Transformatör ya da kısa adıyla trafo iki veya daha fazla elektrik devresini elektromanyetik indüksiyonla birbirine bağlayan bir elektrik aletidir. Bir elektrik devresinden diğer elektrik devresine, enerjiyi elektromanyetik alan aracılığıyla nakletmektedir. Transformatörler elektrik enerjisinin belirli gücünde gerilim ve akım değerlerinde istenilen değişimi yapan makinelerdir. Transformatör, elektrik enerjisini bir elektrik devresinden başka bir devreye veya birden fazla devreye aktaran bileşendir. Transformatörün herhangi bir bobinindeki değişen akım, transformatörün çekirdeğinde değişken bir manyetik akı üretmektedir. Oluşan akım, aynı çekirdek etrafına sarılmış diğer bobinler boyunca değişen bir elektromotor kuvveti indüklemektedir. Elektrik enerjisi, iki devre arasında metalik (iletken) bir bağlantı olmadan ayrı bobinler arasında aktarılabilmektedir.
Genel bakış
Transformatörün işlevi, düşük akımlı yüksek gerilimli elektriği, hemen hiç enerji kaybı olmaksızın yüksek akımlı düşük gerilimli duruma (veya tam tersi) dönüştürmektir. Transformatörler elektrikle çalışan birçok cihazın tamamlayıcı elemanıdır. Masa lambaları, pil şarj araçları, oyuncak arabalar ve bilgisayar gibi cihazların hepsinde gerilimi ayarlamak için transformatör kullanılmaktadır. Transformatörün boyutları kullanım yerine göre bezelye iriliğinde küçük olabildiği gibi, 500 ton ağırlığında olanları da vardır.
Transformatör en basit halde, birbirine yakın konan iki sargıdan ibarettir. Eğer bu iki sargı ince demir levhaların üzerine sarılmışsa buna demir çekirdekli transformatör denir. Eğer demirsiz plastik tüp gibi bir çekirdeğe sarılmışsa buna hava çekirdekli transformatör denmektedir. Sargılardan birine voltaj uygulanırsa, diğerinde de bir voltaj meydana gelmektedir. Voltajın tatbik edilmesiyle ortaya çıkan akım, sargı etrafında bir manyetik alan doğurmaktadır. Bu alan, yakına konan diğer sargıda bir voltaj ortaya çıkarmaktadır. Ancak manyetik alanın daima değişerek çıkış sargısındaki voltajı devam ettirmesi gerekmektedir. Birinci bobine tatbik edilen voltaj sabit olursa, diğer bobinde herhangi bir voltaj meydana gelmemektedir. Ancak doğru akım sürekli olarak kapatılır ve açılırsa manyetik alan değişerek bir çıkış meydana gelmektedir. Otomobillerde bulunan radyo alıcısındaki vakum tüp bu prensiple çalışmaktadır.
Eğer her iki sargı tek bir demir çekirdeğe konur ve voltaj tatbik edilirse, demir çekirdek manyetize olmaktadır. Demir, uygun manyetik özelliklerinden dolayı tercih edilmekte ve bu suretle manyetik alan konsantre edilmektedir. Bu yöntemle enerji kayıpları en düşük düzeyde kalır, verim % 97-99,9 gibi değerlere ulaşabilmektedir.
Bir transformatörün çıkış sargısı, giriş sargılarından daha fazla sayıda ise çıkış voltajı büyüyecektir. Akım şiddetiyse, bu oranın tersiyle değişmektedir. Transformatörler yardımıyla gerilimi yükseltmek mümkün olduğu gibi, düşürmek de mümkündür. Transformatörün gücü manyetik alanın değişimine bağlı olduğundan, bu alan demir çekirdeği ısıtmaktadır. Bu sebepten demir çekirdekli transformatörler, genellikle 50 hertzlik, düşük frekanslarda kullanılmaktadır. Demir çekirdeğin tek döküm olarak değil, ince levhalar şeklinde yapılması değişen manyetik alan kaynaklı dairesel Eddy akımlarından kaynaklanacak olan fazla ısınmayı önlemek içindir. Dairesel dönülebilir alan büyüdükçe bu akımlar artmaktadır. Bu sebepten dolayı, radyo frekanslarında çalışan transformatörler hava çekirdeklidir.
Kullanım amacı
Genel olarak transformatörler bir elektrik devresinde voltaj veya akımı düşürmek veya yükseltmek için kullanılmaktadır. Elektronikteyse esas olarak farklı devrelerdeki yükselticileri birleştirmek, doğru akım dalgalarını daha yüksek bir değerdeki alternatif akıma çevirmek ve sadece belirli frekansları iletmek için kullanılmaktadır. İzolasyon amacıyla ve bazen de sığaçlar ve dirençlerle beraber kullanılmaktadır. Elektrik akım iletiminde, esas olarak voltajı yükseltmek veya düşürmek için kullanılmaktadır. Ölçü aletlerinde özel transformatörler kullanılmaktadır.
Esas olarak transformatörler, elektromanyetik indüksiyonla enerjiyi bir devreden diğer devreye geçirmektedir. Gerilimi yükseltmek özellikle elektrik enerjisinin elde edildiği yerden uzaklara nakledilmesinde gerekmektedir. Çünkü yüksek akımla iletim yapmak P=I2*R formülünde görüleceği gibi çok büyük güç kayıplarına sebep olmaktadır. Bu yüzden elektrik iletim sırasında gerilim yükseltilir akım düşürülür (V=I*R formülünden dolayı) ve böylece minimum seviyede güç kaybı oluşması hedeflenmektedir.
Yüksek güçlü transformatörler kullanım sırasında ısındıklarından yağlı soğutma düzenekleri ile soğutulmaktadır. Bu tür transformatörler, Buchholz rölesi adı verilen güvenlik donanımları yardımı ile aşırı ısınmanın zararlı etkilerine karşı korunmaktadır.
Prensipler
İdeal transformatör
İdeal bir transformatör, sonsuz geçirgenliğe ve sıfır çekirdek kaybına sahiptir. Ortak bir manyetik devreyi kucaklayan iki dirençsiz bobinden oluşmaktadır. Bobinlerde hiçbir akı kaybı oluşmaz; manyetik devrenin tüm akısı her iki bobini de birbirine bağlamaktadır. İdeal bir transformatörün verimi %100 kabul edilmektedir.
Transformatörün birincil sargısındaki değişken bir akım, ikincil sargı tarafından da çevrelenen transformatör çekirdeğinde değişken bir manyetik akı yaratmaya çalışmaktadır. İkincil sargıdaki bu değişken akım, ikincil sargıda elektromanyetik indüksiyon nedeniyle değişen bir elektromotor kuvveti (EMF, voltaj) indüklemektedir. Üretilen ikincil akım, Lenz yasasına göre birincil sargı tarafından üretilene eşit ve zıt bir akı oluşturmaktadır.
Sargılar, sonsuz yüksek manyetik geçirgenliğe sahip bir çekirdek etrafına sarılmaktadır. Böylece tüm manyetik akım hem birincil hem de ikincil sargılardan geçmektedir. Birincil sargıya bağlı bir voltaj kaynağı ve ikincil sargıya bağlı bir yük ile, transformatör akımları belirtilen yönlerde akar ve çekirdek elektromotor kuvveti sıfıra dönmektedir.
Faraday yasasına göre, aynı manyetik akı ideal bir transformatörde hem birincil hem de ikincil sargılardan geçmektedir. Bu sebeple her sargıda sargı sayısına orantılı bir voltaj indüklenmektedir. Transformatör sargı gerilimi oranı, sargı dönüş oranı ile doğru orantılıdır.
Gerçek transformatör
İdeal transformatörden ayrılan kısımlar
İdeal transformatör gerçek transformatördeki kayıpları ihmal etmektedir:
a) Çekirdek kayıpları:
- Transformatör çekirdeğindeki doğrusal olmayan manyetik etkilerden kaynaklanan histerezis kayıpları mevcuttur.
- Transformatörün uygulanan geriliminin karesiyle orantılı olan çekirdekte joule ısınmasına bağlı girdap akımı kayıpları oluşmaktadır.
b) İdeal modelin aksine, gerçek bir transformatördeki sargılar sıfır olmayan dirençlere sahiptir:
- Birincil ve ikincil sargılarda direnç nedeniyle joule kayıpları meydana gelmektedir.
- Çekirdekten kaçan ve yalnızca birincil ve ikincil reaktif empedansla sonuçlanan sızıntı akısı oluşmaktadır.
Kaçak akım
İdeal transformatör modeli, birincil sargı tarafından üretilen tüm akının kendisi dahil her sargının tüm dönüşlerini birbirine bağladığını varsaymaktadır. Pratikte, akının bir kısmı onu sargıların dışına çıkaran yollardan geçmektedir. Bu tür akım, kaçak akım olarak adlandırılmaktadır. Oluşan kaçak akım karşılıklı olarak bağlanmış transformatör sargıları ile seri olarak kaçak endüktansa neden olmaktadır.
Tarihçe
Transformatörün çalışma prensibi olan elektromanyetik indüksiyon, 1831'de Michael Faraday ve 1832'de Joseph Henry tarafından keşfedilmiştir. Sadece Faraday deneylerini, elektromanyetik alan ile manyetik akı arasındaki ilişkiyi tanımlayan ve şu anda Faraday'ın indüksiyon yasası olarak bilinen denklemi çözme noktasına kadar ilerletmiştir.
Faraday, bir demir halkanın etrafına bir çift bobin sarmıştır. Daha sonra tel bobinleri arasındaki indüksiyon üzerine erken deneyler yapmıştır. Böylece ilk halka şeklinde kapalı çekirdekli transformatörü oluşturmuştur. Bununla birlikte, transformatörüne yalnızca bireysel akım darbeleri uygulamıştır. Sonuç olarak sargılardaki dönüş oranı ile elektromanyetik alan arasındaki ilişkiyi asla keşfedememiştir.
İlk alternatif akım transformatörleri
1870'lere gelindiğinde, alternatif akım (AC) üreten verimli jeneratörler mevcuttur. Alternatif akımın bir indüksiyon bobinine bir kesici olmadan doğrudan güç sağlayabileceği bulunmuştur.
1876'da Rus mühendis Pavel Yablochkov, birincil sargıların bir AC kaynağına bağlandığı bir dizi indüksiyon bobinine dayanan bir aydınlatma sistemi icat etmiştir. İkincil sargılar, kendi tasarımı olan birkaç 'elektrikli mum'a (ark lambaları) bağlanabilmektedir. Yablochkov'un kullandığı bobinler esasen transformatör olarak işlev görmüştür.
Kaynakça
- ^ Coltman, John W. (1988). "The Transformer". Scientific American. 258 (1): 86-95. ISSN 0036-8733. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ . www.sciencedirect.com. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ Tipler, Paul Allen (1976). Physics. New York: Worth Publishers. ISBN . OCLC 2330355. 10 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ a b Say, M. G. (1983). Alternating current machines. 5th ed. Londra: Pitman. ISBN . OCLC 11140865.
- ^ 1960-, McLaren, Margaret A., (2002). Feminism, Foucault, and embodied subjectivity. State University of New York Press. ISBN . OCLC 1126077860.
- ^ . web.archive.org. 9 Mayıs 2007. 7 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ 1933-, Pollack, Gerald L., (2002). Electromagnetism. Addison Wesley. ISBN . OCLC 47893929.
- ^ C., Slater, John (2012). Electromagnetism. Dover Publications. ISBN . OCLC 868966382.
- ^ Doherty, Ryness; Moyer, Albert E. (2000). "Joseph Henry: The Rise of an American Scientist". History of Education Quarterly. 40 (3): 350. doi:10.2307/369562. ISSN 0018-2680.
- ^ a b Pinzauti, Leonardo (2002). Guarnieri, Antonio (opera). Oxford Music Online. Oxford University Press.
- ^ "VI. Experimental researches in electricity.-Seventh Series". Philosophical Transactions of the Royal Society of London (İngilizce). 124: 77-122. 31 Aralık 1834. doi:10.1098/rstl.1834.0008. ISSN 0261-0523. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ Trujillo, Stanley (9 Nisan 2019). "Learning Teams at Los Alamos National Laboratory".
Wikimedia Commons'ta Transformatör ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- National High Magnetic Field Laboratory
- Inside Transformers from Denver University9 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Curlie'de Substation and Transmission (DMOZ tabanlı)
- Introduction to Current Transformers18 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (94.6 KB)
- Java applet of transformer27 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- HD video tutorial on transformers[]
- Three-phase transformer circuits 19 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from All About Circuits
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Transformator ya da kisa adiyla trafo iki veya daha fazla elektrik devresini elektromanyetik induksiyonla birbirine baglayan bir elektrik aletidir Bir elektrik devresinden diger elektrik devresine enerjiyi elektromanyetik alan araciligiyla nakletmektedir Transformatorler elektrik enerjisinin belirli gucunde gerilim ve akim degerlerinde istenilen degisimi yapan makinelerdir Transformator elektrik enerjisini bir elektrik devresinden baska bir devreye veya birden fazla devreye aktaran bilesendir Transformatorun herhangi bir bobinindeki degisen akim transformatorun cekirdeginde degisken bir manyetik aki uretmektedir Olusan akim ayni cekirdek etrafina sarilmis diger bobinler boyunca degisen bir elektromotor kuvveti induklemektedir Elektrik enerjisi iki devre arasinda metalik iletken bir baglanti olmadan ayri bobinler arasinda aktarilabilmektedir Transformator ornek semasiTransformatorGenel bakisTransformator Transformatorun islevi dusuk akimli yuksek gerilimli elektrigi hemen hic enerji kaybi olmaksizin yuksek akimli dusuk gerilimli duruma veya tam tersi donusturmektir Transformatorler elektrikle calisan bircok cihazin tamamlayici elemanidir Masa lambalari pil sarj araclari oyuncak arabalar ve bilgisayar gibi cihazlarin hepsinde gerilimi ayarlamak icin transformator kullanilmaktadir Transformatorun boyutlari kullanim yerine gore bezelye iriliginde kucuk olabildigi gibi 500 ton agirliginda olanlari da vardir Yildiz Teknik Universitesi transformator yapim projesi Transformator en basit halde birbirine yakin konan iki sargidan ibarettir Eger bu iki sargi ince demir levhalarin uzerine sarilmissa buna demir cekirdekli transformator denir Eger demirsiz plastik tup gibi bir cekirdege sarilmissa buna hava cekirdekli transformator denmektedir Sargilardan birine voltaj uygulanirsa digerinde de bir voltaj meydana gelmektedir Voltajin tatbik edilmesiyle ortaya cikan akim sargi etrafinda bir manyetik alan dogurmaktadir Bu alan yakina konan diger sargida bir voltaj ortaya cikarmaktadir Ancak manyetik alanin daima degiserek cikis sargisindaki voltaji devam ettirmesi gerekmektedir Birinci bobine tatbik edilen voltaj sabit olursa diger bobinde herhangi bir voltaj meydana gelmemektedir Ancak dogru akim surekli olarak kapatilir ve acilirsa manyetik alan degiserek bir cikis meydana gelmektedir Otomobillerde bulunan radyo alicisindaki vakum tup bu prensiple calismaktadir Eger her iki sargi tek bir demir cekirdege konur ve voltaj tatbik edilirse demir cekirdek manyetize olmaktadir Demir uygun manyetik ozelliklerinden dolayi tercih edilmekte ve bu suretle manyetik alan konsantre edilmektedir Bu yontemle enerji kayiplari en dusuk duzeyde kalir verim 97 99 9 gibi degerlere ulasabilmektedir Bir transformatorun cikis sargisi giris sargilarindan daha fazla sayida ise cikis voltaji buyuyecektir Akim siddetiyse bu oranin tersiyle degismektedir Transformatorler yardimiyla gerilimi yukseltmek mumkun oldugu gibi dusurmek de mumkundur Transformatorun gucu manyetik alanin degisimine bagli oldugundan bu alan demir cekirdegi isitmaktadir Bu sebepten demir cekirdekli transformatorler genellikle 50 hertzlik dusuk frekanslarda kullanilmaktadir Demir cekirdegin tek dokum olarak degil ince levhalar seklinde yapilmasi degisen manyetik alan kaynakli dairesel Eddy akimlarindan kaynaklanacak olan fazla isinmayi onlemek icindir Dairesel donulebilir alan buyudukce bu akimlar artmaktadir Bu sebepten dolayi radyo frekanslarinda calisan transformatorler hava cekirdeklidir Kullanim amaciTrafo merkezlerinde kullanimina bir ornek Unna daki Alter Hellweg trafo merkezindeki transformator Genel olarak transformatorler bir elektrik devresinde voltaj veya akimi dusurmek veya yukseltmek icin kullanilmaktadir Elektronikteyse esas olarak farkli devrelerdeki yukselticileri birlestirmek dogru akim dalgalarini daha yuksek bir degerdeki alternatif akima cevirmek ve sadece belirli frekanslari iletmek icin kullanilmaktadir Izolasyon amaciyla ve bazen de sigaclar ve direnclerle beraber kullanilmaktadir Elektrik akim iletiminde esas olarak voltaji yukseltmek veya dusurmek icin kullanilmaktadir Olcu aletlerinde ozel transformatorler kullanilmaktadir Esas olarak transformatorler elektromanyetik induksiyonla enerjiyi bir devreden diger devreye gecirmektedir Gerilimi yukseltmek ozellikle elektrik enerjisinin elde edildigi yerden uzaklara nakledilmesinde gerekmektedir Cunku yuksek akimla iletim yapmak P I2 R formulunde gorulecegi gibi cok buyuk guc kayiplarina sebep olmaktadir Bu yuzden elektrik iletim sirasinda gerilim yukseltilir akim dusurulur V I R formulunden dolayi ve boylece minimum seviyede guc kaybi olusmasi hedeflenmektedir Yuksek guclu transformatorler kullanim sirasinda isindiklarindan yagli sogutma duzenekleri ile sogutulmaktadir Bu tur transformatorler Buchholz rolesi adi verilen guvenlik donanimlari yardimi ile asiri isinmanin zararli etkilerine karsi korunmaktadir PrensiplerIdeal transformator Ideal transformator ve induksiyon yasasi Ideal bir transformator sonsuz gecirgenlige ve sifir cekirdek kaybina sahiptir Ortak bir manyetik devreyi kucaklayan iki direncsiz bobinden olusmaktadir Bobinlerde hicbir aki kaybi olusmaz manyetik devrenin tum akisi her iki bobini de birbirine baglamaktadir Ideal bir transformatorun verimi 100 kabul edilmektedir Transformatorun birincil sargisindaki degisken bir akim ikincil sargi tarafindan da cevrelenen transformator cekirdeginde degisken bir manyetik aki yaratmaya calismaktadir Ikincil sargidaki bu degisken akim ikincil sargida elektromanyetik induksiyon nedeniyle degisen bir elektromotor kuvveti EMF voltaj induklemektedir Uretilen ikincil akim Lenz yasasina gore birincil sargi tarafindan uretilene esit ve zit bir aki olusturmaktadir Sargilar sonsuz yuksek manyetik gecirgenlige sahip bir cekirdek etrafina sarilmaktadir Boylece tum manyetik akim hem birincil hem de ikincil sargilardan gecmektedir Birincil sargiya bagli bir voltaj kaynagi ve ikincil sargiya bagli bir yuk ile transformator akimlari belirtilen yonlerde akar ve cekirdek elektromotor kuvveti sifira donmektedir Faraday yasasina gore ayni manyetik aki ideal bir transformatorde hem birincil hem de ikincil sargilardan gecmektedir Bu sebeple her sargida sargi sayisina orantili bir voltaj induklenmektedir Transformator sargi gerilimi orani sargi donus orani ile dogru orantilidir Ideal transformatorIdeal transformator sematik gosterimiGercek transformator Ideal transformatorden ayrilan kisimlar Ideal transformator gercek transformatordeki kayiplari ihmal etmektedir a Cekirdek kayiplari Transformator cekirdegindeki dogrusal olmayan manyetik etkilerden kaynaklanan histerezis kayiplari mevcuttur Transformatorun uygulanan geriliminin karesiyle orantili olan cekirdekte joule isinmasina bagli girdap akimi kayiplari olusmaktadir b Ideal modelin aksine gercek bir transformatordeki sargilar sifir olmayan direnclere sahiptir Birincil ve ikincil sargilarda direnc nedeniyle joule kayiplari meydana gelmektedir Cekirdekten kacan ve yalnizca birincil ve ikincil reaktif empedansla sonuclanan sizinti akisi olusmaktadir Kacak akim Ideal transformator modeli birincil sargi tarafindan uretilen tum akinin kendisi dahil her sarginin tum donuslerini birbirine bagladigini varsaymaktadir Pratikte akinin bir kismi onu sargilarin disina cikaran yollardan gecmektedir Bu tur akim kacak akim olarak adlandirilmaktadir Olusan kacak akim karsilikli olarak baglanmis transformator sargilari ile seri olarak kacak enduktansa neden olmaktadir TarihceTransformatorun calisma prensibi olan elektromanyetik induksiyon 1831 de Michael Faraday ve 1832 de Joseph Henry tarafindan kesfedilmistir Sadece Faraday deneylerini elektromanyetik alan ile manyetik aki arasindaki iliskiyi tanimlayan ve su anda Faraday in induksiyon yasasi olarak bilinen denklemi cozme noktasina kadar ilerletmistir Faraday transformatoru Faraday bir demir halkanin etrafina bir cift bobin sarmistir Daha sonra tel bobinleri arasindaki induksiyon uzerine erken deneyler yapmistir Boylece ilk halka seklinde kapali cekirdekli transformatoru olusturmustur Bununla birlikte transformatorune yalnizca bireysel akim darbeleri uygulamistir Sonuc olarak sargilardaki donus orani ile elektromanyetik alan arasindaki iliskiyi asla kesfedememistir Ilk alternatif akim transformatorleri 1870 lere gelindiginde alternatif akim AC ureten verimli jeneratorler mevcuttur Alternatif akimin bir induksiyon bobinine bir kesici olmadan dogrudan guc saglayabilecegi bulunmustur Bobin deneyleri 1876 da Rus muhendis Pavel Yablochkov birincil sargilarin bir AC kaynagina baglandigi bir dizi induksiyon bobinine dayanan bir aydinlatma sistemi icat etmistir Ikincil sargilar kendi tasarimi olan birkac elektrikli mum a ark lambalari baglanabilmektedir Yablochkov un kullandigi bobinler esasen transformator olarak islev gormustur Induksiyon bobini 1900 AlmanyaKaynakca Coltman John W 1988 The Transformer Scientific American 258 1 86 95 ISSN 0036 8733 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 www sciencedirect com 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2021 Tipler Paul Allen 1976 Physics New York Worth Publishers ISBN 0 87901 041 X OCLC 2330355 10 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 a b Say M G 1983 Alternating current machines 5th ed Londra Pitman ISBN 0 273 01968 6 OCLC 11140865 1960 McLaren Margaret A 2002 Feminism Foucault and embodied subjectivity State University of New York Press ISBN 978 0 7914 8793 8 OCLC 1126077860 web archive org 9 Mayis 2007 7 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2021 1933 Pollack Gerald L 2002 Electromagnetism Addison Wesley ISBN 0 8053 8567 3 OCLC 47893929 C Slater John 2012 Electromagnetism Dover Publications ISBN 1 306 36323 3 OCLC 868966382 Doherty Ryness Moyer Albert E 2000 Joseph Henry The Rise of an American Scientist History of Education Quarterly 40 3 350 doi 10 2307 369562 ISSN 0018 2680 a b Pinzauti Leonardo 2002 Guarnieri Antonio opera Oxford Music Online Oxford University Press VI Experimental researches in electricity Seventh Series Philosophical Transactions of the Royal Society of London Ingilizce 124 77 122 31 Aralik 1834 doi 10 1098 rstl 1834 0008 ISSN 0261 0523 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Trujillo Stanley 9 Nisan 2019 Learning Teams at Los Alamos National Laboratory Wikimedia Commons ta Transformator ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikitap Vikikitapta bu konu hakkinda daha fazla bilgi var School Science National High Magnetic Field Laboratory Inside Transformers from Denver University9 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Curlie de Substation and Transmission DMOZ tabanli Introduction to Current Transformers18 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 94 6 KB Java applet of transformer27 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde HD video tutorial on transformers olu kirik baglanti Three phase transformer circuits 19 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde from All About Circuits