Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vanuatu ya da resmî adıyla Vanuatu Cumhuriyeti, Güney Büyük Okyanus'ta yer alan bir ada ülkesidir. Volkanik kökene sahip olan takımada, Avustralya'nın 1750 km doğusunda, Yeni Kaledonya'nın 500 km kuzeyinde, Fiji'nin batısında, Solomon Adaları'nın güneydoğusunda, Yeni Gine adası yakınlarında bulunur.
Vanuatu Ripablik Blong Vanuatu (Bislamaca) République de Vanuatu (Frans.) Republic of Vanuatu (İng.) Vanuatu Cumhuriyeti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Slogan Long God yumi stanap | |||||
 | |||||
| Başkent ve en büyük şehir | Port Vila | ||||
| Resmî dil(ler) | Bislamaca, İngilizce, Fransızca | ||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||
| |||||
| Yasama organı | |||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 12.189 km2 (162.) | ||||
• Su (%) | 0 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2020 tahminî | 307.815 (181.) | ||||
• 2016 sayımı | 272.459 | ||||
• Yoğunluk | 19,7/km2 (188.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 795 milyon $ (181.) | ||||
• Kişi başına | 2.649 $ (160.) | ||||
| GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 864 milyon $ (183.) | ||||
• Kişi başına | 2.879 $ (127.) | ||||
| Gini (2010) | 37.6 orta | ||||
| İGE (2019) |  0.609orta · 140. | ||||
| Para birimi | (VUV) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+11 | ||||
| Telefon kodu | 678 | ||||
| İnternet alan adı | .vu | ||||
Vanuatu'nun ilk sakinleri Melanezyalılar idi, Avrupalılar adaları 1606'da liderliğindeki İspanyol kâşiflerin 'ya varmasıyla keşfetti. 1880'lerde Fransa ve Birleşik Krallık adalarda hak iddia etti ve 1906'da takımadayı bir Britanya-Fransız Kondominyumu ile, Yeni Hebridler adı altında yönetmek üzere bir antlaşma imzaladılar. 1970'lerde bir bağımsızlık hareketi oldu ve 1980 yılında Vanuatu Cumhuriyeti bağımsızlığına kavuştu.
Tarihçe
Vanuatu'nun tarihöncesi dönemi belirsizdir, arkeolojik kanıtlar adaya 4000 yıl kadar önce Avustronezya dillerini konuşan insanların geldiğini gösterir. MÖ 1300-1100 yıllarına tarihlenen çömlek kırıkları bulunmuştur.
Vanuatu takımadası Avrupalılar tarafından 1606 yılında Portekizli kâşif 'un İspanyol İmparatorluğu adına gelip adasını keşfetmesi ile bulunmuştur. Terra Australis veya Avustralya'ya vardıklarını düşünen kaşifler, ulaştıkları yeri La Austrialia del Espiritu Santo (Kutsal Ruhun Güney Toprakları) olarak adlandırdı. 1768'de Louis Antoine de Bougainville adaları yeniden keşfedene kadar Avrupalılar geri dönmediler. 1774'te, Kaptan James Cook, adaları Yeni Hebridler olarak adlandırdı, bu ad bağımsızlığa kadar kullanılmaya devam etti.
1825 yılında tüccar , adasında sandal ağacı varlığını keşfetti. Bu, adalara 1830 yılında göçmenler ile Polinezyalı işçiler arasında gerçekleşen bir çatışma ile biten bir göçmen akınını başlattı. 1860'larda, Avustralya, Fiji, Yeni İspanya ve Samana Adları'ndaki sömürgeciler, işçi talebi yüzünden "" adını verdikleri bir işçi ticaretini başlattı. Bu ticaretin zirve noktasında, pek çok adanın erkek nüfusunun yarısından fazlası adalar dışında çalışmaktaydı. Parçalar halinde olan kanıtlar, adaların günümüzdeki nüfusun keşif öncesi nüfuslarından büyük oranda daha az olduğunu göstermektedir.
19. yüzyılda Katolik ve Protestan misyonerler adalara geldi. Pamuk üretimi yapmak için arazi arayan yerleşimciler de geldi. Uluslararası pamuk fiyatları çökünce, çiftçiler kahve, kakao, muz ve en başarılısı olan Hindistan cevizine yöneldiler. İlk başlarda, Avustralya'dan gelen Britanyalılar adalarda çoğunluğu oluşturmaktaydı, 1882 yılında Yeni Hebridler Kaledonya Şirketi'nin kurulmasından sonra ise, Fransızlar adaya gelmeye başladı ve yüzyıl sona erdiğinde adalarda Britanyalıların iki katı Fransız nüfus oluştu.
Adadaki Fransız ve Britanya çıkarlarının birbirine karışması, adaların iki ülkeden birinin topraklarına katılması isteğini doğurdu; fakat 1906'da Fransa ve Birleşik Krallık adaları birlikte yönetmek üzere anlaştılar. Fransız-Britanya Kondominyumu olarak adlandırılan bu eşsiz yönetim, sadece mahkemelerle birbirine bağlanan iki farklı yönetimden oluşuyordu. Melanezyalıların iki güçten herhangi birinin vatandaşlığına girmesi ise yasaklanmıştı.
Coğrafî Yapısı ve İklimi
Avustralya'nın 1750 km doğusunda Yeni Kaledonya'nın 500 km kuzeydoğusunda Fiji'nin batısında ve Solomon Adalarının güneyinde Pasifik Okyanusu'nda (Büyük Okyanus) yer alan adalar grubudur.
Yüzölçümü 12.200 km2 olup, toplam sahil şeridi 2.528 km'dir. Tropikal iklime sahiptir. Adaların genelinde dağlar ve volkanik özellikli ovalar yer alır. Ülkenin en yüksek noktası Tabwemasana 1.877 m'dir.
Ülke yeraltı kaynakları bakımından fakirdir. Manganez çıkartılır ve işlenerek ihraç edilir.
Halk ve Sosyal Hayat
Vanuatu'nun nüfusu 208,869 (Temmuz 2006 verileri) kişidir. Ülkenin en büyük şehri başkent Port Vila'dır. Nüfusun büyük çoğunluğunu Ni-Vanuatu (%98.5) halkı oluşturmaktadır. Kalan %1.5 oranını ise Yeni Zelandalı ve Avustralyalılar oluşturur. Ülkenin %36,7'si Presbyterian, %15'i Anglikan, %15'i Roma Katolikleri, %7,6'sı yerel dinlere, %19,5'i ise diğer dinlere inanmaktadır. Ülkede, İngilizce ve Fransızca resmi dil olup halkın çoğunluğu yerel dilleri konuşur. Ülkedeki okur-yazar oranı (15 yaş ve üzeri için) nüfusun %74'tür.
Yönetim
Ülkenin resmi adı Vanuatu Cumhuriyeti, eski adı Yeni Hebridler'dir. Cumhuriyet ile yönetilmektedir. 30 Temmuz 1980 yılında ülke ortak yönetim olan Fransa ve Birleşik Krallık'tan koparak bağımsızlığını ilan etmiş ve aynı tarihte meclis anayasasını kabul etmiştir. Başkan ve 40 üyeli meclis, 5 yılda bir halk tarafından seçilir.
Başkent Port Vila'dır. Toplam 6 bölgede idari edilir. , , , , , Torba'dır.
Kaynakça
- ^ . www.worldometers.info. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ . vnso.gov.vu. Government of Vanuatu. 21 Temmuz 2017. 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2017.
- ^ a b c d e "Background Note: Vanuatu" 13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. U.S. Department of State (April 2008). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
Dış bağlantılar
- Vanuatu Turizm Ofisi4 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vanuatu ya da resmi adiyla Vanuatu Cumhuriyeti Guney Buyuk Okyanus ta yer alan bir ada ulkesidir Volkanik kokene sahip olan takimada Avustralya nin 1750 km dogusunda Yeni Kaledonya nin 500 km kuzeyinde Fiji nin batisinda Solomon Adalari nin guneydogusunda Yeni Gine adasi yakinlarinda bulunur VanuatuRipablik Blong Vanuatu Bislamaca Republique de Vanuatu Frans Republic of Vanuatu Ing Vanuatu CumhuriyetiBayrak ArmaSlogan Long God yumi stanapMilli mars Yumi Yumi Yumi source source track track track track track track track track Baskent ve en buyuk sehirPort VilaResmi dil ler Bislamaca Ingilizce FransizcaHukumetCumhuriyet BaskanNikenike Vurobaravu BasbakanCharlot SalwaiYasama organiTarihce Fransa ve Britanya dan30 Temmuz 1980Yuzolcumu Toplam12 189 km2 162 Su 0Nufus 2020 tahmini307 815 181 2016 sayimi272 459 Yogunluk19 7 km2 188 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam795 milyon 181 Kisi basina2 649 160 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam864 milyon 183 Kisi basina2 879 127 Gini 2010 37 6 ortaIGE 2019 0 609 orta 140 Para birimi VUV Zaman dilimiUTC 11Telefon kodu678Internet alan adi vuProvinces of Vanuatu Vanuatu nun ilk sakinleri Melanezyalilar idi Avrupalilar adalari 1606 da liderligindeki Ispanyol kasiflerin ya varmasiyla kesfetti 1880 lerde Fransa ve Birlesik Krallik adalarda hak iddia etti ve 1906 da takimadayi bir Britanya Fransiz Kondominyumu ile Yeni Hebridler adi altinda yonetmek uzere bir antlasma imzaladilar 1970 lerde bir bagimsizlik hareketi oldu ve 1980 yilinda Vanuatu Cumhuriyeti bagimsizligina kavustu TarihceVanuatu nun tarihoncesi donemi belirsizdir arkeolojik kanitlar adaya 4000 yil kadar once Avustronezya dillerini konusan insanlarin geldigini gosterir MO 1300 1100 yillarina tarihlenen comlek kiriklari bulunmustur Vanuatu takimadasi Avrupalilar tarafindan 1606 yilinda Portekizli kasif un Ispanyol Imparatorlugu adina gelip adasini kesfetmesi ile bulunmustur Terra Australis veya Avustralya ya vardiklarini dusunen kasifler ulastiklari yeri La Austrialia del Espiritu Santo Kutsal Ruhun Guney Topraklari olarak adlandirdi 1768 de Louis Antoine de Bougainville adalari yeniden kesfedene kadar Avrupalilar geri donmediler 1774 te Kaptan James Cook adalari Yeni Hebridler olarak adlandirdi bu ad bagimsizliga kadar kullanilmaya devam etti 1825 yilinda tuccar adasinda sandal agaci varligini kesfetti Bu adalara 1830 yilinda gocmenler ile Polinezyali isciler arasinda gerceklesen bir catisma ile biten bir gocmen akinini baslatti 1860 larda Avustralya Fiji Yeni Ispanya ve Samana Adlari ndaki somurgeciler isci talebi yuzunden adini verdikleri bir isci ticaretini baslatti Bu ticaretin zirve noktasinda pek cok adanin erkek nufusunun yarisindan fazlasi adalar disinda calismaktaydi Parcalar halinde olan kanitlar adalarin gunumuzdeki nufusun kesif oncesi nufuslarindan buyuk oranda daha az oldugunu gostermektedir 19 yuzyilda Katolik ve Protestan misyonerler adalara geldi Pamuk uretimi yapmak icin arazi arayan yerlesimciler de geldi Uluslararasi pamuk fiyatlari cokunce ciftciler kahve kakao muz ve en basarilisi olan Hindistan cevizine yoneldiler Ilk baslarda Avustralya dan gelen Britanyalilar adalarda cogunlugu olusturmaktaydi 1882 yilinda Yeni Hebridler Kaledonya Sirketi nin kurulmasindan sonra ise Fransizlar adaya gelmeye basladi ve yuzyil sona erdiginde adalarda Britanyalilarin iki kati Fransiz nufus olustu Adadaki Fransiz ve Britanya cikarlarinin birbirine karismasi adalarin iki ulkeden birinin topraklarina katilmasi istegini dogurdu fakat 1906 da Fransa ve Birlesik Krallik adalari birlikte yonetmek uzere anlastilar Fransiz Britanya Kondominyumu olarak adlandirilan bu essiz yonetim sadece mahkemelerle birbirine baglanan iki farkli yonetimden olusuyordu Melanezyalilarin iki gucten herhangi birinin vatandasligina girmesi ise yasaklanmisti Cografi Yapisi ve IklimiEfate Adasi ndaki Port Vila Plaji Vanuatu Avustralya nin 1750 km dogusunda Yeni Kaledonya nin 500 km kuzeydogusunda Fiji nin batisinda ve Solomon Adalarinin guneyinde Pasifik Okyanusu nda Buyuk Okyanus yer alan adalar grubudur Yuzolcumu 12 200 km2 olup toplam sahil seridi 2 528 km dir Tropikal iklime sahiptir Adalarin genelinde daglar ve volkanik ozellikli ovalar yer alir Ulkenin en yuksek noktasi Tabwemasana 1 877 m dir Ulke yeralti kaynaklari bakimindan fakirdir Manganez cikartilir ve islenerek ihrac edilir Halk ve Sosyal HayatVanuatu nun nufusu 208 869 Temmuz 2006 verileri kisidir Ulkenin en buyuk sehri baskent Port Vila dir Nufusun buyuk cogunlugunu Ni Vanuatu 98 5 halki olusturmaktadir Kalan 1 5 oranini ise Yeni Zelandali ve Avustralyalilar olusturur Ulkenin 36 7 si Presbyterian 15 i Anglikan 15 i Roma Katolikleri 7 6 si yerel dinlere 19 5 i ise diger dinlere inanmaktadir Ulkede Ingilizce ve Fransizca resmi dil olup halkin cogunlugu yerel dilleri konusur Ulkedeki okur yazar orani 15 yas ve uzeri icin nufusun 74 tur YonetimUlkenin resmi adi Vanuatu Cumhuriyeti eski adi Yeni Hebridler dir Cumhuriyet ile yonetilmektedir 30 Temmuz 1980 yilinda ulke ortak yonetim olan Fransa ve Birlesik Krallik tan koparak bagimsizligini ilan etmis ve ayni tarihte meclis anayasasini kabul etmistir Baskan ve 40 uyeli meclis 5 yilda bir halk tarafindan secilir Baskent Port Vila dir Toplam 6 bolgede idari edilir Torba dir Kaynakca www worldometers info 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2020 vnso gov vu Government of Vanuatu 21 Temmuz 2017 20 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2017 a b c d e Background Note Vanuatu 13 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Department of State April 2008 This article incorporates text from this source which is in the public domain Dis baglantilarVanuatu Turizm Ofisi4 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde