Türk ceza hukuku, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde işlenen suçların tanımlanması, bu suçlara verilecek cezaların belirlenmesi ve suçların engellenmesi amacıyla uygulanan hukuk kurallarıdır. Toplum düzenini korumak, bireylerin haklarını güvence altına almak ve kamu düzenini sağlamak temel amaçları arasındadır. Türk Ceza Kanunu (TCK), bu alandaki en temel yasal düzenlemeyi oluşturur ve suç sayılan fiillerin tanımını yaparak hangi eylemlerin hukuki sonuç doğuracağını belirler. Türk Ceza Hukuku'nun temel ilkelerinden biri kanunilik ilkesidir; bu ilkeye göre, kanunda açıkça suç olarak tanımlanmamış bir fiil için ceza uygulanamaz. Ayrıca suçun manevi unsuru, yani kast veya taksir gibi suçun işleniş şekli, cezalandırma bakımından büyük önem taşır.
Suç işleyen kişinin cezai sorumluluğu, yaş, akıl sağlığı ve irade gibi unsurlar dikkate alınarak değerlendirilir. Ceza Hukuku’nda, kamu yararı güdülerek toplumsal barışın korunması hedeflenir. Türk ceza hukuku ayrıca suç ve ceza arasındaki orantılılık ilkesine dayanır; suçun ağırlığına uygun bir ceza öngörülerek, aşırı veya yetersiz cezalandırmadan kaçınılır. Ceza yargılamasında soruşturma, kovuşturma, mahkeme aşamaları gibi süreçler düzenlenmiş olup, adil yargılanma ve savunma hakkı gibi ilkelerle sanık hakları da korunmaktadır. Böylece Türk ceza hukuku, hem bireysel hakları hem de toplumsal düzeni güvence altına alarak toplumda barışı ve adaleti sağlama amacına hizmet eder.
Temel ilkeleri
Kanunilik
Türk ceza hukukunda kanunilik ilkesi, bir suçun ve cezanın yalnızca kanunla belirlenebileceğini ifade eden temel bir ilkedir. Bu ilke, kanunsuz suç ve ceza olmaz prensibine dayanır. Bir fiil, ancak kanunla suç olarak tanımlanmışsa suç sayılabilir ve o fiil için kanunda öngörülen ceza dışında bir ceza verilemez. Bu ilke, Türk Ceza Kanunu'nun 2. maddesindeki "kanunla suç olarak tanımlanmayan bir fiil, suç olarak kabul edilemez." hükmünde yer almaktadır.
Kanunilik ilkesinin amacı, hukuk sisteminde belirlilik ve istikrar sağlamaktır. Bireyler, hangi davranışların suç oluşturduğunu ve bu davranışların hangi cezalarla karşılaşacağını önceden bilebilmeli, bu sayede devletin cezalandırma yetkisi kanunla sınırlanmalıdır. Bu durum, ceza yargılamasında belirsizlik ve keyfiliğin önüne geçilmesini sağlamaktadır. Kanunilik ilkesi, hukuk güvenliği ve adalet açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu ilke, bireylerin haklarını güvence altına almakta ve ceza hukuku sisteminin tarafsız ve adil bir şekilde işlemesini temin etmektedir.
Ceza sorumluluğunun şahsiliği
Ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi, bir kişinin işlediği suçtan dolayı yalnızca o kişinin cezalandırılabileceğini ifade eder. Yani, suçun işlenmesiyle ilgili sorumluluk, sadece suçlunun kendisine aittir ve başka bir kişinin ceza alması söz konusu olamaz. Bu ilke, adaletin temel prensiplerinden biridir ve suçlunun cezalandırılmasında haksızlık ve keyfiliği önlemeyi amaçlar.
Türk Ceza Kanunu'na göre, bir kişinin işlediği suçtan dolayı yalnızca o kişi sorumlu tutulabilir. Örneğin, TCK'nın 21. maddesinde suçun işlenmesinde bir kişinin iradesi dışında zorlanması durumunda, o kişinin ceza sorumluluğunun ortadan kalkacağı belirtilir. Bu, bir kişinin suç işlemesine sebep olan dışsal bir zorlamanın, suçlunun ceza sorumluluğunu etkileyeceğini gösterir. Ayrıca, TCK'nın 43. maddesinde suçun işlenişi sırasında bir kişinin başka birini zorla suç işlemeye sevk etmesi durumunda bile, suçun sorumluluğunun şahsi olduğu ifade edilmiştir. Burada, suçlu olan kişi, başkalarını suç işlemeye zorlayan kişi olsa da, cezai sorumluluk yalnızca suç işleyen kişiye aittir.
Kaynakları
Türk ceza hukukunun kaynakları, ceza hukukunun uygulanmasında dayanak alınan hukuki düzenlemeler ve ilkelerden oluşur. Ceza hukuku kaynakları, ceza kanunlarının hazırlanması, yorumlanması ve uygulanmasında referans alınarak toplumun suç ve cezalarla ilgili düzenlemelerinin sağlıklı bir şekilde işlemesini amaçlar.
Yazılı kaynaklar
- Anayasa: Devletin temel yasası olan anayasa, ceza hukukuna ilişkin genel ilkeleri ve temel hakları içerir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, suç ve ceza konularında kanunilik, orantılılık, kişi güvenliği ve adil yargılanma gibi temel ilkeleri belirler. Suç ve ceza kavramları, kanun koyucu tarafından anayasa sınırları içinde yaratılabilir.
- Uluslararası sözleşmeler: Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası antlaşmalar da ceza hukukunda bağlayıcıdır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) gibi antlaşmalar, ceza yargılamasında sanığın haklarının korunması gibi konularda önemli hükümlere sahiptir. Usulüne göre yürürlüğe konulan, temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası sözleşmelerle kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi durumunda uluslararası sözleşmenin hükümleri esas alınır.
- Kanun: Ceza hukuku alanında en önemli kanunlardan biri Türk Ceza Kanunu’dur. TCK, suçları tanımlayarak hangi fiillerin suç sayılacağını ve bunlara uygulanacak cezaları düzenler. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ise, suçun soruşturulması ve yargılanması sürecini düzenleyen bir diğer önemli kanundur.
Yazısız kaynaklar
- İçtihatlar: Mahkemelerin, özellikle de Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi gibi üst mahkemelerin verdiği kararlar, ceza hukukunun yorumlanmasında büyük önem taşır. Bu içtihatlar, alt mahkemelerin benzer olaylarda nasıl bir yol izlemesi gerektiğine dair yol göstericidir.
- Doktrin: Ceza hukuku alanında çalışan akademisyenlerin, hukukçuların ve uzmanların yaptığı bilimsel çalışmalar, yorumlar ve incelemeler doktrin olarak adlandırılır. Doktrin, kanunların uygulanmasında ve yorumlanmasında önemli bir rehber niteliğindedir; bu kaynaklar, yargıçlar ve hukukçular tarafından dikkate alınarak ceza hukuku kurallarının uygulanmasına yardımcı olur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk ceza hukuku Turkiye Cumhuriyeti sinirlari icinde islenen suclarin tanimlanmasi bu suclara verilecek cezalarin belirlenmesi ve suclarin engellenmesi amaciyla uygulanan hukuk kurallaridir Toplum duzenini korumak bireylerin haklarini guvence altina almak ve kamu duzenini saglamak temel amaclari arasindadir Turk Ceza Kanunu TCK bu alandaki en temel yasal duzenlemeyi olusturur ve suc sayilan fiillerin tanimini yaparak hangi eylemlerin hukuki sonuc doguracagini belirler Turk Ceza Hukuku nun temel ilkelerinden biri kanunilik ilkesidir bu ilkeye gore kanunda acikca suc olarak tanimlanmamis bir fiil icin ceza uygulanamaz Ayrica sucun manevi unsuru yani kast veya taksir gibi sucun islenis sekli cezalandirma bakimindan buyuk onem tasir Turk ceza hukukunun temelini olusturan Turk Ceza Kanunu Suc isleyen kisinin cezai sorumlulugu yas akil sagligi ve irade gibi unsurlar dikkate alinarak degerlendirilir Ceza Hukuku nda kamu yarari gudulerek toplumsal barisin korunmasi hedeflenir Turk ceza hukuku ayrica suc ve ceza arasindaki orantililik ilkesine dayanir sucun agirligina uygun bir ceza ongorulerek asiri veya yetersiz cezalandirmadan kacinilir Ceza yargilamasinda sorusturma kovusturma mahkeme asamalari gibi surecler duzenlenmis olup adil yargilanma ve savunma hakki gibi ilkelerle sanik haklari da korunmaktadir Boylece Turk ceza hukuku hem bireysel haklari hem de toplumsal duzeni guvence altina alarak toplumda barisi ve adaleti saglama amacina hizmet eder Temel ilkeleriKanunilik Turk ceza hukukunda kanunilik ilkesi bir sucun ve cezanin yalnizca kanunla belirlenebilecegini ifade eden temel bir ilkedir Bu ilke kanunsuz suc ve ceza olmaz prensibine dayanir Bir fiil ancak kanunla suc olarak tanimlanmissa suc sayilabilir ve o fiil icin kanunda ongorulen ceza disinda bir ceza verilemez Bu ilke Turk Ceza Kanunu nun 2 maddesindeki kanunla suc olarak tanimlanmayan bir fiil suc olarak kabul edilemez hukmunde yer almaktadir Kanunilik ilkesinin amaci hukuk sisteminde belirlilik ve istikrar saglamaktir Bireyler hangi davranislarin suc olusturdugunu ve bu davranislarin hangi cezalarla karsilasacagini onceden bilebilmeli bu sayede devletin cezalandirma yetkisi kanunla sinirlanmalidir Bu durum ceza yargilamasinda belirsizlik ve keyfiligin onune gecilmesini saglamaktadir Kanunilik ilkesi hukuk guvenligi ve adalet acisindan kritik bir oneme sahiptir Bu ilke bireylerin haklarini guvence altina almakta ve ceza hukuku sisteminin tarafsiz ve adil bir sekilde islemesini temin etmektedir Ceza sorumlulugunun sahsiligi Ceza sorumlulugunun sahsiligi ilkesi bir kisinin isledigi suctan dolayi yalnizca o kisinin cezalandirilabilecegini ifade eder Yani sucun islenmesiyle ilgili sorumluluk sadece suclunun kendisine aittir ve baska bir kisinin ceza almasi soz konusu olamaz Bu ilke adaletin temel prensiplerinden biridir ve suclunun cezalandirilmasinda haksizlik ve keyfiligi onlemeyi amaclar Turk Ceza Kanunu na gore bir kisinin isledigi suctan dolayi yalnizca o kisi sorumlu tutulabilir Ornegin TCK nin 21 maddesinde sucun islenmesinde bir kisinin iradesi disinda zorlanmasi durumunda o kisinin ceza sorumlulugunun ortadan kalkacagi belirtilir Bu bir kisinin suc islemesine sebep olan dissal bir zorlamanin suclunun ceza sorumlulugunu etkileyecegini gosterir Ayrica TCK nin 43 maddesinde sucun islenisi sirasinda bir kisinin baska birini zorla suc islemeye sevk etmesi durumunda bile sucun sorumlulugunun sahsi oldugu ifade edilmistir Burada suclu olan kisi baskalarini suc islemeye zorlayan kisi olsa da cezai sorumluluk yalnizca suc isleyen kisiye aittir KaynaklariTurk ceza hukukunun kaynaklari ceza hukukunun uygulanmasinda dayanak alinan hukuki duzenlemeler ve ilkelerden olusur Ceza hukuku kaynaklari ceza kanunlarinin hazirlanmasi yorumlanmasi ve uygulanmasinda referans alinarak toplumun suc ve cezalarla ilgili duzenlemelerinin saglikli bir sekilde islemesini amaclar Yazili kaynaklar Anayasa Devletin temel yasasi olan anayasa ceza hukukuna iliskin genel ilkeleri ve temel haklari icerir Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi suc ve ceza konularinda kanunilik orantililik kisi guvenligi ve adil yargilanma gibi temel ilkeleri belirler Suc ve ceza kavramlari kanun koyucu tarafindan anayasa sinirlari icinde yaratilabilir Uluslararasi sozlesmeler Turkiye nin taraf oldugu uluslararasi antlasmalar da ceza hukukunda baglayicidir Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi AIHS gibi antlasmalar ceza yargilamasinda sanigin haklarinin korunmasi gibi konularda onemli hukumlere sahiptir Usulune gore yururluge konulan temel hak ve ozgurluklere iliskin uluslararasi sozlesmelerle kanunlarin ayni konuda farkli hukumler icermesi durumunda uluslararasi sozlesmenin hukumleri esas alinir Kanun Ceza hukuku alaninda en onemli kanunlardan biri Turk Ceza Kanunu dur TCK suclari tanimlayarak hangi fiillerin suc sayilacagini ve bunlara uygulanacak cezalari duzenler Ceza Muhakemesi Kanunu CMK ise sucun sorusturulmasi ve yargilanmasi surecini duzenleyen bir diger onemli kanundur Yazisiz kaynaklar Ictihatlar Mahkemelerin ozellikle de Yargitay ve Anayasa Mahkemesi gibi ust mahkemelerin verdigi kararlar ceza hukukunun yorumlanmasinda buyuk onem tasir Bu ictihatlar alt mahkemelerin benzer olaylarda nasil bir yol izlemesi gerektigine dair yol gostericidir Doktrin Ceza hukuku alaninda calisan akademisyenlerin hukukcularin ve uzmanlarin yaptigi bilimsel calismalar yorumlar ve incelemeler doktrin olarak adlandirilir Doktrin kanunlarin uygulanmasinda ve yorumlanmasinda onemli bir rehber niteligindedir bu kaynaklar yargiclar ve hukukcular tarafindan dikkate alinarak ceza hukuku kurallarinin uygulanmasina yardimci olur