Tok Pisin, Papua Yeni Gine'nin en çok kullanılan ve resmi kreol dildir. Ancak, Batı, Körfez, Merkez, Oro Eyaleti ve Milne Körfezi İllerinin bazı bölgelerinde, Tok Pisin kullanımı daha kısa bir tarihe sahiptir ve özellikle yaşlı insanlar arasında daha az yaygındır. Muhtemelen ticaret amaçlı bir pidgin olarak gelişmesine rağmen, Tok Pisin kendi başına ayrı bir dil haline gelmiştir. Dil, genellikle İngilizce konuşurları tarafından "Yeni Gine Pidgini" veya "Pidgin İngilizce" olarak adlandırılır.
Tok Pisin | |
---|---|
Konuşan sayısı | 122,222 anadil (2004) 4 milyon (ikinci dil) |
Dil ailesi | İngilizce bazlı kreyol dili
|
Yazı sistemi | Latin |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Papua Yeni Gine |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | tpi |
ISO 639-3 | tpi |
Glottolog | tokp1240 |
Beş ila altı milyon arasında insan bir dereceye kadar Tok Pisin'i kullanmakta, ancak hepsi iyi konuşmamaktadır. Günümüzde özellikle aslen farklı yerel dilleri konuşan ebeveynlerin (örneğin, bir anne ve Rabaul'dan bir baba) çocukları dili anadilleri olarak öğrenmektedir. Kentlerde yaşayan aileler ile polis ve savunma kuvvetleri kendi aralarında iletişim kurmak için genellikle Tok Pisin kullanırlar. Bir milyon insanın günümüzde Tok Pisin'i birincil dilleri olarak kullandığı tahmin edilmektedir. Tok Pisin, Papua Yeni Gine'nin diğer dillerinin yavaş yavaş yerine geçmektedir.
Etimoloji
Tok, İngilizcede konuşmak manasına gelen "talk" kelimesinden türemiştir, ancak dilde bu kelime aynı zamanda "sözcük", "söylem" veya "dil" anlamında da kullanılmaktadır. Pisin ise İngilizce olan "pidgin" kelimesinden türemiştir.
İngilizcede dil Yeni Gine Pidgini olarak da adlandırılır. Papua Yeni Gine'deki İngilizce konuşurları hemen hemen her zaman dile Tok Pisin yerine "Pidgin" olarak hitap etmektedir. Ancak, profesyonel dilbilimciler dili İngilizceden ayrı olarak kabul ettiklerinden Tok Pisin terimini kullanmayı tercih ederler. Dil günümüzde, diğer dillerin konuşmacıları ile iletişimi kolaylaştırmak için oluşmuş basit bir lingua franca olarak görülmediğinden ötürü pidgin olarak kabul edilemez ve birçok insanın ilk ve anadili olma konumundadır.
Sınıflandırma
Tok Pisin dili, Queensland ve çeşitli adalara tarımsal işgücü sağlamaları açısında gönderilmiş, çok sayıda farklı dil konuşan Pasifik Adalıların birbirleri ile karışmasının bir sonucudur. Bu tarım işçileri başta İngilizce olmak üzere, Almanca, Malayca, Portekizce ve yerel Avustronezya dillerinden bir pidgin geliştirmeye başlamıştır.
Bu İngilizce kökenli pidgin, Alman kreolu da konuşulduğu Alman Yeni Ginesi'nde Tok Pisine dönüştü. Yaygın kullanılan bir lingua franca olan dil, yöneticiler ve yönetenler ile ortak bir yerel dili paylaşmayan halkların kendileri arasındaki iletişimi sağladı. Tok Pisin ve paralel olarak gelişmiş Vanuatu'daki Bislama ile Solomon Adaları'ndaki , geleneksel olarak, tek bir Melanezya Pidgin İngilizcesinin veya "Neo-Melanezyaca" dilinin çeşitleri olarak ele alınmıştır.
Resmi statü
İngilizce ve Hiri Motu ile birlikte Tok Pisin, Papua Yeni Gine'nin üç resmi dilinden biridir. Ulusal parlamentoda sık sık tartışma dili olarak kullanılır. Hükûmet belgelerinin çoğu İngilizce olarak üretilir, ancak kamu bilgilendirme kampanyaları genellikle kısmen veya tamamen Tok Pisin dilinde yapılır Eğitim sisteminde İngilizce ana dil olsa da, bazı okullar ilköğretimin ilk üç yılında okuryazarlığı geliştirmek için Tok Pisini kullanır.
Alfabe
Tok Pisin alfabesi, beşi ünlü olmak üzere toplam 22 harf ve dört içerir. Harfler şu şekilde listelenebilir (ünlüler kalın harflerle yazılmıştır):
- a, b, d, e, f, g, h, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, u, h
Dört digraf ise şöyledir:
- ⟨ai⟩, ⟨au⟩, ⟨oi⟩ ve ⟨ng⟩
Tok Pisin örneği
Tok Pisin dilinde Babamız duası:
| Aynı duanın Türkçesi:
|
Atıflar
- ^ a b "Tok Pisin". Ethnologue. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Tok Pisin". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ A.V. (24 Temmuz 2017). "Papua New Guinea's incredible linguistic diversity". The Economist. 7 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2017.
- ^ E.g. Nupela Testamen bilong Bikpela Jisas Kraist, 1969.
- ^ The published court reports of Papua New Guinea refer to Tok Pisin as "Pidgin": see for example Schubert v The State [1979] PNGLR 66.
- ^ See the Glottolog entry for Tok Pisin 3 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (itself evidence that the linguistic community considers it a language in its own right, and prefers to name it Tok Pisin), as well as numerous references therein.
- ^ Mundhenk, Norm (1990). "Linguistic Decisions in the Tok Pisin Bible". Melanesian Pidgin and Tok Pisin: Proceedings of the First International Conference on Pidgins and Creoles in Melanesia. s. 372.
Kaynakça
- Mihalic, Francis (1971). The Jacaranda Dictionary and Grammar of Melanesian Pidgin. : Jacaranda Press. ISBN . OCLC 213236.
- Murphy, John Joseph (1985). The Book of Pidgin English (6. bas.). : Robert Brown. ISBN . OCLC 5354671.
- Smith, Geoff P. (2002). Growing Up With Tok Pisin: Contact, Creolization, and Change in Papua New Guinea's National Language. Londra: Battlebridge Publications. ISBN . OCLC 49834526.
- Dutton, Thomas Edward; Thomas, Dicks (1985). A New Course in Tok Pisin (New Guinea Pidgin). Canberra: Australian National University. ISBN . OCLC 15812820.
- Wurm, S. A.; Mühlhäusler, P. (1985). Handbook of Tok Pisin (New Guinea Pidgin). . ISBN . OCLC 12883165.
- Nupela Testamen bilong Bikpela Jisas Kraist (Tok Pisin). The Bible Society of Papua New Guinea. 1980. ISBN . OCLC 12329661.
- Volker, C.A. (2008). Papua New Guinea Tok Pisin English Dictionary. South Melbourne: Oxford University Press. ISBN [./https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-19-555112-9 29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 978-0-19-555112-9]
Okuma listesi
- Tim Flannery - Throwim Way Leg
Dış bağlantılar
- Tok Pisin (Yeni Gine Pidgini)-İngilizce iki dilli sözlük 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Wikivoyage'da Tok Pisin cümleler
- Youtube'daki Tok Pisin Radyo 11 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Rosetta Projesi'nden Tok Pisin Swadesh Listesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tok Pisin Papua Yeni Gine nin en cok kullanilan ve resmi kreol dildir Ancak Bati Korfez Merkez Oro Eyaleti ve Milne Korfezi Illerinin bazi bolgelerinde Tok Pisin kullanimi daha kisa bir tarihe sahiptir ve ozellikle yasli insanlar arasinda daha az yaygindir Muhtemelen ticaret amacli bir pidgin olarak gelismesine ragmen Tok Pisin kendi basina ayri bir dil haline gelmistir Dil genellikle Ingilizce konusurlari tarafindan Yeni Gine Pidgini veya Pidgin Ingilizce olarak adlandirilir Tok PisinKonusan sayisi122 222 anadil 2004 4 milyon ikinci dil Dil ailesiIngilizce bazli kreyol dili Tok PisinYazi sistemiLatinResmi durumuResmi dil Papua Yeni GineDil kodlariISO 639 2tpiISO 639 3tpiGlottolog a rel nofollow class external text href http glottolog org resource languoid id tokp1240 tokp1240 a Bes ila alti milyon arasinda insan bir dereceye kadar Tok Pisin i kullanmakta ancak hepsi iyi konusmamaktadir Gunumuzde ozellikle aslen farkli yerel dilleri konusan ebeveynlerin ornegin bir anne ve Rabaul dan bir baba cocuklari dili anadilleri olarak ogrenmektedir Kentlerde yasayan aileler ile polis ve savunma kuvvetleri kendi aralarinda iletisim kurmak icin genellikle Tok Pisin kullanirlar Bir milyon insanin gunumuzde Tok Pisin i birincil dilleri olarak kullandigi tahmin edilmektedir Tok Pisin Papua Yeni Gine nin diger dillerinin yavas yavas yerine gecmektedir EtimolojiTok Pisin hakkinda 1971 referans kitabi Melanesian Pidgin dilin eski adidir Tok Ingilizcede konusmak manasina gelen talk kelimesinden turemistir ancak dilde bu kelime ayni zamanda sozcuk soylem veya dil anlaminda da kullanilmaktadir Pisin ise Ingilizce olan pidgin kelimesinden turemistir Ingilizcede dil Yeni Gine Pidgini olarak da adlandirilir Papua Yeni Gine deki Ingilizce konusurlari hemen hemen her zaman dile Tok Pisin yerine Pidgin olarak hitap etmektedir Ancak profesyonel dilbilimciler dili Ingilizceden ayri olarak kabul ettiklerinden Tok Pisin terimini kullanmayi tercih ederler Dil gunumuzde diger dillerin konusmacilari ile iletisimi kolaylastirmak icin olusmus basit bir lingua franca olarak gorulmediginden oturu pidgin olarak kabul edilemez ve bircok insanin ilk ve anadili olma konumundadir SiniflandirmaTok Pisin dili Queensland ve cesitli adalara tarimsal isgucu saglamalari acisinda gonderilmis cok sayida farkli dil konusan Pasifik Adalilarin birbirleri ile karismasinin bir sonucudur Bu tarim iscileri basta Ingilizce olmak uzere Almanca Malayca Portekizce ve yerel Avustronezya dillerinden bir pidgin gelistirmeye baslamistir Bu Ingilizce kokenli pidgin Alman kreolu da konusuldugu Alman Yeni Ginesi nde Tok Pisine donustu Yaygin kullanilan bir lingua franca olan dil yoneticiler ve yonetenler ile ortak bir yerel dili paylasmayan halklarin kendileri arasindaki iletisimi sagladi Tok Pisin ve paralel olarak gelismis Vanuatu daki Bislama ile Solomon Adalari ndaki geleneksel olarak tek bir Melanezya Pidgin Ingilizcesinin veya Neo Melanezyaca dilinin cesitleri olarak ele alinmistir Resmi statuIngilizce ve Hiri Motu ile birlikte Tok Pisin Papua Yeni Gine nin uc resmi dilinden biridir Ulusal parlamentoda sik sik tartisma dili olarak kullanilir Hukumet belgelerinin cogu Ingilizce olarak uretilir ancak kamu bilgilendirme kampanyalari genellikle kismen veya tamamen Tok Pisin dilinde yapilir Egitim sisteminde Ingilizce ana dil olsa da bazi okullar ilkogretimin ilk uc yilinda okuryazarligi gelistirmek icin Tok Pisini kullanir AlfabeTok Pisin alfabesi besi unlu olmak uzere toplam 22 harf ve dort icerir Harfler su sekilde listelenebilir unluler kalin harflerle yazilmistir a b d e f g h h i j k l m n o p r s t u h Dort digraf ise soyledir ai au oi ve ng Tok Pisin ornegiTok Pisin dilinde Babamiz duasi Tok Pisin Papa bilong mipela Tok Pisin Yu stap long heven Tok Pisin Nem bilong yu i mas i stap holi Tok Pisin Kingdom bilong yu i mas i kam Tok Pisin Strongim mipela long bihainim laik bilong yu long graun Tok Pisin olsem ol i bihainim long heven Tok Pisin Givim mipela kaikai inap long tude Tok Pisin Pogivim rong bilong mipela Tok Pisin olsem mipela i pogivim ol arapela i mekim rong long mipela Tok Pisin Sambai long mipela long taim bilong traim Tok Pisin Na rausim olgeta samting nogut long mipela Tok Pisin Kingdom na strong na glori em i bilong yu tasol oltaim oltaim Tok Pisin Tru Ayni duanin Turkcesi Goklerdeki Babamiz Adin kutsal kilinsin Egemenligin gelsin Gokte oldugu gibi yeryuzunde de Senin istedigin olsun Bugun bize gundelik ekmegimizi ver Bize karsi suc isleyenleri bagisladigimiz gibi Sen de bizim suclarimizi bagisla Ayartilmamiza izin verme Bizi kotu olandan kurtar Cunku egemenlik guc ve yucelik Sonsuzlara dek senindir AminAtiflar a b Tok Pisin Ethnologue 18 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2019 Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin Ed 2017 Tok Pisin Glottolog 3 0 Jena Germany Max Planck Institute for the Science of Human History A V 24 Temmuz 2017 Papua New Guinea s incredible linguistic diversity The Economist 7 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2017 E g Nupela Testamen bilong Bikpela Jisas Kraist 1969 The published court reports of Papua New Guinea refer to Tok Pisin as Pidgin see for example Schubert v The State 1979 PNGLR 66 See the Glottolog entry for Tok Pisin 3 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde itself evidence that the linguistic community considers it a language in its own right and prefers to name it Tok Pisin as well as numerous references therein Mundhenk Norm 1990 Linguistic Decisions in the Tok Pisin Bible Melanesian Pidgin and Tok Pisin Proceedings of the First International Conference on Pidgins and Creoles in Melanesia s 372 KaynakcaMihalic Francis 1971 The Jacaranda Dictionary and Grammar of Melanesian Pidgin Jacaranda Press ISBN 978 0 7016 8112 8 OCLC 213236 Murphy John Joseph 1985 The Book of Pidgin English 6 bas Robert Brown ISBN 978 0 404 14160 8 OCLC 5354671 Smith Geoff P 2002 Growing Up With Tok Pisin Contact Creolization and Change in Papua New Guinea s National Language Londra Battlebridge Publications ISBN 978 1 903292 06 8 OCLC 49834526 Dutton Thomas Edward Thomas Dicks 1985 A New Course in Tok Pisin New Guinea Pidgin Canberra Australian National University ISBN 978 0 85883 341 8 OCLC 15812820 Wurm S A Muhlhausler P 1985 Handbook of Tok Pisin New Guinea Pidgin ISBN 978 0 85883 321 0 OCLC 12883165 Nupela Testamen bilong Bikpela Jisas Kraist Tok Pisin The Bible Society of Papua New Guinea 1980 ISBN 978 0 647 03671 6 OCLC 12329661 Volker C A 2008 Papua New Guinea Tok Pisin English Dictionary South Melbourne Oxford University Press 978 0 19 555112 9ISBN https en wikipedia org wiki Special BookSources 978 0 19 555112 9 29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 978 0 19 555112 9 Okuma listesiTim Flannery Throwim Way LegDis baglantilarTok Pisin Yeni Gine Pidgini Ingilizce iki dilli sozluk 25 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikivoyage da Tok Pisin cumleler Youtube daki Tok Pisin Radyo 11 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rosetta Projesi nden Tok Pisin Swadesh Listesi