Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karsak (Vulpes corsac), korsak tilkisi, step tilkisi ya da bozkır tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının asıl tilkiler (Vulpini) oymağına ait, Orta Asya'da yaygın olan bir tilki türü.
| Karsak | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Vulpes corsac (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||||||
 Yayılımı |
Özellikleri
Karsağın tüyleri gri ya da kırmızımsı olur. Alt kısımları sarı ya da beyaz renk olur. 50 cm uzunluğa (+ 30 cm kuyruk) varabilir. Kendisine benzeyen yakın akrabası kızıl tilki ile arasında en önemli farkları, kızıl tilki'den daha uzun bacakları ve kulakları olmasıdır.
Yaşam alanı
Karsak Orta ve Doğu Asya'da, Volga Irmağı'nın güneyinden Mançurya, Tibet, Güney Rusya, Türkistan, Moğolistan, , Kuzey Çin ve Kuzey Afganistan'a kadar uzanan bir coğrafyada yaygındır.
Yaşam alanı olarak bozkırları ve yarı çölleri tercih eder. Ormanlardan, ağaçlı bölgelerden, yerleşim yerlerinden ve tarlalardan uzak durur.
Güzel görünümlü olan ve sıcak tutan postu yüzünden çok avlanmıştır. 19'uncu yüzyılın sonlarında örneğin Sibirya'da sırf kentinde her yıl 10.000 Karsak postu satılmış olduğu bilinmektedir. Karsak, ziraatçılık yapılan bölgelerde yaşayamadığı için, bozkırların günden güne azalıp tarlaya dönüşmesi onun için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Yaşam alanının daralması ve çok fazla avlanılması, eskiden yayılım gösterdiği coğrafyanın büyük bir kısmından yok olmasına yol açmıştır.
Yaşam şekli
Karsak küçük memeliler, kuşlar, böcekler ve nadir olarak da bitki ile beslenir. Çoğunlukla diğer hayvanlar (örneğin porsuk) tarafından inşa edilmiş mağaralara yerleşir. Hür yaşamında gece aktif olduğu kabul edilse de, hayvanat bahçelerinde tutulan bozkır tilkilerinin gündüzleri de aktif olduğu görülmektedir. Diğer tilkilerden daha sosyaldir ve diğer bozkır tilkileriyle birlikte aynı mağarayı paylaşır. Kışın, beraber ava çıkan gruplar oluşturur. Bu küçük grupların, birbiriyle akraba olan hayvanlardan oluştuğu tahmin edilir.
Dişi tilki Ocak ve Mart ayları arasında, 50-60 gün süren bir gebelikten sonra 2-11 yavru dünyaya getirir.
Karsak diğer tilkiler gibi kötü kokmaz. Bu yüzden 18'inci yüzyılda Rusya'da onu ev hayvanı olarak tutanlar olmuştur.
Adlandırma
Karsak sözü Türk dillerinden köken alır: Kazakça (қарсақ), Özbekçe (қарсоқ; qarsoq), Tatarca (карсак; qarsaq), Uygurca (قارساق). Moğolca (хярс)'ya Türkçeden geçmiştir. Rusçaya da корсак biçiminde geçen kelime, buradan İngilizceye corsac olarak geçmiştir. Türkçede İngilizceden geçme korsak biçimi de kullanılır.
Dipnotlar
- ^ Prof. Dr. Hasan Eren (1999) Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü KARSAK : Türkmence garsak, Nogayca karsak, Karakalpakça karsak, Başkurtça karsak, Kırgızca karsak tülkü; Orta Türkçede karsak olarak kullanılır. Eski Kıpçakçada da karsak olarak geçer. .... Türkçeden Farsçaya geçmiştir. Rusçada da korsak olarak kullanılır. Ruslar arasında Korsakov soy adında saklanmıştır. Almanca (Korsak), Fransızca (corsac) gibi dillerde de kullanılır. Karcag (Macaristan) kumanlardan kalma bir yer adıdır. ....
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
| İri kulaklı tilki | İri kulaklı tilki (O. megalotis) |
|---|---|
| Urocyon | Boz tilki (U. cinereoargenteus) • Ada boz tilkisi (U. littoralis) |
| Vulpes | Kızıl tilki (V. vulpes) • Bengal tilkisi (V. bengalensis) • Afgan tilkisi (V. cana) • Güney Afrika tilkisi (V. chama) • Karsak (V. corsac) • Tibet tilkisi (V. ferrilata) • Kutup tilkisi (V. lagopus) • Cüce tilki (V. macrotis) • Soluk tilki (V. pallida) • Kum tilkisi (V. rueppelli) • Ova tilkisi (V. velox) • Çöl tilkisi (V. zerda) |
| Kısa kulaklı tilki | Kısa kulaklı tilki (A. microtis) |
|---|---|
| Canis | Kurt (C. lupus) • Kızıl kurt (C. rufus) • Kır kurdu (C. latrans) • Altın çakal (C. aureus) • Kara sırtlı çakal (C. mesomelas) • Çizgili çakal (C. adustus) • Habeş kurdu (C. simensis) |
| Yengeç yiyen tilki | Yengeç yiyen tilki (C. thous) |
| Yeleli kurt | Yeleli kurt (C. brachyurus) |
| Asya yaban köpeği | Asya yaban köpeği (C. alpinus) |
| Falkland tilkisi | Falkland tilkisi (D. australis) |
| Afrika yaban köpeği | Afrika yaban köpeği (L. pictus) |
| Rakun köpeği | Rakun köpeği (N. procyonoides) |
| Pseudalopex | And tilkisi (P. culpaeus) • Arjantin gri tilkisi (P. griseus) • Darwin tilkisi (P. fulvipes) • Pampa tilkisi (P. gymnocercus) • Peru çöl tilkisi (P. sechurae) • Brezilya dövüş tilkisi (P. vetulus) |
| Çalı köpeği | Çalı köpeği (S. venaticus) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karsak Vulpes corsac korsak tilkisi step tilkisi ya da bozkir tilkisi olarak da bilinir kopekgiller Canidae familyasinin asil tilkiler Vulpini oymagina ait Orta Asya da yaygin olan bir tilki turu KarsakKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem Animalia Hayvanlar Sube Chordata Kordalilar Sinif Mammalia Memeliler Takim Carnivora Etciller Alt takim Caniformia Kopegimsiler Familya Canidae Kopekgiller Oymak Vulpini Asil tilkiler Cins VulpesTur V corsacIkili adlandirmaVulpes corsac Linnaeus 1758 YayilimiOzellikleriKarsagin tuyleri gri ya da kirmizimsi olur Alt kisimlari sari ya da beyaz renk olur 50 cm uzunluga 30 cm kuyruk varabilir Kendisine benzeyen yakin akrabasi kizil tilki ile arasinda en onemli farklari kizil tilki den daha uzun bacaklari ve kulaklari olmasidir Yasam alaniKarsak Orta ve Dogu Asya da Volga Irmagi nin guneyinden Mancurya Tibet Guney Rusya Turkistan Mogolistan Kuzey Cin ve Kuzey Afganistan a kadar uzanan bir cografyada yaygindir Yasam alani olarak bozkirlari ve yari colleri tercih eder Ormanlardan agacli bolgelerden yerlesim yerlerinden ve tarlalardan uzak durur Guzel gorunumlu olan ve sicak tutan postu yuzunden cok avlanmistir 19 uncu yuzyilin sonlarinda ornegin Sibirya da sirf kentinde her yil 10 000 Karsak postu satilmis oldugu bilinmektedir Karsak ziraatcilik yapilan bolgelerde yasayamadigi icin bozkirlarin gunden gune azalip tarlaya donusmesi onun icin ciddi bir tehdit olusturmaktadir Yasam alaninin daralmasi ve cok fazla avlanilmasi eskiden yayilim gosterdigi cografyanin buyuk bir kismindan yok olmasina yol acmistir Yasam sekliKarsak kucuk memeliler kuslar bocekler ve nadir olarak da bitki ile beslenir Cogunlukla diger hayvanlar ornegin porsuk tarafindan insa edilmis magaralara yerlesir Hur yasaminda gece aktif oldugu kabul edilse de hayvanat bahcelerinde tutulan bozkir tilkilerinin gunduzleri de aktif oldugu gorulmektedir Diger tilkilerden daha sosyaldir ve diger bozkir tilkileriyle birlikte ayni magarayi paylasir Kisin beraber ava cikan gruplar olusturur Bu kucuk gruplarin birbiriyle akraba olan hayvanlardan olustugu tahmin edilir Disi tilki Ocak ve Mart aylari arasinda 50 60 gun suren bir gebelikten sonra 2 11 yavru dunyaya getirir Karsak diger tilkiler gibi kotu kokmaz Bu yuzden 18 inci yuzyilda Rusya da onu ev hayvani olarak tutanlar olmustur AdlandirmaKarsak sozu Turk dillerinden koken alir Kazakca karsak Ozbekce karsok qarsoq Tatarca karsak qarsaq Uygurca قارساق Mogolca hyars ya Turkceden gecmistir Ruscaya da korsak biciminde gecen kelime buradan Ingilizceye corsac olarak gecmistir Turkcede Ingilizceden gecme korsak bicimi de kullanilir Dipnotlar Prof Dr Hasan Eren 1999 Turk Dilinin Etimolojik Sozlugu KARSAK Turkmence garsak Nogayca karsak Karakalpakca karsak Baskurtca karsak Kirgizca karsak tulku Orta Turkcede karsak olarak kullanilir Eski Kipcakcada da karsak olarak gecer Turkceden Farscaya gecmistir Ruscada da korsak olarak kullanilir Ruslar arasinda Korsakov soy adinda saklanmistir Almanca Korsak Fransizca corsac gibi dillerde de kullanilir Karcag Macaristan kumanlardan kalma bir yer adidir Familya Kopekgiller Canidae Bu sablon nesli tukenmis turleri icermemektedir Oymak Asil tilkiler Vulpini Iri kulakli tilki Iri kulakli tilki O megalotis Urocyon Boz tilki U cinereoargenteus Ada boz tilkisi U littoralis Vulpes Kizil tilki V vulpes Bengal tilkisi V bengalensis Afgan tilkisi V cana Guney Afrika tilkisi V chama Karsak V corsac Tibet tilkisi V ferrilata Kutup tilkisi V lagopus Cuce tilki V macrotis Soluk tilki V pallida Kum tilkisi V rueppelli Ova tilkisi V velox Col tilkisi V zerda Oymak Asil kopekler Canini Kisa kulakli tilki Kisa kulakli tilki A microtis Canis Kurt C lupus Kizil kurt C rufus Kir kurdu C latrans Altin cakal C aureus Kara sirtli cakal C mesomelas Cizgili cakal C adustus Habes kurdu C simensis Yengec yiyen tilki Yengec yiyen tilki C thous Yeleli kurt Yeleli kurt C brachyurus Asya yaban kopegi Asya yaban kopegi C alpinus Falkland tilkisi Falkland tilkisi D australis Afrika yaban kopegi Afrika yaban kopegi L pictus Rakun kopegi Rakun kopegi N procyonoides Pseudalopex And tilkisi P culpaeus Arjantin gri tilkisi P griseus Darwin tilkisi P fulvipes Pampa tilkisi P gymnocercus Peru col tilkisi P sechurae Brezilya dovus tilkisi P vetulus Cali kopegi Cali kopegi S venaticus