı uçucu (pamukçuk vs.) maddeler üreten malzemelerin kullanıldığı, üretildiği veya kullanıldığı bir alan.
- Sınıf III, Bölüm 2 ile sınıflandırılmış alanlar
- Kolay alevlenir liflerin depolandığı veya işlendiği bir alan.
Amerika dışında:
- Zone 20 sınıflandırılmış konumlar
- Tutuşabilir yanıcı toz konsantrasyonlarının veya tutuşabilir liflerin / pamukçukların normal çalışma koşullarında sürekli olarak veya uzun süre mevcut olduğu bir alan.
- Zone 21 sınıflandırılmış konumu
- Normal çalışma koşulları altında tutuşabilir yanıcı toz konsantrasyonlarının veya tutuşabilir liflerin / uçmaların muhtemel olduğu bir alan.
- Zone 22 sınıflandırılmış konumlar
- Tutuşabilir yanıcı toz konsantrasyonlarının veya tutuşabilir liflerin / pamukçukların normal çalışma koşullarında mevcut olmadığı bir alan.
- Sınıflandırılmamış konumlar
- Tehlikeli olmayan veya sıradan konumlar olarak da bilinen bu konumlar, ne Sınıf II, Bölüm 1 ne de Bölüm 2; Sınıf III, Bölüm 1 veya Bölüm 2; Bölge 20, Bölge 21 veya Bölge 22; veya bunların herhangi bir kombinasyonu.
Gaz ve toz grupları
Patlayıcı ortamlar, bir patlama olasılığını ve şiddetini etkileyen farklı kimyasal özelliklere sahiptir. Bu özellikler arasında alev sıcaklığı, minimum ateşleme enerjisi, üst ve alt patlayıcı limitleri ve moleküler ağırlık bulunur. Maksimum deneysel güvenli boşluk (MESG), minimum tutuşma akımı (MIC) oranı, patlama basıncı ve tepe basıncına kadar geçen süre, kendiliğinden tutuşma sıcaklığı ve maksimum basınç artış hızı gibi parametreleri belirlemek için ampirik testler yapılır. Her madde farklı bir özellik kombinasyonuna sahiptir, ancak tehlikeli alanlar için ekipman seçimini basitleştirerek benzer aralıklara sıralanabildikleri bulunmuştur.
Yanıcı sıvıların tutuşabilirliği parlama noktaları ile tanımlanır. Parlama noktası, malzemenin tutuşabilir bir karışım oluşturmak için yeterli miktarda buhar üreteceği sıcaklıktır. Parlama noktası, bir alanın sınıflandırılması gerekip gerekmediğini belirler. Bir malzeme, parlama noktası ortam sıcaklığının üzerindeyse nispeten düşük bir kendiliğinden tutuşma sıcaklığına sahip olabilir, bu durumda alanın sınıflandırılması gerekmeyebilir. Tersine, aynı malzeme ısıtıldığında ve parlama noktasının üzerinde tutulursa, alan uygun elektrik sistemi tasarımı için sınıflandırılmalıdır, çünkü bu daha sonra tutuşabilir bir karışım oluşturacaktır.
Endüstride kullanılan her kimyasal gaz veya buhar bir gaz grubuna ayrılır.
NEC Bölme Sistemi Gaz ve Toz Grupları | ||
---|---|---|
alan | grup | Temsilci Materyaller |
Sınıf I, Bölüm 1 ve 2 | bir | Asetilen |
B | Hidrojen | |
C | Etilen | |
D | Propan, Metan | |
Sınıf II, Bölüm 1 ve 2 | E (yalnızca Bölüm 1) | Magnezyum gibi metal tozları (yalnızca Bölüm 1) |
F | Karbon ve kömür gibi karbonlu tozlar | |
G, | Un, tahıl, ahşap ve plastik gibi iletken olmayan tozlar | |
Sınıf III, Bölüm 1 ve 2 | Yok | Pamuk tiftiği, keten ve suni ipek gibi tutuşabilir lifler / uçmalar |
NEC ve IEC Bölge Sistemi Gaz ve Toz Grupları | ||
---|---|---|
alan | grup | Temsilci Materyaller |
Bölge 0, 1 ve 2 | IIC | Asetilen ve Hidrojen (NEC Sınıf I, Grup A ve B'ye eşdeğer) |
IIB + H2 | Hidrojen (NEC Sınıf I, Grup B'ye eşdeğer) | |
IIB | Etilen (NEC Sınıf I, Grup C'ye eşdeğer) | |
IIA | Propan (NEC Sınıf I, Grup D'ye eşdeğer) | |
Bölge 20, 21 ve 22 | IIIC | Magnezyum gibi iletken tozlar (NEC Sınıf II, Grup E'ye eşdeğer) |
IIIB | Un, tahıl, ahşap ve plastik gibi iletken olmayan tozlar (NEC Sınıf II, Grup F ve G'ye eşdeğer) | |
IIIA | Pamuk tiftiği, keten ve suni ipek gibi tutuşabilir lifler / uçmalar (NEC Sınıf III'e eşdeğer | |
Yangın basıncına duyarlı madenler | I (yalnızca IEC) | Metan |
Grup IIC en tehlikeli Zone sistemi gaz grubudur. Bu gruptaki gazlar gerçekten çok kolay alevlenebilir. Grup IIC için uygun olarak işaretlenen ekipman IIB ve IIA için de uygundur. IIB için uygun olarak işaretlenmiş ekipman IIA için de uygundur, ancak IIC için uygun değildir. Ekipman örneğin Ex e II T4 olarak işaretlenmişse, IIA, IIB ve IIC tüm alt gruplar için uygundur
Rafineri / kimyasal kompleks üzerinde bulunan ve sınıflandırılmış alanların saha planına dahil edilen her patlayıcı malzemenin bir listesi hazırlanmalıdır. Yukarıdaki gruplar, IIC en patlayıcı Zone sistemi gaz grubu ve IIA en az olmak üzere, malzemenin ateşlenirse ne kadar patlayıcı olacağına göre oluşturulur. Gruplar ayrıca, malzemeyi enerji veya termal etkilerle tutuşturmak için ne kadar enerjinin gerekli olduğunu gösterir, IIA en fazla enerji gerektirir ve IIC Bölge sistemi gaz grupları için en az gerektirir.
Sıcaklık sınıflandırması
Bir diğer önemli husus, elektrikli ekipmanın sıcaklık sınıflandırmasıdır. Yüzey sıcaklığı veya elektrikli ekipmanın tehlikeli atmosfere maruz kalabilecek herhangi bir parçası, ekipmanın kullanılmasının düşünüldüğü alandaki belirli gaz veya buharın kendiliğinden tutuşma sıcaklığının% 80'ini geçmediği test edilmelidir.
Elektrikli ekipman etiketindeki sıcaklık sınıflandırması aşağıdakilerden biri olacaktır
ABD °C | Uluslararası </br> (IEC) °C | Almanya °C </br> Sürekli - Kısa Süre | |
---|---|---|---|
T1 - 450 | T3A - 180 | T1 - 450 | G1: 360-400 |
T2 - 300 | T3B - 165 | T2 - 300 | G2: 240-270 |
T2A - 280 | T3C - 160 | T3 - 200 | G3: 160-180 |
T2B - 260 | T4 - 135 | T4 - 135 | G4: 110-125 |
T2C - 230 | T4A - 120 | T5 - 100 | G5: 80-90 |
T2D - 215 | T5 - 100 | T6 - 85 | |
T3 - 200 | T6 - 85 |
Yukarıdaki tablo bize, T3 sıcaklık sınıflandırmasına sahip bir elektrikli ekipman parçasının yüzey sıcaklığının 200'ün üzerine çıkmayacağını söyler °C.
Kendiliğinden tutuşma sıcaklıkları
Bir sıvının, gazın veya buharın kendiliğinden tutuşma sıcaklığı, maddenin kıvılcım veya alev gibi herhangi bir dış ısı kaynağı olmadan tutuşacağı atmosferik basınçtaki en düşük sıcaklıktır. Bu, endüstri ve teknoloji uygulamaları için sıcaklık sınıfının sınıflandırılması için kullanılır. Belirlenen kesin sıcaklık değeri laboratuvar test koşullarına ve cihazına bağlıdır. Ortak maddeler için bu tür sıcaklıklar:
Gaz | Sıcaklık |
---|---|
Metan | 580 °C |
Hidrojen | 560 °C |
Propan | 493 °C |
Etilen | 425 °C |
Asetilen | 305 °C |
neft | 290 °C |
Karbon disülfid | 102 °C |
Yüksek basınçlı buhar borusunun yüzeyi, bazı yakıt / hava karışımlarının kendiliğinden tutuşma sıcaklığının üzerinde olabilir.
Kendiliğinden tutuşma sıcaklıkları (toz)
Bir tozun kendiliğinden tutuşma sıcaklığı genellikle buharların ve gazlarınkinden daha yüksektir. Ortak malzemelere örnekler:
Madde | Sıcaklık |
---|---|
Şeker | 460 °C |
Odun | 340 °C |
Un | 340 °C |
Tane | 300 °C |
Çay | 300 °C |
Koruma türü
Belirli bir durumda güvenliği sağlamak için, ekipman üretim yöntemine ve farklı durumlar için uygunluğa göre koruma seviyesi kategorilerine yerleştirilir. Kategori 1 en yüksek güvenlik seviyesi ve Kategori 3 en düşük düzeydir. Birçok koruma türü olmasına rağmen, birkaç tane ayrıntılıdır
Ex Code | Açıklama | Standart | yer | kullanım | |
---|---|---|---|---|---|
Alev geçirmez | d | Ekipman yapısı, bir iç patlamaya dayanabilecek ve dişli bağlantı parçaları veya işlenmiş flanşlar tarafından oluşturulan labirent gibi alev boşlukları aracılığıyla dış basıncın rahatlatılmasını sağlayacak şekildedir. Kaçan (sıcak) gazlar, çıkış yolu boyunca muhafazanın dışına ulaştıklarında, dışarının tutuşma kaynağı olmayacak, potansiyel olarak tutuşabilir ortamın yeterince soğumasını sağlamalıdır. </br> Cihazın aleve dayanıklı boşlukları vardır (maks. 0.006 "(150 µ m) propan / etilen, 0.004 "(100 µ m) asetilen / hidrojen ) | IEC / EN 60079-1 | Gaz grubu ve sıc. sınıf doğru | Motorlar, aydınlatma, bağlantı kutuları, elektronik |
Artan Güvenlik | e | Ekipman çok sağlam ve bileşenler yüksek kalitede üretiliyor </br> | IEC / EN 60079-7 | Bölge 2 veya Bölge 1 | Motorlar, aydınlatma, bağlantı kutuları |
Yağ Dolgulu | Ö | Ekipman bileşenleri tamamen yağa batırılmıştır | IEC / EN 60079-6 | Bölge 2 veya Bölge 1 | şalt |
Kum / Toz / Kuvars Dolgulu | q | Ekipman bileşenleri tamamen Kum, toz veya kuvars tabakası ile kaplıdır | IEC / EN 60079-5 | Bölge 2 veya Bölge 1 | Elektronik, telefonlar, bobinler |
kapsüllü | m | Ekipmanın ekipman bileşenleri genellikle reçine tipi bir malzemeyle kaplanır | IEC / EN 60079-18 | Bölge 1 (Ex mb) veya Bölge 0 (Ex ma) | Elektronik (ısı yok) |
Basınçlı / arındırmalı | p | Ekipman hava veya inert bir gaz ile çevredeki atmosfere göre pozitif bir basınca basınçlandırılır, böylece çevredeki tutuşabilir atmosfer aparatın enerjili kısımlarıyla temas edemez. Aşırı basınç izlenir, korunur ve kontrol edilir. | IEC / EN 60079-2 | Bölge 1 (px veya py) veya bölge 2 (pz) | Analizörler, motorlar, kontrol kutuları, bilgisayarlar |
Doğal olarak güvenli | ben | Bu ekipmandaki herhangi bir yay veya kıvılcım, bir buharı tutuşturmak için yeterli enerjiye (ısı) sahip değildir </br> Ekipman, IP54 ile sağlanan HERHANGİ BİR muhafazaya monte edilebilir. </br> Sertifikasyona yardımcı olmak için bir 'Zener Bariyer', opto-izolatör veya galvanik ünite kullanılabilir. </br> Enstrümantasyon için özel bir standart, Fieldbus Kendinden Güvenli Konsept (FISCO) (bölge 0, 1 veya 2) için gereksinimleri tanımlayan IEC / EN 60079-27'dir. | IEC / EN 60079-25 </br> IEC / EN 60079-11 </br> IEC / EN60079-27 | 'ia': Bölge 0 ve </br> 'ib': Bölge 1 </br> 'ic: bölge 2 | Enstrümantasyon, ölçüm, kontrol |
Teşvik Edici Olmayan | n | Ekipman, teşvik edici veya kıvılcım çıkarmaz. </br> Enstrümantasyon için özel bir standart, Fieldbus Incendive Concept (FNICO) (bölge 2) için gereksinimleri açıklayan IEC / EN 60079-27'dir. | IEC / EN 60079-15 </br> IEC / EN 60079-27 | Bölge 2 | Motorlar, aydınlatma, bağlantı kutuları, elektronik ekipman |
Özel Koruma | s | Tanımı gereği özel olan bu yöntemin kendine özgü kuralları yoktur. Gerçekte, kullanımda gerekli güvenlik derecesine sahip olduğu gösterilebilen herhangi bir yöntemdir. Ex s korumasına sahip çok erken ekipman kapsülleme ile tasarlandı ve şimdi IEC 60079-18 [Ex m] 'ye dahil edildi. Örn, IEC 60079-0'da referans verilen bir kodlamadır. EPL ve ATEX Kategorisinin doğrudan kullanımı “s” işareti için bir alternatiftir. IEC standardı EN 60079-33 herkese açık hale getirildi ve yakında yürürlüğe girmesi bekleniyor, böylece Ex-s'ler için normal Ex sertifikası da mümkün olacak | IEC / EN 60079-33 | Bölge İmalatçı Belgelerine bağlı olarak. | Sertifikasyonun belirttiği gibi |
Koruma türleri EPL'ye bağlı birkaç alt sınıfa ayrılır: ma ve mb, px, py ve pz, ia, ib ve ic. Alt bölümler, aynı anda birden fazla bağımsız bileşen hatasını dikkate alarak en katı güvenlik gereksinimlerine sahiptir.
Çoklu koruma
EEx dereceli ekipmanların birçoğu, aparatın farklı bileşenlerinde birden fazla koruma yöntemi kullanacaktır. Bunlar daha sonra ayrı ayrı yöntemlerin her biri ile etiketlenecektir. Örneğin, EEx'de 'etiketli bir prizde EEx' e 'için bir kutu ve EEx' d 'için yapılmış anahtarlar olabilir.
Ekipman koruma seviyesi
Son yıllarda çeşitli koruma türleri için Ekipman Koruma Seviyesi (EPL) de belirtilmiştir. Gerekli Koruma seviyesi, aşağıda açıklanan bölgelerde kullanım amacına bağlıdır:
grup | Eski risk | EPL | Minimum | |
---|---|---|---|---|
I (maden) | enerjik | Ma | ||
II (gaz) | patlayıcı atmosfer> 1000 saat / yıl | 0 | ga | ia, ma |
II (gaz) | 10 ila 1000 saat / yıl arasında patlayıcı atmosfer | 1 | Gb | ib, mb, px, py, d, e, o, q, s |
II (gaz) | 1 ila 10 saat / yıl arasında patlayıcı atmosfer | 2 | Gc | n, ic, pz |
III (toz) | patlayıcı yüzey> 1000 saat / yıl | 20 | da | ia |
III (toz) | 10 ila 1000 saat / yıl arasında patlayıcı yüzey | 21 | Db | ib |
III (toz) | 1 ila 10 saat / yıl arasında patlayıcı yüzey | 22 | dc | ic |
Ekipman kategorisi
Ekipman kategorisi, ekipman tarafından sunulan koruma seviyesini gösterir.
- Kategori 1 ekipmanları Zone 0, Zone 1 veya Zone2 alanlarında kullanılabilir.
- Kategori 2 ekipmanları Zone 1 veya Zone 2 alanlarında kullanılabilir.
- Kategori 3 ekipmanları yalnızca Zone 2 alanlarında kullanılabilir.
Etiketleme
Tehlikeli alanlarda kullanımı onaylanmış tüm ekipman, uygulanan koruma türünü ve seviyesini göstermek için etiketlenmelidir.
Avrupa
Avrupa'da etiket, onaylayan kuruluşun (Onaylanmış Kuruluş) CE işaretini ve kod numarasını göstermelidir. CE işareti, Ex işareti (yunan harfleri epsilon chi ile sarı dolu altıgen), ardından Grup, Kategori ve eğer grup II ekipmanı, gazlar (G) veya toz (D) ile ilgili gösterge ile tamamlanır. Örneğin: Ex II 1 G (Patlamaya karşı korumalı, Grup 2, Kategori 1, Gaz) Kullanılan belirli koruma türü veya türleri işaretlenir.
- Örn. IIC T4. (Tip ia, Grup 2C gazları, Sıcaklık sınıfı 4).
- Ex nA II T3 X (Tip n, kıvılcım çıkarmayan, Grup 2 gazlar, Sıcaklık sınıfı 3, özel koşullar geçerlidir).
Tehlikeli alan için endüstriyel elektrikli ekipman, gaz tehlikeleri için IEC 6007924 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . standardının ve toz tehlikeleri için IEC 61241'in24 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . uygun parçalarına uygun olmalıdır ve bazı durumlarda bu standardı karşıladığı24 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . onaylanmalıdır. Çoğu Avrupa ülkesinde bağımsız test merkezleri (Onaylanmış Kuruluşlar olarak bilinir) kurulur ve bunların herhangi birinden alınan bir sertifika AB genelinde kabul edilmektedir. Birleşik Krallık'ta ise DTI standardların takibini ve bakımını yapmak için atanmıştır ve bu birim Birleşik Krallık'ta Sira ve Baseefa'nın en iyi bilinen bir atar ve saklar.
Avustralya ve Yeni Zelanda aynı IEC 60079 standartlarını kullanmaktadır (AS / NZS 60079 olarak kabul edilmiştir), ancak CE işareti gerekli değildir.
Kuzey Amerika'da, ekipmanın belirli tehlikeli alana uygunluğu bir Ulusal Olarak Tanınan Test Laboratuvarı tarafından test edilmelidir. Bu tür enstitüler, örneğin UL, MET4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., FM, CSA veya Intertek'tir (ETL).
Etiket her zaman sınıfı, bölümü listeler, grup ve sıcaklık kodunu da listeleyebilir. Etiketin hemen yanında da listeleme ajansının işareti olan bir etiket daha bulunur.
Bazı üreticiler tehlikeli alanlarda teknik literatürlerinde "uygunluk" veya "yapılabilirlik" olduğunu iddia ederler, ancak gerçekte bu firmalar bir test kurumunun sertifikasından yoksundur ve bu nedenle AHJ (Yetkili Otorite ) elektrik tesisatının / sisteminin çalışmasına izn vermez.
Bölüm 1 alanlarındaki tüm ekipmanların bir onay etiketi olmalıdır, ancak sert metalik boru gibi bazı malzemelerin Cl./Div.1 uygunluğunu ve NEC'deki onaylı kurulum yöntemi olarak listelenmelerini gösteren özel bir etiketi yoktur. izin. Bölüm 2 alanlarındaki bazı ekipmanlarda, normalde ark bileşenleri içermeyen standart 3 fazlı endüksiyon motorları gibi belirli bir etiket gerekmez.
Markalamaya ayrıca üreticinin adı veya ticari markası ve adresi, cihaz tipi, adı ve seri numarası, üretim yılı ve özel kullanım koşulları da eklenmelidir. NEMA koruma sınıfı veya IP kodu da belirtilebilir, ancak genellikle Sınıflandırılmış Alan uygunluğundan bağımsızdır.
Kaynakça
- ^ Article 500 of the National Electrical Code (NEC), NFPA 70
- ^ "Hazardous Location Motors - Dietz Electric". www.dietzelectric.com (İngilizce). 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ Bossert 86 page 17
- ^ "NFPA 70, National Electric Code". National Fire Protection Association. 12 Şubat 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- ^ a b . UK Health and Safety Executive. 22 Eylül 2004. 23 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "hse_uk_gov" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ John Bossert and Randolph Hurst, Hazardous Locations A Guide for the Design, Construction and Installation of Electrical Equipment, Canadian Standards Association, Toronto 1986 , Chapter 9
- ^ . IAEI Magazine (İngilizce). 10 Kasım 2014. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ . www.ozm.cz. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
Konuyla ilgili yayınlar
- Alan McMillan, Tehlikeli Alanlarda Elektrik Tesisatı, Butterworth-Heineman 1998,
- Peter Schram Tehlikeli Yerlerde Elektrik Tesisatı, Jones ve Bartlett, 1997,
- Potansiyel olarak patlayıcı ortamlar için Uygulayıcı El Kitabı EEMUA, Mühendislik Ekipman ve Malzemeleri Kullanıcıları Derneği, 2017,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elektrik muhendisliginde tehlikeli yerler bazen HazLoc olarak kisaltilir Haz Lōk diye telaffuz edilir yanici gazlardan buhar ureten yanici butun alanlari kapsayarak tutusma noktasi 100 e kadar ile 100 ve uzerindeki tum degerler Flammable Combustible sivilardan yanici tozlardan veya yanici maddelerden olusabilecek yangin veya patlama tehlikelerinin meydana gelebilecegi yerler olarak adlandirilir Bir diger tanimi da havada patlayici veya tutusabilir karisimlar olusturabilecek yeterli miktarlarda bulunan lifler yani ortamda bulunabilecek pamuk vs gibi yanici maddeler Boylesi siniflandirilmis yerlere monte edilmesi gereken elektrikli ekipmanlarin kontaklarinin veya ekipmanin yuksek yuzey sicakliginin patlamaya sebebiyet vermesini onlemek icin ozel dizaynlar yapilmalidir ve test edilmelidir Bu kontrol lambasi ortamdaki yanici gazlar veya tozla cevrili oldugunda patlamaya yol acmayacak sekilde yapilmistir Komur madenlerinde sinyal veya isiklandirma icin elektrikli cihazlar kullanilmaya baslanmasiyla ve bu elektrikli aletlerin calistirilmasiyla yanici gaz ve tozlardan kaynakli patlamalar da meydana gelmeye basladi Enerji veya termal etkiler nedeniyle patlamalarin elektrikle baslamasini onleyecek ve elektrikli aygitlarin ozelliklerini belirleyecek teknik standartlar gelistirilmistir Birkac fiziksel koruma yontemi kullanilir Cihaz icine yanici gaz veya toz girmesini onleyecek sekilde tasarlanabilir Cihaz dahili olusabilecek herhangi bir yanma gazini hapsedecek ve sogutabilecek kadar guclu olabilir Veya elektrikli cihazlar belirli bir tehlikeli gazi tutusturacak kadar guclu bir kivilcim veya yeterince yuksek sicaklik uretemeyecekleri sekilde tasarlanabilir Bu tur motorlari entegre etmek ekipmanlarin tesislerin ve calisanlarin korunmasini ve makinelerin hasar gormemesini saglayabilir Elektrikli alevlenme tehlikesiEv tipi bir isik dugmesi isigi acarken kucuk zararsiz ve gozle gorulebilen bir kivilcim cikarabilir Siradan bir atmosferde bu ark endise vermez ancak yanici bir buhar varsa ark patlama neden olabilir Kimyasal bir fabrikada veya rafineride kullanilmak uzere tasarlanan elektrikli ekipman cihaz icinde herhangi bir patlama neden olusturmayacak sekilde veya bir patlamayi tetiklemek icin yeterli enerjiye sahip kivilcimlar uretmeyecek sekilde tasarlanmistir Elektrik tesisatlarinda guvenlik icin bircok strateji mevcuttur En basit strateji tehlikeli ortamda kullanilacak elektrikli ekipmanlarin sayisini en aza indirgemektir ve ekipmani mumkunse tamamen alandan uzak tutmaktir Proses iyilestirmeleri veya temiz hava ile havalandirma yoluyla da alani daha az tehlikeli hale getirmek mumkundur Kendinden guvenlikli veya tesvik edici olmayan ekipman ve kablolama yontemleri dusuk guc seviyeleri ve dusuk depolanmis enerji ile tasarlanmis cihazlar icin bir dizi uygulamadir Cevredeki patlayici karisimi tutusturabilen bir ark olusturmak icin yeterli enerji yoktur Ekipman muhafazalari temiz hava veya inert gaz ile basinclandirilabilir ve bu tur gazlarin beslenmesi veya basinc kaybi durumunda guc saglamak veya bildirim saglamak icin cesitli kontrollerle tasarlanabilir Ekipmanin ark ureten elemanlari bir kablo kutusu yardimi ile atmosfere kapali hale getirilir ya da yag veya kum icinde izole edilir vb Motor sargilari isi izleme ve aydinlatma armaturleri de dahil olmak uzere elektrikli isiticilar gibi isi ureten elemanlar genellikle maksimum sicakliklarini ilgili malzemenin kendiliginden tutusma sicakliginin altinda sinirlayacak sekilde tasarlanmistir Hem dis hem de ic sicakliklar dikkate alinir Cogu elektrik tesisati alaninda oldugu gibi farkli ulkeler tehlikeli alanlar icin ekipmanin standartlastirilmasi ve test edilmesine farkli sekillerde yaklasmistir Dunya ticareti elektrikli urunlerin dagitiminda daha onemli hale geldikce uluslararasi standartlar yavasca yakinlasmakta boylece daha genis bir yelpazede kabul edilebilir teknikler ulusal duzenleyici kurumlar tarafindan onaylanabilmektedir Alan siniflandirmasi devlet kurumlari tarafindan ornegin ABD Is Sagligi ve Guvenligi Idaresi tarafindan zorunlu tutulur ve uyumluluk uygulanir Dokumantasyon gereksinimleri cesitlidir Genellikle siniflandirilmis her saha icin kullanilacak ekipman derecelendirmelerini ve kurulum tekniklerini tanimlamak adina bir alan siniflandirma plani saglanir Saglanmis olan bu planda sicaklik ve kimyasal ozellikleri belirtilmis kimyasallarin bir listesini sinif Bolum Zone ve grup kombinasyonunu gostermek icin yazi golgelendirilerek belirginlestirilmis degerlerini bulmak da mumkun olabilir Alan siniflandirma sureci operasyonlarin bakim guvenlik elektrik ve enstrumantasyon profesyonellerinin katilimini surec diyagramlarinin ve malzeme akislarinin malzemeni nin karisiminda tehlikeli olacak madde miktarlarini gosteren teknik bilgilerinin listesini ve ilgili her turlu belgenin tehlikeleri ve bunlarin kapsamlarini ve alinacak onlemleri belirlemek icin bilgi ve bilgileri gerektirecektir Alan siniflandirma belgeleri surec degisikliklerini yansitacak sekilde gozden gecirilir ve guncellenir TarihKomur madenlerine elektrik enerjisinin girmesinden kisa bir sure sonra aydinlatma sinyaller veya motorlar gibi elektrikli ekipmanlarla olumcul patlamalarin baslatilabilecegi kesfedildi Madenlerde yangin nemi veya metan birikimi tehlikesi elektrik komuru verildigi zaman askiya alinmis komur tozu tehlikesi ile iyi biliniyordu En az iIngiltere deki iki maden ocagi patlamasi bir elektrikli zil sinyal sisteminden kaynaklanmistir Bu sistemde bir sapmanin uzunlugu boyunca iki ciplak tel calistirildi ve yuzeye isaret etmek isteyen herhangi bir madenci tellere gecici olarak birbirine temas edecek veya telleri metal bir aletle kopruleyecektir Sinyal zili bobinlerinin enduktansi temas eden metal yuzeylerle temaslarin kopmasiyla birlestiginde metani atesleyebilecek ve bir patlamaya neden olabilecek kivilcimlar ile sonuclanmistir Rafineri veya kimyasal tesis gibi endustriyel bir tesiste buyuk miktarlarda yanici sivi ve gazlarin kullanilmasi sizinti riski olusturur Bazi durumlarda gaz tutusabilir buhar veya toz her zaman veya uzun sure ortamda bulunabilirler Diger alanlarda tehlikeli bir yanici madde konsantrasyonu yalnizca proses dalgalanmalari bakim periyotlari arasinda ekipman bozulmasi veya bir olay sirasinda olacaktir Rafineriler ve kimyasal tesisler daha sonra bolumler veya bolgeler olarak bilinen gaz buhar veya tozun salinmasi riski olan alanlara ayrilir Bu tehlikeli alanlarin tipini ve buyuklugunu belirleme surecine alan siniflandirmasi denir Tehlikenin derecesinin degerlendirilmesi ile ilgili talimatlar patlayici gaz veya toz ortamlari icin sirasiyla Ulusal Yangin Koruma Birligi tarafindan yayinlanan NFPA 497 veya NFPA 499 standartlarinda veya Amerikan Petrol Enstitusu tarafindan yayinlanan RP 500 ve RP 505 standartlarinda ve IEC 60079 da verilmistir Uluslararasi Elektroteknik Komisyonu IEC tarafindan sirasiyla patlayici gaz veya toz ortamlari icin yayinlanan 10 1 veya IEC 60079 10 2 standartlari Bolge veya Zone siniflandirma sistemleriUlusal Yangindan Korunma Dernegi tarafindan yayinlanan Ulusal Elektrik Yasasi NEC NFPA 70 alan siniflandirmasi ve kurulum ilkelerini tanimlamaktadir NEC Bolumu ve Bolge siniflandirma sistemlerinin ilkeleri Amerika Birlesik Devletleri gibi dunyanin dort bir yanindaki ulkelerde uygulanmaktadir Ozellikle Madde 500 NEC Bolumu siniflandirma sistemini aciklarken 505 ve 506 Madde NEC Zone siniflandirma sistemini aciklamaktadir NEC Zone siniflandirma sistemi cok uluslu sirketlere IEC siniflandirma sistemi ile uyumlu hale getirilebilecek bir sistem saglamak ve boylece yonetimin karmasikligini azaltmak icin olusturulmustur Kanada alan siniflandirmasi ve kurulum prensiplerini tanimlayan Kanada Elektrik Kanunu ile benzer bir sisteme sahiptir Iki olasi siniflandirma Kanada Standartlar Birligi CSA C22 1 Kanada Elektrik Yasasi CEC Bolum 18 Bolgeler ve Ek J Bolumler de tanimlanmistir Patlayici gaz alani siniflandirmalari Tipik gaz tehlikeleri hidrokarbon bilesiklerinden kaynaklanir ancak hidrojen ve amonyak yanici olan yaygin endustriyel gazlardir Sinif I Bolum 1 siniflandirilmis konumlar Normal calisma kosullarinda yanici gazlar buharlar veya sivilarin yanici konsantrasyonlarinin her zaman veya bir miktar mevcut olabilecegi bir alan Sinif I Bolum 1 alani Zone 0 ve Zone 1 alanlarinin birlesimini kapsar Zone 0 siniflandirilmis konumlar Tutusabilir yanici gaz buhar veya sivi konsantrasyonlarinin normal calisma kosullarinda surekli olarak veya uzun sure bulundugu bir alandir Bunun bir ornegi bir tankin veya varilin ust kismindaki sivinin uzerindeki buhar boslugudur ANSI NEC siniflandirma yontemi bu ortami Sinif I Bolum 1 alani olarak kabul eder Zone 0 icin tehlike miktari yilda 1000 saatin uzerinde veya zamanin gt 10 u olarak tanimlanabilir Zone 1 siniflandirilmis konum Normal calisma kosullarinda tutusabilir yanici gaz buhar veya sivi konsantrasyonlarinin bulunabilecegi bir alan Zone 1 icin tehlike miktari yilda 10 1000 saat veya zamanin 0 1 10 u olarak tanimlanabilir Sinif I Bolum 2 veya Zone 2 siniflandirilmis konumlar Normal calisma kosullarinda tutusabilir yanici gaz buhar veya sivi konsantrasyonlarinin bulunmadigi bir alan Bu alanda gaz buhar veya sivilar sadece anormal kosullar altinda bulunur cogu zaman anormal kosullar altinda sizar Bolge 2 icin tehlike miktari yilda 10 saat veya 0 0 1 oraninda tanimlanabilir Siniflandirilmamis konumlar Tehlikeli olmayan veya siradan konumlar olarak da bilinen bu konumlarin Sinif I Bolum 1 veya Bolum 2 olmadigi Zone 0 Zone 1 veya Zone 2 veya bunlarin herhangi bir kombinasyonu Bu tur alanlar arasinda patlayici veya yanici gaz birakma riskinin yalnizca bir aerosol spreyi icindeki itici gaz oldugu bir konut veya ofis bulunmaktadir Tek patlayici veya yanici sivi boya ve firca temizleyici olacaktir Bunlarin patlamaya neden olma riski cok dusuktur ve daha cok yangin riski olustururlar konut binalarinda gaz patlamalari olsa da Tehlikeli gazin daha dusuk yanicilik sinirinin veya daha dusuk patlayici sinirinin LEL 25 inin altinda bir konsantrasyona seyreltildigi kesin olan kimyasal ve diger tesislerde siniflandirilmamis konumlar mevcuttur Patlayici toz alani siniflandirmalari Kansas taki bu tahil asansorunde bir toz patlamasi 1998 de bes iscinin vefat etmesine neden olmustur Havada bulunan yanici tozlar patlayabilir Bir Ingiliz standardina gore eski bir alan siniflandirma sistemi bolgeleri belirlemek icin bir harf sistemi kullandi Bu Ingiltere de Tehlikeli Maddeler ve Patlayici Ortamlar Yonetmeligi 2002 olarak uygulanan 1999 92 EU yonergesinde belirtildigi gibi bir Avrupa sayisal sistemi ile degistirildi Bu tehlikeli konumlarin sinirlari ve kapsami yetkili bir kisi tarafindan belirlenmelidir Bolunmeler veya bolgeler isaretlenmis olarak fabrikadan hazirlanmis bir santiye plani olmalidir NEC Sinif II Bolum 1 ile siniflandirilmis alanlar Normal calisma kosullarinda tutusabilir yanici toz konsantrasyonlarinin her zaman veya bir miktar mevcut olabilecegi bir alan Sinif II Bolum 2 ile siniflandirilmis kalanlar Normal calisma kosullarinda tutusabilir yanici toz konsantrasyonlarinin bulunmadigi bir alan Sinif III Bolum 1 ile siniflandirilmis alanlar Kolay alevlenir liflerin veya yanici ucucu pamukcuk vs maddeler ureten malzemelerin kullanildigi uretildigi veya kullanildigi bir alan Sinif III Bolum 2 ile siniflandirilmis alanlar Kolay alevlenir liflerin depolandigi veya islendigi bir alan Amerika disinda Zone 20 siniflandirilmis konumlar Tutusabilir yanici toz konsantrasyonlarinin veya tutusabilir liflerin pamukcuklarin normal calisma kosullarinda surekli olarak veya uzun sure mevcut oldugu bir alan Zone 21 siniflandirilmis konumu Normal calisma kosullari altinda tutusabilir yanici toz konsantrasyonlarinin veya tutusabilir liflerin ucmalarin muhtemel oldugu bir alan Zone 22 siniflandirilmis konumlar Tutusabilir yanici toz konsantrasyonlarinin veya tutusabilir liflerin pamukcuklarin normal calisma kosullarinda mevcut olmadigi bir alan Siniflandirilmamis konumlar Tehlikeli olmayan veya siradan konumlar olarak da bilinen bu konumlar ne Sinif II Bolum 1 ne de Bolum 2 Sinif III Bolum 1 veya Bolum 2 Bolge 20 Bolge 21 veya Bolge 22 veya bunlarin herhangi bir kombinasyonu Gaz ve toz gruplariPatlayici ortamlar bir patlama olasiligini ve siddetini etkileyen farkli kimyasal ozelliklere sahiptir Bu ozellikler arasinda alev sicakligi minimum atesleme enerjisi ust ve alt patlayici limitleri ve molekuler agirlik bulunur Maksimum deneysel guvenli bosluk MESG minimum tutusma akimi MIC orani patlama basinci ve tepe basincina kadar gecen sure kendiliginden tutusma sicakligi ve maksimum basinc artis hizi gibi parametreleri belirlemek icin ampirik testler yapilir Her madde farkli bir ozellik kombinasyonuna sahiptir ancak tehlikeli alanlar icin ekipman secimini basitlestirerek benzer araliklara siralanabildikleri bulunmustur Yanici sivilarin tutusabilirligi parlama noktalari ile tanimlanir Parlama noktasi malzemenin tutusabilir bir karisim olusturmak icin yeterli miktarda buhar uretecegi sicakliktir Parlama noktasi bir alanin siniflandirilmasi gerekip gerekmedigini belirler Bir malzeme parlama noktasi ortam sicakliginin uzerindeyse nispeten dusuk bir kendiliginden tutusma sicakligina sahip olabilir bu durumda alanin siniflandirilmasi gerekmeyebilir Tersine ayni malzeme isitildiginda ve parlama noktasinin uzerinde tutulursa alan uygun elektrik sistemi tasarimi icin siniflandirilmalidir cunku bu daha sonra tutusabilir bir karisim olusturacaktir Endustride kullanilan her kimyasal gaz veya buhar bir gaz grubuna ayrilir NEC Bolme Sistemi Gaz ve Toz Gruplarialan grup Temsilci MateryallerSinif I Bolum 1 ve 2 bir AsetilenB HidrojenC EtilenD Propan MetanSinif II Bolum 1 ve 2 E yalnizca Bolum 1 Magnezyum gibi metal tozlari yalnizca Bolum 1 F Karbon ve komur gibi karbonlu tozlarG Un tahil ahsap ve plastik gibi iletken olmayan tozlarSinif III Bolum 1 ve 2 Yok Pamuk tiftigi keten ve suni ipek gibi tutusabilir lifler ucmalarNEC ve IEC Bolge Sistemi Gaz ve Toz Gruplarialan grup Temsilci MateryallerBolge 0 1 ve 2 IIC Asetilen ve Hidrojen NEC Sinif I Grup A ve B ye esdeger IIB H2 Hidrojen NEC Sinif I Grup B ye esdeger IIB Etilen NEC Sinif I Grup C ye esdeger IIA Propan NEC Sinif I Grup D ye esdeger Bolge 20 21 ve 22 IIIC Magnezyum gibi iletken tozlar NEC Sinif II Grup E ye esdeger IIIB Un tahil ahsap ve plastik gibi iletken olmayan tozlar NEC Sinif II Grup F ve G ye esdeger IIIA Pamuk tiftigi keten ve suni ipek gibi tutusabilir lifler ucmalar NEC Sinif III e esdegerYangin basincina duyarli madenler I yalnizca IEC Metan Grup IIC en tehlikeli Zone sistemi gaz grubudur Bu gruptaki gazlar gercekten cok kolay alevlenebilir Grup IIC icin uygun olarak isaretlenen ekipman IIB ve IIA icin de uygundur IIB icin uygun olarak isaretlenmis ekipman IIA icin de uygundur ancak IIC icin uygun degildir Ekipman ornegin Ex e II T4 olarak isaretlenmisse IIA IIB ve IIC tum alt gruplar icin uygundur Rafineri kimyasal kompleks uzerinde bulunan ve siniflandirilmis alanlarin saha planina dahil edilen her patlayici malzemenin bir listesi hazirlanmalidir Yukaridaki gruplar IIC en patlayici Zone sistemi gaz grubu ve IIA en az olmak uzere malzemenin ateslenirse ne kadar patlayici olacagina gore olusturulur Gruplar ayrica malzemeyi enerji veya termal etkilerle tutusturmak icin ne kadar enerjinin gerekli oldugunu gosterir IIA en fazla enerji gerektirir ve IIC Bolge sistemi gaz gruplari icin en az gerektirir Sicaklik siniflandirmasiBir diger onemli husus elektrikli ekipmanin sicaklik siniflandirmasidir Yuzey sicakligi veya elektrikli ekipmanin tehlikeli atmosfere maruz kalabilecek herhangi bir parcasi ekipmanin kullanilmasinin dusunuldugu alandaki belirli gaz veya buharin kendiliginden tutusma sicakliginin 80 ini gecmedigi test edilmelidir Elektrikli ekipman etiketindeki sicaklik siniflandirmasi asagidakilerden biri olacaktir Santigrat derece olarak ABD C Uluslararasi lt br gt IEC C Almanya C lt br gt Surekli Kisa SureT1 450 T3A 180 T1 450 G1 360 400T2 300 T3B 165 T2 300 G2 240 270T2A 280 T3C 160 T3 200 G3 160 180T2B 260 T4 135 T4 135 G4 110 125T2C 230 T4A 120 T5 100 G5 80 90T2D 215 T5 100 T6 85T3 200 T6 85 Yukaridaki tablo bize T3 sicaklik siniflandirmasina sahip bir elektrikli ekipman parcasinin yuzey sicakliginin 200 un uzerine cikmayacagini soyler C Kendiliginden tutusma sicakliklari Bir sivinin gazin veya buharin kendiliginden tutusma sicakligi maddenin kivilcim veya alev gibi herhangi bir dis isi kaynagi olmadan tutusacagi atmosferik basinctaki en dusuk sicakliktir Bu endustri ve teknoloji uygulamalari icin sicaklik sinifinin siniflandirilmasi icin kullanilir Belirlenen kesin sicaklik degeri laboratuvar test kosullarina ve cihazina baglidir Ortak maddeler icin bu tur sicakliklar Gaz SicaklikMetan 580 CHidrojen 560 CPropan 493 CEtilen 425 CAsetilen 305 Cneft 290 CKarbon disulfid 102 C Yuksek basincli buhar borusunun yuzeyi bazi yakit hava karisimlarinin kendiliginden tutusma sicakliginin uzerinde olabilir Kendiliginden tutusma sicakliklari toz Bir tozun kendiliginden tutusma sicakligi genellikle buharlarin ve gazlarinkinden daha yuksektir Ortak malzemelere ornekler Madde SicaklikSeker 460 COdun 340 CUn 340 CTane 300 CCay 300 CKoruma turuBelirli bir durumda guvenligi saglamak icin ekipman uretim yontemine ve farkli durumlar icin uygunluga gore koruma seviyesi kategorilerine yerlestirilir Kategori 1 en yuksek guvenlik seviyesi ve Kategori 3 en dusuk duzeydir Bircok koruma turu olmasina ragmen birkac tane ayrintilidir Ex Code Aciklama Standart yer kullanimAlev gecirmez d Ekipman yapisi bir ic patlamaya dayanabilecek ve disli baglanti parcalari veya islenmis flanslar tarafindan olusturulan labirent gibi alev bosluklari araciligiyla dis basincin rahatlatilmasini saglayacak sekildedir Kacan sicak gazlar cikis yolu boyunca muhafazanin disina ulastiklarinda disarinin tutusma kaynagi olmayacak potansiyel olarak tutusabilir ortamin yeterince sogumasini saglamalidir lt br gt Cihazin aleve dayanikli bosluklari vardir maks 0 006 150 µ m propan etilen 0 004 100 µ m asetilen hidrojen IEC EN 60079 1 Gaz grubu ve sic sinif dogru Motorlar aydinlatma baglanti kutulari elektronikArtan Guvenlik e Ekipman cok saglam ve bilesenler yuksek kalitede uretiliyor lt br gt IEC EN 60079 7 Bolge 2 veya Bolge 1 Motorlar aydinlatma baglanti kutulariYag Dolgulu O Ekipman bilesenleri tamamen yaga batirilmistir IEC EN 60079 6 Bolge 2 veya Bolge 1 saltKum Toz Kuvars Dolgulu q Ekipman bilesenleri tamamen Kum toz veya kuvars tabakasi ile kaplidir IEC EN 60079 5 Bolge 2 veya Bolge 1 Elektronik telefonlar bobinlerkapsullu m Ekipmanin ekipman bilesenleri genellikle recine tipi bir malzemeyle kaplanir IEC EN 60079 18 Bolge 1 Ex mb veya Bolge 0 Ex ma Elektronik isi yok Basincli arindirmali p Ekipman hava veya inert bir gaz ile cevredeki atmosfere gore pozitif bir basinca basinclandirilir boylece cevredeki tutusabilir atmosfer aparatin enerjili kisimlariyla temas edemez Asiri basinc izlenir korunur ve kontrol edilir IEC EN 60079 2 Bolge 1 px veya py veya bolge 2 pz Analizorler motorlar kontrol kutulari bilgisayarlarDogal olarak guvenli ben Bu ekipmandaki herhangi bir yay veya kivilcim bir buhari tutusturmak icin yeterli enerjiye isi sahip degildir lt br gt Ekipman IP54 ile saglanan HERHANGI BIR muhafazaya monte edilebilir lt br gt Sertifikasyona yardimci olmak icin bir Zener Bariyer opto izolator veya galvanik unite kullanilabilir lt br gt Enstrumantasyon icin ozel bir standart Fieldbus Kendinden Guvenli Konsept FISCO bolge 0 1 veya 2 icin gereksinimleri tanimlayan IEC EN 60079 27 dir IEC EN 60079 25 lt br gt IEC EN 60079 11 lt br gt IEC EN60079 27 ia Bolge 0 ve lt br gt ib Bolge 1 lt br gt ic bolge 2 Enstrumantasyon olcum kontrolTesvik Edici Olmayan n Ekipman tesvik edici veya kivilcim cikarmaz lt br gt Enstrumantasyon icin ozel bir standart Fieldbus Incendive Concept FNICO bolge 2 icin gereksinimleri aciklayan IEC EN 60079 27 dir IEC EN 60079 15 lt br gt IEC EN 60079 27 Bolge 2 Motorlar aydinlatma baglanti kutulari elektronik ekipmanOzel Koruma s Tanimi geregi ozel olan bu yontemin kendine ozgu kurallari yoktur Gercekte kullanimda gerekli guvenlik derecesine sahip oldugu gosterilebilen herhangi bir yontemdir Ex s korumasina sahip cok erken ekipman kapsulleme ile tasarlandi ve simdi IEC 60079 18 Ex m ye dahil edildi Orn IEC 60079 0 da referans verilen bir kodlamadir EPL ve ATEX Kategorisinin dogrudan kullanimi s isareti icin bir alternatiftir IEC standardi EN 60079 33 herkese acik hale getirildi ve yakinda yururluge girmesi bekleniyor boylece Ex s ler icin normal Ex sertifikasi da mumkun olacak IEC EN 60079 33 Bolge Imalatci Belgelerine bagli olarak Sertifikasyonun belirttigi gibi Koruma turleri EPL ye bagli birkac alt sinifa ayrilir ma ve mb px py ve pz ia ib ve ic Alt bolumler ayni anda birden fazla bagimsiz bilesen hatasini dikkate alarak en kati guvenlik gereksinimlerine sahiptir Coklu koruma EEx dereceli ekipmanlarin bircogu aparatin farkli bilesenlerinde birden fazla koruma yontemi kullanacaktir Bunlar daha sonra ayri ayri yontemlerin her biri ile etiketlenecektir Ornegin EEx de etiketli bir prizde EEx e icin bir kutu ve EEx d icin yapilmis anahtarlar olabilir Ekipman koruma seviyesiSon yillarda cesitli koruma turleri icin Ekipman Koruma Seviyesi EPL de belirtilmistir Gerekli Koruma seviyesi asagida aciklanan bolgelerde kullanim amacina baglidir grup Eski risk EPL MinimumI maden enerjik MaII gaz patlayici atmosfer gt 1000 saat yil 0 ga ia maII gaz 10 ila 1000 saat yil arasinda patlayici atmosfer 1 Gb ib mb px py d e o q sII gaz 1 ila 10 saat yil arasinda patlayici atmosfer 2 Gc n ic pzIII toz patlayici yuzey gt 1000 saat yil 20 da iaIII toz 10 ila 1000 saat yil arasinda patlayici yuzey 21 Db ibIII toz 1 ila 10 saat yil arasinda patlayici yuzey 22 dc icEkipman kategorisiEkipman kategorisi ekipman tarafindan sunulan koruma seviyesini gosterir Kategori 1 ekipmanlari Zone 0 Zone 1 veya Zone2 alanlarinda kullanilabilir Kategori 2 ekipmanlari Zone 1 veya Zone 2 alanlarinda kullanilabilir Kategori 3 ekipmanlari yalnizca Zone 2 alanlarinda kullanilabilir EtiketlemeTehlikeli alanlarda kullanimi onaylanmis tum ekipman uygulanan koruma turunu ve seviyesini gostermek icin etiketlenmelidir Avrupa Patlayici ortamlar icin ATEX sertifikali elektrikli ekipman isareti Avrupa da etiket onaylayan kurulusun Onaylanmis Kurulus CE isaretini ve kod numarasini gostermelidir CE isareti Ex isareti yunan harfleri epsilon chi ile sari dolu altigen ardindan Grup Kategori ve eger grup II ekipmani gazlar G veya toz D ile ilgili gosterge ile tamamlanir Ornegin Ex II 1 G Patlamaya karsi korumali Grup 2 Kategori 1 Gaz Kullanilan belirli koruma turu veya turleri isaretlenir Orn IIC T4 Tip ia Grup 2C gazlari Sicaklik sinifi 4 Ex nA II T3 X Tip n kivilcim cikarmayan Grup 2 gazlar Sicaklik sinifi 3 ozel kosullar gecerlidir Tehlikeli alan icin endustriyel elektrikli ekipman gaz tehlikeleri icin IEC 6007924 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde standardinin ve toz tehlikeleri icin IEC 61241 in24 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde uygun parcalarina uygun olmalidir ve bazi durumlarda bu standardi karsiladigi24 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde onaylanmalidir Cogu Avrupa ulkesinde bagimsiz test merkezleri Onaylanmis Kuruluslar olarak bilinir kurulur ve bunlarin herhangi birinden alinan bir sertifika AB genelinde kabul edilmektedir Birlesik Krallik ta ise DTI standardlarin takibini ve bakimini yapmak icin atanmistir ve bu birim Birlesik Krallik ta Sira ve Baseefa nin en iyi bilinen bir atar ve saklar Avustralya ve Yeni Zelanda ayni IEC 60079 standartlarini kullanmaktadir AS NZS 60079 olarak kabul edilmistir ancak CE isareti gerekli degildir Kuzey Amerika da ekipmanin belirli tehlikeli alana uygunlugu bir Ulusal Olarak Taninan Test Laboratuvari tarafindan test edilmelidir Bu tur enstituler ornegin UL MET4 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde FM CSA veya Intertek tir ETL Etiket her zaman sinifi bolumu listeler grup ve sicaklik kodunu da listeleyebilir Etiketin hemen yaninda da listeleme ajansinin isareti olan bir etiket daha bulunur Bazi ureticiler tehlikeli alanlarda teknik literaturlerinde uygunluk veya yapilabilirlik oldugunu iddia ederler ancak gercekte bu firmalar bir test kurumunun sertifikasindan yoksundur ve bu nedenle AHJ Yetkili Otorite elektrik tesisatinin sisteminin calismasina izn vermez Bolum 1 alanlarindaki tum ekipmanlarin bir onay etiketi olmalidir ancak sert metalik boru gibi bazi malzemelerin Cl Div 1 uygunlugunu ve NEC deki onayli kurulum yontemi olarak listelenmelerini gosteren ozel bir etiketi yoktur izin Bolum 2 alanlarindaki bazi ekipmanlarda normalde ark bilesenleri icermeyen standart 3 fazli enduksiyon motorlari gibi belirli bir etiket gerekmez Markalamaya ayrica ureticinin adi veya ticari markasi ve adresi cihaz tipi adi ve seri numarasi uretim yili ve ozel kullanim kosullari da eklenmelidir NEMA koruma sinifi veya IP kodu da belirtilebilir ancak genellikle Siniflandirilmis Alan uygunlugundan bagimsizdir Kaynakca Article 500 of the National Electrical Code NEC NFPA 70 Hazardous Location Motors Dietz Electric www dietzelectric com Ingilizce 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2018 Bossert 86 page 17 NFPA 70 National Electric Code National Fire Protection Association 12 Subat 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2020 a b UK Health and Safety Executive 22 Eylul 2004 23 Nisan 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Temmuz 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi hse uk gov adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme John Bossert and Randolph Hurst Hazardous Locations A Guide for the Design Construction and Installation of Electrical Equipment Canadian Standards Association Toronto 1986 0 9690124 5 4 Chapter 9 IAEI Magazine Ingilizce 10 Kasim 2014 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2018 www ozm cz 18 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2018 Konuyla ilgili yayinlarAlan McMillan Tehlikeli Alanlarda Elektrik Tesisati Butterworth Heineman 1998 0 7506 3768 4 Peter Schram Tehlikeli Yerlerde Elektrik Tesisati Jones ve Bartlett 1997 0 87765 423 9 Potansiyel olarak patlayici ortamlar icin Uygulayici El Kitabi EEMUA Muhendislik Ekipman ve Malzemeleri Kullanicilari Dernegi 2017 978 0 85931 222 6