Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tibet mitolojisi, Tibet halkı tarafından aktarılan geleneksel ve dini hikâyelere atıfta bulunur. Tibet mitolojisi, esas olarak Tibet kültüründen kaynaklanan ulusal mitolojinin yanı sıra hem Tibet Budizmi hem de Bön Dininden gelen dini mitolojiden oluşur. Bu efsaneler genellikle sözlü olarak, ritüellerle veya heykeller veya mağara resimleri gibi geleneksel sanatlarla aktarılır. Ayrıca, tanrılardan ruhlara ve canavarlara kadar çeşitli farklı yaratıklar da Tibet mitolojisinde önemli bir rol oynamaktadır ve bu mitlerin bazıları ana akım Batı medyasına girmiştir, en dikkat çekici olanı ise İngilizce Abominable Snowman olarak bilinen Yeti'dir.
Ulusal mitoloji
Ulusal Tibet mitolojisi, ülkenin tarihinden kaynaklanmaktadır ve genellikle ya ağızdan ağza ya da mağara resimleri gibi çeşitli sanat biçimleriyle aktarılır. Bu resimle genellikle Gökyüzünün Beş Pençeli Büyük Kartalı gibi kutsal mitolojik yaratıkların resimlerini içerir. Mağara resimleri, mağara resminin keşfedildiği dönemde Tibet halkının nasıl yaşadığı hakkında fikir verir. Ayrıca dinlerine ve tanrılara verdikleri değer hakkında çeşitli bilgiler alamak için de kullanıldı.
Yaratılış efsanesi
Bu konudaki en bilinen ve tanınan ulusal efsanelerden biri olan Tibet yaratılış efsanesi, Tibet halkının maymun atalardan geldiğine inanılan . Bu efsanenin birçok versiyonu sunulsa da, yaygın olarak kabul edilen versiyonu, maymun atası Pha Trelgen Changchup Sempa'nın Tibet'e dünya suyla kaplıyken geldiği ve sonunda bebek maymunlar olan çocukları olduğu şeklindedir. Bu çocuklar zamanla alet kullanmayı, ekinleri nasıl hasat edeceklerini ve kendi kendilerine yeten ve bir medeniyet yaratmayı öğrendiler, Tibet halkının bu medeniyetin torunları olduğu söyleniyor.
Tibet'in manzarasına dayanan efsaneler
Pek çok geleneksel Tibet efsanesi, eşsiz manzarasının bir platonun üzerinde ve birçok dağın arasında yer almasına dayanır. Bu önemli efsanelerden bazıları, Tibet'in zirvelerinde kar ve efsanevi beyaz aslanlar arasında yaşadığı söylenen kıllı vahşi adam gruplarının hikâyesini anlatan 'Tibet Bozkırlarının Vahşi Adamları'nı içerir. Bazıları tarafından kıllı çıplak vahşiler oldukları söylendi ve Moğollar onları vahşi adam veya bamburshe olarak adlandırdı. Diğerleri, bu sözde vahşi adamların ayak izlerinin aslında ayılardan geldiğini söyledi. Immured anchorite, karanlık, taş duvarlı bir alan içinde hapsedilmiş, yalnızca bir kişiye yetecek kadar sığan ve geçebilecekleri tek bir delikle tüm yaşamları boyunca o küçük alanda meditasyon yapan keşişlerle ilgili başka bir efsanedir. Bu keşişler, karanlıkta yaşamaya yemin ederler ve bu taş duvarlar sadece tüm hayatlarını geçirdikleri yer değil, aynı zamanda mezarlarıdır. Tibet'teki kültür ve çevreye dayanan birçok ulusal Tibet mitine rağmen, Tibet farklı ülkelere yayılan sınırları paylaştığı için diğer kültürlerden gelen mitolojiye benzerlikler paylaşan birçok efsane vardır. Bu, Kral Gesar Destanı'nı, cesur ve korkusuz bir efendinin, efsanevi GLing krallığından Gesar'ın ve başardığı çeşitli kahramanlık işlerinin hikâyesini izleyen bir balad içerir.
Budizm
Tibet mitolojisinde mevcut olan dini mitoloji çoğunlukla Vajrayana Budizmi ve Bön Dinindendir . İkisi ayrı dinler olsa da, genellikle Tibet mitolojisi içinde harmanlanmıştır. Budizm, başlangıçta Hindistan'dan Tibet'e yayıldı ve birçok efsane, Budizm'in belası olan Budist yaşam ve ölüm döngüsü olan Samsara'yı içeren sanat eserleriyle aktarıldı. Bon dini ise Budizm ile pek çok ortak inanca sahip olan ve Budizm ülkeye gelmeden önce ortaya çıkan birçok mitleri olan bir Tibet dinidir. Bon dini öncelikle insan ve göksel alemler arasında barış yapmayı içerir ve Tibet folkloruyla yakından bağlantılıdır. Rainbow beden gerçekleşme seviyesi gibi dinî kavramlar da bu kategoride mevcuttur.
Reenkarnasyon
Bu efsanelerde reenkarnasyon fikirleri, hayaletler ve ruhlar da sık sık ortaya çıkmaktadır, çünkü yeniden doğuş döngüsü ruhları geçici bir form olarak gerektiren, bazı ruhların hayalet haline geldiği ve bu döngü bozulursa veya tamamlanamazsa dünyayı dolaştığı bir kavramdır. Örneğin, Tibet'te Budizm'de ölüm ve ölümden sonraki yaşamla ilgili bir dizi popüler anlatı vardır, 'Keşişin Giysilerindeki Hayalet' olarak bilinen bu anlatılardan biri, hayaletleri hayatlarına devam edemeyen insanların kalan ruhları olarak tasvir etmektedir. ve devam etmek için samsarayı anlamak kadar kişinin yaşamı üzerine düşünmek de gereklidir. Bu iki niteliğin kökeni Budizmdir. Budist sanatı genellikle mitleri kaydetmek ve sergilemek için kullanılır ve genellikle eser için anlam yaratmak için izleyicinin aktif katılımını gerektiren bir sanattır, bu aynı zamanda sadece bir hikâye anlatmaya çalışmadığı, aynı zamanda bir zihniyet ve yolu tasvir ettiği anlamına gelir. Budizm'deki bu fikir, Tibet mitolojisinde uzun süredir mevcuttur ve tarih boyunca Budist heykellerinde sıklıkla görülür. Bon dini ve Budizm, mitlerin çoğunun kaynaklandığı ana dinler olsa da, Tibet Güney-Batı Çin'de yer almaktadır ve Burma, Hindistan, Nepal ve Butan ile sınır komşusudur. Bu kültür dinleri içinde paylaşılan birçok efsane de vardır. Örneğin Hindistan'dan Hindu iblisi Jvarasura'da ateş tanrısı Tibet mitolojisinde de mevcuttur.
Tibet Mitolojisinde Tanrılar
Tibet mitolojisinde çeşitli farklı tanrılar mevcuttur ve Tibet mitolojisinde daha iyi bilinen tanrıların bazıları ya Tibet'in ulusal mitolojisinden ya da Budizm'dendir ve bu nedenle birçok kültürde mevcuttur ve paylaşılmaktadır.
Dağ tanrıları
Dağ tanrıları, Tibet Orta Çin ovasının batısında yer aldığı ve birçok dağla kaplı olduğu için dünyanın en yüksek dağlarından bazılarına ev sahipliği yaptığı için en önemli yaratıklardan biridir. Bu, dağ tanrılarının ortaya çıkmasıyla ilgili birçok efsaneye yol açtı. Her dağın onu koruyan bir tanrısı olduğuna ve bu tanrıların insanlara iyilik yapanlardan ve kötülük yapan tanrılardan farklı olduğuna inanılıyordu. Dört büyük Kutsal Dağ vardır ve bu Kutsal dağların her birinin bir tanrısı ve diğer beş ünlü Dağ Tanrısı birlikte Dokuz Yaratıcı-Tanrı olarak adlandırılmıştır, Tibet'in farklı bölgeleri farklı tanrılara tapınır. Bu Dağ Tanrıları tamamen iyi değil, iyi ve kötü olarak ayrılmıştır. Eski dağların molozlarından yükselen tanrılar, ortaya çıkmaları için zorluklarla ve zorluklarla yüzleşmek zorunda kaldıkları için iyi ve yararlıydılar, diğerleri ise baştan beridir her şeye sahip oldukları için bencil ve kötüdür.
Chenrezig
Genellikle Avalokiteśvara veya Guanyin olarak bilinen bu Bodhisattva, Tibet kültüründeki kültüre bağlı olarak ya erkek ya da kadın olarak tasvir edilir Chenrezig, erkek Bodhisatta olarak kabul edilir. Chenrezig'in tüm Budaların şefkatini kişileştirdiği söylenir, Tibet mitolojisindeki bu Bodhisattva'nın tek bir gözyaşı ile başarının dişi bodhisattvası Tara'yı (Budizm) yarattığı söylenir. Bu gözyaşı düşmüştü ve yere düştüğünde Tãrã'nın bir nilüferden çıktığı bir göl yarattı.
Vajrapani
Vajrapani'nin Tibet mitolojisinde pek çok formu vardır, bunlardan başlıcaları Dharmapala veya Vajrapani-Acharya'dır, tanrı tek bir kafaya ve üçüncü bir göze sahip olacak şekilde insan biçiminde tasvir edilmiştir ve yılanlardan yapılmış bir kolye takmaktadır. Nilambara-Vajrapani, dört ya da altı eli olan ve kafataslı bir baş ve üçüncü bir gözü kafataslı olarak tasvir edilmiştir. Mahachakra-Vajrapani, Vajrapani'nin başka bir formudur, ancak önceki formlardan farklı olarak bu formun üç başı, altı kolu ve iki bacağı ve üçüncü bir gözü vardır ve sol elinde bir kafatası kupası tutmaktadır. Pek çok Budist heykelinin yanı sıra bu tanrıyı tasvir eden sanat eserleri Nepal, Japonya, Hindistan ve Kamboçya dahil birçok ülkede bulunur.
Jampelyang
Manjushri olarak da bilinen Jampelyang, bilgeliğin ve içgörünün Bodhisattva'sıdır ve Tibet mitolojisinde de Tantra'nın gelenekleri olan Vajrayana Budizmi ile bağlantıları olduğu söylenir. Cehaleti kesmek için sağ elinde alevler içinde bir kılıç tuttuğu ve sol elinde tamamen çiçek açmış bilgeliğin sembolü olarak bir nilüfer taşıdığı tasvir edilmiştir. Jampelyang genellikle birçok Budist sanat eserinde yer alır ve genellikle Chenrezig ve Vajrapani ile birlikte aile koruyucu tanrıları olarak tasvir edilir.
Yaratıklar
Tibet mitolojisinde kar aslanı gibi hayvanlara benzeyen yaratıklardan ruhlara kadar farklı efsanevi yaratıklar sıklıkla yer alır. Bu yaratıklar hem dini mitolojide hem de ulusal mitolojide mevcuttur ve genellikle Tibet ortamının bir sonucudur veya dinin yayılmasının bir sonucu olarak birçok ülke arasında paylaşılır.
Yeti
Yeti, dünyanın en tanınmış efsanevi yaratıklarından biridir, Tibet mitolojisinde Çin ve Rus mitlerinin yanı sıra Yeti mitinin bir versiyonu da vardır. Büyük yaratığın bir maymuna benzediği söylendi ve son yıllarda bu efsane, Abominable (2019 filmi) veya Smallfoot (2018 filmi) gibi çocuk filmleri gibi farklı biçimlere uyarlandı. Tibet çevresindeki karlı dağlarda turuncu kürk tutamları ve karda görülen büyük ayak sesleriyle görüldüğü söyleniyordu. Batı medyasındaki Yeti haberleri, karda bu büyük ayak izlerinin fotoğraflarının çekildiği 1950'lerde zirveye ulaştı.
Kar aslanı
Kar Aslanı, göksel bir hayvan ve Tibet'in amblemidir, görünümü Tibet'in çoğunu oluşturan karlı dağ sıralarının simgesidir. En yüksek dağlarda yaşadığı düşünülür ve kar aslanı genellikle başka hikâyelerde de görünür, bu hikâyeler kar aslanını genellikle hayvanların kralı olarak kabul eder. Kar aslanı madeni paralarda, banknotlarda, posta pullarında ve hatta Tibet ulusal bayrağında bile bulunuyordu. Senggeh Garcham veya kar aslanı dansı Tibet'in bazı bölgelerinde hala uygulanmaktadır ve rahipler tarafından gerçekleştirilen geleneksel bir Budist dansıdır. Kar aslanı, Tibet'te çok popüler olmasına rağmen, Budizm'de de mevcuttur ve bu nedenle kar aslanı heykelleri ve sanatı, Çin, Japonya, Hindistan ve farklı Himalaya bölgelerinin bazı kısımlarındaki tapınaklarda da görülebilir.
Rüzgar atı
Rüzgar Atı, Tibet'teki Tibet Budizminden kaynaklanıyor. Rüzgârın gücünü kullanarak insanların dilek ve dualarını Tanrılara taşıyabilen güçlü yaratıklar oldukları düşünülüyordu. Bu efsanevi yaratıklar, genellikle dua bayraklarında bir şans sembolü olarak bulunur ve dünyanın yönlerini değiştirebileceklerine inanılır. Tibet dua bayrakları Bon dininden gelir ve bölgeleri kutsamak için genellikle Tibet'teki dağlara ve daha büyük Himalaya bölgesinde asılır. Bayraklar kumaştan yapılmıştır ve genellikle parlak renklidir ve ip ile birlikte asılmıştır. Rüzgar atı için bu bayrakların yaşamdaki pozitifleri artırdığı söylenir ve bu nedenle genellikle ağaç tepeleri gibi kutsanmış alanların daha yüksek bölgelerinde asılır.
Hayaletler
Diğer yaygın Tibet mitleri arasında Tibet hayaletleri bulunur, bu genellikle Budizm'den kaynaklanır ve bu nedenle Hint hayalet mitolojisiyle birçok benzerlik vardır. Bunlar arasında yüksek rütbeli keşişlerin isteklerinin bir tezahürü olan tulpa'nın açgözlülüğünün ve yerine getirilmemesinin sembolü olan aç hayaletler de var. Bu hayaletler, yeni yılı almak için tüm negatif enerjiden, ruhlardan veya kötü şanstan kurtulmak için yıl sonuna doğru düzenlenen yıllık bir dini törenle Tibet kültürüne derinden bağlıdır.
Ayrıca bakınız
- Türk ve Moğol halklarının mitolojisi: Tibetische Mythologie
- Almanca daha fazla bilgi için: https://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Tibetische%20Mythologie
Kaynakça
- ^ Yves Bonnefoy Asian Mythologies - 1993 p. 302 "These remarks indicate in barest outline the perspective in which the study of Tibetan mythology is approached here. We will not describe Tibetan religion in its entirety, whether in the Buddhist or the pre-Buddhist periods, but only certain mythological elements that appear in it, which one can assume to be indigenous, that is, not introduced by Buddhism."
- ^ Bellezza (2002). "Gods, hunting and society animals in the ancient cave paintings of Celestial Lake in Northern Tibet". East and West. 52 (1–4): 347-396.
- ^ The Oxford Companion to World Mythology. Oxford. 2005. 6 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ Travels in the Netherworld: Buddhist Popular Narratives of Death and the Afterlife in Tibet: Buddist Popular Narratives of Death and the Afterlife in Tibet. Oxford Scholarship Online. 2008. ss. 216 / 212. 4 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ Boucher (26 Nisan 2020). "Buddhist art: These ancient images are more timely than you think". CNN. 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ Xie (2001). "The Mythology of Tibetan Mountain Gods: An Overview". Oral Tradition. 16: 343-363. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ China Tibetology - China Tibetology Research Center - 2004 - Issues 2-3 - p. 86 "The goddess motif of Tibetan mythology is very unique (sic) and reflects the tradition and worship of the goddess age. It also shows that Tibetan culture is integrated with the Chinese matrimonial culture."
- ^ Sanand (1 Mayıs 2019). "The legend of Yeti: Everything you need to know about the elusive snowman". Financial Express. 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ The handbook of Tibetan Symbols (PDF). 1. Shambhala Publishing. 2003. ss. 63-64. ISBN . 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ . Tibetpedia. TIbetpedia. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tibet mitolojisi Tibet halki tarafindan aktarilan geleneksel ve dini hikayelere atifta bulunur Tibet mitolojisi esas olarak Tibet kulturunden kaynaklanan ulusal mitolojinin yani sira hem Tibet Budizmi hem de Bon Dininden gelen dini mitolojiden olusur Bu efsaneler genellikle sozlu olarak rituellerle veya heykeller veya magara resimleri gibi geleneksel sanatlarla aktarilir Ayrica tanrilardan ruhlara ve canavarlara kadar cesitli farkli yaratiklar da Tibet mitolojisinde onemli bir rol oynamaktadir ve bu mitlerin bazilari ana akim Bati medyasina girmistir en dikkat cekici olani ise Ingilizce Abominable Snowman olarak bilinen Yeti dir Tibet teki Jokhang Tapinagi Ulusal mitolojiUlusal Tibet mitolojisi ulkenin tarihinden kaynaklanmaktadir ve genellikle ya agizdan agza ya da magara resimleri gibi cesitli sanat bicimleriyle aktarilir Bu resimle genellikle Gokyuzunun Bes Penceli Buyuk Kartali gibi kutsal mitolojik yaratiklarin resimlerini icerir Magara resimleri magara resminin kesfedildigi donemde Tibet halkinin nasil yasadigi hakkinda fikir verir Ayrica dinlerine ve tanrilara verdikleri deger hakkinda cesitli bilgiler alamak icin de kullanildi Yaratilis efsanesi Bu konudaki en bilinen ve taninan ulusal efsanelerden biri olan Tibet yaratilis efsanesi Tibet halkinin maymun atalardan geldigine inanilan Bu efsanenin bircok versiyonu sunulsa da yaygin olarak kabul edilen versiyonu maymun atasi Pha Trelgen Changchup Sempa nin Tibet e dunya suyla kapliyken geldigi ve sonunda bebek maymunlar olan cocuklari oldugu seklindedir Bu cocuklar zamanla alet kullanmayi ekinleri nasil hasat edeceklerini ve kendi kendilerine yeten ve bir medeniyet yaratmayi ogrendiler Tibet halkinin bu medeniyetin torunlari oldugu soyleniyor Tibet in manzarasina dayanan efsaneler Pek cok geleneksel Tibet efsanesi essiz manzarasinin bir platonun uzerinde ve bircok dagin arasinda yer almasina dayanir Bu onemli efsanelerden bazilari Tibet in zirvelerinde kar ve efsanevi beyaz aslanlar arasinda yasadigi soylenen killi vahsi adam gruplarinin hikayesini anlatan Tibet Bozkirlarinin Vahsi Adamlari ni icerir Bazilari tarafindan killi ciplak vahsiler olduklari soylendi ve Mogollar onlari vahsi adam veya bamburshe olarak adlandirdi Digerleri bu sozde vahsi adamlarin ayak izlerinin aslinda ayilardan geldigini soyledi Immured anchorite karanlik tas duvarli bir alan icinde hapsedilmis yalnizca bir kisiye yetecek kadar sigan ve gecebilecekleri tek bir delikle tum yasamlari boyunca o kucuk alanda meditasyon yapan kesislerle ilgili baska bir efsanedir Bu kesisler karanlikta yasamaya yemin ederler ve bu tas duvarlar sadece tum hayatlarini gecirdikleri yer degil ayni zamanda mezarlaridir Tibet teki kultur ve cevreye dayanan bircok ulusal Tibet mitine ragmen Tibet farkli ulkelere yayilan sinirlari paylastigi icin diger kulturlerden gelen mitolojiye benzerlikler paylasan bircok efsane vardir Bu Kral Gesar Destani ni cesur ve korkusuz bir efendinin efsanevi GLing kralligindan Gesar in ve basardigi cesitli kahramanlik islerinin hikayesini izleyen bir balad icerir BudizmTibet mitolojisinde mevcut olan dini mitoloji cogunlukla Vajrayana Budizmi ve Bon Dinindendir Ikisi ayri dinler olsa da genellikle Tibet mitolojisi icinde harmanlanmistir Budizm baslangicta Hindistan dan Tibet e yayildi ve bircok efsane Budizm in belasi olan Budist yasam ve olum dongusu olan Samsara yi iceren sanat eserleriyle aktarildi Bon dini ise Budizm ile pek cok ortak inanca sahip olan ve Budizm ulkeye gelmeden once ortaya cikan bircok mitleri olan bir Tibet dinidir Bon dini oncelikle insan ve goksel alemler arasinda baris yapmayi icerir ve Tibet folkloruyla yakindan baglantilidir Rainbow beden gerceklesme seviyesi gibi dini kavramlar da bu kategoride mevcuttur Reenkarnasyon Bu efsanelerde reenkarnasyon fikirleri hayaletler ve ruhlar da sik sik ortaya cikmaktadir cunku yeniden dogus dongusu ruhlari gecici bir form olarak gerektiren bazi ruhlarin hayalet haline geldigi ve bu dongu bozulursa veya tamamlanamazsa dunyayi dolastigi bir kavramdir Ornegin Tibet te Budizm de olum ve olumden sonraki yasamla ilgili bir dizi populer anlati vardir Kesisin Giysilerindeki Hayalet olarak bilinen bu anlatilardan biri hayaletleri hayatlarina devam edemeyen insanlarin kalan ruhlari olarak tasvir etmektedir ve devam etmek icin samsarayi anlamak kadar kisinin yasami uzerine dusunmek de gereklidir Bu iki niteligin kokeni Budizmdir Budist sanati genellikle mitleri kaydetmek ve sergilemek icin kullanilir ve genellikle eser icin anlam yaratmak icin izleyicinin aktif katilimini gerektiren bir sanattir bu ayni zamanda sadece bir hikaye anlatmaya calismadigi ayni zamanda bir zihniyet ve yolu tasvir ettigi anlamina gelir Budizm deki bu fikir Tibet mitolojisinde uzun suredir mevcuttur ve tarih boyunca Budist heykellerinde siklikla gorulur Bon dini ve Budizm mitlerin cogunun kaynaklandigi ana dinler olsa da Tibet Guney Bati Cin de yer almaktadir ve Burma Hindistan Nepal ve Butan ile sinir komsusudur Bu kultur dinleri icinde paylasilan bircok efsane de vardir Ornegin Hindistan dan Hindu iblisi Jvarasura da ates tanrisi Tibet mitolojisinde de mevcuttur Tibet Mitolojisinde TanrilarTibet mitolojisinde cesitli farkli tanrilar mevcuttur ve Tibet mitolojisinde daha iyi bilinen tanrilarin bazilari ya Tibet in ulusal mitolojisinden ya da Budizm dendir ve bu nedenle bircok kulturde mevcuttur ve paylasilmaktadir Dag tanrilari Dag tanrilari Tibet Orta Cin ovasinin batisinda yer aldigi ve bircok dagla kapli oldugu icin dunyanin en yuksek daglarindan bazilarina ev sahipligi yaptigi icin en onemli yaratiklardan biridir Bu dag tanrilarinin ortaya cikmasiyla ilgili bircok efsaneye yol acti Her dagin onu koruyan bir tanrisi olduguna ve bu tanrilarin insanlara iyilik yapanlardan ve kotuluk yapan tanrilardan farkli olduguna inaniliyordu Dort buyuk Kutsal Dag vardir ve bu Kutsal daglarin her birinin bir tanrisi ve diger bes unlu Dag Tanrisi birlikte Dokuz Yaratici Tanri olarak adlandirilmistir Tibet in farkli bolgeleri farkli tanrilara tapinir Bu Dag Tanrilari tamamen iyi degil iyi ve kotu olarak ayrilmistir Eski daglarin molozlarindan yukselen tanrilar ortaya cikmalari icin zorluklarla ve zorluklarla yuzlesmek zorunda kaldiklari icin iyi ve yararliydilar digerleri ise bastan beridir her seye sahip olduklari icin bencil ve kotudur Chenrezig Genellikle Avalokitesvara veya Guanyin olarak bilinen bu Bodhisattva Tibet kulturundeki kulture bagli olarak ya erkek ya da kadin olarak tasvir edilir Chenrezig erkek Bodhisatta olarak kabul edilir Chenrezig in tum Budalarin sefkatini kisilestirdigi soylenir Tibet mitolojisindeki bu Bodhisattva nin tek bir gozyasi ile basarinin disi bodhisattvasi Tara yi Budizm yarattigi soylenir Bu gozyasi dusmustu ve yere dustugunde Tara nin bir niluferden ciktigi bir gol yaratti Vajrapani Vajrapani nin Tibet mitolojisinde pek cok formu vardir bunlardan baslicalari Dharmapala veya Vajrapani Acharya dir tanri tek bir kafaya ve ucuncu bir goze sahip olacak sekilde insan biciminde tasvir edilmistir ve yilanlardan yapilmis bir kolye takmaktadir Nilambara Vajrapani dort ya da alti eli olan ve kafatasli bir bas ve ucuncu bir gozu kafatasli olarak tasvir edilmistir Mahachakra Vajrapani Vajrapani nin baska bir formudur ancak onceki formlardan farkli olarak bu formun uc basi alti kolu ve iki bacagi ve ucuncu bir gozu vardir ve sol elinde bir kafatasi kupasi tutmaktadir Pek cok Budist heykelinin yani sira bu tanriyi tasvir eden sanat eserleri Nepal Japonya Hindistan ve Kambocya dahil bircok ulkede bulunur Jampelyang Manjushri olarak da bilinen Jampelyang bilgeligin ve icgorunun Bodhisattva sidir ve Tibet mitolojisinde de Tantra nin gelenekleri olan Vajrayana Budizmi ile baglantilari oldugu soylenir Cehaleti kesmek icin sag elinde alevler icinde bir kilic tuttugu ve sol elinde tamamen cicek acmis bilgeligin sembolu olarak bir nilufer tasidigi tasvir edilmistir Jampelyang genellikle bircok Budist sanat eserinde yer alir ve genellikle Chenrezig ve Vajrapani ile birlikte aile koruyucu tanrilari olarak tasvir edilir YaratiklarTibet mitolojisinde kar aslani gibi hayvanlara benzeyen yaratiklardan ruhlara kadar farkli efsanevi yaratiklar siklikla yer alir Bu yaratiklar hem dini mitolojide hem de ulusal mitolojide mevcuttur ve genellikle Tibet ortaminin bir sonucudur veya dinin yayilmasinin bir sonucu olarak bircok ulke arasinda paylasilir Yeti Yeti dunyanin en taninmis efsanevi yaratiklarindan biridir Tibet mitolojisinde Cin ve Rus mitlerinin yani sira Yeti mitinin bir versiyonu da vardir Buyuk yaratigin bir maymuna benzedigi soylendi ve son yillarda bu efsane Abominable 2019 filmi veya Smallfoot 2018 filmi gibi cocuk filmleri gibi farkli bicimlere uyarlandi Tibet cevresindeki karli daglarda turuncu kurk tutamlari ve karda gorulen buyuk ayak sesleriyle goruldugu soyleniyordu Bati medyasindaki Yeti haberleri karda bu buyuk ayak izlerinin fotograflarinin cekildigi 1950 lerde zirveye ulasti Kar aslani Kar Aslani goksel bir hayvan ve Tibet in amblemidir gorunumu Tibet in cogunu olusturan karli dag siralarinin simgesidir En yuksek daglarda yasadigi dusunulur ve kar aslani genellikle baska hikayelerde de gorunur bu hikayeler kar aslanini genellikle hayvanlarin krali olarak kabul eder Kar aslani madeni paralarda banknotlarda posta pullarinda ve hatta Tibet ulusal bayraginda bile bulunuyordu Senggeh Garcham veya kar aslani dansi Tibet in bazi bolgelerinde hala uygulanmaktadir ve rahipler tarafindan gerceklestirilen geleneksel bir Budist dansidir Kar aslani Tibet te cok populer olmasina ragmen Budizm de de mevcuttur ve bu nedenle kar aslani heykelleri ve sanati Cin Japonya Hindistan ve farkli Himalaya bolgelerinin bazi kisimlarindaki tapinaklarda da gorulebilir Ruzgar ati Ruzgar Ati Tibet teki Tibet Budizminden kaynaklaniyor Ruzgarin gucunu kullanarak insanlarin dilek ve dualarini Tanrilara tasiyabilen guclu yaratiklar olduklari dusunuluyordu Bu efsanevi yaratiklar genellikle dua bayraklarinda bir sans sembolu olarak bulunur ve dunyanin yonlerini degistirebileceklerine inanilir Tibet dua bayraklari Bon dininden gelir ve bolgeleri kutsamak icin genellikle Tibet teki daglara ve daha buyuk Himalaya bolgesinde asilir Bayraklar kumastan yapilmistir ve genellikle parlak renklidir ve ip ile birlikte asilmistir Ruzgar ati icin bu bayraklarin yasamdaki pozitifleri artirdigi soylenir ve bu nedenle genellikle agac tepeleri gibi kutsanmis alanlarin daha yuksek bolgelerinde asilir Hayaletler Diger yaygin Tibet mitleri arasinda Tibet hayaletleri bulunur bu genellikle Budizm den kaynaklanir ve bu nedenle Hint hayalet mitolojisiyle bircok benzerlik vardir Bunlar arasinda yuksek rutbeli kesislerin isteklerinin bir tezahuru olan tulpa nin acgozlulugunun ve yerine getirilmemesinin sembolu olan ac hayaletler de var Bu hayaletler yeni yili almak icin tum negatif enerjiden ruhlardan veya kotu sanstan kurtulmak icin yil sonuna dogru duzenlenen yillik bir dini torenle Tibet kulturune derinden baglidir Ayrica bakinizTurk ve Mogol halklarinin mitolojisi Tibetische Mythologie Almanca daha fazla bilgi icin https de wikipedia org wiki Kategorie Tibetische 20MythologieKaynakca Yves Bonnefoy Asian Mythologies 1993 p 302 These remarks indicate in barest outline the perspective in which the study of Tibetan mythology is approached here We will not describe Tibetan religion in its entirety whether in the Buddhist or the pre Buddhist periods but only certain mythological elements that appear in it which one can assume to be indigenous that is not introduced by Buddhism Bellezza 2002 Gods hunting and society animals in the ancient cave paintings of Celestial Lake in Northern Tibet East and West 52 1 4 347 396 The Oxford Companion to World Mythology Oxford 2005 6 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2020 Travels in the Netherworld Buddhist Popular Narratives of Death and the Afterlife in Tibet Buddist Popular Narratives of Death and the Afterlife in Tibet Oxford Scholarship Online 2008 ss 216 212 4 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2020 Boucher 26 Nisan 2020 Buddhist art These ancient images are more timely than you think CNN 2 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2020 Xie 2001 The Mythology of Tibetan Mountain Gods An Overview Oral Tradition 16 343 363 Erisim tarihi 2 Haziran 2020 China Tibetology China Tibetology Research Center 2004 Issues 2 3 p 86 The goddess motif of Tibetan mythology is very unique sic and reflects the tradition and worship of the goddess age It also shows that Tibetan culture is integrated with the Chinese matrimonial culture Sanand 1 Mayis 2019 The legend of Yeti Everything you need to know about the elusive snowman Financial Express 3 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2020 The handbook of Tibetan Symbols PDF 1 Shambhala Publishing 2003 ss 63 64 ISBN 978 1 59030 100 5 3 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Haziran 2020 Tibetpedia TIbetpedia 16 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2020