Timiş Nehri (Sırpca: Tamiš ; Almanca: Temesch ; Macarca: Temes ; Latince: Tibiscus veya Tibisis) Romanya ve Sırbistan'da bulunan bir ırmak'tir. Timiş Nehri'nin kaynağı Romanya, "Caraș-Severin ilçesi"'nde Karpatlar Siradağlari güneyinde 2190 m irtifali "Tracu Dağlari"'ndadır. Timiş Nehri Romanya'da Banat yaylasını geçip Sırbistan'da Pançova'da Tuna Nehri'ne katılır. Timiş Nehri'nin uzunluğu 339.8 km olup bunun 241 km'si Romanya'da, 118 km'si Sirbistan'dadır. Havza alanı 13.085 km²'dir.
Pançova'da Timiş Nehri | |
Konum | |
Ülke(ler) | Sırbistan Romanya |
Genel bilgiler | |
Kaynak | "Caraș-Severin ilçesi", Romanya'da Karpatlar güneyinde |
Kaynak rakımı | 2.484 m |
Ağız | yakınlarinda Tuna Nehri |
Uzunluk | 339.8 km |
Havza alanı | 13.08 km² |
Debi | 730 m³/s |
Coğrafi konum
Timiş Nehri 241 km Romanya'da 118 km Sırbistan'da akar. Toplam havzası 13.085 km² olup bunu a 8,085 km²'si Romanya'da ve 5,000 km² Sırbistan'da kalır. Ağzı Tuna Nehri üzerindedir ve bu nedenle Karadeniz su havzasının bir kısmını kapsar.
Timiş Nehri Romanya'nın güney Karpatlar bölgesinde Caraș-Severin ilçesi'nde Brebu, Grădiștea ve Semenic adlı akarsıların "Trei Ape" Golü'nde birleşmesi ile başlar. Bundan sonra Timiş Nehri kuzeye yonelik akar Banat yaylasına girer ve çok kavisli ve yavaş akan bir akarsu şekline geçer. Sonra güney batıya ve güneye yönelir. Tuna Nehri'ne katılmadan önce nehrin güzergâhı eskiden büyük bataklıklar halinde iken büyük yatırımlarla kontrol altına alınmış ve kanalaştırılmıştır. Böyle Timiş Nehri'nin son 53 km. si Tuna Nehri mavna trafiğine açılmıştır. Timiş nehri Sırbistan'da Pançova'da Tuna Nehrine katılır.
Timiş Nehri üzerinde Romanya'daki büyükçe yerleşkeler Caransebes ve Lugoj'dir. Romanya'nın büyük şehirlerinden olan tarihi Temeşvar ismini bu nehirden almakta ve tarihi olarak bu nehir etrafında bulunan bataklık arazi bu şehir kenerlarına erişmekte idi. Fakat 18. yüzyıl başlarından itibaren yapılan yatırımlarla bataklıkların çoğu kaldırılmış; bu nehir ve "Bega Nehri" kanalize edilmiş ve 1728'den itibaren Temeşvar şehri nehrinden 20 km kuzeyde kalmıştır. Bu nehir yatağı düzeltme yatırımları dolayısıyla Timiş Nehri'nin eskiden yayıldığı büyük bataklık arazilerde içlerinde balıkçılık tarımı yapılan büyükçe göl ve göletler yaratılmıştır. Sırbistan'da bulunan Pançova ve bölgesi gayet sanayileşmiş olup şehir önemli bir nehir limanıdır.
Timiş Nehri'nin Banat yaylasında genellikle yavaş ve çok kavisli bir yatağı takip etmesine rağmen zaman zaman yağmurlu yıllarda büyük şu baskınları yaratır. 20 Nisan 2005'te su seviyesi o zamana kadar hiç gözümlenmemiş 8.44 m'ye yükselmiş ve ortaya çıkan sellerde Boka ve Jaša Tomić adlı köyler sellerden büyük zarar görmüşlerdi.
Kolları
Timiş Nehri'nin Romanya'da şu kolları bulunur:: Râul Rece, Slatina, Valea Mare, Măcicaş Nehri, Pârâul Lung, Armeniş Nehri, Sebeş, Bistra, Şurgani Nehri, Timişana, Pogăniş Nehri, Timişul Mort Nehri ve Vena Mare. Timis Nehri'nin Sirbistan'da bulunan 118 km uzunlukta kısmında tek ama Timis Nehri'nin en büyük kolu olan Brzava Nehri bulunmaktadır.
Kaynakça
- River Ingilizce Wikipedia "Timiș River" maddesi (İngilizce)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Timiș Nehri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Romanya'da Timis Nehri havzasi turizm rehberi8 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Romence)
- Jovan Đ. Marković (1990): Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije; Svjetlost-Sarajevo; (Sirpca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Timis Nehri Sirpca Tamis Almanca Temesch Macarca Temes Latince Tibiscus veya Tibisis Romanya ve Sirbistan da bulunan bir irmak tir Timis Nehri nin kaynagi Romanya Caraș Severin ilcesi nde Karpatlar Siradaglari guneyinde 2190 m irtifali Tracu Daglari ndadir Timis Nehri Romanya da Banat yaylasini gecip Sirbistan da Pancova da Tuna Nehri ne katilir Timis Nehri nin uzunlugu 339 8 km olup bunun 241 km si Romanya da 118 km si Sirbistan dadir Havza alani 13 085 km dir Timis NehriPancova da Timis NehriKonumUlke ler Sirbistan RomanyaGenel bilgilerKaynak Caraș Severin ilcesi Romanya da Karpatlar guneyindeKaynak rakimi 2 484 mAgiz yakinlarinda Tuna NehriUzunluk 339 8 kmHavza alani 13 08 km Debi 730 m sCografi konumTimis Nehri guzergah haritasi2005 sellerinde Jasa Tomic koyu Timis Nehri 241 km Romanya da 118 km Sirbistan da akar Toplam havzasi 13 085 km olup bunu a 8 085 km si Romanya da ve 5 000 km Sirbistan da kalir Agzi Tuna Nehri uzerindedir ve bu nedenle Karadeniz su havzasinin bir kismini kapsar Timis Nehri Romanya nin guney Karpatlar bolgesinde Caraș Severin ilcesi nde Brebu Grădiștea ve Semenic adli akarsilarin Trei Ape Golu nde birlesmesi ile baslar Bundan sonra Timis Nehri kuzeye yonelik akar Banat yaylasina girer ve cok kavisli ve yavas akan bir akarsu sekline gecer Sonra guney batiya ve guneye yonelir Tuna Nehri ne katilmadan once nehrin guzergahi eskiden buyuk batakliklar halinde iken buyuk yatirimlarla kontrol altina alinmis ve kanalastirilmistir Boyle Timis Nehri nin son 53 km si Tuna Nehri mavna trafigine acilmistir Timis nehri Sirbistan da Pancova da Tuna Nehrine katilir Timis Nehri uzerinde Romanya daki buyukce yerleskeler Caransebes ve Lugoj dir Romanya nin buyuk sehirlerinden olan tarihi Temesvar ismini bu nehirden almakta ve tarihi olarak bu nehir etrafinda bulunan bataklik arazi bu sehir kenerlarina erismekte idi Fakat 18 yuzyil baslarindan itibaren yapilan yatirimlarla batakliklarin cogu kaldirilmis bu nehir ve Bega Nehri kanalize edilmis ve 1728 den itibaren Temesvar sehri nehrinden 20 km kuzeyde kalmistir Bu nehir yatagi duzeltme yatirimlari dolayisiyla Timis Nehri nin eskiden yayildigi buyuk bataklik arazilerde iclerinde balikcilik tarimi yapilan buyukce gol ve goletler yaratilmistir Sirbistan da bulunan Pancova ve bolgesi gayet sanayilesmis olup sehir onemli bir nehir limanidir Timis Nehri nin Banat yaylasinda genellikle yavas ve cok kavisli bir yatagi takip etmesine ragmen zaman zaman yagmurlu yillarda buyuk su baskinlari yaratir 20 Nisan 2005 te su seviyesi o zamana kadar hic gozumlenmemis 8 44 m ye yukselmis ve ortaya cikan sellerde Boka ve Jasa Tomic adli koyler sellerden buyuk zarar gormuslerdi KollariTimis Nehri nin Romanya da su kollari bulunur Raul Rece Slatina Valea Mare Măcicas Nehri Paraul Lung Armenis Nehri Sebes Bistra Surgani Nehri Timisana Pogănis Nehri Timisul Mort Nehri ve Vena Mare Timis Nehri nin Sirbistan da bulunan 118 km uzunlukta kisminda tek ama Timis Nehri nin en buyuk kolu olan Brzava Nehri bulunmaktadir KaynakcaRiver Ingilizce Wikipedia Timiș River maddesi Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta Timiș Nehri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Romanya da Timis Nehri havzasi turizm rehberi8 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Romence Jovan Đ Markovic 1990 Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije Svjetlost Sarajevo ISBN 86 01 02651 6 Sirpca