Tortum Kalesi (Gürcüce: თორთომის ციხე), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Tortum olan Tortumkale köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir.
Tortum Kalesi | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Ayakta |
Tür | Kale |
Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
Konum | Tortumkale, Tortum |
Koordinatlar | 40°20′26″K 41°28′12″D / 40.34056°K 41.47000°D |
Tamamlanma | ? Orta Çağ |
Tarihçe
Bir yerleşim olarak Tortomi veya Tortum, bugünkü kentin bulunduğu yer değildi. Tortum kentinin bulunduğu yerin eski adı Nihah veya Nihağ'dır. Nitekim F.R. Maunsell'in 1902 tarihli İngilizce "Oltu-Tortum" haritasında da bu yerleşim "Nikhagh" şeklinde yazılmıştır. Bir yerleşim olarak bugünkü Tortumkale köyü Tortum olarak adlandırılıyordu. Tortum Kalesi ve eski Tortum köyünün bulunduğu Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve kaleyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Tortum Kalesi de bu dönemden kalmıştır. Nitekim kalede kilisenin bulunması da bu yapının Osmanlı döneminden önce inşa edildiğini göstermektedir. Tortum Kalesi, 1978 yılında korunması gereken kültür varlığı olarak tescil edilmiştir.
Mimari
Tortum Kalesi, kayalık bir tepenin üzerinde inşa edilmiş olup iç ve dış kaleden meydana gelir. Kaleden geriye yıkık halde yüksek surlar, kilise ile kale içindeki bazı yapıların yıkıntıları kalmıştır. İnşa edilmesinden sonra kalenin birkaç kez elden geçirilmiş olduğu kullanılan yapı malzemelerinden anlaşılmaktadır. İç kalenin dışında, güney tarafta yer alan Tortum Kalesi Kilisesi tek nef bir yapıdır. Kilisenin bir duvarı neredeyse tamamen sağlam kalmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 187. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "F. R. Maunsell – "Olti-Tortum" Haritası, 1902." 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023.
- ^ ""Kaleler ve Kuleler" - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü". 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი - ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 73, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tortum Kalesi Gurcuce თორთომის ციხე tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli ve eski adi Tortum olan Tortumkale koyunde Orta Cag dan kalma bir kaledir Tortum KalesiTortum KalesiGenel bilgilerDurumAyaktaTurKaleMimari tarzGurcu mimarisiKonumTortumkale TortumKoordinatlar40 20 26 K 41 28 12 D 40 34056 K 41 47000 D 40 34056 41 47000Tamamlanma Orta CagTarihceBir yerlesim olarak Tortomi veya Tortum bugunku kentin bulundugu yer degildi Tortum kentinin bulundugu yerin eski adi Nihah veya Nihag dir Nitekim F R Maunsell in 1902 tarihli Ingilizce Oltu Tortum haritasinda da bu yerlesim Nikhagh seklinde yazilmistir Bir yerlesim olarak bugunku Tortumkale koyu Tortum olarak adlandiriliyordu Tortum Kalesi ve eski Tortum koyunun bulundugu Tao Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve kaleyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Tortum Kalesi de bu donemden kalmistir Nitekim kalede kilisenin bulunmasi da bu yapinin Osmanli doneminden once insa edildigini gostermektedir Tortum Kalesi 1978 yilinda korunmasi gereken kultur varligi olarak tescil edilmistir MimariTortum Kalesi kayalik bir tepenin uzerinde insa edilmis olup ic ve dis kaleden meydana gelir Kaleden geriye yikik halde yuksek surlar kilise ile kale icindeki bazi yapilarin yikintilari kalmistir Insa edilmesinden sonra kalenin birkac kez elden gecirilmis oldugu kullanilan yapi malzemelerinden anlasilmaktadir Ic kalenin disinda guney tarafta yer alan Tortum Kalesi Kilisesi tek nef bir yapidir Kilisenin bir duvari neredeyse tamamen saglam kalmistir Kaynakca a b c 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 187 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 F R Maunsell Olti Tortum Haritasi 1902 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2023 Kaleler ve Kuleler T C Kultur ve Turizm Bakanligi Erzurum Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 21 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 73 ISBN 9789941478178