Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türk daması, (Ermenice: շաշկի) (Arapça: دامە) (Kurmançça: دامە) damanın yaygın olarak Türkiye, Yunanistan, Mısır, Kuveyt, Lübnan, Suriye, Ürdün, Akdeniz, Orta Doğu ve diğer birçok yerde oynanan bir çeşididir.
Oynayış
Türk daması 64 kareden oluşan 8x8 bir tahta üzerinde 16'sı siyah, 16'sı beyaz olarak 32 taş ile oynanır. İkinci ve üçüncü sıraya beyaz taşlar, altıncı ve yedinci sıraya siyah taşlar dizilir ve oyuna beyaz taraf başlar. Taşlar, klasik damanın aksine çapraz hareket etmez, komşu kareler boş ise sağa, sola ve ileri hareket edebilir fakat geri gidemez. Bütün taşların amacı en ileri sıradaki kareye ulaşıp "dama" olmaktır. Dama olarak güçlenen taş geri hareket kabiliyeti kazanır, ayrıca karşı tarafın bir veya birkaç taşını almak şartıyla birden fazla karede L şeklinde hareket edebilir. Taşlar arasında en kıymetli taş dama olarak adlandırılan bu taştır. Damaya ulaşamamış taşlar "yoz" olarak adlandırılır. Dama olmuş taşın hareket kabiliyeti yüksek olduğu için (oyuncunun ustalık derecesine göre) dama, 5 yoz taş değerinde görülür, yani bir dama taşı elde edebilmek için 5 yoz taş feda edilebilir.
Türk damasında amaç karşı tarafın taşlarını tüketip oyunu kazanmaktır. Her iki oyuncunun da bir hamle hakkı vardır. Bir taraf hamlesini yaptıktan sonra sıra karşı tarafa geçer. Oyun sonunda her iki tarafın da bir taşı kalmışsa (taşlardan biri dama olsa bile), oyun beraberlikle sonuçlanır ve bu durum "gayyım" olarak adlandırılır.
Kurallar
- Her iki oyuncu da kendisinin bastığı (Taşını istediği), gerekse rakibin bilerek verdiği taşların hepsini ilk hamlede almak mecburiyetindedir.
- Eğer bir oyuncu iki taraflı taş almak kabil olan bir hamleye basar, (Taş isterse) ve bu taşların adetleri eşit olursa oyuncu dilediği tarafa taş almakta serbesttir.
- Ayrı ayrı taşları birkaç yerden taş almak mecburiyetinde bulunsa bile evvele çok alınan taraftaki taşları toplamak zorundadır.
- Damaya çıkmış bir taş için dahi bu mecburiyet kesindir.
- Yoz taş, taş alarak damaya çıkıyorsa ve bitişikte taş varsa yoz taş gibi taş almaya devam eder.
- Dama olan taş dama sahası dışında ortada bulunamaz.
Tarihçe
1889 yılında Kitapçı Harekil Efendi iki dama risalesi yayımlamıştır. Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde bulunan bu eserde dönemin ünlü damacılarının oyunlarına yer verilmiştir. Eserde; Ethem Bey, Derviş Hampar, Nadir Molla, Halil Paşa, Şakir Baba ve İbrahim Bey'in ünlü oyunları anlatılmaktadır. Sultan Abdülaziz bir dama meraklısı olduğu için o dönem Türk daması için görkemli bir dönem olarak anılmaktadır. Sultan Abdülaziz'in Damacıbaşısı İbrahim Efendi, 1893 yılında Amerika'nın keşfinin 400. yılı anısına düzenlenen meşhur Chicago Fuarı'na katılmak istemiş ancak Sultan II. Abdülhamid'in iznini alamamıştır.
Kaynakça
- Bilim ve Teknik dergisi, Nisan 1994 sayısı.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk damasi Ermenice շաշկի Arapca دامە Kurmancca دامە damanin yaygin olarak Turkiye Yunanistan Misir Kuveyt Lubnan Suriye Urdun Akdeniz Orta Dogu ve diger bircok yerde oynanan bir cesididir Turk damasinda taslarin baslangic dizilisiOynayisTurk damasi 64 kareden olusan 8x8 bir tahta uzerinde 16 si siyah 16 si beyaz olarak 32 tas ile oynanir Ikinci ve ucuncu siraya beyaz taslar altinci ve yedinci siraya siyah taslar dizilir ve oyuna beyaz taraf baslar Taslar klasik damanin aksine capraz hareket etmez komsu kareler bos ise saga sola ve ileri hareket edebilir fakat geri gidemez Butun taslarin amaci en ileri siradaki kareye ulasip dama olmaktir Dama olarak guclenen tas geri hareket kabiliyeti kazanir ayrica karsi tarafin bir veya birkac tasini almak sartiyla birden fazla karede L seklinde hareket edebilir Taslar arasinda en kiymetli tas dama olarak adlandirilan bu tastir Damaya ulasamamis taslar yoz olarak adlandirilir Dama olmus tasin hareket kabiliyeti yuksek oldugu icin oyuncunun ustalik derecesine gore dama 5 yoz tas degerinde gorulur yani bir dama tasi elde edebilmek icin 5 yoz tas feda edilebilir Turk damasinda amac karsi tarafin taslarini tuketip oyunu kazanmaktir Her iki oyuncunun da bir hamle hakki vardir Bir taraf hamlesini yaptiktan sonra sira karsi tarafa gecer Oyun sonunda her iki tarafin da bir tasi kalmissa taslardan biri dama olsa bile oyun beraberlikle sonuclanir ve bu durum gayyim olarak adlandirilir KurallarHer iki oyuncu da kendisinin bastigi Tasini istedigi gerekse rakibin bilerek verdigi taslarin hepsini ilk hamlede almak mecburiyetindedir Eger bir oyuncu iki tarafli tas almak kabil olan bir hamleye basar Tas isterse ve bu taslarin adetleri esit olursa oyuncu diledigi tarafa tas almakta serbesttir Ayri ayri taslari birkac yerden tas almak mecburiyetinde bulunsa bile evvele cok alinan taraftaki taslari toplamak zorundadir Damaya cikmis bir tas icin dahi bu mecburiyet kesindir Yoz tas tas alarak damaya cikiyorsa ve bitisikte tas varsa yoz tas gibi tas almaya devam eder Dama olan tas dama sahasi disinda ortada bulunamaz Tarihce1889 yilinda Kitapci Harekil Efendi iki dama risalesi yayimlamistir Beyazit Devlet Kutuphanesi nde bulunan bu eserde donemin unlu damacilarinin oyunlarina yer verilmistir Eserde Ethem Bey Dervis Hampar Nadir Molla Halil Pasa Sakir Baba ve Ibrahim Bey in unlu oyunlari anlatilmaktadir Sultan Abdulaziz bir dama meraklisi oldugu icin o donem Turk damasi icin gorkemli bir donem olarak anilmaktadir Sultan Abdulaziz in Damacibasisi Ibrahim Efendi 1893 yilinda Amerika nin kesfinin 400 yili anisina duzenlenen meshur Chicago Fuari na katilmak istemis ancak Sultan II Abdulhamid in iznini alamamistir KaynakcaBilim ve Teknik dergisi Nisan 1994 sayisi Dis baglantilarhttps youtube com mTgHkhPFXZw https www youtube com channel UCrspmkWMNz5uVQHUEY4jZyw 22 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde https tarihdergi com abdu CC 88lazi CC 87z ve abdu CC 88lhami CC 87d devrinin efsane oyuncusu