Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Troçkist Anti-Sovyet Askeri Örgütü Davası ya da Tuhaçevski davası (Rusça: Де́ло Тухаче́вского) 1937 yılında başlayan, Büyük Temizlik kapsamı içerisinde bir kısım Kızıl Ordu komutanlarının, askeri bir komplo ile siyasi iktidarı ele geçirmeye çalışmaktan yargılandıkları bir davadır. Bu dava 1937-38 Kızıl Ordu tasfiyeleri'nin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Destalinizasyon dönemiyle beraber Batılı tarihçiler arasında davanın uydurma olduğu yönünde analizler yapılsa da başta olmak üzere çeşitli tarihçiler ise güncel analizlerin ardından bu türlü bir karşı-devrimci yapının gerçek olduğuna dair güçlü kanıtlar ortaya koymuştur.
Arka Plan
Duruşmadan önce Kızıl Ordu içerisinde birkaç kişinin tasfiyesi yapıldı. 1920'lerin ortalarında, Lev Troçki Savaş Komiserliği görevinden alındı ve onun bilinen destekçileri ordudan ihraç edildi. Eski çarlık subayları 1920'lerin sonlarında ve 1930'ların başlarında tasfiye edilmişti. Askeri komutanların bir sonraki tutuklama dalgası 1936'nın ikinci yarısında başladı ve Vyaçeslav Molotov'un bu tasfiye hareketinin daha kapsamlı bir şekilde yapılmasını istediği Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesinin Şubat-Mart 1937 Genel Kurul Toplantısından sonra kapsamı arttı.
Davalılar
Dava, bir gösteri şeklinde yapılan Moskova Davaları gibi değil, gizli bir şekilde görülmüştür. Mareşal Mihail Tuhaçevski ve üst düzey subaylar , , , August Kork, , ve Vitali Primakov (ayrıca soruşturma başlamadan intihar eden ), Sovyet karşıtı olmakla suçlandılar. Komplo ile suçlanan üst düzey komutanlar SSCB Yüksek Mahkemesi özel bir oturum yaparak acilen infazları onayladı ve hemen ardından 11-12 Haziran 1937 gecesi suçlu bulunanlar idam edildi. Duruşma ardından, Kızıl Ordu içerisinde geniş bir tasfiye organize edildi. Eylül 1938'de Halk Savunma Komiseri Kliment Voroşilov, toplam 37.761 subay ve komiserin ordudan ihraç edildiğini, 10.868'inin tutuklandığını ve 7.211'inin Sovyet karşıtı suçlardan mahkûm edildiğini bildirdi.
Yargılamanın Sonuçları
Generallerini ve savaş kahramanlarını halka açık bir yerde yargılamanın sonuçlarından korkan Stalin, yargılamanın gizli tutulmasını ve sanıkların askeri mahkemeden hemen sonra infaz edilmesini emretti. Tuhaçevski ve diğer sanıklar, muhtemelen itiraf etmeleri için işkence gördü.
General Tukhachevsky ve diğer üst düzey yedi general idam edildi. Bu idamlar Sovyet ordusunu ciddi şekilde zayıflattı. Bu zayıflama ilk olarak Kızıl Ordu'nun 1939-1940 Kış Savaşında Sovyet ordusunun daha küçük ve zayıf silahlanmış bir Fin ordusuna karşı 100.000'den fazla ölü veya kayıp verdiği esnada görüldü. Sekiz generalin kaybı ve 1941 Kızıl Ordu Tasfiyesi ile birleştiğinde, Alman Wehrmacht'ın Haziran 1941 yılındakiSovyetler Birliği İşgali'nde şaşırtıcı ve hızlı bir başlangıç yapmasına, ciddi can kayıpları ve Avrupa bölümünün çoğunun harap olmasına yol açtı.
Yeniden Yargılanma
31 Ocak 1957 yılında tutuklamalar, soruşturmalar ve yargılamaların usul normlarına aykırı olarak ve zorla itirafa dayalı olarak gerçekleştirildiği, birçok vakada itirafların fiziksel şiddet yardımıyla elde edildiği sonucuna varıldı. İşlemiş oldukları iddia edilen suçların gerçeği yansıtmadığı öne sürülerek sanıkların beraatine karar verilerek itibarları iade edilmiştir.
Kaynakça
- ^ Grover Furr tarafından yazılan Troçki'nin Yalanları kitabının çevirmeni Ogün Eratalay ile yapılan 30 Ocak 2022 tarihli söyleşiden 7 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . soL Haber 7 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca Bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trockist Anti Sovyet Askeri Orgutu Davasi ya da Tuhacevski davasi Rusca De lo Tuhache vskogo 1937 yilinda baslayan Buyuk Temizlik kapsami icerisinde bir kisim Kizil Ordu komutanlarinin askeri bir komplo ile siyasi iktidari ele gecirmeye calismaktan yargilandiklari bir davadir Bu dava 1937 38 Kizil Ordu tasfiyeleri nin baslangici olarak kabul edilmektedir Destalinizasyon donemiyle beraber Batili tarihciler arasinda davanin uydurma oldugu yonunde analizler yapilsa da basta olmak uzere cesitli tarihciler ise guncel analizlerin ardindan bu turlu bir karsi devrimci yapinin gercek olduguna dair guclu kanitlar ortaya koymustur Maresal Mihail Tuhacevski nin 26 Mayis 1937 tarihli Trockist askeri komploya liderlik etme konusundaki itirafi Kagidin uzerinde daha sonraki adli muayenede kan lekesi olarak tanimlanan kahverengi lekeler var Arka PlanDurusmadan once Kizil Ordu icerisinde birkac kisinin tasfiyesi yapildi 1920 lerin ortalarinda Lev Trocki Savas Komiserligi gorevinden alindi ve onun bilinen destekcileri ordudan ihrac edildi Eski carlik subaylari 1920 lerin sonlarinda ve 1930 larin baslarinda tasfiye edilmisti Askeri komutanlarin bir sonraki tutuklama dalgasi 1936 nin ikinci yarisinda basladi ve Vyaceslav Molotov un bu tasfiye hareketinin daha kapsamli bir sekilde yapilmasini istedigi Sovyetler Birligi Komunist Partisi SBKP Merkez Komitesinin Subat Mart 1937 Genel Kurul Toplantisindan sonra kapsami artti DavalilarDava bir gosteri seklinde yapilan Moskova Davalari gibi degil gizli bir sekilde gorulmustur Maresal Mihail Tuhacevski ve ust duzey subaylar August Kork ve Vitali Primakov ayrica sorusturma baslamadan intihar eden Sovyet karsiti olmakla suclandilar Komplo ile suclanan ust duzey komutanlar SSCB Yuksek Mahkemesi ozel bir oturum yaparak acilen infazlari onayladi ve hemen ardindan 11 12 Haziran 1937 gecesi suclu bulunanlar idam edildi Durusma ardindan Kizil Ordu icerisinde genis bir tasfiye organize edildi Eylul 1938 de Halk Savunma Komiseri Kliment Vorosilov toplam 37 761 subay ve komiserin ordudan ihrac edildigini 10 868 inin tutuklandigini ve 7 211 inin Sovyet karsiti suclardan mahkum edildigini bildirdi Yargilamanin SonuclariGenerallerini ve savas kahramanlarini halka acik bir yerde yargilamanin sonuclarindan korkan Stalin yargilamanin gizli tutulmasini ve saniklarin askeri mahkemeden hemen sonra infaz edilmesini emretti Tuhacevski ve diger saniklar muhtemelen itiraf etmeleri icin iskence gordu General Tukhachevsky ve diger ust duzey yedi general idam edildi Bu idamlar Sovyet ordusunu ciddi sekilde zayiflatti Bu zayiflama ilk olarak Kizil Ordu nun 1939 1940 Kis Savasinda Sovyet ordusunun daha kucuk ve zayif silahlanmis bir Fin ordusuna karsi 100 000 den fazla olu veya kayip verdigi esnada goruldu Sekiz generalin kaybi ve 1941 Kizil Ordu Tasfiyesi ile birlestiginde Alman Wehrmacht in Haziran 1941 yilindakiSovyetler Birligi Isgali nde sasirtici ve hizli bir baslangic yapmasina ciddi can kayiplari ve Avrupa bolumunun cogunun harap olmasina yol acti Yeniden Yargilanma31 Ocak 1957 yilinda tutuklamalar sorusturmalar ve yargilamalarin usul normlarina aykiri olarak ve zorla itirafa dayali olarak gerceklestirildigi bircok vakada itiraflarin fiziksel siddet yardimiyla elde edildigi sonucuna varildi Islemis olduklari iddia edilen suclarin gercegi yansitmadigi one surulerek saniklarin beraatine karar verilerek itibarlari iade edilmistir Kaynakca Grover Furr tarafindan yazilan Trocki nin Yalanlari kitabinin cevirmeni Ogun Eratalay ile yapilan 30 Ocak 2022 tarihli soylesiden 7 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde soL Haber 7 Temmuz 2023 tarihinde erisilmistirAyrica BakinizMoskova Davalari Buyuk Temizlik 1937 38 Kizil Ordu tasfiyeleri 1941 Kizil Ordu tasfiyeleri Josef Stalin yonetimindeki Sovyetler Birligi nde olumler