Roma imparatoru, ilk olarak MÖ 27 yılında teşkil edilen Roma İmparatorluğu'nun hükümdarlarınca kullanılmaya başlanan unvan. İlk Roma imparatorları kendilerini princeps olarak tanımlarken ileriki dönemlerde augustus ve caesar unvanları da imparator ile eşanlamlı hale gelmiştir.
Roma imparatorları | |
---|---|
Eski Monarşi | |
İmparatorluk | |
Vexillum | |
İlk hükümdar Augustus MÖ 16 Ocak 27 - MS 19 Ağustos 14 | |
İlk hükümdar | Augustus |
Son hükümdar | I. Theodosius (Birleşik Roma) Julius Nepos (Batı Roma) XI. Konstantinos (Doğu Roma) |
Unvan | İmparator, augustus, caesar, princeps, dominus noster, , basileus |
Atayan | Roma ordusu ya da Senato |
Monarşi başlangıcı | MÖ 16 Ocak 27 |
Monarşi sonu | 17 Ocak 395 (Birleşik Roma) 22 Haziran 480 (Batı Roma) 29 Mayıs 1453 (Doğu Roma) |
Roma imparatoru unvanı yüzyıllar içerisinde bir meşruiyet kaynağı haline gelmekle beraber Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından Bizans İmparatorluğu, Kutsal Roma İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu tarafından da sahiplenilmiştir.
Kutsal Roma İmparatorluğu tarafından sahiplenilmesi
800 yılında Şarlman'ın augustus yani imparator (daha özel manada "Romalıların imparatoru") unvanı ile taç giymesi o dönem için Avrupa'daki en önemli siyasi olaydı. 771 yılında Frank kralı olarak tahta oturan Şarlman Pavia'yı ele geçirdikten sonra aynı zamanda Lombard kralı sanını da almış, Saksonları hakimiyeti altına alarak Hristiyanlaştırmış ve Avar topraklarını da ele geçirmişti. Macaristan ve Avusturya'nın kuzeyine gerçekleştirdiği saldırıların sonucun bu bölgeler de kendi topraklarına katıldı.Roland Destanı'na ilham kaynağı olsa da İber Yarımadası'na gerçekleştirdiği sefer kendi adına başarılı sayılamazdı. Nihayetinde Frank Krallığı Batı ve Orta Avrupa'ya hükmeden bir devlet haline geldi. Şarlman'ın bu gücü elde edebilmesinin en önemli sebebi olarak V. Konstantinos'un Papa II. Stephanus ile Frank Kralı III. Pepin arasındaki anlaşmaya yeterli önemi gösterip konu üzerine eğilmemesi o tarihten bu yana hem papalığın daha özgür hareket alanı bulması hem de Frankların siyasi nüfuz alanını genişletmesini sağlamıştı. Bizans'ın yapmadığını yaparak Lombardları yenilgiye uğratan ve papalığın bu sorunu ortadan kaldırmasıyla papalık ve Franklar arasındaki ilişkiler daha gelişmiş, buna mukabil papalık ile Bizans'ın arası daha da açılmıştır. Bunun sonucu olarak 25 Aralık 800 tarihine gelindiğinde Aziz Petrus Bazilikası'nda Şarlman'ın Papa III. Leo'nun elinden Bizans usullerine uygun şekilde taç giyerek imparator unvanını alması on yıllardır göz ardı edilen Batı'daki Bizans aleyhtarı gelişmelerin doruk noktasına ulaşması demekti.Orta Çağın anlayışına göre dünya üzerinde tek bir imparatorluk bulunabilirdi. Bizans İmparatorluğu da tartışılmaz şekilde eski Roma İmparatorluğu'nun mirasçısıydı ve Şarlman'ın taç giymesine kadar bu anlayış süregelmişti. Ancak Şarlman imparator olarak ilan edildiğinde Bizans İmparatorluğu'na İrini hükümdarlık yapmaktaydı. Bir kadının bu mevkide bulunması görülmemiş bir şey olduğundan ve yine bir kadının hükmetme yetisine sahip olmadığına dair inanç nedeniyle Bizans tahtı sahipsiz kalmış sayıldığından papalık açısından Şarlman'ın imparator unvanını almasının zaten ortada bir imparator olmadığından ikilik yaratmayacağı şeklinde değerlendirilmiş olabileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda papalık tarafında Roma'dan Bizans'a kalan imparatorluk mirasının şimdi de Franklara geçtiği gibi bir düşünce söz konusu olsa da gerçekte biri doğuda diğeri batıda iki imparatorluk ortaya çıkmıştı. Papalık ve patriklik arasında ikonoklazmla birlikte tepe noktasına çıkan ayrılık artık siyasi alanda da net olarak görülmekteydi ve Hristiyan dünyasının din, dil, kültür bakımından iki ayrı parçaya bölünmüşlüğü siyaseten de onaylanmıştı. Şarlman'ın gerçekten imparator olmak gibi bir hevesi bulunmakta mıydı yoksa bu papanın tasarrufu muydu sorusu tarihçiler açısından bir tartışma konusu olmakla birlikte genel kabul ikinci görüşe meyletmektedir. Şarlman'ın kendisini bilinçli bir tercihle hiçbir zaman Romalıların imparatoru olarak zikretmediği, ekseriyetle Frankların ve Lombardların kralı unvanını kullandığı da göz önüne alındığında bu ikinci görüş geçerlilik kazanmaktadır.
Şarlman, imparator sanını almasına rağmen her ne kadar Bizans tahtında bir kadın bulunsa ve ikonoklazm ile meşru imparatorluk iradesinin sapıklığa düştüğü iddia edilse de bunun meşru temellerinin olmadığının farkındaydı zira papanın bir kişiyi imparator olarak adlandırma gibi bir yetkisi bulunmamaktaydı. Üstelik imparatorun papanın elinden taç giymesi imparatorun papanın kendisinden üstün olduğunun kabulü idi ve bu durum o güne değin görülmemiş bir şeydi. Bu yetki sorunu 1500'lerin ortalarında 'nın sahte olduğunu kanıtladığı bir belge ile aşılmıştı. olarak bilinen bu belgeye göre I. Konstantin, tacını Papa I. Sylvester'a Romalıların imparatorunu seçmesi için bırakmıştı. Buna göre Hristiyanlığı devlet dini haline getiren I. Konstantin tarafından bizzat papaya imparator seçme hakkı tanınmıştı ve yüzyıllar sonra Bizans tahtı bir kadının hükümranlığında iken yani boşken bu hak yeniden papa tarafından kullanılabilirdi. Bizans açısındansa bu kabul edilebilir bir durum değildi. Devletin temeli olan Roma geleneği ve Hristiyan inancı I. Konstantin'den başlayarak imparatorların kişiliğinde vücut bulmuştu ve bu durum yüzyıllardır haleflerince de bu şekilde devam ettirilmişti. Tek tanrı bulunduğu gibi onun yeryüzündeki temsilcisi de tekti ve o temsilci de Konstantinopolis'teki imparatorluk tahtında oturan meşru hükümdardı. Roma'da bu unvanı kullananlar ise bir sahtekardı ve dine hakaret etmekteydiler. Pratik yöndense papalık Şarlman'ı imparator ilan etse bu durum ona ne yeni bir toprak ne de askerler kazandırmamıştı, verilen sadece bir unvandı ve o da halk nezdinde tanınmamakta, hâlen meşru otorite olarak Konstantinopolis tahtında oturan hükümdar olarak görülmekteydi. Bu bağlamda Şarlman bir isyancı, elinde tuttuğu bölgeler ise meşru yöneticiye karşı ayaklanan imparatorluk bölgeleri olarak görülmekteydi.
zengin olan ilk papanın aldığı drahoma
Dante'nin 'na
atıfta bulunduğu mısraları.
Konstantin'in Bağışı'na rağmen pratikte iki imparatorluk tahtının ortaya çıkması ve Bizans tarafından tanınmadıktan sonra kendi unvanının bir anlamı olmadığını düşünen Şarlman, 802 yılında "Doğu ve Batı dünyasının yeniden birleşmesi" amacıyla İrini'ye evlilik teklifi ilettiğinde ve İrini bunu kabul ettiğinde üst kademe memurlar ile subaylar harekete geçtiler. Norwich, İrini'nin teklifi kabul etmesini pragmatik nedenlerle açıklamaktadır. Buna göre o tarihlerde İrini gerek halk gerek devlet kademesince sevilmiyor, devlet hazinesi gittikçe boşalıyor ve daha önce olduğu gibi kendisine karşı bir hizip oluştuğunu seziyordu. Bu evlilik ile hem bunun gibi siyasi ve mali sorunları defedebilir hem de iki imparatorluğu tek tahtta birleştirebilirdi. Üstelik okuryazarlığı olmayan ve eğitimsiz olan Şarlman'ı eşi ve oğlunda yaptığı gibi yönlendirme şansı da olabilirdi. Bunun gibi olası nedenlerde evlilik teklifi kabul olunsa da gidişat 31 Ekim 802'de üst kademe memurlar ile subayların başarılı bir ayaklanma ile imparatoriçeyi tahttan indirmesiyle sonuçlanmıştır. İrini'nin ardından Logothetis tu geniku (maliye nâzırı) makamındaki Nikeforos, I. Nikiforos olarak tahta çıkmış, İrini ise hipodromda tahttan indirildiğinin açıklanmasının ardından sürüldüğü Lesbos'da bir yıl sonra ölmüştür.
Şarlman'ın imparatorluk unvanı üzerine müzakereler İrini'den sonra gelen Bizans hükümdarları ile de sürdürülmüş, ancak 812 yılında Aix-la-Chapelle'de I. Mihail'in yolladığı elçilerin Şarlman'ı imparator olarak selamlamasıyla durum meşru zemine oturmuştur. Buna rağmen I. Mihail Şarlman'ı Romalıların imparatoru olarak değil yalnızca imparator olarak tanımıştır. Bu yıldan itibaren Bizans resmî belgelerinde ve paralarında Batı'daki imparatora karşı asıl imparatorun belirgin olarak anlaşılması amacıyla Bizans imparatorlarından "Romalıların imparatoru" olarak bahsedilmeye başlanmıştır. Batı ve Doğu dünyasında oldukça ihtilafa neden olan imparatorluk unvanı Şarlman'ın ardından başa geçen kısa süreli hükümdarların elinde anlamını yitirmiş ve 950'lerden itibaren Batı'da imparatorluk unvanı tamamen kullanılmaz olmuş ancak bu sefer de "Cermen halkının kutsal Roma imparatoru" gibi tarihî arka planı olmayan bir unvan ortaya çıkmıştır.
Notlar
- ^ Batı'da Bizans imparatorlarına göre derlenen yıllıklarda VI. Konstantinos'un ardından Şarlman'la imparatorluk tarihçesinin devam ettirilmesi de bu görüşü desteklemektedir.
- ^ Charles Diehl böyle bir teklifin olmadığı belirtirkenGeorgiy Ostrogorskiy ise kuşkuyla yaklaşmaktadır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Vasiliev 2016, s. 307.
- ^ a b c d e f g Ostrogorsky 2015, s. 172.
- ^ Levtchenko 1999, s. 132.
- ^ a b Ostrogorsky 2015, s. 170.
- ^ a b c Norwich 2013, s. 305.
- ^ Norwich 2013, s. 306.
- ^ Barker 1995, s. 76.
- ^ Diehl 2006, s. 70.
- ^ a b c d Vasiliev 2016, s. 309.
- ^ a b c d e f g Norwich 2013, s. 307.
- ^ Vasiliev 2016, s. 308.
- ^ a b c Gregory 2008, s. 198.
- ^ Baskıcı 2009, s. 167.
- ^ a b c Vasiliev 2016, s. 310.
- ^ a b c d e f g h i j k Norwich 2013, s. 308.
- ^ Ostrogorsky 2015, s. 185.
- ^ Dante (2011). İlahi Komedya. Rekin Teksoy, çev. (12 bas.). İstanbul: Oğlak Yayınları. s. 324. ISBN .
- ^ a b c d Vasiliev 2016, s. 311.
- ^ a b c Ostrogorsky 2015, s. 173.
- ^ Herrin 2016, s. 174.
- ^ Norwich 2013, s. 309.
- ^ a b Cheynet 2008, s. 65.
- ^ Ronchey 2014, s. 180.
- ^ Ostrogorksy 2015, s. 185.
- ^ Ostrogorksy 2015, s. 186.
- ^ Vasiliev 2016, s. 312.
- Genel
- (1995), Bizans Toplumsal ve Siyasal Düşünüşü, Mete Tunçay, çev. (2 bas.), İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları, ISBN
- Baskıcı, M. Murat (2009), Bizans Döneminde Anadolu: İktisadi ve Sosyal Yapı (900-1261), Ankara: Phoenix Yayınevi, ISBN
- Cheynet, Jean-Claude (2008), Bizans Tarihi, İsmail Yerguz, çev., Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, ISBN
- Diehl, Charles (2006), Bizans İmparatorluğu Tarihi, A. Göke Bozkurt, çev., İstanbul: İlgi Yayınları, ISBN
- Gregory, Timothy (2008), Bizans Tarihi, Esra Ermert, çev., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, ISBN
- (2016), Bizans: Bir Ortaçağ İmparatorluğunun Şaşırtıcı Yaşamı, Uygur Kocabaşoğlu, çev. (4 bas.), İstanbul: İletişim Yayınları, ISBN
- (1999), Kuruluşundan Yıkılışına Kadar Bizans Tarihi, Maide Selen, çev., İstanbul: Özne Yayınları, ISBN
- Norwich, John Julius (2013), Bizans: Erken Dönem (MS 323-802), 1, Hamide Koyukan, çev., İstanbul: Kabalcı Yayınevi, ISBN
- Ostrogorsky, Georg (2015), Bizans Devleti Tarihi, Fikret Işıltan, çev. (8 bas.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN
- (2014), "İmparatorlar ve İkonoklazm", Eco, Umberto (Ed.), Ortaçağ: Barbarlar, Hıristiyanlar, Müslümanlar, Leyla Tonguç Basmacı, çev. (2 bas.), İstanbul: Alfa Yayınları, ISBN
- Vasiliev, Alexander A. (2016), Bizans İmparatorluğu Tarihi, Tevabil Alkaç, çev., İstanbul: Alfa Yayınları, ISBN
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Roma imparatoru ilk olarak MO 27 yilinda teskil edilen Roma Imparatorlugu nun hukumdarlarinca kullanilmaya baslanan unvan Ilk Roma imparatorlari kendilerini princeps olarak tanimlarken ileriki donemlerde augustus ve caesar unvanlari da imparator ile esanlamli hale gelmistir Roma imparatorlariEski MonarsiImparatorlukVexillumIlk hukumdar Augustus MO 16 Ocak 27 MS 19 Agustos 14Ilk hukumdar AugustusSon hukumdar I Theodosius Birlesik Roma Julius Nepos Bati Roma XI Konstantinos Dogu Roma Unvan Imparator augustus caesar princeps dominus noster basileusAtayan Roma ordusu ya da SenatoMonarsi baslangici MO 16 Ocak 27Monarsi sonu 17 Ocak 395 Birlesik Roma 22 Haziran 480 Bati Roma 29 Mayis 1453 Dogu Roma Roma imparatoru unvani yuzyillar icerisinde bir mesruiyet kaynagi haline gelmekle beraber Roma Imparatorlugu nun yikilmasinin ardindan Bizans Imparatorlugu Kutsal Roma Imparatorlugu ve Osmanli Imparatorlugu tarafindan da sahiplenilmistir Kutsal Roma Imparatorlugu tarafindan sahiplenilmesi800 yilinda Sarlman in augustus yani imparator daha ozel manada Romalilarin imparatoru unvani ile tac giymesi o donem icin Avrupa daki en onemli siyasi olaydi 771 yilinda Frank krali olarak tahta oturan Sarlman Pavia yi ele gecirdikten sonra ayni zamanda Lombard krali sanini da almis Saksonlari hakimiyeti altina alarak Hristiyanlastirmis ve Avar topraklarini da ele gecirmisti Macaristan ve Avusturya nin kuzeyine gerceklestirdigi saldirilarin sonucun bu bolgeler de kendi topraklarina katildi Roland Destani na ilham kaynagi olsa da Iber Yarimadasi na gerceklestirdigi sefer kendi adina basarili sayilamazdi Nihayetinde Frank Kralligi Bati ve Orta Avrupa ya hukmeden bir devlet haline geldi Sarlman in bu gucu elde edebilmesinin en onemli sebebi olarak V Konstantinos un Papa II Stephanus ile Frank Krali III Pepin arasindaki anlasmaya yeterli onemi gosterip konu uzerine egilmemesi o tarihten bu yana hem papaligin daha ozgur hareket alani bulmasi hem de Franklarin siyasi nufuz alanini genisletmesini saglamisti Bizans in yapmadigini yaparak Lombardlari yenilgiye ugratan ve papaligin bu sorunu ortadan kaldirmasiyla papalik ve Franklar arasindaki iliskiler daha gelismis buna mukabil papalik ile Bizans in arasi daha da acilmistir Bunun sonucu olarak 25 Aralik 800 tarihine gelindiginde Aziz Petrus Bazilikasi nda Sarlman in Papa III Leo nun elinden Bizans usullerine uygun sekilde tac giyerek imparator unvanini almasi on yillardir goz ardi edilen Bati daki Bizans aleyhtari gelismelerin doruk noktasina ulasmasi demekti Orta Cagin anlayisina gore dunya uzerinde tek bir imparatorluk bulunabilirdi Bizans Imparatorlugu da tartisilmaz sekilde eski Roma Imparatorlugu nun mirascisiydi ve Sarlman in tac giymesine kadar bu anlayis suregelmisti Ancak Sarlman imparator olarak ilan edildiginde Bizans Imparatorlugu na Irini hukumdarlik yapmaktaydi Bir kadinin bu mevkide bulunmasi gorulmemis bir sey oldugundan ve yine bir kadinin hukmetme yetisine sahip olmadigina dair inanc nedeniyle Bizans tahti sahipsiz kalmis sayildigindan papalik acisindan Sarlman in imparator unvanini almasinin zaten ortada bir imparator olmadigindan ikilik yaratmayacagi seklinde degerlendirilmis olabilecegi dusunulmektedir Bu baglamda papalik tarafinda Roma dan Bizans a kalan imparatorluk mirasinin simdi de Franklara gectigi gibi bir dusunce soz konusu olsa da gercekte biri doguda digeri batida iki imparatorluk ortaya cikmisti Papalik ve patriklik arasinda ikonoklazmla birlikte tepe noktasina cikan ayrilik artik siyasi alanda da net olarak gorulmekteydi ve Hristiyan dunyasinin din dil kultur bakimindan iki ayri parcaya bolunmuslugu siyaseten de onaylanmisti Sarlman in gercekten imparator olmak gibi bir hevesi bulunmakta miydi yoksa bu papanin tasarrufu muydu sorusu tarihciler acisindan bir tartisma konusu olmakla birlikte genel kabul ikinci goruse meyletmektedir Sarlman in kendisini bilincli bir tercihle hicbir zaman Romalilarin imparatoru olarak zikretmedigi ekseriyetle Franklarin ve Lombardlarin krali unvanini kullandigi da goz onune alindiginda bu ikinci gorus gecerlilik kazanmaktadir Sarlman imparator sanini almasina ragmen her ne kadar Bizans tahtinda bir kadin bulunsa ve ikonoklazm ile mesru imparatorluk iradesinin sapikliga dustugu iddia edilse de bunun mesru temellerinin olmadiginin farkindaydi zira papanin bir kisiyi imparator olarak adlandirma gibi bir yetkisi bulunmamaktaydi Ustelik imparatorun papanin elinden tac giymesi imparatorun papanin kendisinden ustun oldugunun kabulu idi ve bu durum o gune degin gorulmemis bir seydi Bu yetki sorunu 1500 lerin ortalarinda nin sahte oldugunu kanitladigi bir belge ile asilmisti olarak bilinen bu belgeye gore I Konstantin tacini Papa I Sylvester a Romalilarin imparatorunu secmesi icin birakmisti Buna gore Hristiyanligi devlet dini haline getiren I Konstantin tarafindan bizzat papaya imparator secme hakki taninmisti ve yuzyillar sonra Bizans tahti bir kadinin hukumranliginda iken yani bosken bu hak yeniden papa tarafindan kullanilabilirdi Bizans acisindansa bu kabul edilebilir bir durum degildi Devletin temeli olan Roma gelenegi ve Hristiyan inanci I Konstantin den baslayarak imparatorlarin kisiliginde vucut bulmustu ve bu durum yuzyillardir haleflerince de bu sekilde devam ettirilmisti Tek tanri bulundugu gibi onun yeryuzundeki temsilcisi de tekti ve o temsilci de Konstantinopolis teki imparatorluk tahtinda oturan mesru hukumdardi Roma da bu unvani kullananlar ise bir sahtekardi ve dine hakaret etmekteydiler Pratik yondense papalik Sarlman i imparator ilan etse bu durum ona ne yeni bir toprak ne de askerler kazandirmamisti verilen sadece bir unvandi ve o da halk nezdinde taninmamakta halen mesru otorite olarak Konstantinopolis tahtinda oturan hukumdar olarak gorulmekteydi Bu baglamda Sarlman bir isyanci elinde tuttugu bolgeler ise mesru yoneticiye karsi ayaklanan imparatorluk bolgeleri olarak gorulmekteydi Ey Constantinus mezhep degistirmen degil ama zengin olan ilk papanin aldigi drahoma nice kotulugun anasi oldu Dante nin na atifta bulundugu misralari Konstantin in Bagisi na ragmen pratikte iki imparatorluk tahtinin ortaya cikmasi ve Bizans tarafindan taninmadiktan sonra kendi unvaninin bir anlami olmadigini dusunen Sarlman 802 yilinda Dogu ve Bati dunyasinin yeniden birlesmesi amaciyla Irini ye evlilik teklifi ilettiginde ve Irini bunu kabul ettiginde ust kademe memurlar ile subaylar harekete gectiler Norwich Irini nin teklifi kabul etmesini pragmatik nedenlerle aciklamaktadir Buna gore o tarihlerde Irini gerek halk gerek devlet kademesince sevilmiyor devlet hazinesi gittikce bosaliyor ve daha once oldugu gibi kendisine karsi bir hizip olustugunu seziyordu Bu evlilik ile hem bunun gibi siyasi ve mali sorunlari defedebilir hem de iki imparatorlugu tek tahtta birlestirebilirdi Ustelik okuryazarligi olmayan ve egitimsiz olan Sarlman i esi ve oglunda yaptigi gibi yonlendirme sansi da olabilirdi Bunun gibi olasi nedenlerde evlilik teklifi kabul olunsa da gidisat 31 Ekim 802 de ust kademe memurlar ile subaylarin basarili bir ayaklanma ile imparatoriceyi tahttan indirmesiyle sonuclanmistir Irini nin ardindan Logothetis tu geniku maliye naziri makamindaki Nikeforos I Nikiforos olarak tahta cikmis Irini ise hipodromda tahttan indirildiginin aciklanmasinin ardindan suruldugu Lesbos da bir yil sonra olmustur Sarlman in imparatorluk unvani uzerine muzakereler Irini den sonra gelen Bizans hukumdarlari ile de surdurulmus ancak 812 yilinda Aix la Chapelle de I Mihail in yolladigi elcilerin Sarlman i imparator olarak selamlamasiyla durum mesru zemine oturmustur Buna ragmen I Mihail Sarlman i Romalilarin imparatoru olarak degil yalnizca imparator olarak tanimistir Bu yildan itibaren Bizans resmi belgelerinde ve paralarinda Bati daki imparatora karsi asil imparatorun belirgin olarak anlasilmasi amaciyla Bizans imparatorlarindan Romalilarin imparatoru olarak bahsedilmeye baslanmistir Bati ve Dogu dunyasinda oldukca ihtilafa neden olan imparatorluk unvani Sarlman in ardindan basa gecen kisa sureli hukumdarlarin elinde anlamini yitirmis ve 950 lerden itibaren Bati da imparatorluk unvani tamamen kullanilmaz olmus ancak bu sefer de Cermen halkinin kutsal Roma imparatoru gibi tarihi arka plani olmayan bir unvan ortaya cikmistir Notlar Bati da Bizans imparatorlarina gore derlenen yilliklarda VI Konstantinos un ardindan Sarlman la imparatorluk tarihcesinin devam ettirilmesi de bu gorusu desteklemektedir Charles Diehl boyle bir teklifin olmadigi belirtirkenGeorgiy Ostrogorskiy ise kuskuyla yaklasmaktadir KaynakcaOzel Vasiliev 2016 s 307 a b c d e f g Ostrogorsky 2015 s 172 Levtchenko 1999 s 132 a b Ostrogorsky 2015 s 170 a b c Norwich 2013 s 305 Norwich 2013 s 306 Barker 1995 s 76 Diehl 2006 s 70 a b c d Vasiliev 2016 s 309 a b c d e f g Norwich 2013 s 307 Vasiliev 2016 s 308 a b c Gregory 2008 s 198 Baskici 2009 s 167 a b c Vasiliev 2016 s 310 a b c d e f g h i j k Norwich 2013 s 308 Ostrogorsky 2015 s 185 Dante 2011 Ilahi Komedya Rekin Teksoy cev 12 bas Istanbul Oglak Yayinlari s 324 ISBN 9753292465 a b c d Vasiliev 2016 s 311 a b c Ostrogorsky 2015 s 173 Herrin 2016 s 174 Norwich 2013 s 309 a b Cheynet 2008 s 65 Ronchey 2014 s 180 Ostrogorksy 2015 s 185 Ostrogorksy 2015 s 186 Vasiliev 2016 s 312 Genel 1995 Bizans Toplumsal ve Siyasal Dusunusu Mete Tuncay cev 2 bas Istanbul Imge Kitabevi Yayinlari ISBN 9755331344 Baskici M Murat 2009 Bizans Doneminde Anadolu Iktisadi ve Sosyal Yapi 900 1261 Ankara Phoenix Yayinevi ISBN 9786055738112 Cheynet Jean Claude 2008 Bizans Tarihi Ismail Yerguz cev Ankara Dost Kitabevi Yayinlari ISBN 9789752983526 Diehl Charles 2006 Bizans Imparatorlugu Tarihi A Goke Bozkurt cev Istanbul Ilgi Yayinlari ISBN 9944978140 Gregory Timothy 2008 Bizans Tarihi Esra Ermert cev Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 9789750815072 2016 Bizans Bir Ortacag Imparatorlugunun Sasirtici Yasami Uygur Kocabasoglu cev 4 bas Istanbul Iletisim Yayinlari ISBN 9789750507496 1999 Kurulusundan Yikilisina Kadar Bizans Tarihi Maide Selen cev Istanbul Ozne Yayinlari ISBN 975814345X Norwich John Julius 2013 Bizans Erken Donem MS 323 802 1 Hamide Koyukan cev Istanbul Kabalci Yayinevi ISBN 9786055093013 Ostrogorsky Georg 2015 Bizans Devleti Tarihi Fikret Isiltan cev 8 bas Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751603487 2014 Imparatorlar ve Ikonoklazm Eco Umberto Ed Ortacag Barbarlar Hiristiyanlar Muslumanlar Leyla Tonguc Basmaci cev 2 bas Istanbul Alfa Yayinlari ISBN 9786051066233 Vasiliev Alexander A 2016 Bizans Imparatorlugu Tarihi Tevabil Alkac cev Istanbul Alfa Yayinlari ISBN 9786051712659