Tortum Gölü, Erzurum ilinin Uzundere ilçesi sınırlarında Tortum Çayı üzerinde 18. yüzyılda oluşmuş, Heyelan set gölüdür. Kemerlidağ yamacından kopan kalker blokları çayın önünü kapatmış, yaklaşık 50 m yüksekten düşen sular Tortum Şelalesini oluşturmuştur. Heyelan settinin arkasında 8 km² büyüklüğünde, 100 m ile 1000 m arasında genişliği sahip göl oluşur. Gölün denizden yüksekliği 1000 m, derinliği yaklaşık 100 m'dir. Gölün hacmi 57.6 hm³'dür.
Tortum Gölü | |
---|---|
Havza | |
Konum | Uzundere, Erzurum, Türkiye |
Koordinatlar | 40°37′29″K 41°38′8″D / 40.62472°K 41.63556°D |
Genel bilgiler | |
Akarsu (gelen) | Tortum Çayı |
Akarsu (giden) | Tortum Çayı |
Göl türü | Heyelan set gölü |
En derin noktası | 100 m (330 ft) |
Su hacmi | 57.6 hm³ |
Yüzey rakımı | 1.000 m (3.300 ft) |
Wikimedia Commons | |
Tortum Gölü (Türkiye) |
Gölün güney kısmında Türkiye'de görülen dört tür akbabanın da bulunduğu bir kuş cenneti oluşmuştur. Gölde kafes yöntemi ile kültür balıkçılığı yapılır. Göl çevre insanları tarafından mesire yeri olarak kullanılır.
1960 yılında kurulan 26 MW gücündeki Tortum Barajı ile göl sularından elektrik üretilmektedir. 1971-72 yıllarında heyelan kütlesinin üzerine yapılan 1,5 m yüksek, 35 m uzunluğunda bentle göl baraja çevrilmiştir. Gölden hem baraja hem de şelaleye su bırakılmaktadır.
Tortum çayı heyelanla birlikte yön değiştirmiştir. Heyelan seddini aşan sular Çağlayan dağından gelen Tev deresiyle birleşir. Yeni açtığı 600 m uzunluğundaki dar boğaz vadiyi geçtikten sonra eski yatağına kavuşur. Göl derinliği farklı iki çanaktan oluşur. Üst kısımdaki çanağın derinliği 75 m, alt taraftaki çanak 95 m derinliğindedir. Bu iki alanı birbirinden 39 m derinliğinde su altı eşiği ayırır. Çay tarafından göle her yıl 2,5 milyon m³ sedimantasyon malzemesi taşınarak, göl dipten doldurulmaktadır. 1947-2010 yılları arasında çayın taşıdığı malzemelerle oluşan delta göl içine doğru 941 m ilerlemiştir.
Galeri
- Tortum Gölünde kış
- Gölden çıkan Tortum Şelalesi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c KOPAR, İbrahim; SEVİNDİ, Cemal. "TORTUM GÖLÜ HAVZASI'NIN DOĞAL ORTAM ÖZELLİKLERİ". Tortum Gölü’nün (Uzundere-Erzurum) Güneybatısında Aktüel Sedimantasyon ve Siltasyona Bağlı Alan-Kıyı Çizgisi Değişimleri. Türk Coğrafya Dergisi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2014.[]
- ^ a b . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2014.
Dış bağlantılar
- Uzaydan Tortum gölü
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tortum Golu Erzurum ilinin Uzundere ilcesi sinirlarinda Tortum Cayi uzerinde 18 yuzyilda olusmus Heyelan set goludur Kemerlidag yamacindan kopan kalker bloklari cayin onunu kapatmis yaklasik 50 m yuksekten dusen sular Tortum Selalesini olusturmustur Heyelan settinin arkasinda 8 km buyuklugunde 100 m ile 1000 m arasinda genisligi sahip gol olusur Golun denizden yuksekligi 1000 m derinligi yaklasik 100 m dir Golun hacmi 57 6 hm dur Tortum GoluHavzaKonumUzundere Erzurum TurkiyeKoordinatlar40 37 29 K 41 38 8 D 40 62472 K 41 63556 D 40 62472 41 63556Genel bilgilerAkarsu gelen Tortum CayiAkarsu giden Tortum CayiGol turuHeyelan set goluEn derin noktasi100 m 330 ft Su hacmi57 6 hm Yuzey rakimi1 000 m 3 300 ft Wikimedia CommonsTortum Golu Turkiye Golun guney kisminda Turkiye de gorulen dort tur akbabanin da bulundugu bir kus cenneti olusmustur Golde kafes yontemi ile kultur balikciligi yapilir Gol cevre insanlari tarafindan mesire yeri olarak kullanilir 1960 yilinda kurulan 26 MW gucundeki Tortum Baraji ile gol sularindan elektrik uretilmektedir 1971 72 yillarinda heyelan kutlesinin uzerine yapilan 1 5 m yuksek 35 m uzunlugunda bentle gol baraja cevrilmistir Golden hem baraja hem de selaleye su birakilmaktadir Tortum cayi heyelanla birlikte yon degistirmistir Heyelan seddini asan sular Caglayan dagindan gelen Tev deresiyle birlesir Yeni actigi 600 m uzunlugundaki dar bogaz vadiyi gectikten sonra eski yatagina kavusur Gol derinligi farkli iki canaktan olusur Ust kisimdaki canagin derinligi 75 m alt taraftaki canak 95 m derinligindedir Bu iki alani birbirinden 39 m derinliginde su alti esigi ayirir Cay tarafindan gole her yil 2 5 milyon m sedimantasyon malzemesi tasinarak gol dipten doldurulmaktadir 1947 2010 yillari arasinda cayin tasidigi malzemelerle olusan delta gol icine dogru 941 m ilerlemistir GaleriTortum Golunde kis Golden cikan Tortum SelalesiAyrica bakinizOlusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki gollerKaynakca a b c KOPAR Ibrahim SEVINDI Cemal TORTUM GOLU HAVZASI NIN DOGAL ORTAM OZELLIKLERI Tortum Golu nun Uzundere Erzurum Guneybatisinda Aktuel Sedimantasyon ve Siltasyona Bagli Alan Kiyi Cizgisi Degisimleri Turk Cografya Dergisi Erisim tarihi 15 Kasim 2014 olu kirik baglanti a b 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2014 Dis baglantilarUzaydan Tortum golu