Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tenis topu adından da anlaşılacağı üzere tenis sporu için dizayn edilmiş bir toptur. Yaklaşık 6,8 cm (2,63 inç) büyüklüğündedir. Yapımında majör olarak sarı rengin kullanıldığı tenis topları aslında her renkte olabilir fakat sarı dışındaki bu renkler profesyonel camiaca pek tercih edilmez. Tenis topları lifli yapıdaki keçeyle kaplanmıştır. Bu tür bir malzemenin kullanımı tenis topuna aerodinamik açıdan yarar sağlamaktadır. Ek olarak, tenis topunu üstten ve alttan çevreleyen iki tane kalın beyaz çizgi vardır.
Tarih
Açık hava tenisinin (lawn tennis) 1870'lerdeki icadından önce tenis sporu gerçek tenis adı altında o zamanın ilkel kortlarında oynanıyordu. 1480 yılında Fransa kralı 11. Louis tenis toplarının tebeşir, kum, talaş veya toprak gibi maddelerle doldurulmasını yasakladı. Peşinden tenis toplarının kaliteli deriyle kaplanması ve yünle doldurulması şartını koştu. Louis'nin yaptırdıkları dışında, bilinen diğer eski tenis topları ise İskoç zanaatkarlar tarafından yünle kaplı kuzu ya da keçi midesinin iple bağlanmasıyla yapılıyordu. Bu tipteki eski, kurtarılmış tenis toplarının 1920'de Westminister Sarayı'ndaki çekiç kirişli çatılara yapılan restorasyonda cam macunu ve insan saçı karışımıyla üretildiği görülmüştür ve bu topların kral 8. Henry devrinden kalma olduğu açıklanmıştır. Başka versiyonlarda ise hayvan kürkü gibi materyaller kullanılmış, sarıldıkları ipler ise hayvan bağırsakları ve kasları ya da çam kerestesiyle oluşturulmuştur. Bu çeşittekiler 16.yy'dan kalma İskoç kalelerinde bulunmuştur. 18.yy'a gelindiğinde 3/4 oranlı yün şeritler, çekirdek niteliğinde olan ve yine pek çok şeridin birleşmesiyle oluşmuş küçük topun etrafına sarılırdı. Sicimler çeşitli yönlerde topu sıkıca sarıyordu ve daha büyük bir top oluşturuyordu. Son aşamada tenis topunu kaplayacak beyaz bir kumaş dikiliyordu. 1870'lerde Walter Clopton Wingfield ve Harry Gem'in öncülük eden çalışmalarıyla birlikte açık hava tenisi İngiltere'de ortaya çıktı. Genellikle açık hava tenisi Viktorya döneminden kalma kriket sahalarında oynanıyordu. Wingfield kauçuk topların da içinde bulunduğu Almanya'dan ithal edilen tenis setlerini İngiltere piyasasına sürdü. Charles Goodyear'ın vulkanize lastiği bulmasının ardından Almanlar bu teknolojiyi başarılı bir biçimde kullanarak hava doldurulmuş vulkanize kauçuk tenis toplarını geliştirdi. Bu toplar hafifti ve kaplamasızlardı. Gri ve kırmızı renkleri mevcuttu. John Moyer Heathcote vulkanize kauçuk topları elbeziyle kaplamayı teklif etti ve de denedi. 1882'de Wingfield, Heathcote'un Melton Mowbray'da üretilen sağlam kalın kumaşla kaplı toplarının reklamını yaptı ve pazarladı.
Standartlar
Yönetmeliğe uygun olması gereken oyunlarda tenis topları için belli başlı boyut, ağırlık, deformasyon ve zıplama kriterleri vardır. Uluslararası Tenis Federasyonu (ITF) resmî çapı 65,41-68,58 mm olarak açıklamıştır. Toplar 56.0 ve 59.4 arasında olmalıdır. Sarı ve beyaz renkler 'nun(USTA) onayladığı tek renklerdir. Şu an kullanılan topların rengi ITF tarafından 1972'de yapılan araştırmaların ışığında renkli televizyonda floresan renklerin daha belirgin olması üzerine optik sarı adı verilen renk kullanılmaya başladı. Yeni optik sarı turnuvada ilk takdim etme şerefini de Mike Davies üstlendi. Tenis topları havayla doldurulmuşlardır ve geliştirilmiş keçe maddesiyle kaplıdırlar. Ayrıca, bazı üreticiler içinde polistirenden yapılma küçük topun bulunduğu tenis topları yapmıştır. Keçe akışkan dinamiğindeki sınır tabaka hızını geciktirir bu sayede aerodinamik sürüklenme kuvveti azalır ve topa daha iyi vuruş özelliği kazandırır. Genellikle topların üzerinde sayı numaraları ve marka isimleri yazılıdır. Bu şekilde topların birbirinden ayırt edilmeleri kolaylaşır. Tenis topları kutularından çıkartıldıkları andan itibaren küçük miktarda da olsa zıplama yetisinde azalma görülür. Tenis toplarıyla yapılmış testlere göre 254 cm (100inç) yükseklikten betona atılmış bir top 135–147 cm arası zıplamaktadır. (Deniz seviyesinden uzaklık, sıcaklık ve nemlilik gibi etkenler bu değerleri değiştirebilir.) Resmiyete göre tenis topları ilk kullanılana dek yaklaşık 2 atmosferlik basınçta tutulmalıdır.
Basınçlı toplar
Geleneksel basınçsız toplarda çoğunlukla sertleştirici kullanıldığından, daha tahta gibi bir his veriyorlardı ve yeni basınçlı toplar kadar yüksek zıplayamıyorlardı. Fakat basınçlı toplarda olduğu gibi zıplama yetisinde azalma görülmüyordu. Hatta zamanla hafiflemeye bağlı olarak zıplama da artış görülüyordu. Ama basınçlı tenis topunun zıplama ve hızlanma seviyesine yaklaşamıyordu. Daha da geliştirilmiş basınçlı tenis toplarında ise (Örneğin: ) zıplama özelliğinde muhafaza kabiliyeti geliştirilmiş ve basınçsız toplar kadar dayanma süresine kavuşmuştur.
Paketleme
1925'ten önce tenis topları kağıda sarılı ya da karton kutularda paketlenmiş bir biçimde satılıyordu. 1925'te Wilson Western spor malzemeleri şirketi karton kutu tüpleri piyasaya sürdü. 1926'da firması hava kaçırmayacak biçimde kapatılmış metal tüpleri piyasaya sürdü. Metal tüp üç tane top alabilecek kapasitedeydi ve kapağı açmak için konserve açacağı veriliyordu.1980'lerin başlarında plastik haznelerin ve kapakların kullanılmasıyla 3 veya 4 kapasiteli kutular yapılmıştır. Basınçsız topların ise basınç mührüne ihtiyaç duymadıkları için ağ veya kartonla paketlenebiliyordu.
Geri dönüşüm
Her yıl 300 milyonu aşkın tenis topu üretiliyor. Bu da yaklaşık 20.000 tonluk kauçuğa eş değer olduğu için doğada çözünebilir olmasını zorlaştırıyor. Tarihsel alanda tenis topu geri dönüşümü ilk defa Wimbledon gibi şampiyonalardan sağlanan topların tehdit altındaki cüce sıçanları korumak adına yapılan tarla evlerinde gerçekleştirilmiştir. Dahası 2009'da başlatılan ReBounces ve BNP Paribas işbirliğiyle 250.000'den fazla top geri dönüştürülmüştür.
Yavaş toplar
ITF ve USTA gibi tenis kuruluşlarının amaçlarından biri dünya çapında tenise olan katılımı artırmak olduğundan bunu hayata geçirebilmek adına yeni başlayanların kırmızı, turuncu ve yeşil renkteki yavaş topları kullanmalarını tavsiye ederler. Bu şekilde amatörler daha kontrollü servis atabilecek, rallilere katılabilecek ve skor yapabilecektir ve en önemlisi hevesleri de artmış olacaktır. Yeni başlayanların tekniğini geliştiren ve tenisin zevk verme kat sayısını arttıran bu yöntem günümüzde uygulanmaktadır. Hatta ITF'ye göre 10 yaş ve altı gerek yarışma gerek antrenman olsun turuncu, kırmızı, yeşil yavaş topları kullanmalıdır.
Kaynakça
- "U.S. Open Tennis Ball F.A.Q.".
- Morgan, Roger (1995): Tennis, The Development of The European Ball Game,
- Heiner Gillmeister Tennis: a cultural history p177 on
- Recycling, PETRA (PET Resin Association), retrieved 21 July 2010
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Tenis topu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- International Tennis Federation's history of the rules of the tennis ball6 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ITF Grand Slam Rules:Section I:The Ball6 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tenis topu adindan da anlasilacagi uzere tenis sporu icin dizayn edilmis bir toptur Yaklasik 6 8 cm 2 63 inc buyuklugundedir Yapiminda major olarak sari rengin kullanildigi tenis toplari aslinda her renkte olabilir fakat sari disindaki bu renkler profesyonel camiaca pek tercih edilmez Tenis toplari lifli yapidaki keceyle kaplanmistir Bu tur bir malzemenin kullanimi tenis topuna aerodinamik acidan yarar saglamaktadir Ek olarak tenis topunu ustten ve alttan cevreleyen iki tane kalin beyaz cizgi vardir Optik sari tenis topuTarihAcik hava tenisinin lawn tennis 1870 lerdeki icadindan once tenis sporu gercek tenis adi altinda o zamanin ilkel kortlarinda oynaniyordu 1480 yilinda Fransa krali 11 Louis tenis toplarinin tebesir kum talas veya toprak gibi maddelerle doldurulmasini yasakladi Pesinden tenis toplarinin kaliteli deriyle kaplanmasi ve yunle doldurulmasi sartini kostu Louis nin yaptirdiklari disinda bilinen diger eski tenis toplari ise Iskoc zanaatkarlar tarafindan yunle kapli kuzu ya da keci midesinin iple baglanmasiyla yapiliyordu Bu tipteki eski kurtarilmis tenis toplarinin 1920 de Westminister Sarayi ndaki cekic kirisli catilara yapilan restorasyonda cam macunu ve insan saci karisimiyla uretildigi gorulmustur ve bu toplarin kral 8 Henry devrinden kalma oldugu aciklanmistir Baska versiyonlarda ise hayvan kurku gibi materyaller kullanilmis sarildiklari ipler ise hayvan bagirsaklari ve kaslari ya da cam kerestesiyle olusturulmustur Bu cesittekiler 16 yy dan kalma Iskoc kalelerinde bulunmustur 18 yy a gelindiginde 3 4 oranli yun seritler cekirdek niteliginde olan ve yine pek cok seridin birlesmesiyle olusmus kucuk topun etrafina sarilirdi Sicimler cesitli yonlerde topu sikica sariyordu ve daha buyuk bir top olusturuyordu Son asamada tenis topunu kaplayacak beyaz bir kumas dikiliyordu 1870 lerde Walter Clopton Wingfield ve Harry Gem in onculuk eden calismalariyla birlikte acik hava tenisi Ingiltere de ortaya cikti Genellikle acik hava tenisi Viktorya doneminden kalma kriket sahalarinda oynaniyordu Wingfield kaucuk toplarin da icinde bulundugu Almanya dan ithal edilen tenis setlerini Ingiltere piyasasina surdu Charles Goodyear in vulkanize lastigi bulmasinin ardindan Almanlar bu teknolojiyi basarili bir bicimde kullanarak hava doldurulmus vulkanize kaucuk tenis toplarini gelistirdi Bu toplar hafifti ve kaplamasizlardi Gri ve kirmizi renkleri mevcuttu John Moyer Heathcote vulkanize kaucuk toplari elbeziyle kaplamayi teklif etti ve de denedi 1882 de Wingfield Heathcote un Melton Mowbray da uretilen saglam kalin kumasla kapli toplarinin reklamini yapti ve pazarladi StandartlarYonetmelige uygun olmasi gereken oyunlarda tenis toplari icin belli basli boyut agirlik deformasyon ve ziplama kriterleri vardir Uluslararasi Tenis Federasyonu ITF resmi capi 65 41 68 58 mm olarak aciklamistir Toplar 56 0 ve 59 4 arasinda olmalidir Sari ve beyaz renkler nun USTA onayladigi tek renklerdir Su an kullanilan toplarin rengi ITF tarafindan 1972 de yapilan arastirmalarin isiginda renkli televizyonda floresan renklerin daha belirgin olmasi uzerine optik sari adi verilen renk kullanilmaya basladi Yeni optik sari turnuvada ilk takdim etme serefini de Mike Davies ustlendi Tenis toplari havayla doldurulmuslardir ve gelistirilmis kece maddesiyle kaplidirlar Ayrica bazi ureticiler icinde polistirenden yapilma kucuk topun bulundugu tenis toplari yapmistir Kece akiskan dinamigindeki sinir tabaka hizini geciktirir bu sayede aerodinamik suruklenme kuvveti azalir ve topa daha iyi vurus ozelligi kazandirir Genellikle toplarin uzerinde sayi numaralari ve marka isimleri yazilidir Bu sekilde toplarin birbirinden ayirt edilmeleri kolaylasir Tenis toplari kutularindan cikartildiklari andan itibaren kucuk miktarda da olsa ziplama yetisinde azalma gorulur Tenis toplariyla yapilmis testlere gore 254 cm 100inc yukseklikten betona atilmis bir top 135 147 cm arasi ziplamaktadir Deniz seviyesinden uzaklik sicaklik ve nemlilik gibi etkenler bu degerleri degistirebilir Resmiyete gore tenis toplari ilk kullanilana dek yaklasik 2 atmosferlik basincta tutulmalidir Basincli toplarGeleneksel basincsiz toplarda cogunlukla sertlestirici kullanildigindan daha tahta gibi bir his veriyorlardi ve yeni basincli toplar kadar yuksek ziplayamiyorlardi Fakat basincli toplarda oldugu gibi ziplama yetisinde azalma gorulmuyordu Hatta zamanla hafiflemeye bagli olarak ziplama da artis goruluyordu Ama basincli tenis topunun ziplama ve hizlanma seviyesine yaklasamiyordu Daha da gelistirilmis basincli tenis toplarinda ise Ornegin ziplama ozelliginde muhafaza kabiliyeti gelistirilmis ve basincsiz toplar kadar dayanma suresine kavusmustur Paketleme1925 ten once tenis toplari kagida sarili ya da karton kutularda paketlenmis bir bicimde satiliyordu 1925 te Wilson Western spor malzemeleri sirketi karton kutu tupleri piyasaya surdu 1926 da firmasi hava kacirmayacak bicimde kapatilmis metal tupleri piyasaya surdu Metal tup uc tane top alabilecek kapasitedeydi ve kapagi acmak icin konserve acacagi veriliyordu 1980 lerin baslarinda plastik haznelerin ve kapaklarin kullanilmasiyla 3 veya 4 kapasiteli kutular yapilmistir Basincsiz toplarin ise basinc muhrune ihtiyac duymadiklari icin ag veya kartonla paketlenebiliyordu Geri donusumHer yil 300 milyonu askin tenis topu uretiliyor Bu da yaklasik 20 000 tonluk kaucuga es deger oldugu icin dogada cozunebilir olmasini zorlastiriyor Tarihsel alanda tenis topu geri donusumu ilk defa Wimbledon gibi sampiyonalardan saglanan toplarin tehdit altindaki cuce sicanlari korumak adina yapilan tarla evlerinde gerceklestirilmistir Dahasi 2009 da baslatilan ReBounces ve BNP Paribas isbirligiyle 250 000 den fazla top geri donusturulmustur Yavas toplarITF ve USTA gibi tenis kuruluslarinin amaclarindan biri dunya capinda tenise olan katilimi artirmak oldugundan bunu hayata gecirebilmek adina yeni baslayanlarin kirmizi turuncu ve yesil renkteki yavas toplari kullanmalarini tavsiye ederler Bu sekilde amatorler daha kontrollu servis atabilecek rallilere katilabilecek ve skor yapabilecektir ve en onemlisi hevesleri de artmis olacaktir Yeni baslayanlarin teknigini gelistiren ve tenisin zevk verme kat sayisini arttiran bu yontem gunumuzde uygulanmaktadir Hatta ITF ye gore 10 yas ve alti gerek yarisma gerek antrenman olsun turuncu kirmizi yesil yavas toplari kullanmalidir Kaynakca U S Open Tennis Ball F A Q Morgan Roger 1995 Tennis The Development of The European Ball Game ISBN 0 9510251 8 X Heiner Gillmeister Tennis a cultural history p177 on Recycling PETRA PET Resin Association retrieved 21 July 2010Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tenis topu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir International Tennis Federation s history of the rules of the tennis ball6 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ITF Grand Slam Rules Section I The Ball6 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde