Tetis Okyanusu veya Tetis Denizi, Paleozoik-Mezozoik-Erken Tersiyer süresince Gondvana ve Lavrasya arasında batı-doğu yönünde uzanan eski okyanustur. Tetis Okyanusu'ndan geriye günümüzde Akdeniz, kuzeydeki Paratetis kolundan ise Karadeniz, Aral Gölü ve Hazar Denizi kalmıştır.
335 ila 200 milyon yıl önce Dünya üzerinde tek bir kıta (Pangea) ve onu çevreleyen dev bir okyanus (Pantalassa) bulunuyordu. 200 my önceki Trias devrinde Pangea süperkıtası parçalanarak kuzeyde ve güneyde büyük iki kıtaya bölündü. Kuzeyde Lavrasya adıyla günümüzdeki Kuzey Amerika ve Avrasya'nın bulunduğu super kıta bulunuyordu. Güneyde Gondvana adıyla günümüzdeki Güney Amerika, Afrika, Antarktika ve Okyanusya kıtaları bir arada bulunmaktaydı. Gondvana ve Lavrasya kıtaları arasında Tetis Okyanusu bulunuyordu.
Permiyenden sonra Lavrasya ve Gondvana kıtaları doğu yönünde genişleyerek açılıp Tetis Okyanusunu oluşturmuştur. Tetis'in Permiyende açılıp, Trias sonunda kapanan bölümüne Paleotetis adı verilmiştir. Trias'dan sonra açılıp kapanan bölümüne Neotetis denilir. Tersiyerde Neotetis'in tamamen kapanmasıyla Gondvana ve Lavrasya kıtaları çarpışmış, Alpin Orojenezi'ne ait Alp-Himalaya dağ sistemi oluşmuştur. Kretase döneminde doğuda daha geniş olan Tetis, batıya doğru daralmıştır.
Atlas Okyanusu'nun yayılması ile kuzeye doğru kayan Afrika kıtası, doğudan Tetis Okyanusu'nun kapanmasına yol açmıştır. Levha hareketleri sonucu Afrika, Arap ve Hindistan levhalarının kuzeye hareketi ile eskiden Tetis'in tabanı olan alanlar Alp-Himalaya dağ kuşağını meydana getirmişlerdir.
Kaynakça
- ^ (PDF). Türkiye Jeolojisi. itu.edu.tr. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015.
- ^ Rogers, John J. W. (2004). Continents and supercontinents. M. Santosh. New York: Oxford University Press. s. 146. ISBN . OCLC 61341472.
- ^ KARAGÖZ, Özlem. (PDF). deivil.comu.edu.tr/. 7 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015.
- ^ MERİÇ, Engin; ERSOY, Şükrü; GÖRMÜŞ, Muhittin (2000). (PDF). Loftusia (Foraminifer) türlerinin Maastrihtiyen (Geç Kretase) Tetis Okyanusu’ndaki paleocoğrafik yayılımı üzerine yeni görüşler. hacettepe.edu.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015.
- ^ . Yerkabuğunun Hareketli Doğası. tubitak.gov.tr. 12 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015.
Coğrafî terim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Tektonik ile ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tetis Okyanusu veya Tetis Denizi Paleozoik Mezozoik Erken Tersiyer suresince Gondvana ve Lavrasya arasinda bati dogu yonunde uzanan eski okyanustur Tetis Okyanusu ndan geriye gunumuzde Akdeniz kuzeydeki Paratetis kolundan ise Karadeniz Aral Golu ve Hazar Denizi kalmistir Tetis Okyanusu Lavrasya ve GondvanaPangea nin parcalanma surecinde Tetis Okyanusu nun olusumu ve kapanisi 335 ila 200 milyon yil once Dunya uzerinde tek bir kita Pangea ve onu cevreleyen dev bir okyanus Pantalassa bulunuyordu 200 my onceki Trias devrinde Pangea superkitasi parcalanarak kuzeyde ve guneyde buyuk iki kitaya bolundu Kuzeyde Lavrasya adiyla gunumuzdeki Kuzey Amerika ve Avrasya nin bulundugu super kita bulunuyordu Guneyde Gondvana adiyla gunumuzdeki Guney Amerika Afrika Antarktika ve Okyanusya kitalari bir arada bulunmaktaydi Gondvana ve Lavrasya kitalari arasinda Tetis Okyanusu bulunuyordu Permiyenden sonra Lavrasya ve Gondvana kitalari dogu yonunde genisleyerek acilip Tetis Okyanusunu olusturmustur Tetis in Permiyende acilip Trias sonunda kapanan bolumune Paleotetis adi verilmistir Trias dan sonra acilip kapanan bolumune Neotetis denilir Tersiyerde Neotetis in tamamen kapanmasiyla Gondvana ve Lavrasya kitalari carpismis Alpin Orojenezi ne ait Alp Himalaya dag sistemi olusmustur Kretase doneminde doguda daha genis olan Tetis batiya dogru daralmistir Atlas Okyanusu nun yayilmasi ile kuzeye dogru kayan Afrika kitasi dogudan Tetis Okyanusu nun kapanmasina yol acmistir Levha hareketleri sonucu Afrika Arap ve Hindistan levhalarinin kuzeye hareketi ile eskiden Tetis in tabani olan alanlar Alp Himalaya dag kusagini meydana getirmislerdir Okyanus tanrisi Okeanos ve deniz tanrisi Tethys in mozaikleri Kaynakca PDF Turkiye Jeolojisi itu edu tr 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2015 Rogers John J W 2004 Continents and supercontinents M Santosh New York Oxford University Press s 146 ISBN 1 4237 2050 4 OCLC 61341472 KARAGOZ Ozlem PDF deivil comu edu tr 7 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2015 MERIC Engin ERSOY Sukru GORMUS Muhittin 2000 PDF Loftusia Foraminifer turlerinin Maastrihtiyen Gec Kretase Tetis Okyanusu ndaki paleocografik yayilimi uzerine yeni gorusler hacettepe edu tr 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2015 Yerkabugunun Hareketli Dogasi tubitak gov tr 12 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2015 Cografi terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Tektonik ile ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz