Brest-Litovsk Antlaşması, 3 Mart 1918 tarihinde Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan Krallığı arasında imzalanmış, İttifak Devletleri'nin yenilmesi üzerine geçersiz kalmış bir barış antlaşmasıdır. Osmanlı Devleti'nin toprak kazandığı en son antlaşmadır.
Antlaşmanın ilk sayfası (soldan sağa) Almanca, Macarca, Bulgarca, Osmanlı Türkçesi ve Rusça | |
Tür | Barış antlaşması |
---|---|
İmzalanma | 3 Mart 1918 |
Yer | Brest-Litovsk |
İmzacılar | Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Alman İmparatorluğu Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu Bulgaristan Krallığı |
Dil | Almanca, Macarca, Bulgarca, Osmanlı Türkçesi, Rusça |
Vikikaynak'ta https://en.wikisource.org/wiki/Treaty_of_Brest-Litovsk |
Antlaşmaya zemin hazırlayan ortam
Çanakkale Savaşları'ndan sonra yardım bulamayan Rus İmparatorluğu, ekonomik alanda son büyük darbeyi yemiş oldu ve iç savaşlar yaşadı. Şubat 1917 ve Ekim 1917'de gerçekleşen bu iki devrim sonucunda başa gelen komünist hükûmet (Lenin'in hükûmeti, Sovyet Rusya), savaşa karşıydı. O yüzden hükûmet Avrupalı devletlerle (Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan Krallığı ile) hemen barış antlaşması imzalamaya girişti. Bu devletler büyük miktarda toprak istedi. Ama toprak kaybına Rusya komünistleri karşıydı. Yeni Sovyet Hükûmeti, barış antlaşmalarını kendi içinde görüştükten sonra toprak kaybını savaşa tercih etti.
Antlaşma sonucunda:
- Alman İmparatorluğu'na Baltık ülkeleri (Estonya, Litvanya ve Letonya), Polonya, Belarus, Ukrayna ve Finlandiya verildi.
- Osmanlı Devleti'ne Kars, Ardahan, Artvin ve Batum (Batum sonradan Sovyetlere devredildi) verildi.
Sovyet Rusya, nüfusunun yüzde 34'ünü, sanayi alanlarının yüzde 54'ünü, kömür yataklarının yüzde 89'unu ve demiryollarının yüzde 26'sını kaybetti ve ayrıca Rusya'ya da 6 milyar mark para cezası verildi.
Antlaşma Rusya'nın Brest-Litovsk Kenti'nde imzalandığından dolayı, antlaşmaya bu isim verilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Georges Lestien, Roger Cere. İki Dünya Savaşı: I. 1914—1918, II. 1939—1945 / Çeviren: Nihal Önal. — İstanbul: Varlık Yayınları, 1966. — 246 S. — (Varlık yayınları, 1215; Varlık yayınları, Faydalı kitaplar, 56).
- Akdes Nimet Kurat: Brest-Litovsk Müzakereleri ve Barışı 9 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . // Belleten. — Ankara, 1967. — Temmuz (c. XXXI, num. 123). — S. 375—415.
- A. Halûk Ülman. Birinci Dünya Savaşına Giden Yol ve Savaş. — Ankara, 1973. — xii, 275 S. — (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi yayınları, no. 355; Basın ve Yayın Yüksek Okulu yayınları, no. 2; Cumhuriyetin 50. yılı yayınları, sayı 7).
- A. Halûk Ülman. Birinci Dünya Savaşına giden yol ve savaş. — 3. baskı. — Ankara: İmge Kitabevi, 2002. — 389 S. — . — .
- Renouvin P. Birinci Dünya Savaşı ve Türkiye (1914—1918) / dilimize çeviren Adnan Cemgil; Türkiye ile ilgili bölümleri inceleyen ve genişleten Niyazi Akşit. — İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1969.
- Renouvin P. Birinci Dünya Savaşı ve Türkiye 1914—1918 / Çeviren: Örgen Uğurlu. — İstanbul: Örgün, 2004. — 787 S. — . — .
- Taş, N. Fahri. Erzincan Mütarekesi ve Brest-Litovsk. — Ankara: Erzincan İli Merkez ilçe Köyler Birliği, 1995. — 68+[21] S. — (Erzincan İli Merkez İlçe Köyler Birliği yayınları, 2). — .
- Kılıç, Selami. Türk-Sovyet İlişkilerinin Doğuşu : Brest-Litovsk Barışı Ve Müzakereleri (22 Aralık 1917 — 3 Mart 1918). — İstanbul: Dergâh Yayınları, 1998. — 488 S. — (Tarih dizisi, 17; Dergâh Yayınları, 179). — . — . — .
- Yerasimos S. Kurtuluş Savaşı'nda Türk-Sovyet İlişkileri (1917—1923). — 2. basım. — İstanbul: Boyut Kitapları, 2000. — 640 S. — (Boyut Kitapları araştırma dizisi). — . — .
- Gülboy B. I. Dünya Savaşı Tarihi. — Ankara: Altın Kitaplar, 2004. — 319 S. — . — .
- Sander O. Siyasi Tarih : İlkçağlardan 1918'e. — Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2007. — 423 S.
- Sander O. Siyasi Tarih 1918—1994. — Ankara: İmge, 2008. — 605 S. — . — .
- Sander O. Türkiye’nin Dış Politikası / Derleyen: Dr. Melek Fırat. — 4. Baskı. — Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2013. — 276 S. — . — .
- Armaoğlu F. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914—1995) = Yirminci yüzyıl siyasi tarihi. — 18. bs. — İstanbul: Alkım, 2012. — 1200 S. — . — .
- Հարությունյան Ա. Турецкая интервенция в Закавказье в 1918 г. и оборонительные бои = Թուրքական ինտերվենցիան Անդրկովկաս 1918 թ. և ինքնապաշտպանական կռիվները / Ա.Հ. Հարությունյան; Խմբ.՝Վ.Ն. Ղազախեցյան, Ե.Ղ. Սարգսյան; ՀՍՍՀ ԳԱ, Պատմ. ին-տ. — Երևան: ԳԱ հրատ., 1984. — P. 132, 145. — 356 p.
- Hovannisian R. G. Armenia on the road to independence 1918. — Berkeley: University of California Press, 1969. — P. 134, 151, 156, 161—163, 167, 169, 173, 222—225, 244. — viii, 364 p.
- Армянский вопрос и геноцид армян в Турции (1913—1919). Материалы политического архива министерства иностраных дел Кайзеровской Германии. Сборник / НАН РА. Междунар. гуманит. фонд арменоведения им. Ц.П. Агаяна; cост., отв. ред., авт. предисл., введ. и примеч. В. Микаелян. — Ереван: Гитутюн, 1995. — С. 485—486, 513, 582—584. — 631 с. — .
- Галоян Г. А. Рабочее движение и национальный вопрос в Закавказье. 1900—1922. — Ереван: Айастан, 1969. — С. 199, 217, 227—228, 263. — 508 с.
- Галоян Г. А. Октябрьская революция и возрождение народов Закавказья. — М.: Мысль, 1977. — С. 35–36. — 296 с.
- Погосян А. М. Карсская область после победы Великой Октябрьской социалистической революции; Турецкое нашествие 1918 года // Карсская область в составе России / отв. ред. В. А. Дилоян; рец. В. А. Байбуртян. — Ереван: Айастан, 1983. — С. 200—203, 210. — 285 с.
- Советско-германские отношения от переговоров в Брест-Литовске до подписания Рапалльского договора. Сборник документов. В 2 т. / ред.: С. Дернберг, Х. Зайдевиц, И. Н. Земсков, И. К. Кобляков, В. С. Семенов, О. Фишер, В. М. Хвостов, Л. Штерн. — М.: Политиздат, 1968. — Т. 1 (1917—1918 гг.). — С. vi—x, 209—217. — xxii, 758 с. — 5000 экз.
- Սարգսյան Ե. Դավադիր գործարք : Հայաստան-Ռուսաստան-Թուրքիա / Ե.Ղ. Սարգսյան; Խմբ.՝ Էդ. Գևորգյան, Ա. Կարապետյան. — Երևան: Հայաստան, 1995. — P. 91. — 204 p. — .
- Киракосян Дж. Младотурки перед судом истории / предисл. Г. Азатяна; ред. М. А. Гасратян; перев. с арм. Л. А. Казарян, С. П. Симоняна; примеч. Р. П. Кондакчяна. — Ереван: Айастан, 1989. — С. 223—224, 226—229, 243. — 494 с.
- Аветисян Г. Брест-Литовск : как были отторгнуты Турцией Карс, Ардаган и Батум. — Ереван: Спюрк, 1994. — С. 3—5, 7, 11—15, 23, 31—33, 42, 64, 69—70, 121. — 144 с.
- Барсегов Ю. Г. Брест-Литовский договор и Армения // Геноцид армян: ответственность Турции и обязательства мирового сообщества : Док. и коммент. = The Genocide of Armenians: The Responsibitaty of Turkey and the Obligations of the World Community / Союз армян России, Арм. ин-т междунар. права и политологии в Москве; Сост., отв. ред., авт. предисл. и коммент. Ю. Г. Барсегов. — Гардарики: М., 2005. — Т. 2. ч. 2. — С. 195—205. — 606, [1] с. — (ОАО Можайский полигр. комб.). — .
- Ավետիսյան Հ. Армянский вопрос в 1918 году = The Armenian Question in 1918 = Հայկական հարցը 1918 թվականին / ՀՀ ԳԱԱ Պատմութ. ին-տ. — Երևան: Բարձրագույն դպրոց, 1997. — P. 18, 28, 31—32, 35, 41, 80—81, 103—105, 179—180, 288, 400. — 436 p.
- Գալոյան Գ. Армения и великие державы: 1917—1923 гг. = Հայաստանը և մեծ տերությունները : 1917-1923թթ. / Գ.Ա. Գալոյան; Խմբ.՝ Վ. Ա. Միքայելյան; ՀՀ ԳԱԱ, Պատմ. ի-նտ. — Երևան: Գիտություն, 1999. — P. 45—47. — 540 p. — .
- Саркисян Е. К. Экспансионистская политика Османской империи в Закавказье накануне и в годы первой мировой войны / Акад. наук Арм. ССР. Сектор востоковедения. — Ереван: Изд-во Акад. наук Арм. ССР, 1962. — С. 324—327, 334—336, 339, 343—344, 359, 369. — 496 с.
- Հոկտեմբերյան սոցիալիստական Մեծ Հեղափոխությունը և Սովետական իշխանության հաղթանակն ու ամրապնդումը Հայաստանում (1917—1921) // История армянского народа = Հայ Ժողովրդի Պատմություն / Խմբ. կոլ.` Հովհաննիսյան Ա. Գ., Աղայան Ց. Պ., Առաքելյան Բ. Ն., Բարխուդարյան Վ. Բ., Գալոյան Գ. Ա., Երեմյան Ս. Տ., Խաչիկյան Լ. Ս., Հասրաթյան Մ. Ս., Հովհաննիսյան Ա. Ռ., Ներսիսյան Մ. Գ., Սարգսյան Գ. Խ.: ՀՍՍՀ ԳԱ Պատմության ին-տ. — Երևան: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., 1967. — Vol. 7. — P. 35. — 655 p. — 12 000 экз.
- Адонц Н. Армянский вопрос и германские планы // Международная политика и мировое хозяйство : двухнедельный журнал / ред. М. Л. Гошиллер, С. О. Загорский. — Петроград, 1918. — 1 мая (№ 4). — С. 3—17.
- Адонц Н. Армянский вопрос и германские планы // «Вестник общественных наук» НАН РА. — Ереван: Издательство «Гитутюн» НАН РА, 1993. — № 1. — С. 139, 142. — ISSN 0320-8117.
- Адонц Н. Турецкая нота и Турецкая Армения // Новая жизнь. — Петроград, 1918. — 24 мая.
- Адонц Н. Турецкая нота и Турецкая Армения // «Вестник общественных наук» НАН РА. — Ереван: Издательство «Гитутюн» НАН РА, 1990. — № 4. — С. 73—77. — ISSN 0320-8117.
- Казанджян Р., Азнаурян С., Григорян Д. Некоторые аспекты рассмотрения армянского вопроса на переговорах в Брест-Литовске (1918 г.) // Туркологические и османистические исследования = Turkish and Ottoman studies = Թյուրքագիտական և օսմանագիտական հետազոտություններ / Խմբ.՝ Ռ. Սաֆրաստյան ; ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտ. ին-տ. — Երևան: Զանգակ-97, 2005. — Т. 3. — С. 48—72. — 112 с. — .
- Эльчибекян А. М. Установление Советской власти в Армении / АН АрмССР, Ин-т истории. — Ереван: Изд-во Акад. наук Арм. ССР, 1954. — С. 35, 40. — 136 с.
- Эльчибекян А. М. Великая Октябрьская социалистическая революция и победа Советской власти в Армении / АН АрмССР, Ин-т истории. — Ереван: Изд-во Акад. наук Арм. ССР, 1957. — С. 56. — 218 с. — (К 40-летию Великой Октябрьской социалистической революции / Акад. наук Арм. ССР. Ин-т истории).
- Есаян Н. К. Брест-Литовские переговоры (1918 г.). Отторжение от России закавказских территорий: к истории вопроса / ред.: А. В. Доброва. — СПб.: ИВЭСЭП, Знание, 2004. — С. 8–9. — 32 с. — .
- Սահակյան Տ. Ցավալի պայմանագրեր / Տ. Ղ. Սահակյան; Խմբ.՝ Վ. Այվազյան. — Երևան: Լուսակն, 2007. — P. 43. — 531 p. — . — .
Antlaşma ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Brest Litovsk Antlasmasi 3 Mart 1918 tarihinde Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Alman Imparatorlugu Avusturya Macaristan Imparatorlugu Osmanli Devleti ve Bulgaristan Kralligi arasinda imzalanmis Ittifak Devletleri nin yenilmesi uzerine gecersiz kalmis bir baris antlasmasidir Osmanli Devleti nin toprak kazandigi en son antlasmadir Brest Litovsk AntlasmasiAntlasmanin ilk sayfasi soldan saga Almanca Macarca Bulgarca Osmanli Turkcesi ve RuscaTurBaris antlasmasiImzalanma3 Mart 1918YerBrest LitovskImzacilarRusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Alman Imparatorlugu Avusturya Macaristan Imparatorlugu Osmanli Imparatorlugu Bulgaristan KralligiDilAlmanca Macarca Bulgarca Osmanli Turkcesi RuscaVikikaynak ta https en wikisource org wiki Treaty of Brest LitovskAntlasmaya zemin hazirlayan ortam Polonya ve yeni Baltik Devletleri 1920 yilina ait bir Britanya haritasinda Brest Litovsk Versay Baris Antlasmasi ve arasinda belirsiz birakilan sinirlar Canakkale Savaslari ndan sonra yardim bulamayan Rus Imparatorlugu ekonomik alanda son buyuk darbeyi yemis oldu ve ic savaslar yasadi Subat 1917 ve Ekim 1917 de gerceklesen bu iki devrim sonucunda basa gelen komunist hukumet Lenin in hukumeti Sovyet Rusya savasa karsiydi O yuzden hukumet Avrupali devletlerle Alman Imparatorlugu Avusturya Macaristan Imparatorlugu Osmanli Devleti ve Bulgaristan Kralligi ile hemen baris antlasmasi imzalamaya giristi Bu devletler buyuk miktarda toprak istedi Ama toprak kaybina Rusya komunistleri karsiydi Yeni Sovyet Hukumeti baris antlasmalarini kendi icinde gorustukten sonra toprak kaybini savasa tercih etti Antlasma sonucunda Alman Imparatorlugu na Baltik ulkeleri Estonya Litvanya ve Letonya Polonya Belarus Ukrayna ve Finlandiya verildi Osmanli Devleti ne Kars Ardahan Artvin ve Batum Batum sonradan Sovyetlere devredildi verildi Sovyet Rusya nufusunun yuzde 34 unu sanayi alanlarinin yuzde 54 unu komur yataklarinin yuzde 89 unu ve demiryollarinin yuzde 26 sini kaybetti ve ayrica Rusya ya da 6 milyar mark para cezasi verildi Antlasma Rusya nin Brest Litovsk Kenti nde imzalandigindan dolayi antlasmaya bu isim verilmistir Trocki liderligindeki Sovyet heyeti Alman subay heyetini karsilarken 8 Ocak 1918 Rusya nin antlasmada biraktigi topraklarAyrica bakinizFaustschlag Harekati Batum Antlasmasi Gumru Antlasmasi Moskova Antlasmasi Kars AntlasmasiKaynakcaGeorges Lestien Roger Cere Iki Dunya Savasi I 1914 1918 II 1939 1945 Ceviren Nihal Onal Istanbul Varlik Yayinlari 1966 246 S Varlik yayinlari 1215 Varlik yayinlari Faydali kitaplar 56 Akdes Nimet Kurat Brest Litovsk Muzakereleri ve Barisi 9 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Belleten Ankara 1967 Temmuz c XXXI num 123 S 375 415 A Haluk Ulman Birinci Dunya Savasina Giden Yol ve Savas Ankara 1973 xii 275 S Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi yayinlari no 355 Basin ve Yayin Yuksek Okulu yayinlari no 2 Cumhuriyetin 50 yili yayinlari sayi 7 A Haluk Ulman Birinci Dunya Savasina giden yol ve savas 3 baski Ankara Imge Kitabevi 2002 389 S ISBN 9789755333687 ISBN 9755333681 Renouvin P Birinci Dunya Savasi ve Turkiye 1914 1918 dilimize ceviren Adnan Cemgil Turkiye ile ilgili bolumleri inceleyen ve genisleten Niyazi Aksit Istanbul Altin Kitaplar Yayinevi 1969 Renouvin P Birinci Dunya Savasi ve Turkiye 1914 1918 Ceviren Orgen Ugurlu Istanbul Orgun 2004 787 S ISBN 9789757651321 ISBN 975765132X Tas N Fahri Erzincan Mutarekesi ve Brest Litovsk Ankara Erzincan Ili Merkez ilce Koyler Birligi 1995 68 21 S Erzincan Ili Merkez Ilce Koyler Birligi yayinlari 2 ISBN 9789759498702 Kilic Selami Turk Sovyet Iliskilerinin Dogusu Brest Litovsk Barisi Ve Muzakereleri 22 Aralik 1917 3 Mart 1918 Istanbul Dergah Yayinlari 1998 488 S Tarih dizisi 17 Dergah Yayinlari 179 ISBN 9757737356 ISBN 9789757032298 ISBN 9757032298 Yerasimos S Kurtulus Savasi nda Turk Sovyet Iliskileri 1917 1923 2 basim Istanbul Boyut Kitaplari 2000 640 S Boyut Kitaplari arastirma dizisi ISBN 9789755214009 ISBN 9755214003 Gulboy B I Dunya Savasi Tarihi Ankara Altin Kitaplar 2004 319 S ISBN 9789752104600 ISBN 9752104606 Sander O Siyasi Tarih Ilkcaglardan 1918 e Ankara Imge Kitabevi Yayinlari 2007 423 S Sander O Siyasi Tarih 1918 1994 Ankara Imge 2008 605 S ISBN 9789755330051 ISBN 9755330054 Sander O Turkiye nin Dis Politikasi Derleyen Dr Melek Firat 4 Baski Ankara Imge Kitabevi Yayinlari 2013 276 S ISBN 9789755332314 ISBN 9755332316 Armaoglu F 20 Yuzyil Siyasi Tarihi 1914 1995 Yirminci yuzyil siyasi tarihi 18 bs Istanbul Alkim 2012 1200 S ISBN 9789944148603 ISBN 9944148601 Հարությունյան Ա Tureckaya intervenciya v Zakavkaze v 1918 g i oboronitelnye boi Թուրքական ինտերվենցիան Անդրկովկաս 1918 թ և ինքնապաշտպանական կռիվները Ա Հ Հարությունյան Խմբ Վ Ն Ղազախեցյան Ե Ղ Սարգսյան ՀՍՍՀ ԳԱ Պատմ ին տ Երևան ԳԱ հրատ 1984 P 132 145 356 p Hovannisian R G Armenia on the road to independence 1918 Berkeley University of California Press 1969 P 134 151 156 161 163 167 169 173 222 225 244 viii 364 p Armyanskij vopros i genocid armyan v Turcii 1913 1919 Materialy politicheskogo arhiva ministerstva inostranyh del Kajzerovskoj Germanii Sbornik NAN RA Mezhdunar gumanit fond armenovedeniya im C P Agayana cost otv red avt predisl vved i primech V Mikaelyan Erevan Gitutyun 1995 S 485 486 513 582 584 631 s ISBN 5 8080 0334 2 Galoyan G A Rabochee dvizhenie i nacionalnyj vopros v Zakavkaze 1900 1922 Erevan Ajastan 1969 S 199 217 227 228 263 508 s Galoyan G A Oktyabrskaya revolyuciya i vozrozhdenie narodov Zakavkazya M Mysl 1977 S 35 36 296 s Pogosyan A M Karsskaya oblast posle pobedy Velikoj Oktyabrskoj socialisticheskoj revolyucii Tureckoe nashestvie 1918 goda Karsskaya oblast v sostave Rossii otv red V A Diloyan rec V A Bajburtyan Erevan Ajastan 1983 S 200 203 210 285 s Sovetsko germanskie otnosheniya ot peregovorov v Brest Litovske do podpisaniya Rapallskogo dogovora Sbornik dokumentov V 2 t red S Dernberg H Zajdevic I N Zemskov I K Koblyakov V S Semenov O Fisher V M Hvostov L Shtern M Politizdat 1968 T 1 1917 1918 gg S vi x 209 217 xxii 758 s 5000 ekz Սարգսյան Ե Դավադիր գործարք Հայաստան Ռուսաստան Թուրքիա Ե Ղ Սարգսյան Խմբ Էդ Գևորգյան Ա Կարապետյան Երևան Հայաստան 1995 P 91 204 p ISBN 5 540 01565 7 Kirakosyan Dzh Mladoturki pered sudom istorii predisl G Azatyana red M A Gasratyan perev s arm L A Kazaryan S P Simonyana primech R P Kondakchyana Erevan Ajastan 1989 S 223 224 226 229 243 494 s Avetisyan G Brest Litovsk kak byli ottorgnuty Turciej Kars Ardagan i Batum Erevan Spyurk 1994 S 3 5 7 11 15 23 31 33 42 64 69 70 121 144 s Barsegov Yu G Brest Litovskij dogovor i Armeniya Genocid armyan otvetstvennost Turcii i obyazatelstva mirovogo soobshestva Dok i komment The Genocide of Armenians The Responsibitaty of Turkey and the Obligations of the World Community Soyuz armyan Rossii Arm in t mezhdunar prava i politologii v Moskve Sost otv red avt predisl i komment Yu G Barsegov Gardariki M 2005 T 2 ch 2 S 195 205 606 1 s OAO Mozhajskij poligr komb ISBN 5 8297 0256 8 Ավետիսյան Հ Armyanskij vopros v 1918 godu The Armenian Question in 1918 Հայկական հարցը 1918 թվականին ՀՀ ԳԱԱ Պատմութ ին տ Երևան Բարձրագույն դպրոց 1997 P 18 28 31 32 35 41 80 81 103 105 179 180 288 400 436 p Գալոյան Գ Armeniya i velikie derzhavy 1917 1923 gg Հայաստանը և մեծ տերությունները 1917 1923թթ Գ Ա Գալոյան Խմբ Վ Ա Միքայելյան ՀՀ ԳԱԱ Պատմ ի նտ Երևան Գիտություն 1999 P 45 47 540 p ISBN 5 8080 0407 1 Sarkisyan E K Ekspansionistskaya politika Osmanskoj imperii v Zakavkaze nakanune i v gody pervoj mirovoj vojny Akad nauk Arm SSR Sektor vostokovedeniya Erevan Izd vo Akad nauk Arm SSR 1962 S 324 327 334 336 339 343 344 359 369 496 s Հոկտեմբերյան սոցիալիստական Մեծ Հեղափոխությունը և Սովետական իշխանության հաղթանակն ու ամրապնդումը Հայաստանում 1917 1921 Istoriya armyanskogo naroda Հայ Ժողովրդի Պատմություն Խմբ կոլ Հովհաննիսյան Ա Գ Աղայան Ց Պ Առաքելյան Բ Ն Բարխուդարյան Վ Բ Գալոյան Գ Ա Երեմյան Ս Տ Խաչիկյան Լ Ս Հասրաթյան Մ Ս Հովհաննիսյան Ա Ռ Ներսիսյան Մ Գ Սարգսյան Գ Խ ՀՍՍՀ ԳԱ Պատմության ին տ Երևան ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ 1967 Vol 7 P 35 655 p 12 000 ekz Adonc N Armyanskij vopros i germanskie plany Mezhdunarodnaya politika i mirovoe hozyajstvo dvuhnedelnyj zhurnal red M L Goshiller S O Zagorskij Petrograd 1918 1 maya 4 S 3 17 Adonc N Armyanskij vopros i germanskie plany Vestnik obshestvennyh nauk NAN RA Erevan Izdatelstvo Gitutyun NAN RA 1993 1 S 139 142 ISSN 0320 8117 Adonc N Tureckaya nota i Tureckaya Armeniya Novaya zhizn Petrograd 1918 24 maya Adonc N Tureckaya nota i Tureckaya Armeniya Vestnik obshestvennyh nauk NAN RA Erevan Izdatelstvo Gitutyun NAN RA 1990 4 S 73 77 ISSN 0320 8117 Kazandzhyan R Aznauryan S Grigoryan D Nekotorye aspekty rassmotreniya armyanskogo voprosa na peregovorah v Brest Litovske 1918 g Turkologicheskie i osmanisticheskie issledovaniya Turkish and Ottoman studies Թյուրքագիտական և օսմանագիտական հետազոտություններ Խմբ Ռ Սաֆրաստյան ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտ ին տ Երևան Զանգակ 97 2005 T 3 S 48 72 112 s ISBN 99941 37 42 5 Elchibekyan A M Ustanovlenie Sovetskoj vlasti v Armenii AN ArmSSR In t istorii Erevan Izd vo Akad nauk Arm SSR 1954 S 35 40 136 s Elchibekyan A M Velikaya Oktyabrskaya socialisticheskaya revolyuciya i pobeda Sovetskoj vlasti v Armenii AN ArmSSR In t istorii Erevan Izd vo Akad nauk Arm SSR 1957 S 56 218 s K 40 letiyu Velikoj Oktyabrskoj socialisticheskoj revolyucii Akad nauk Arm SSR In t istorii Esayan N K Brest Litovskie peregovory 1918 g Ottorzhenie ot Rossii zakavkazskih territorij k istorii voprosa red A V Dobrova SPb IVESEP Znanie 2004 S 8 9 32 s ISBN 5 7320 0782 2 Սահակյան Տ Ցավալի պայմանագրեր Տ Ղ Սահակյան Խմբ Վ Այվազյան Երևան Լուսակն 2007 P 43 531 p ISBN 978 99941 48 61 5 ISBN 9994148613 Antlasma ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Liulevicius Vejas Gabriel 2000 War Land on the Eastern Front Culture National Identity and German Occupation in World War I Studies in the Social and Cultural History of Modern Warfare Cambridge Cambridge University Press ISBN 978 0 521 66157 7