Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi, Samsun'un Tekkeköy ilçesinde yer alan ve yerleşim geçmişi Eski Taş Çağına dek uzanan arkeolojik sit alanı.
Vadideki mağaralardan bir görünüm. | |
Konum | Tekkeköy, Samsun, Türkiye |
---|---|
Bölge | Anadolu |
Koordinatlar | 41°12′K 36°27′D / 41.200°K 36.450°D |
Tür | Arkeolojik sit |
Yüzölçümü | 360.000 km2 (140.000 sq mi) |
Tarihçe | |
Malzeme | Taş |
Kuruluş | y. MÖ 60.000 |
Terk ediliş | y. MÖ 15.000 |
Devir(ler) | Eski Taş Çağı-Geç Tunç Çağı |
Kültür(ler) | Hitit, Frig |
Sit ayrıntıları | |
Kazı tarihleri | 1941 |
Arkeologlar | |
Mülkiyet | Kamuya ait |
Kamusal erişim | Ziyarete açık |
Kazı ve buluntular
1941'de ilk kez başkanlığındaki bir heyet tarafından araştırılmaya başlanan vadide çok sayıda tarih öncesi mağara, sığınak ve düz yerleşim yeri keşfedilmiştir. Geçmişi Eski Taş Çağına dek uzanan buluntular arasında taş yontma yöntemiyle elde edilen ok ve mızrak uçları ile baltalar, kesici ve kazıyıcı aletler de yer almaktadır. Eski Taş Çağı aletlerinin yanı sıra Tunç Çağına ait çömlek, küpe, bilezik ve iğne benzeri gereçler de bulunmuştur. Bu buluntuların biçim ve teknikleri Orta Anadolu seviyesinde olmakla birlikte kemikten elde edilmiş aletler Orta Anadolu ve Batı Anadolu'da bulunan benzerlerinde ileri bir seviyededir.
Çınarcık Vadisi ve Fındıcak Vadisi'nin birleştiği noktada yer alan ve Delikli Kaya adı ile bilinen kaya kütlesinde keşfedilen basamakların teknik ve biçimsel incelemeleri ile bu noktada bir Frig kalesi bulunduğu saptanmıştır. Bu kalenin ufak çaptaki bir uç kalesi olduğu ve haberleşme amacıyla kullanıldığı düşünülmektedir. Yine vadide bir Hitit yolu da tespit edilmiş, bu yolun üst düzey Hitit yöneticileri tarafından seremoni yolu olarak kullanıldığı tahmin edilmektedir.
Ayrıca vadide Orta Taş Çağı ve Erken Tunç Çağı ile Hititlere ait birçok bulgu da araştırmalar sırasında elde edilmiştir. Vadide elde edilen buluntular Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde muhafaza edilmektedir.
Vadide yer alan mağaralarda keşfedilen ve MÖ 60.000 ila MÖ 15.000 yılları arasına tarihlendirilen Eski Taş Çağı katmanı Karadeniz Bölgesi'nin en eski yerleşim yeridir. Mağara yerleşiminde yaşayan bu ilk insanlar topluluk bilinci gelişmemiş ve henüz üretici pozisyonuna geçmemiş topluluklardı.
Düzenlenme ve turizme açılışı
1977 yılında sit alanı ilan edilen Tekkeköy Mağaraları'nda son yıllarda turizm ekonomisine kazandırılması amacıyla çalışmalar yapılmış ve 2013 yaz turizm sezonunda ziyaretçilere açılmıştır. Turizme açıldıktan sonra mağaralar Fransız arkeologların da dikkatini çekmiştir. 360.000m2'lik alana bir yayılan mağaraların yalnızca 96.000m2'lik bir kısmı ziyaretçilere açılmış olsa da gelecek dönemde tüm alanların düzenlemesinin yapılması planlanmaktadır. Ayrıca mağaraların çevresinde Hitit yolu, Frig kalesi kalıntıları ve eski Rum evleri de bulunmaktadır. Hitit yolu ve Frig kalesi kalıntıları için bir çalışma yapılmamakla beraber eski Rum evlerinin restore edilerek ziyaretçilere açılması planlanmaktadır. Bu evlerin üçü restore edilmiş olup yalnızca biri faaliyettedir.
1 Mart 2014 tarihinde Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi içerisindeki üç tescilli eski Rum evinden birisinin restore edilmesiyle oluşturulan Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi Müze Evinde mağara ve çevresindeki hayata dair malzemeler, mağaralardaki kazılarda ele geçirilen çanak çömlek parçaları ve heykeller yer almaktadır. Türkiye'nin ilk imitasyon müzesi olan müze evin bu adla bilinmesinin nedeni sergilenen malzemelerin buluntular temel alınarak birebir benzerlerinin müze için özel olarak üretilmesidir. Müzenin yıllık ziyaretçi ortalaması 180 bin kişidir.
Haziran 2017'den itibaren yine vadideki tarihî evlerden birinin restore edilmesiyle projelendirilen Ekolojik Oyuncak Müzesinin çalışmaları devam ediyor olup Eylül 2018'de açılması plânlanmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi tanıtım rehberi. Tekkeköy Belediyesi. 2014.
- ^ "Prof. Dr. Gocha: Karadeniz'de İlk Yerleşim Yeri Tekkeköy Mağaraları'dır". milliyet.com.tr. 27 Ekim 2017. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2018.
- ^ "Tekkeköy Mağaraları Çevre Düzenlemesi". tekkekoy.bel.tr. 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2014.
- ^ "Tekkeköy Mağaraları'ndaki Çalışmaların Sonuna Gelindi". haberler.com. 17 Mart 2013. 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2014.
- ^ a b "Taş Devri mağaralarını arkeologlar inceleyecek". sabah.com.tr. 21 Haziran 2013. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2014.
- ^ . sabah.com.tr. 27 Nisan 2013. 14 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2014.
- ^ "Tekkeköy Mağaraları'ndaki Çalışmada Sona Gelindi". oka.org.tr. 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2014.
- ^ "TEKKEKÖY GENEL BİLGİLER - İLÇENİN TARİHİ". tekkekoytarim.gov.tr. 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2014.
- ^ "Arkeoloji Vadisi'ndeki Müze Ev'ler açılıyor". hedefhalk.com. 28 Ocak 2014. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2014.
- ^ "Türkiye'nin ilk imitasyon müzesi Samsun'da açıldı". timeturk.com. 1 Mart 2014. 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2014.
- ^ "TÜRKİYE'NİN İLK İMİTASYON MÜZESİ AÇILDI". milliyet.com.tr. 1 Mart 2014. 14 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2014.
- ^ "Tekkeköy Mağaraları için önemli adım". hedefhalk.com. 25 Ağustos 2017. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2018.
- ^ "Türkiye'nin ilk "Ekolojik Ahşap Oyuncak Müzesi" Eylül'de açılıyo". haberturk.com. 14 Temmuz 2018. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Foursquare'da Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tekkekoy Magaralari Arkeoloji Vadisi Samsun un Tekkekoy ilcesinde yer alan ve yerlesim gecmisi Eski Tas Cagina dek uzanan arkeolojik sit alani Tekkekoy Magaralari Arkeoloji VadisiVadideki magaralardan bir gorunum KonumTekkekoy Samsun TurkiyeBolgeAnadoluKoordinatlar41 12 K 36 27 D 41 200 K 36 450 D 41 200 36 450TurArkeolojik sitYuzolcumu360 000 km2 140 000 sq mi TarihceMalzemeTasKurulusy MO 60 000Terk edilisy MO 15 000Devir ler Eski Tas Cagi Gec Tunc CagiKultur ler Hitit FrigSit ayrintilariKazi tarihleri1941ArkeologlarMulkiyetKamuya aitKamusal erisimZiyarete acikKazi ve buluntular1941 de ilk kez baskanligindaki bir heyet tarafindan arastirilmaya baslanan vadide cok sayida tarih oncesi magara siginak ve duz yerlesim yeri kesfedilmistir Gecmisi Eski Tas Cagina dek uzanan buluntular arasinda tas yontma yontemiyle elde edilen ok ve mizrak uclari ile baltalar kesici ve kaziyici aletler de yer almaktadir Eski Tas Cagi aletlerinin yani sira Tunc Cagina ait comlek kupe bilezik ve igne benzeri gerecler de bulunmustur Bu buluntularin bicim ve teknikleri Orta Anadolu seviyesinde olmakla birlikte kemikten elde edilmis aletler Orta Anadolu ve Bati Anadolu da bulunan benzerlerinde ileri bir seviyededir Cinarcik Vadisi ve Findicak Vadisi nin birlestigi noktada yer alan ve Delikli Kaya adi ile bilinen kaya kutlesinde kesfedilen basamaklarin teknik ve bicimsel incelemeleri ile bu noktada bir Frig kalesi bulundugu saptanmistir Bu kalenin ufak captaki bir uc kalesi oldugu ve haberlesme amaciyla kullanildigi dusunulmektedir Yine vadide bir Hitit yolu da tespit edilmis bu yolun ust duzey Hitit yoneticileri tarafindan seremoni yolu olarak kullanildigi tahmin edilmektedir Ayrica vadide Orta Tas Cagi ve Erken Tunc Cagi ile Hititlere ait bircok bulgu da arastirmalar sirasinda elde edilmistir Vadide elde edilen buluntular Samsun Arkeoloji ve Etnografya Muzesinde muhafaza edilmektedir Vadide yer alan magaralarda kesfedilen ve MO 60 000 ila MO 15 000 yillari arasina tarihlendirilen Eski Tas Cagi katmani Karadeniz Bolgesi nin en eski yerlesim yeridir Magara yerlesiminde yasayan bu ilk insanlar topluluk bilinci gelismemis ve henuz uretici pozisyonuna gecmemis topluluklardi Duzenlenme ve turizme acilisi1977 yilinda sit alani ilan edilen Tekkekoy Magaralari nda son yillarda turizm ekonomisine kazandirilmasi amaciyla calismalar yapilmis ve 2013 yaz turizm sezonunda ziyaretcilere acilmistir Turizme acildiktan sonra magaralar Fransiz arkeologlarin da dikkatini cekmistir 360 000m2 lik alana bir yayilan magaralarin yalnizca 96 000m2 lik bir kismi ziyaretcilere acilmis olsa da gelecek donemde tum alanlarin duzenlemesinin yapilmasi planlanmaktadir Ayrica magaralarin cevresinde Hitit yolu Frig kalesi kalintilari ve eski Rum evleri de bulunmaktadir Hitit yolu ve Frig kalesi kalintilari icin bir calisma yapilmamakla beraber eski Rum evlerinin restore edilerek ziyaretcilere acilmasi planlanmaktadir Bu evlerin ucu restore edilmis olup yalnizca biri faaliyettedir 1 Mart 2014 tarihinde Tekkekoy Magaralari Arkeoloji Vadisi icerisindeki uc tescilli eski Rum evinden birisinin restore edilmesiyle olusturulan Tekkekoy Magaralari Arkeoloji Vadisi Muze Evinde magara ve cevresindeki hayata dair malzemeler magaralardaki kazilarda ele gecirilen canak comlek parcalari ve heykeller yer almaktadir Turkiye nin ilk imitasyon muzesi olan muze evin bu adla bilinmesinin nedeni sergilenen malzemelerin buluntular temel alinarak birebir benzerlerinin muze icin ozel olarak uretilmesidir Muzenin yillik ziyaretci ortalamasi 180 bin kisidir Haziran 2017 den itibaren yine vadideki tarihi evlerden birinin restore edilmesiyle projelendirilen Ekolojik Oyuncak Muzesinin calismalari devam ediyor olup Eylul 2018 de acilmasi planlanmaktadir Kaynakca a b c d e f g h Tekkekoy Magaralari Arkeoloji Vadisi tanitim rehberi Tekkekoy Belediyesi 2014 Prof Dr Gocha Karadeniz de Ilk Yerlesim Yeri Tekkekoy Magaralari dir milliyet com tr 27 Ekim 2017 16 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2018 Tekkekoy Magaralari Cevre Duzenlemesi tekkekoy bel tr 6 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2014 Tekkekoy Magaralari ndaki Calismalarin Sonuna Gelindi haberler com 17 Mart 2013 6 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2014 a b Tas Devri magaralarini arkeologlar inceleyecek sabah com tr 21 Haziran 2013 1 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2014 sabah com tr 27 Nisan 2013 14 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2014 Tekkekoy Magaralari ndaki Calismada Sona Gelindi oka org tr 6 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2014 TEKKEKOY GENEL BILGILER ILCENIN TARIHI tekkekoytarim gov tr 6 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2014 Arkeoloji Vadisi ndeki Muze Ev ler aciliyor hedefhalk com 28 Ocak 2014 6 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2014 Turkiye nin ilk imitasyon muzesi Samsun da acildi timeturk com 1 Mart 2014 4 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2014 TURKIYE NIN ILK IMITASYON MUZESI ACILDI milliyet com tr 1 Mart 2014 14 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2014 Tekkekoy Magaralari icin onemli adim hedefhalk com 25 Agustos 2017 16 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2018 Turkiye nin ilk Ekolojik Ahsap Oyuncak Muzesi Eylul de aciliyo haberturk com 14 Temmuz 2018 9 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2018 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tekkekoy Magaralari Arkeoloji Vadisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Foursquare da Tekkekoy Magaralari Arkeoloji Vadisi