Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Thomas Robert Malthus (d. 13 Şubat 1766 - ö. 23 Aralık 1834), İngiliz ve politik iktisat teorisyeni. Karamsar kuramlarıyla ünlenen Malthus, her ne kadar daha çok "Thomas Malthus" olarak anılsa da kendisi "Robert Malthus" olarak tanınmayı daha çok tercih etmiştir.
Thomas Malthus | |
|---|---|
 Thomas Malthus | |
| Doğum | Thomas Robert Malthus 14 Şubat 1766 Surrey, İngiltere |
| Ölüm | 29 Aralık 1834 (68 yaşında) Bath, İngiltere |
| Vatandaşlık | İngiliz |
| Mezun olduğu okul(lar) | Cambridge |
| Kariyeri | |
| Dalı | Demografi, Makroekonomi |
| Etkilendikleri | David Ricardo, |
| Etkiledikleri | Charles Darwin, , , , John Maynard Keynes, , Alfred Russel Wallace, , Karl Marx, Mao Zedong |
Not: Kesin doğum ve ölüm tarihleriyle ilgili iki farklı kaynak mevcuttur. | |
Hayatı
1766 yılında varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğan Thomas Robert Malthus, ilk eğitimi evde aldı. 1784'te , Cambridge'e girdi. Latince ve Yunanca eğitimi alırken, asıl alanı matematikti. 1791 yılında aynı okuldan aldı, 1797'de ise bir Anglikan kır vaizi olarak ruhban sınıfına katıldı.
1804 yılında evlendi ve bu evliliğinden üç çocuğu oldu. 1805'te ise İngiltere'nin ilk ekonomi politik profesörü oldu ('da). Kalıtsal olarak doğuştan yarık damaklıydı ve bunun verdiği utanç ile 1833 yılına kadar portresinin yapılmasına izin vermedi. Bu yılda yapılan portresinde ise ressam bu deformasyonu zekice gizlemiştir.
Thomas Robert Malthus 23 Aralık 1834'te öldü, İngiltere'deki 'e gömüldü.
Nüfus kuramı
1789 yılında, nüfusbilimi için çok önemli kurallara imza atan çalışması, "Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme"yi yayımladı. Daha sonra 1803 yılında bu eserini gözden geçirip tekrar yayımladı. Çalışması büyük yankılar uyandırmış ve birçok yeni tartışmaya neden olmuştur. Çalışmasına göre uygun şartlarda herhangi bir popülasyon, besin maddelerinin artışından daha hızlı bir oranda artar ve böylece zamanla kişi başına düşen besin miktarı azalır. Bu fikrinin temeli şudur: uygun şartlarda herhangi bir kısıtlayıcı faktör (salgın vb.) yoksa popülasyon biçiminde artar (2, 4, 8, 16, 32, 64, ...), oysa besin maddeleri aritmetik dizi biçiminde artar (1, 2, 3, 4, 5, 6, ...). Doğada aradaki bu fark, popülasyonda bazı bireylerin ölümlerine neden olur ve bir denge sağlanır.
Bu düşünceleri nedeniyle Malthus geç evlenmek, az sayıda çocuk sahibi olmak vb. hareketlerin teşvik edilmesi gerektiğini düşünüyordu. Yine Malthus'a göre toplumsal sefaletin en büyük nedeni alt sınıflardı ve bu yüzden bu tür bir nüfus planlaması üst sınıflardan ziyade alt sınıflara uygulanmalıydı. Fakir halk kesimlerine yapılan (özellikle kamusal) yardım programlarına karşı çıkmıştır. Her türlü toplumsal müdahaleye ve yardıma muhalif olmuştur.
Malthus'un düşünceleri daha kendisi hayattayken büyük tartışmalara neden olmuştur. Bugün hala Malthus'u savunanlar bulunurken, onu eleştirenlerin de sayısı hayli fazladır. Her ne kadar Malthus'un ve 20. yüzyıl için öngördükleri sefalet ve kriz (aşırı nüfus artışı karşısında yetersiz gıda üretimi) yaşanmamış olsa da, bu tür bir krizin yaşanmamasında gelişen payı büyüktür derler.
Ayrıca bakınız
- Malthusçuluk
- Malthusçu Büyüme Örneği
- (Neo-Malthusçuluk)
- Sosyal Darwinizm
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi Thomas Robert Malthus sayfası 26 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Case, Karl E. & Fair, Ray C. (1999). Principles of Economics (5th ed.). Prentice-Hall. .
- Korotayev A., Malkov A., Khaltourina D. Introduction to Social Macrodynamics: Compact Macromodels of the World System Growth.7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Moscow: URSS, 2006. .
- Korotayev A., Malkov A., Khaltourina D. Introduction to Social Macrodynamics: Secular Cycles and Millennial Trends. Moscow: URSS, 2006. [1]11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Korotayev A. & Khaltourina D. Introduction to Social Macrodynamics: Secular Cycles and Millennial Trends in Africa. Moscow: URSS, 2006. [2]1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Dip Notlar
Dış bağlantılar
- The International Society of Malthus 28 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- An Essay on the Principle of Population, 1st edition, 1798.28 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - "Nüfus Artışı Hakkında Araştırma", ilk baskısı, 1798, Online versiyon, İngilizce.
- An Essay on the Principle of Population, 6th edition, 1826.28 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - "Nüfus Artışı Hakkında Araştırma", altıncı baskısı, 1826, Online versiyon, İngilizce (Malthus tarafından eski baskıların gözden geçirilmişi).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Thomas Robert Malthus d 13 Subat 1766 o 23 Aralik 1834 Ingiliz ve politik iktisat teorisyeni Karamsar kuramlariyla unlenen Malthus her ne kadar daha cok Thomas Malthus olarak anilsa da kendisi Robert Malthus olarak taninmayi daha cok tercih etmistir Thomas MalthusThomas MalthusDogumThomas Robert Malthus 14 Subat 1766 1766 02 14 Surrey IngiltereOlum29 Aralik 1834 68 yasinda Bath IngiltereVatandaslikIngilizMezun oldugu okul lar CambridgeKariyeriDaliDemografi MakroekonomiEtkilendikleriDavid Ricardo EtkiledikleriCharles Darwin John Maynard Keynes Alfred Russel Wallace Karl Marx Mao ZedongNot Kesin dogum ve olum tarihleriyle ilgili iki farkli kaynak mevcuttur Hayati1766 yilinda varlikli bir ailenin cocugu olarak dogan Thomas Robert Malthus ilk egitimi evde aldi 1784 te Cambridge e girdi Latince ve Yunanca egitimi alirken asil alani matematikti 1791 yilinda ayni okuldan aldi 1797 de ise bir Anglikan kir vaizi olarak ruhban sinifina katildi 1804 yilinda evlendi ve bu evliliginden uc cocugu oldu 1805 te ise Ingiltere nin ilk ekonomi politik profesoru oldu da Kalitsal olarak dogustan yarik damakliydi ve bunun verdigi utanc ile 1833 yilina kadar portresinin yapilmasina izin vermedi Bu yilda yapilan portresinde ise ressam bu deformasyonu zekice gizlemistir Thomas Robert Malthus 23 Aralik 1834 te oldu Ingiltere deki e gomuldu Nufus kuramiNufus Ilkesi Uzerine Bir Deneme 1826 1789 yilinda nufusbilimi icin cok onemli kurallara imza atan calismasi Nufus Ilkesi Uzerine Bir Deneme yi yayimladi Daha sonra 1803 yilinda bu eserini gozden gecirip tekrar yayimladi Calismasi buyuk yankilar uyandirmis ve bircok yeni tartismaya neden olmustur Calismasina gore uygun sartlarda herhangi bir populasyon besin maddelerinin artisindan daha hizli bir oranda artar ve boylece zamanla kisi basina dusen besin miktari azalir Bu fikrinin temeli sudur uygun sartlarda herhangi bir kisitlayici faktor salgin vb yoksa populasyon biciminde artar 2 4 8 16 32 64 oysa besin maddeleri aritmetik dizi biciminde artar 1 2 3 4 5 6 Dogada aradaki bu fark populasyonda bazi bireylerin olumlerine neden olur ve bir denge saglanir Bu dusunceleri nedeniyle Malthus gec evlenmek az sayida cocuk sahibi olmak vb hareketlerin tesvik edilmesi gerektigini dusunuyordu Yine Malthus a gore toplumsal sefaletin en buyuk nedeni alt siniflardi ve bu yuzden bu tur bir nufus planlamasi ust siniflardan ziyade alt siniflara uygulanmaliydi Fakir halk kesimlerine yapilan ozellikle kamusal yardim programlarina karsi cikmistir Her turlu toplumsal mudahaleye ve yardima muhalif olmustur Malthus un dusunceleri daha kendisi hayattayken buyuk tartismalara neden olmustur Bugun hala Malthus u savunanlar bulunurken onu elestirenlerin de sayisi hayli fazladir Her ne kadar Malthus un ve 20 yuzyil icin ongordukleri sefalet ve kriz asiri nufus artisi karsisinda yetersiz gida uretimi yasanmamis olsa da bu tur bir krizin yasanmamasinda gelisen payi buyuktur derler Ayrica bakinizMalthusculuk Malthuscu Buyume Ornegi Neo Malthusculuk Sosyal DarwinizmKaynakcaIngilizce Vikipedi Thomas Robert Malthus sayfasi 26 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Case Karl E amp Fair Ray C 1999 Principles of Economics 5th ed Prentice Hall ISBN 0 13 961905 4 Korotayev A Malkov A Khaltourina D Introduction to Social Macrodynamics Compact Macromodels of the World System Growth 7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Moscow URSS 2006 ISBN 5 484 00414 4 Korotayev A Malkov A Khaltourina D Introduction to Social Macrodynamics Secular Cycles and Millennial Trends Moscow URSS 2006 ISBN 5 484 00559 0 1 11 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Korotayev A amp Khaltourina D Introduction to Social Macrodynamics Secular Cycles and Millennial Trends in Africa Moscow URSS 2006 ISBN 5 484 00560 4 2 1 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dip Notlar Malthus britannica 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2012 Malthus BBC 15 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2012 Dis baglantilarThe International Society of Malthus 28 Agustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde An Essay on the Principle of Population 1st edition 1798 28 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nufus Artisi Hakkinda Arastirma ilk baskisi 1798 Online versiyon Ingilizce An Essay on the Principle of Population 6th edition 1826 28 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nufus Artisi Hakkinda Arastirma altinci baskisi 1826 Online versiyon Ingilizce Malthus tarafindan eski baskilarin gozden gecirilmisi