Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Trabzon Harekâtı, I. Dünya Savaşı sırasında Trabzon'un Rus kuvvetlerince ele geçirilmesini sağlamış deniz ve kara harekâtıdır.
| Trabzon harekâtı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kafkasya Cephesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Rus İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Vehip Paşa | Nikolay Yudeniç | ||||||
Karadeniz Baskını olarak da bilinen ve 29 Ekim 1914'te Osmanlı bandıralı savaş gemileri tarafından Çarlık Rusyası liman kenti olan Novorossiysk'e yönelik olarak gerçekleştirilen saldırıdan sonra Osmanlı İmparatorluğu ve Rusya I. Dünya Savaşı'na dahil olurlar.
1914 sonu ve 1915 başlarındaki başarısız Sarıkamış Harekâtı sonrasında Doğu Anadolu bölgesinde Rusya hakimiyeti belirleyici olur. İlerleyen süreçte Erzurum'un da kaybedilmesiyle, zaten denizden saldırı altında bulunan Trabzon'daki Osmanlı egemenliği yerini Rus egemenliğine bırakmıştır.
Deniz operasyonları
Rus savaş gemilerinin Karadeniz limanlarına bombardıman etmesi ile Trabzon büyük yaralar almaya başlamıştır. Nitekim 17 Kasım 1914'te yirmi üç parçalık bir Rus donanması Trabzon'u bombardıman ederek büyük tahribata ve can kaybına sebep oldu. Bombardımanlar devam etti. Trabzon 8 Şubat ve 11 Şubat 1915'te Rus bombardımanı ile büyük ölçüde tahrip oldu, 1000'den fazla insan öldü.
Bu sırada Osmanlı savaş gemisi Yavuz, Trabzon'a 32 ağır makineli tüfek, bir batarya, dağ topu ve bazı askeri levazımat ile Kafkasya cephesinde kullanılmak üzere iki uçak getirdi.
Kara operasyonları
1916
Ruslar 23 Ocak 1916'dan itibaren kıyı saldırılarını yoğunlaştırdılar. 17 savaş gemisinin desteklediği bu saldırılar sonunda Osmanlı birlikleri geri çekilmek zorunda kaldı.
İstanbul'dan istediği yardımı alamayan Üçüncü Ordu Komutanı Kamil Paşa, birliklerini Ilıca'ya doğru geri çekince 16 Şubat 1916'da Ruslar Erzurum'u işgal etti.
Rus kuvvetleri, donanmanın desteğini de alarak 24 Şubat 1916'da Rize'yi işgal ettiler. Of sınırına dayanan Ruslara karşı Baltacı Deresi'nde yöre halkından oluşan kuvvetlerin de yardımıyla Osmanlı askerî birlikleri savunma yaptılar. Rus ordusunu 20 gün durdurmayı başaran Osmanlı birlikleri, Rusların denizden ve karadan saldırılarının yoğunlaşması ve bu arada hiçbir yerden destek gelmemesi sonucu geri çekilince, 15 Mart 1916'da Of İlçesi Rusların eline geçti. Daha sonra Sürmene işgal edildi ve Ruslar Trabzon kapılarına dayandı.
18 Nisan 1916'da Trabzon Rumlarından bir heyet, Osmanlı birliklerinin 15-16 Nisan'da şehri boşalttığını işgal kuvvetleri komutanı 'a bildirerek kendisini şehre davet etti. Erzurum Caddesi'nden Belediye Meydanı'na giren işgal kuvvetleri şehri teslim aldı. Göç edemeyerek şehirde ve köylerde kalan Müslüman halk mağdur bırakılmış, işkence görmüştür. Özellikle yerli azınlıkların bu eylemlerde yer aldığı ve yağmalama yaptığı öne sürülmüştür.
1917
1917'de Rusya'da Ekim Devrimi gerçekleşti. Geri çekilmek zorunda kalan Rusya ile Osmanlı arasında 18 Aralık 1917'de Erzincan Antlaşması yapıldı.
1918
Bu antlaşmaya Ermeniler uymayıp, Osmanlı aleyhinde katliamlara girişince[], Ordu Komutanı Vehip Paşa'ya ileri harekât emri verildi. 11 Şubat 1918'de genel hareket emrini alan Osmanlı ordusu, bir koldan Kafkasya üzerine ilerlerken diğer koldan Miralay Pirselimoğlu Hamdi Bey komutasındaki 37. Tümen; Giresun'dan 123. alay ile takviye edilerek Trabzon üzerine yola çıktı.
Bölgedeki çeteleri de temizleyerek ilerleyen Osmanlı birlikleri 15 Şubat 1918'de Vakfıkebir'i, 18 Şubat 1918'de Akçaabat'ı geri aldı. Birkaç gün içinde çevreyi kontrol altına alan Osmanlı birlikleri 24 Şubat 1918 tarihinde Trabzon'a girdi.
Osmanlı Devleti, Brest Litovsk Barış Antlaşması ile doğudaki topraklarını istiladan kurtardı.
Kaynakça
- ^ "I. Dünya Savaşı Sırasında Rus Donanmasının Trabzon ve çevresini bombalaması, Hikmet Öksüz ve Veysel Usta, 2014". 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trabzon Harekati I Dunya Savasi sirasinda Trabzon un Rus kuvvetlerince ele gecirilmesini saglamis deniz ve kara harekatidir Trabzon harekatiKafkasya CephesiTarih5 Subat 15 Nisan 1916BolgeTrabzonSonucRuslarin Trabzon u ele gecirmesiTaraflarOsmanli ImparatorluguRus ImparatorluguKomutanlar ve liderlerVehip PasaNikolay Yudenic Karadeniz Baskini olarak da bilinen ve 29 Ekim 1914 te Osmanli bandirali savas gemileri tarafindan Carlik Rusyasi liman kenti olan Novorossiysk e yonelik olarak gerceklestirilen saldiridan sonra Osmanli Imparatorlugu ve Rusya I Dunya Savasi na dahil olurlar 1914 sonu ve 1915 baslarindaki basarisiz Sarikamis Harekati sonrasinda Dogu Anadolu bolgesinde Rusya hakimiyeti belirleyici olur Ilerleyen surecte Erzurum un da kaybedilmesiyle zaten denizden saldiri altinda bulunan Trabzon daki Osmanli egemenligi yerini Rus egemenligine birakmistir Deniz operasyonlariTrabzon Sehir Yonetimi Baskan Yardimcisi Ioannis Triftanidis sehre Rus Ordusuyla giren Grand Duk Nikolay Nikolayevic i karsiliyor Resimde ayrica Yunan Ortodoks piskoposu Hrisantos da bulunmaktadir Temmuz 1916 Rus savas gemilerinin Karadeniz limanlarina bombardiman etmesi ile Trabzon buyuk yaralar almaya baslamistir Nitekim 17 Kasim 1914 te yirmi uc parcalik bir Rus donanmasi Trabzon u bombardiman ederek buyuk tahribata ve can kaybina sebep oldu Bombardimanlar devam etti Trabzon 8 Subat ve 11 Subat 1915 te Rus bombardimani ile buyuk olcude tahrip oldu 1000 den fazla insan oldu Bu sirada Osmanli savas gemisi Yavuz Trabzon a 32 agir makineli tufek bir batarya dag topu ve bazi askeri levazimat ile Kafkasya cephesinde kullanilmak uzere iki ucak getirdi Kara operasyonlari1916 Ruslar 23 Ocak 1916 dan itibaren kiyi saldirilarini yogunlastirdilar 17 savas gemisinin destekledigi bu saldirilar sonunda Osmanli birlikleri geri cekilmek zorunda kaldi Istanbul dan istedigi yardimi alamayan Ucuncu Ordu Komutani Kamil Pasa birliklerini Ilica ya dogru geri cekince 16 Subat 1916 da Ruslar Erzurum u isgal etti Rus kuvvetleri donanmanin destegini de alarak 24 Subat 1916 da Rize yi isgal ettiler Of sinirina dayanan Ruslara karsi Baltaci Deresi nde yore halkindan olusan kuvvetlerin de yardimiyla Osmanli askeri birlikleri savunma yaptilar Rus ordusunu 20 gun durdurmayi basaran Osmanli birlikleri Ruslarin denizden ve karadan saldirilarinin yogunlasmasi ve bu arada hicbir yerden destek gelmemesi sonucu geri cekilince 15 Mart 1916 da Of Ilcesi Ruslarin eline gecti Daha sonra Surmene isgal edildi ve Ruslar Trabzon kapilarina dayandi 18 Nisan 1916 da Trabzon Rumlarindan bir heyet Osmanli birliklerinin 15 16 Nisan da sehri bosalttigini isgal kuvvetleri komutani a bildirerek kendisini sehre davet etti Erzurum Caddesi nden Belediye Meydani na giren isgal kuvvetleri sehri teslim aldi Goc edemeyerek sehirde ve koylerde kalan Musluman halk magdur birakilmis iskence gormustur Ozellikle yerli azinliklarin bu eylemlerde yer aldigi ve yagmalama yaptigi one surulmustur 1917 1917 de Rusya da Ekim Devrimi gerceklesti Geri cekilmek zorunda kalan Rusya ile Osmanli arasinda 18 Aralik 1917 de Erzincan Antlasmasi yapildi 1918 Bu antlasmaya Ermeniler uymayip Osmanli aleyhinde katliamlara girisince kaynak belirtilmeli Ordu Komutani Vehip Pasa ya ileri harekat emri verildi 11 Subat 1918 de genel hareket emrini alan Osmanli ordusu bir koldan Kafkasya uzerine ilerlerken diger koldan Miralay Pirselimoglu Hamdi Bey komutasindaki 37 Tumen Giresun dan 123 alay ile takviye edilerek Trabzon uzerine yola cikti Bolgedeki ceteleri de temizleyerek ilerleyen Osmanli birlikleri 15 Subat 1918 de Vakfikebir i 18 Subat 1918 de Akcaabat i geri aldi Birkac gun icinde cevreyi kontrol altina alan Osmanli birlikleri 24 Subat 1918 tarihinde Trabzon a girdi Osmanli Devleti Brest Litovsk Baris Antlasmasi ile dogudaki topraklarini istiladan kurtardi Trabzon un Carlik Ordusu tarafindan alinmasinin resmedilmesi The Sphere gazetesi 29 Nisan 1916Kaynakca I Dunya Savasi Sirasinda Rus Donanmasinin Trabzon ve cevresini bombalamasi Hikmet Oksuz ve Veysel Usta 2014 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2021 Ayrica bakinizVan Isyani 1915 Trabzon Bombardimani