Tuya Kalesi (Gürcüce: ტუიას ციხე), tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye'de kalan bölümünde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Caki olan Yurtbekler köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Kale |
Konum | Yurtbekler, Posof |
Koordinatlar | 41°30′54″K 42°47′07″D / 41.51500°K 42.78528°D |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Yükseklik | |
Mimari | Gürcü mimarisi |
Teknik ayrıntılar | |
Malzeme | Taş, kireç harcı |
Tarihçe
Tuya Kalesi, bugün Yurtbekler adını taşıyan Caki köyünün 1 kilometre güneybatısında bulunmaktadır. Caki köyünün yer aldığı Samtshe ise, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde üç ayrı köy olarak kaydedilmiş olan Caki köyünün nüfusu Gürcülerden oluşuyordu. Tuya Kalesi'nin de bu dönemden kaldığı anlaşılmaktadır. Nitekim arkeolog Sami Patacı Tuya Kalesi'nin Orta Çağ'da inşa edildiğini belirtmiştir. Kale, 2014 yılında birinci derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. Kalenin adı, Yunancadan Gürcüceye girmiş olan mazı anlamındaki "tuya" (ტუია) kelimesinden geliyor olabilir.
Mimari
Tuya Kalesi, bu bölgede bulunan Caki Kalesi’den daha küçük bir yapıdır. İki kalenin de bölgenin güvenliğini sağlama ve gözetleme işlevine sahip olduğu tahmin edilmektedir. Doğu kanadındaki daralmaya rağmen dikdörtgen planlı (16,6x13,9 m) olarak değerlendirilen Tuya Kalesi, küçük ve orta boyutlu taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Kalenin duvarları genel olarak toprak seviyesine kadar yıkılmıştır. Bununla birlikte güneydoğu duvarının yüksekliği 2,5 metreyi bulur. Ancak kuzey yöndeki duvarların bir kısmı toprak altında kalmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Sami Patacı, Ardahan Kale ve Kuleleri, Ardahan, 2016, s. 87. 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 74. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 455-456". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 312-313, 317". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2024.
- ^ "" 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ "ტუია", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt
- ^ Sami Patacı, Ardahan Kale ve Kuleleri, Ardahan, 2016, s. 87-88. 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tuya Kalesi Gurcuce ტუიას ციხე tarihsel Samtshe bolgesinin Turkiye de kalan bolumunde gunumuzde Ardahan ilinin Posof ilcesine bagli ve eski adi Caki olan Yurtbekler koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kaledir Tuya KalesiGenel bilgilerTurKaleKonumYurtbekler PosofKoordinatlar41 30 54 K 42 47 07 D 41 51500 K 42 78528 D 41 51500 42 78528TamamlanmaOrta CagYukseklikMimariGurcu mimarisiTeknik ayrintilarMalzemeTas kirec harciTarihceTuya Kalesi bugun Yurtbekler adini tasiyan Caki koyunun 1 kilometre guneybatisinda bulunmaktadir Caki koyunun yer aldigi Samtshe ise tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde uc ayri koy olarak kaydedilmis olan Caki koyunun nufusu Gurculerden olusuyordu Tuya Kalesi nin de bu donemden kaldigi anlasilmaktadir Nitekim arkeolog Sami Pataci Tuya Kalesi nin Orta Cag da insa edildigini belirtmistir Kale 2014 yilinda birinci derece arkeolojik sit alani ilan edilmistir Kalenin adi Yunancadan Gurcuceye girmis olan mazi anlamindaki tuya ტუია kelimesinden geliyor olabilir MimariTuya Kalesi bu bolgede bulunan Caki Kalesi den daha kucuk bir yapidir Iki kalenin de bolgenin guvenligini saglama ve gozetleme islevine sahip oldugu tahmin edilmektedir Dogu kanadindaki daralmaya ragmen dikdortgen planli 16 6x13 9 m olarak degerlendirilen Tuya Kalesi kucuk ve orta boyutlu taslarla kirec harci kullanilarak insa edilmistir Kalenin duvarlari genel olarak toprak seviyesine kadar yikilmistir Bununla birlikte guneydogu duvarinin yuksekligi 2 5 metreyi bulur Ancak kuzey yondeki duvarlarin bir kismi toprak altinda kalmistir Kaynakca a b Sami Pataci Ardahan Kale ve Kuleleri Ardahan 2016 s 87 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 605 030 254 7 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 74 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 455 456 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2024 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 312 313 317 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2024 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti nin etnik haritasi 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2023 ტუია A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt ISBN 0 9535878 3 5 Sami Pataci Ardahan Kale ve Kuleleri Ardahan 2016 s 87 88 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 605 030 254 7