Titriş Höyük, Şanlıurfa İl merkezinin kuş uçuşu 36 km. kuzeyinde, Karaköprü İlçesi'nin 18 km. kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Kısmen Bahçeli köyünün altına da uzanan höyük 3,3 hektarlık olup tepe, 33 hektarlık bir alana yayılmakta ve 22 metre yüksekliktedir. Höyük, Atatürk Barajı su toplama sahası dışında kalmaktadır. Titriş Höyük, tepe, teraslara yayılan aşağı şehir ve bunların oluşturduğu kent merkezinin ötesinde dış şehir olarak büyük bir yerleşmedir. Yukarı kent (akropolis) tepenin 200 x 180 metre boyutlarındaki üst kesiminde yer alır. Tepenin doğusunda ve batısındaki 300 x 180 ve 400x 200 metre boyutlarındaki teraslarda aşağı şehir yayılmaktadır. Tepenin kuzey kesiminde ise 800 x 200 metre alana yayılmış bir dış şehir bulunmaktadır. Bunlara ilaveten höyüğün yaklaşık 400 metre kuzeybatısında bir mezarlık alanı vardır. Tüm bunların dışında yerleşmenin bütünüyle dışında işlik ve mandıra tarzı, birkaç evden oluşan yapılar bulunmaktadır. Bu haliyle tamamı 43 hektar gibi o dönem için inanılması güç bir yayılma alanı oluşmaktadır.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Titriş Höyük |
il: | Şanlıurfa |
İlçe: | Karaköprü |
Köy: | Bahçeli |
Türü: | Höyük |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma Yönetmi: | Kazı |
Höyüğün yer aldığı ova, tepeler arasında güneye uzanan bir vadi ile Harran Ovası'na ve 'ne, böylece Kuzey Mezopotamya'ya coğrafi olarak bağlanmaktadır. Bu doğal yolu izleyerek Kuzey Mezopotamya'dan Titriş'e uzanan ticaret yolu, buradan ırmak vadileri üzerinden Samsat Höyük'e ve Orta Anadolu'ya devam etmekteydi.
Kazılar
Höyükteki kazı çalışmaları 1991-99 yılları arasında Timoty Matnet başkanlığında yürütülmüştür. Mezarlık kesiminde ise 1981-82 yıllarında kazılar yapılmıştır.
Buluntular
Mezarlık alanında 1981-82 yıllarında yapılan kazılarda 38 mezar ortaya çıkarılmıştır. Ancak Titriş Höyük kazılarında en sansasyonel buluntu yaklaşık 4 bin yıl öncesine tarihlenen bir toplu mezardır. Üç kadın, iki çocuk ve bir bebeğin de aralarında bulunduğu en az 19 kişinin bir evin tabanı altında gömüldükleri ve evin tabanının yeniden sıvandığı anlaşılmaktadır. İskeletleri üzerinde yapılan incelemelerde, 16 yetişkin kafatasında, mızrak ya da baltayla yapılmış kafatası travması bulgularına ulaşılmıştır. Arkeolog Ömür Dilek Erdal'ın bulguları, Akad İmparatorluğu'nun çöküşü ardından yaşanan karışıklıklara bağlanma eğilimindedir.
Bir diğer ilginç buluntu, mezarlık kazılarında bulunan halka idollerdir. Bu idollerden biri altın, biri gümüş, biri mermer, dokuzu ise deniz kabuklarından yapılmış idollerdir. Bu örneklerin Doğu Ege tipini (Polichni) yansıttığı ileri sürülmektedir. Batı Anadolu'dan gelen etkilerle ilgili bir başka buluntu da Titriş Höyük'te ele geçen, bir çeşit iki kulplu maşrapa olan depaslardır.
Titriş Höyük'te de, Tilmen Höyük, Lidar Höyük ve Oylum Höyük'te olduğu gibi oda mezar geleneği görülmektedir. Titriş Höyük'te hem yerleşim içinde hem de dışında oda mezarlar bulunmuştur. Bu mezarlarda her yaş ve cinsiyetten bireylerin toplu olarak gömüldüğü, bu bağlamda aile mezarı olarak kullanıldığı ileri sürülmektedir. Oda mezarlara gömüt armağanı olarak meyvelikler, Suriye şişeleri, sığ ya da derin çark yapımı kaseler, ikili bileşik kap gibi değişik formlu kaplar bırakılmıştır. Oda mezarlardaki diğer buluntular küresel başlı bronz iğneler, büyük bir hançer, deniz kabuğu, boncuklar ve pedestal dipli bazalt bir havan, üzeri çizilerek bezenmiş bir deniz kabuğu parçası, depaslar, ucu kıvrık bronz mızrak ucu, mermerden keman biçimli iki idol ve kapların birinin içinde çiçek kalıntısıdır. Söz konusu buluntular Erken Tunç Çağı II evreye (MÖ 2600 – 2400) ve Erken Tunç Çağı III evreye (MÖ 2300 – 2100) tarihlenmektedir. Buluntuların bir kısmı, depaslar ve mermer keman biçimli idoller ithal olup diğerleri yerel üretim olarak görülmektedir.
Değerlendirme
Höyükteki yerleşme bir Erken Tunç Çağı yerleşimi olup MÖ 2600 – 2100 arasında iskan edilmiştir.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Fotoğraflar
Kaynakça
- ^ a b "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.
- ^ a b . 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.
- ^ a b . 5 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.
- ^ "Early Bronze Age Massacres Evidence". 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.
- ^ Levent Keskin, Anadolu'da Ele Geçen Halka İdoller: Tipolojik ve Kronolojik Bir Değerlendirme 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 204
- ^ Mehmet Ozan Özbudak, İlk Tunç Çağı'nda Batı Anadolu 28 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Derya Yılmaz, Erken Tunç Çağı'nda Güneydoğu Anadolu'da Oda Mezar Geleneği 27 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 59
- ^ Derya Yılmaz, Sh.: 67
- ^ Derya Yılmaz, Sh.: 64
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Titris Hoyuk Sanliurfa Il merkezinin kus ucusu 36 km kuzeyinde Karakopru Ilcesi nin 18 km kuzeydogusunda yer alan bir hoyuktur Kismen Bahceli koyunun altina da uzanan hoyuk 3 3 hektarlik olup tepe 33 hektarlik bir alana yayilmakta ve 22 metre yuksekliktedir Hoyuk Ataturk Baraji su toplama sahasi disinda kalmaktadir Titris Hoyuk tepe teraslara yayilan asagi sehir ve bunlarin olusturdugu kent merkezinin otesinde dis sehir olarak buyuk bir yerlesmedir Yukari kent akropolis tepenin 200 x 180 metre boyutlarindaki ust kesiminde yer alir Tepenin dogusunda ve batisindaki 300 x 180 ve 400x 200 metre boyutlarindaki teraslarda asagi sehir yayilmaktadir Tepenin kuzey kesiminde ise 800 x 200 metre alana yayilmis bir dis sehir bulunmaktadir Bunlara ilaveten hoyugun yaklasik 400 metre kuzeybatisinda bir mezarlik alani vardir Tum bunlarin disinda yerlesmenin butunuyle disinda islik ve mandira tarzi birkac evden olusan yapilar bulunmaktadir Bu haliyle tamami 43 hektar gibi o donem icin inanilmasi guc bir yayilma alani olusmaktadir Arkeolojik HoyukAdi Titris Hoyukil SanliurfaIlce KarakopruKoy BahceliTuru HoyukTescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma Yonetmi Kazi Hoyugun yer aldigi ova tepeler arasinda guneye uzanan bir vadi ile Harran Ovasi na ve ne boylece Kuzey Mezopotamya ya cografi olarak baglanmaktadir Bu dogal yolu izleyerek Kuzey Mezopotamya dan Titris e uzanan ticaret yolu buradan irmak vadileri uzerinden Samsat Hoyuk e ve Orta Anadolu ya devam etmekteydi KazilarHoyukteki kazi calismalari 1991 99 yillari arasinda Timoty Matnet baskanliginda yurutulmustur Mezarlik kesiminde ise 1981 82 yillarinda kazilar yapilmistir BuluntularMezarlik alaninda 1981 82 yillarinda yapilan kazilarda 38 mezar ortaya cikarilmistir Ancak Titris Hoyuk kazilarinda en sansasyonel buluntu yaklasik 4 bin yil oncesine tarihlenen bir toplu mezardir Uc kadin iki cocuk ve bir bebegin de aralarinda bulundugu en az 19 kisinin bir evin tabani altinda gomuldukleri ve evin tabaninin yeniden sivandigi anlasilmaktadir Iskeletleri uzerinde yapilan incelemelerde 16 yetiskin kafatasinda mizrak ya da baltayla yapilmis kafatasi travmasi bulgularina ulasilmistir Arkeolog Omur Dilek Erdal in bulgulari Akad Imparatorlugu nun cokusu ardindan yasanan karisikliklara baglanma egilimindedir Bir diger ilginc buluntu mezarlik kazilarinda bulunan halka idollerdir Bu idollerden biri altin biri gumus biri mermer dokuzu ise deniz kabuklarindan yapilmis idollerdir Bu orneklerin Dogu Ege tipini Polichni yansittigi ileri surulmektedir Bati Anadolu dan gelen etkilerle ilgili bir baska buluntu da Titris Hoyuk te ele gecen bir cesit iki kulplu masrapa olan depaslardir Titris Hoyuk te de Tilmen Hoyuk Lidar Hoyuk ve Oylum Hoyuk te oldugu gibi oda mezar gelenegi gorulmektedir Titris Hoyuk te hem yerlesim icinde hem de disinda oda mezarlar bulunmustur Bu mezarlarda her yas ve cinsiyetten bireylerin toplu olarak gomuldugu bu baglamda aile mezari olarak kullanildigi ileri surulmektedir Oda mezarlara gomut armagani olarak meyvelikler Suriye siseleri sig ya da derin cark yapimi kaseler ikili bilesik kap gibi degisik formlu kaplar birakilmistir Oda mezarlardaki diger buluntular kuresel basli bronz igneler buyuk bir hancer deniz kabugu boncuklar ve pedestal dipli bazalt bir havan uzeri cizilerek bezenmis bir deniz kabugu parcasi depaslar ucu kivrik bronz mizrak ucu mermerden keman bicimli iki idol ve kaplarin birinin icinde cicek kalintisidir Soz konusu buluntular Erken Tunc Cagi II evreye MO 2600 2400 ve Erken Tunc Cagi III evreye MO 2300 2100 tarihlenmektedir Buluntularin bir kismi depaslar ve mermer keman bicimli idoller ithal olup digerleri yerel uretim olarak gorulmektedir DegerlendirmeHoyukteki yerlesme bir Erken Tunc Cagi yerlesimi olup MO 2600 2100 arasinda iskan edilmistir Dis baglantilarYakin plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde FotograflarKaynakca a b TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2012 a b 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2012 a b 5 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2012 Early Bronze Age Massacres Evidence 1 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2012 Levent Keskin Anadolu da Ele Gecen Halka Idoller Tipolojik ve Kronolojik Bir Degerlendirme 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 204 Mehmet Ozan Ozbudak Ilk Tunc Cagi nda Bati Anadolu 28 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Derya Yilmaz Erken Tunc Cagi nda Guneydogu Anadolu da Oda Mezar Gelenegi 27 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 59 Derya Yilmaz Sh 67 Derya Yilmaz Sh 64