Tuqar (Adigece: Тукъар) veya Buqan (Adigece: Букъэн), 13. yüzyılda hüküm sürmüş Çerkes kralı. Moğol istilasına karşı olan direnişi ile bilinmektedir ve bu savaşta ölmüştür.
Tuqar | |
---|---|
Çerkes Kralı | |
Çerkes Baş Prensi | |
Hüküm süresi | y. 1200ler—1237 |
Önce gelen | Bilinmiyor |
Sonra gelen | Tuqbaş |
Doğum | y. 12-13. yüzyıl Çerkesya |
Ölüm | 1237 Çerkesya |
Dini | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Biyografi
Yaşamı ve hükmü
Çerkesya'nın nüfuzlu prenslikleri, aralarından bir Baş Prens (Пщышхо) seçmek için düzenli olarak bir araya gelirlerdi. Yabancı gözlemcilerin gözünde Baş Prens, Çerkeslerin kralı olarak görülüyordu. Bununla birlikte, prenslikler büyük ölçüde özerkti ve unvan çoğunlukla sembolikti. Tuqar Çerkesya Baş Prensi seçilmişti. Tuqar'ın Moğol istilasından önceki hayatı hakkında detay bilinmemektedir.
Moğol istilası
1221'de keşfe gelen Moğol ordusu Gürcistan'ı da mağlup etti. İlerlemeye devam eden Moğollar Derbent'e ulaştı. Moğollar Kafkas dağlarını geçmeye çalışırken kayıp verdi ve kuşatma silahlarını terk etmek zorunda kaldı. Bu sırada Çerkesler, Çeçenler, Alanlar, Lezgiler ve Kumanlar arasında bir ittifak kuruldu. Kuman hanı Köten orduyu kardeşi Yuri ile oğlu Daniel'in emrine verdi. Kısa süre sonra Moğollar dağlık Çeçenya'ya ulaştı. İlk muharebede iki taraf da sonuç alamadı. İkinci muharebede Moğollar Kıpçakları hediyeler vererek savaştan ayrılmaya ikna ettiler. Kıpçakların savaştan çekilmesinden sonra güç dengesi Moğolların lehine değişti ve Kuzey Kafkasyalılar, sayısal olarak üstün bir düşmanla savaşmak zorunda kaldı: kısa sürede Moğollar onlara saldırdı ve tamamen yok etti. Rus kronikleri bu sırada Çerkes ordusunun savaşarak tamamen yok edilmesinden bahseder. 1237'de Munke ve Kadan'ın tümenleri Kuzey Kafkasya'ya saldırmaya gönderildi. Moğollar saldırıları Çerkeslere ve Alanlara karşı başlattı. Tuqar Moğol istilasına teslim olmayı reddetti ve Moğollar ile muharebeler yaşandı. Bu muharebeleri Çerkesler kazansa da Çerkes kralı Tuqar bu muharebede öldürüldü. Kafkasya halkı, Moğolların okları ve alevleriyle başa çıkamadı ve köyleri tamamen yok edildi. İlk başta Kuzey Kafkasya çoğunlukla işgal edildi, neredeyse tüm önemli yerleşim alanları yok edildi. Ancak daha sonra direniş dağlara çekildi ve Moğol istilacılara karşı bir karşı saldırı planlayarak kendilerini yeniden örgütlediler; başarılı bir gerilla savaşı yürüttüler. 1235 yılında Macar misyonerler 50 gün boyunca Çerkesya'ya geldiklerinde, burada Moğolların veya Kıpçakların varlığı veya yakınlığına dair bir işaret bulamadıklarını belirttiler. 1253'te Kafkasya'ya seyahat eden Rubrucklu William, o sırada Moğol ordularının beşte birinin tamamı Çerkesya'yı ele geçirme görevine adanmış olmasına rağmen, Çerkeslerin asla "Moğol egemenliğine boyun eğmediklerini" yazdı.
Sınırlar
Hükümdarlığı sırasında krallığın kesin sınırları da tartışmalıdır. Tarihi kaynaklarda, bölge ilk olarak 6. yüzyılda, Bizans tarihçisi Caesarea'lı Procopius'unZechoi halkının Roma İmparatoru tarafından atanan bir kralı olduğunu, ancak o zamandan beri bağımsız hale geldiklerini kaydetmesiyle ortaya çıkar.Konstantinopolis Patrikhanesi'nin Notitiae Episcopatuum'u, 7. yüzyıldan itibaren Zichia'nın otosefali bir başpiskoposluğundan bahseder ve Tamatarcha veya Kimmer Boğazı ile ilişkilendirilir. Moğol istilasının ardından pek çok Çerkes yerleşim yeri yok edildi ve Çerkesler Kuzey topraklarının büyük kısmını kaybettiler.
Kaynakça
- ^ Natho, Kadir (3 Aralık 2009). Circassian History (İngilizce). 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ a b c d "Война черкесов и монголов » Адыги .RU - Новости Адыгеи, история, культура и традиции адыгов (черкесов)". Адыги .RU - Новости Адыгеи, история, культура и традиции адыгов (черкесов) (Rusça). 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ Хотко, Самир Хамидович (2015). "ЭТНОНИМИЯ СЕВЕРО-ЗАПАДНОГО КАВКАЗА В XIII-XV ВВ" (Rusça), 4 (27). Кабардино-Балкария Пресс. s. 54-60.
- ^ May, Timothy; Hope, Michael (25 Mayıs 2022). The Mongol World (İngilizce). Taylor & Francis. ISBN . 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ a b Rashid al-Din Hamadani. Jami' al-tawarikh (Farsça). 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ a b L.I. Lavrov. “Kuzey Kafkasya’da Moğol İstilası”
- ^ . 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2013.
- ^ Frank McLynn, Genghis Khan.
- ^ a b c d e Хизриев.
- ^ a b de Hartog 2004.
- ^ a b c Gabriel 2006.
- ^ a b Anchalabze, George. The Vainakhs. Page 24
- ^ Jaimoukha, Amjad. The Chechens. Page 28
- ^ a b c d Jaimoukha, Amjad. The Chechens. Pages 34-5
- ^ Perenıko, Lıperit (14 Nisan 2021). "Moğol Saldırıları Sırasında Çerkesya Bölgesi".
- ^ "Территория Черкесии в период Монгольского ига » Адыги .RU - Новости Адыгеи, история, культура и традиции адыгов (черкесов)". Адыги .RU - Новости Адыгеи, история, культура и традиции адыгов (черкесов) (Rusça). 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ G Rubruquis. 1753. Cited in Jaimoukha's The Chechens, page 35
- ^ Wars, VIII.4.2
- ^ a b Pritsak 1991.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tuqar Adigece Tukar veya Buqan Adigece Buken 13 yuzyilda hukum surmus Cerkes krali Mogol istilasina karsi olan direnisi ile bilinmektedir ve bu savasta olmustur TuqarCerkes KraliCerkes Bas PrensiHukum suresiy 1200ler 1237Once gelenBilinmiyorSonra gelenTuqbasDogumy 12 13 yuzyil CerkesyaOlum1237 CerkesyaDiniDogu Ortodoks KilisesiBiyografiYasami ve hukmu Cerkesya nin nufuzlu prenslikleri aralarindan bir Bas Prens Pshyshho secmek icin duzenli olarak bir araya gelirlerdi Yabanci gozlemcilerin gozunde Bas Prens Cerkeslerin krali olarak goruluyordu Bununla birlikte prenslikler buyuk olcude ozerkti ve unvan cogunlukla sembolikti Tuqar Cerkesya Bas Prensi secilmisti Tuqar in Mogol istilasindan onceki hayati hakkinda detay bilinmemektedir Mogol istilasi 1221 de kesfe gelen Mogol ordusu Gurcistan i da maglup etti Ilerlemeye devam eden Mogollar Derbent e ulasti Mogollar Kafkas daglarini gecmeye calisirken kayip verdi ve kusatma silahlarini terk etmek zorunda kaldi Bu sirada Cerkesler Cecenler Alanlar Lezgiler ve Kumanlar arasinda bir ittifak kuruldu Kuman hani Koten orduyu kardesi Yuri ile oglu Daniel in emrine verdi Kisa sure sonra Mogollar daglik Cecenya ya ulasti Ilk muharebede iki taraf da sonuc alamadi Ikinci muharebede Mogollar Kipcaklari hediyeler vererek savastan ayrilmaya ikna ettiler Kipcaklarin savastan cekilmesinden sonra guc dengesi Mogollarin lehine degisti ve Kuzey Kafkasyalilar sayisal olarak ustun bir dusmanla savasmak zorunda kaldi kisa surede Mogollar onlara saldirdi ve tamamen yok etti Rus kronikleri bu sirada Cerkes ordusunun savasarak tamamen yok edilmesinden bahseder 1237 de Munke ve Kadan in tumenleri Kuzey Kafkasya ya saldirmaya gonderildi Mogollar saldirilari Cerkeslere ve Alanlara karsi baslatti Tuqar Mogol istilasina teslim olmayi reddetti ve Mogollar ile muharebeler yasandi Bu muharebeleri Cerkesler kazansa da Cerkes krali Tuqar bu muharebede olduruldu Kafkasya halki Mogollarin oklari ve alevleriyle basa cikamadi ve koyleri tamamen yok edildi Ilk basta Kuzey Kafkasya cogunlukla isgal edildi neredeyse tum onemli yerlesim alanlari yok edildi Ancak daha sonra direnis daglara cekildi ve Mogol istilacilara karsi bir karsi saldiri planlayarak kendilerini yeniden orgutlediler basarili bir gerilla savasi yuruttuler 1235 yilinda Macar misyonerler 50 gun boyunca Cerkesya ya geldiklerinde burada Mogollarin veya Kipcaklarin varligi veya yakinligina dair bir isaret bulamadiklarini belirttiler 1253 te Kafkasya ya seyahat eden Rubrucklu William o sirada Mogol ordularinin beste birinin tamami Cerkesya yi ele gecirme gorevine adanmis olmasina ragmen Cerkeslerin asla Mogol egemenligine boyun egmediklerini yazdi Sinirlar Hukumdarligi sirasinda kralligin kesin sinirlari da tartismalidir Tarihi kaynaklarda bolge ilk olarak 6 yuzyilda Bizans tarihcisi Caesarea li Procopius unZechoi halkinin Roma Imparatoru tarafindan atanan bir krali oldugunu ancak o zamandan beri bagimsiz hale geldiklerini kaydetmesiyle ortaya cikar Konstantinopolis Patrikhanesi nin Notitiae Episcopatuum u 7 yuzyildan itibaren Zichia nin otosefali bir baspiskoposlugundan bahseder ve Tamatarcha veya Kimmer Bogazi ile iliskilendirilir Mogol istilasinin ardindan pek cok Cerkes yerlesim yeri yok edildi ve Cerkesler Kuzey topraklarinin buyuk kismini kaybettiler Kaynakca Natho Kadir 3 Aralik 2009 Circassian History Ingilizce 10 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2023 a b c d Vojna cherkesov i mongolov Adygi RU Novosti Adygei istoriya kultura i tradicii adygov cherkesov Adygi RU Novosti Adygei istoriya kultura i tradicii adygov cherkesov Rusca 4 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2023 Hotko Samir Hamidovich 2015 ETNONIMIYa SEVERO ZAPADNOGO KAVKAZA V XIII XV VV Rusca 4 27 Kabardino Balkariya Press s 54 60 May Timothy Hope Michael 25 Mayis 2022 The Mongol World Ingilizce Taylor amp Francis ISBN 978 1 351 67631 1 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2023 a b Rashid al Din Hamadani Jami al tawarikh Farsca 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2023 a b L I Lavrov Kuzey Kafkasya da Mogol Istilasi 17 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2013 Frank McLynn Genghis Khan a b c d e Hizriev a b de Hartog 2004 a b c Gabriel 2006 a b Anchalabze George The Vainakhs Page 24 Jaimoukha Amjad The Chechens Page 28 a b c d Jaimoukha Amjad The Chechens Pages 34 5 Pereniko Liperit 14 Nisan 2021 Mogol Saldirilari Sirasinda Cerkesya Bolgesi Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Territoriya Cherkesii v period Mongolskogo iga Adygi RU Novosti Adygei istoriya kultura i tradicii adygov cherkesov Adygi RU Novosti Adygei istoriya kultura i tradicii adygov cherkesov Rusca 4 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2023 G Rubruquis 1753 Cited in Jaimoukha s The Chechens page 35 Wars VIII 4 2 a b Pritsak 1991