Türkiye’de ilk otomobil üretme girişimi 1929’da Ford tarafından İstanbul serbest bölgede denenmiş montaj hattı kurulmuş fakat 1930’lu yıllardaki ekonomik kriz ortamı (Büyük Buhran) içinde gelişim gösteremeden sona ermiştir.
Devrim | Anadol A1 | Tofaş Murat 124 | Oyak-Renault 12 | Anadol STC-16 | Karsan Peugeot J9 |
İlk Adımlar
1954 yılında tarım alanında da kullanılmaya uygun olan Jeep modellerinin Türkiye’de üretilmesi için Tuzla Jeep Fabrikası kurulmuş ve Türk Willys Overland askeri cip ve kamyonetleri ile kamyonlarının yapımına başlanmıştır. 1955’te ise ticari kamyonet üretimine geçilmiştir. 1955 yılında kurulan Federal Türk Kamyonları AŞ tamamı Türk olan kadrosu ile Çayırova'da Federal markası ile kamyon montajı ve imalatına başlamıştır.1958'den itibaren üç sene Fuldamobil lisansı ile İstanbul Şişli'de ufak ilk türk otomobili Nobel 200 üretildi. 1959 yılında Ford Motor Company ve Koç grubu girişimiyle Otosan kurulmuş ve otomobil üretimine dönük yatırımlar bakımından ilk adım atılmıştır. 1960 yılında kadrosu bütünüyle Türk olan Otosan fabrikasında günde 4 adet Ford Consul otomobil ile 8 adet Ford Thames kamyon üretimine, 1967 yılında da hafif ticari araç Ford Transit üretimine başlanmıştır.
1962 yılında Federal Türk Kamyonları AŞ, OYAK tarafından satın alındı.Yerine ortaklığıyla Kamyon, Otobüs, Minibüs, Traktör, Kamyonet, Pick-Up ve REO marka Askeri Araçlar ile şase, radyatör, benzin deposu, tampon ve şase ara malzemesi üretecek olan Türk Otomotiv Endüstrileri A.Ş. kuruldu. 1963 yılında ise Otobüs Karoseri A.Ş. tarafından Magirus otobüsleri montajı gerçekleştirilmeye başlanmıştır.
İlk yerli otomobil: Devrim
1961 yılında dönemin Devlet Başkanı Cemal Gürsel'in emriyle Eskişehir Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Fabrikası'nda (bugünkü TÜLOMSAŞ) Türk mühendisler tarafından tamamıyla Türkiye'de tasarlanıp, geliştirilen ilk otomobil üretilmiş ve araca Gürsel'in isteği üzerine Devrim adı verilmiştir. O tarihlerde toplu iğne dahi üretemeyen bir ülkede 135 gün gibi çok kısa bir zamanda son derece kısıtlı imkânlarla tamamen Türk yapımı bir otomobil geliştirilmiş, bundan 4 tane üretilmiş; otomobiller için 3 farklı tipte 10 adet motor üretilmiştir. Projeye katılanların yaptığı açıklama olayı özetlemektedir:
"Devrim otomobilleriyle, "Türkler otomobil yapamaz!" zihniyeti çürütülmüş, geri düşünce mağlup edilmiştir. Şunu ileri sürebiliriz ki, Devrim'in daha sağlam, daha güzel hale getirilmesi artık bir yatırım işidir. Bu konuda karar vermek de devletindir. Teşvik görmek bizleri şevklendiriyor. Yapıcı tenkide daima hazırız. Şahsi hiçbir menfaatimiz yok. Hedefimiz memleketimizin inkişafıdır. (gelişmesidir) Takdir Büyük Türk Milletinindir."
Türk milletinden hak ettiği ilgiyi gören Devrim otomobilleri ne yazık ki yatırım konusunda aynı ilgiyi görememiş ve seri üretime geçememiştir. Buna rağmen özel sektörde otomobil imali fikrini körüklemiş ve onlara cesaret vermiştir. Üzerinde durulacak diğer bir husus, 1966 yılında üretime geçen ülkenin ilk seri üretim otomobillerinden Anadol'un müteşebbislerinin, başlangıçta "Türkiye'de otomobil yapılamaz!" diyenler oluşudur.
Gerçekleşemeyen ikinci yerli otomobil: Zafer
1960'ların ortalarına doğru TOE Volvo ile ortak araç üretiminde bulunma çalışmaları yapmış ve Volvo firmasıyla anlaşma sağlanamayınca 1968 yılında firmasının ortaklığı ile 'Zafer' marka yerli otomobil üretme çalışmalarına başlanmıştır. Önce sedan modelinin, daha sonra ise station wagon ve pick-up modelinin üretilmesi düşünülen aracın daha tanıtım aşamasında iken bazı kişilerin ve çevrelerin baskısı nedeniyle üretiminden vazgeçilmiştir.Bu otomobil daha sonra Haifa İsrail'de Triumph 1300 baz alınarak Autocars İsrail tarafından Triumph Zafer olarak 1967'den 1973 yılına kadar CKD koleksiyon olarak üretildi aynı Tofaş'ın kuş serisinin Etyopya'da CKD olarak bir dönem üretildiği gibi.
İlk başarılı otomobil: Anadol
1966 yılına gelindiğinde Otosan, İngiliz Reliant firmasına prototipini hazırlattığı ve prensipte fiberglas gövdeli, iki kapılı, bütün mekanik parçaları Ford’dan alınan, adı bir yarışma sonucu belirlenen otomobilini Anadol’u üretmeye başlamıştır.
1968 – 1980 dönemi
Anadol’un üretime başlamasından sonra 1968 yılında Tofaş kurulmuş, 1971 yılında Murat 124 modelini İtalyan Fiat lisansı ile üretmeye başlamıştır. Yine 1969 yılında kurulan Oyak Fransız Renault lisansı ile ilk modelini 1971 yılında Renault 12 olarak hayata geçirmiştir.
Bu dönemde koltuk, döşeme, lastik, kauçuk parçalar ve akü üretebilen Türk sanayisi motor aksamı, piston, sekman, subap, dişli üretimine de geçmiş; , , Karsan, Otomarsan, , Chrysler, BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş., faaliyete başlamıştır.
1975 ile 1979 arası Çiftçiler otomotiv Volkswagen EA 489'u üretti.
1977 yılında Ford Otosan ve Reliant’ın Anadol için kurulan ortaklığında Bertone imzalı FW11 prototipi ortaya çıkmış ancak bu projenin maliyetini yüksek bulan Otosan mühendisleri yeni bir çalışma başlatarak Anadol 16 adı verilen yeni bir örnek geliştirmişlerdir, ancak bu prototipin üretiminden de vazgeçilmiştir.
1980 yılında Devrim’den sonra motoru da dahil olmak üzere bütünüyle Türkiye’de Otosan tarafından tasarlanan "Çağdaş" modeli, endüstri tasarım ödülü almıştır. Çağdaş modeli yeni bir Anadol modeli olarak tasarlanmıştı ve motor olarak Wankel Tipi Motor kullanılmıştı.
1980 – 1990 dönemi
1985 yılına gelindiğinde Otosan Ford Taunus modelini, Oyak Renault ise ikinci bir model olarak Renault 9 modelini üretmeye başlamıştır. İki yıl sonra 1987’de ise Türkiye’nin ilk hatchback modeli olan Renault 11 bantlardan çıkmış ilk dizel motor da Anadol pikap’a takılmıştır.
1989 yılında motor ve karoserde yapılan değişikliklerle Renault 12 serisi, Toros modeline dönüştürülmüş ve 2000 yılına kadar üretimi devam etmiştir.
1990 - 2000 dönemi
90’lı yıllarda Renault’nun üst sınıf modeli Renault 21’in üretimine başlanmıştır. İlk yerli üretim Opel’ler ve Toyota Corolla yollara çıkmıştır.
1993 yılında TOE ve 1995 yılında fabrikaları kapanmıştır.
1996 yılında klasik otomobil tutkunu Prof. Dr. Hasan Yurdakul klasik tipteki Maral marka otomobillerin üretimine başlamıştır. Araçların üretimi günümüzde halen sürmektedir ve üretim tamamiyle elle yapılmaktadır.
1997 yılında yine ilk yerli üretim olarak Honda Civic ve Hyundai Accent üretimine başlanmıştır.
1999 yılında Fadıl Akgündüz'ün kurduğu JetPA şirketi tarafından, bu "dünya otomobilinin" Akgündüz'ün memleketi Siirt'te üretileceği "İmza 700" adlı küçük "yerli" otomobilin "prototipi" lanse edilmiş, daha sonra İngiliz bir firmaya yaptırılan 2 maket, tel örgülerle çevrilen büyükçe bir arazi ve inşaata başlanmış birkaç bina ile sınırlı kalmıştır.
2000 - 2010 dönemi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Türkiye bu yıllarda spor otomobil üretmeye başlamıştır. Etox, Anadol STC-16 dan sonra üretilen Türkiye'nin üretmiş olduğu 2. spor otomobildir. Henüz prototip aşamasındadır. Diğer spor otomobiller ise Yonca-Onuk Tersaneleri tarafından üretilen "Onuk Sazan" ve "Onuk S-56" adlı prototip aşamasında olan otomobillerdir. Ayrıca bir Çenberci Ltd. Şti. klasik tipteki el yapımı Diardi marka otomobilleri üretmiştir.
2007 yılında Gaziantep'te kurulan Müjdeci Kamyonet firması Folkvan markalı kamyonetlerin üretim ve montajına başlamıştır.
2007 yılında Fatih Başoğlu Şamil 1 ve 2 isimli otomobillerini tescil ettirmiştir.
2009 yılında Türkiye'nin ilk 4×4 yerli cipi Türkar üretildi.
2010 - 2020 dönemi
2010 yılında Türkiye'de üretimine başlanan modellerden birisi de Fiat Doblo'dur. Üretimi devam etmektedir.
2012 yılında EVT Motor, Hacettepe Üniversitesi Teknokent ve Otomotiv Mühendisliği Bölümü öğretim elemanları işbirliği EVT S1 adında elektrikli spor otomobil, üretilmeye başlanmıştır. EVT Motor destek gelmediği için faaliyetlerine son vermek zorunda kalmıştır.
28 Mayıs 2015 tarihi itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Saab 9-3'ün bütün haklarını satın almıştır.
2015 yılında Fiat Egea C segment otomobil Tofaş fabrikasında üretilmeye başlanmıştır. Egea uretime başladıktan sonra 5 yıl boyunca Türkiye'de en çok satan otomobil olmayı başarmıştır.
2018 yılında Otosan tarafından üretilen Almanya Hanover fuarında 2019 yılının en iyi ağır vasıtası seçilmiştir.
25 Haziran 2018 tarihinde Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu Sanayi ve Ticaret A.Ş. firması kurulmuştur.
27 Aralık 2019 tarihinde yeni yerli elektrikli otomobil TOGG Yerli Otomobil kamuoyuna tanıtılmıştır.
Tofaş (Fiat Linea) | Oyak-Renault (Renault Fluence) | Ford-Otosan (Ford Taunus TC) | Etox (Zafer Coupé) | Anadol (A8) | Celik (Skoda 1202) |
Mercedes-Benz Türk | Askam | Ford Otosan Cargo | MAN Türkiye | Katmerciler | Otokar |
Otokar | BMC | Temsa | Mercedes-Benz Türk | MAN Türk | A.I.O.S. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Gündelik Hayatımızın Tarihi, Kudret Emiroğlu, Dost, sayfa 444 –
- ^ . sabah. 17 Temmuz 2013. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ . milliyet. 5 Kasım 2012. 4 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ . gazetevatan. 15 Aralık 2005. 4 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ . zaman. 7 Haziran 2008. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ . milliyet. 29 Kasım 2012. 4 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ "Türkiye'de üretilen Fiat Doblo Amerika yolunda!." cumhuriyet. 11 Temmuz 2013. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de ilk otomobil uretme girisimi 1929 da Ford tarafindan Istanbul serbest bolgede denenmis montaj hatti kurulmus fakat 1930 lu yillardaki ekonomik kriz ortami Buyuk Buhran icinde gelisim gosteremeden sona ermistir Devrim Anadol A1 Tofas Murat 124 Oyak Renault 12 Anadol STC 16 Karsan Peugeot J9Turkiye deki Otomotiv FabrikalariTofas FabrikasiIlk Adimlar1954 yilinda tarim alaninda da kullanilmaya uygun olan Jeep modellerinin Turkiye de uretilmesi icin Tuzla Jeep Fabrikasi kurulmus ve Turk Willys Overland askeri cip ve kamyonetleri ile kamyonlarinin yapimina baslanmistir 1955 te ise ticari kamyonet uretimine gecilmistir 1955 yilinda kurulan Federal Turk Kamyonlari AS tamami Turk olan kadrosu ile Cayirova da Federal markasi ile kamyon montaji ve imalatina baslamistir 1958 den itibaren uc sene Fuldamobil lisansi ile Istanbul Sisli de ufak ilk turk otomobili Nobel 200 uretildi 1959 yilinda Ford Motor Company ve Koc grubu girisimiyle Otosan kurulmus ve otomobil uretimine donuk yatirimlar bakimindan ilk adim atilmistir 1960 yilinda kadrosu butunuyle Turk olan Otosan fabrikasinda gunde 4 adet Ford Consul otomobil ile 8 adet Ford Thames kamyon uretimine 1967 yilinda da hafif ticari arac Ford Transit uretimine baslanmistir 1962 yilinda Federal Turk Kamyonlari AS OYAK tarafindan satin alindi Yerine ortakligiyla Kamyon Otobus Minibus Traktor Kamyonet Pick Up ve REO marka Askeri Araclar ile sase radyator benzin deposu tampon ve sase ara malzemesi uretecek olan Turk Otomotiv Endustrileri A S kuruldu 1963 yilinda ise Otobus Karoseri A S tarafindan Magirus otobusleri montaji gerceklestirilmeye baslanmistir Ilk yerli otomobil Devrim1961 yilinda donemin Devlet Baskani Cemal Gursel in emriyle Eskisehir Turkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollari Fabrikasi nda bugunku TULOMSAS Turk muhendisler tarafindan tamamiyla Turkiye de tasarlanip gelistirilen ilk otomobil uretilmis ve araca Gursel in istegi uzerine Devrim adi verilmistir O tarihlerde toplu igne dahi uretemeyen bir ulkede 135 gun gibi cok kisa bir zamanda son derece kisitli imkanlarla tamamen Turk yapimi bir otomobil gelistirilmis bundan 4 tane uretilmis otomobiller icin 3 farkli tipte 10 adet motor uretilmistir Projeye katilanlarin yaptigi aciklama olayi ozetlemektedir Devrim otomobilleriyle Turkler otomobil yapamaz zihniyeti curutulmus geri dusunce maglup edilmistir Sunu ileri surebiliriz ki Devrim in daha saglam daha guzel hale getirilmesi artik bir yatirim isidir Bu konuda karar vermek de devletindir Tesvik gormek bizleri sevklendiriyor Yapici tenkide daima haziriz Sahsi hicbir menfaatimiz yok Hedefimiz memleketimizin inkisafidir gelismesidir Takdir Buyuk Turk Milletinindir Turk milletinden hak ettigi ilgiyi goren Devrim otomobilleri ne yazik ki yatirim konusunda ayni ilgiyi gorememis ve seri uretime gecememistir Buna ragmen ozel sektorde otomobil imali fikrini koruklemis ve onlara cesaret vermistir Uzerinde durulacak diger bir husus 1966 yilinda uretime gecen ulkenin ilk seri uretim otomobillerinden Anadol un mutesebbislerinin baslangicta Turkiye de otomobil yapilamaz diyenler olusudur Gerceklesemeyen ikinci yerli otomobil Zafer1960 larin ortalarina dogru TOE Volvo ile ortak arac uretiminde bulunma calismalari yapmis ve Volvo firmasiyla anlasma saglanamayinca 1968 yilinda firmasinin ortakligi ile Zafer marka yerli otomobil uretme calismalarina baslanmistir Once sedan modelinin daha sonra ise station wagon ve pick up modelinin uretilmesi dusunulen aracin daha tanitim asamasinda iken bazi kisilerin ve cevrelerin baskisi nedeniyle uretiminden vazgecilmistir Bu otomobil daha sonra Haifa Israil de Triumph 1300 baz alinarak Autocars Israil tarafindan Triumph Zafer olarak 1967 den 1973 yilina kadar CKD koleksiyon olarak uretildi ayni Tofas in kus serisinin Etyopya da CKD olarak bir donem uretildigi gibi Ilk basarili otomobil Anadol1966 yilina gelindiginde Otosan Ingiliz Reliant firmasina prototipini hazirlattigi ve prensipte fiberglas govdeli iki kapili butun mekanik parcalari Ford dan alinan adi bir yarisma sonucu belirlenen otomobilini Anadol u uretmeye baslamistir 1968 1980 donemiAnadol un uretime baslamasindan sonra 1968 yilinda Tofas kurulmus 1971 yilinda Murat 124 modelini Italyan Fiat lisansi ile uretmeye baslamistir Yine 1969 yilinda kurulan Oyak Fransiz Renault lisansi ile ilk modelini 1971 yilinda Renault 12 olarak hayata gecirmistir Bu donemde koltuk doseme lastik kaucuk parcalar ve aku uretebilen Turk sanayisi motor aksami piston sekman subap disli uretimine de gecmis Karsan Otomarsan Chrysler BMC Sanayi ve Ticaret A S faaliyete baslamistir 1975 ile 1979 arasi Ciftciler otomotiv Volkswagen EA 489 u uretti 1977 yilinda Ford Otosan ve Reliant in Anadol icin kurulan ortakliginda Bertone imzali FW11 prototipi ortaya cikmis ancak bu projenin maliyetini yuksek bulan Otosan muhendisleri yeni bir calisma baslatarak Anadol 16 adi verilen yeni bir ornek gelistirmislerdir ancak bu prototipin uretiminden de vazgecilmistir 1980 yilinda Devrim den sonra motoru da dahil olmak uzere butunuyle Turkiye de Otosan tarafindan tasarlanan Cagdas modeli endustri tasarim odulu almistir Cagdas modeli yeni bir Anadol modeli olarak tasarlanmisti ve motor olarak Wankel Tipi Motor kullanilmisti 1980 1990 donemi1985 yilina gelindiginde Otosan Ford Taunus modelini Oyak Renault ise ikinci bir model olarak Renault 9 modelini uretmeye baslamistir Iki yil sonra 1987 de ise Turkiye nin ilk hatchback modeli olan Renault 11 bantlardan cikmis ilk dizel motor da Anadol pikap a takilmistir 1989 yilinda motor ve karoserde yapilan degisikliklerle Renault 12 serisi Toros modeline donusturulmus ve 2000 yilina kadar uretimi devam etmistir 1990 2000 donemi90 li yillarda Renault nun ust sinif modeli Renault 21 in uretimine baslanmistir Ilk yerli uretim Opel ler ve Toyota Corolla yollara cikmistir 1993 yilinda TOE ve 1995 yilinda fabrikalari kapanmistir 1996 yilinda klasik otomobil tutkunu Prof Dr Hasan Yurdakul klasik tipteki Maral marka otomobillerin uretimine baslamistir Araclarin uretimi gunumuzde halen surmektedir ve uretim tamamiyle elle yapilmaktadir 1997 yilinda yine ilk yerli uretim olarak Honda Civic ve Hyundai Accent uretimine baslanmistir 1999 yilinda Fadil Akgunduz un kurdugu JetPA sirketi tarafindan bu dunya otomobilinin Akgunduz un memleketi Siirt te uretilecegi Imza 700 adli kucuk yerli otomobilin prototipi lanse edilmis daha sonra Ingiliz bir firmaya yaptirilan 2 maket tel orgulerle cevrilen buyukce bir arazi ve insaata baslanmis birkac bina ile sinirli kalmistir 2000 2010 donemiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Turkiye bu yillarda spor otomobil uretmeye baslamistir Etox Anadol STC 16 dan sonra uretilen Turkiye nin uretmis oldugu 2 spor otomobildir Henuz prototip asamasindadir Diger spor otomobiller ise Yonca Onuk Tersaneleri tarafindan uretilen Onuk Sazan ve Onuk S 56 adli prototip asamasinda olan otomobillerdir Ayrica bir Cenberci Ltd Sti klasik tipteki el yapimi Diardi marka otomobilleri uretmistir 2007 yilinda Gaziantep te kurulan Mujdeci Kamyonet firmasi Folkvan markali kamyonetlerin uretim ve montajina baslamistir 2007 yilinda Fatih Basoglu Samil 1 ve 2 isimli otomobillerini tescil ettirmistir 2009 yilinda Turkiye nin ilk 4 4 yerli cipi Turkar uretildi 2010 2020 donemi2010 yilinda Turkiye de uretimine baslanan modellerden birisi de Fiat Doblo dur Uretimi devam etmektedir 2012 yilinda EVT Motor Hacettepe Universitesi Teknokent ve Otomotiv Muhendisligi Bolumu ogretim elemanlari isbirligi EVT S1 adinda elektrikli spor otomobil uretilmeye baslanmistir EVT Motor destek gelmedigi icin faaliyetlerine son vermek zorunda kalmistir 28 Mayis 2015 tarihi itibariyla Turkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanligi Saab 9 3 un butun haklarini satin almistir 2015 yilinda Fiat Egea C segment otomobil Tofas fabrikasinda uretilmeye baslanmistir Egea uretime basladiktan sonra 5 yil boyunca Turkiye de en cok satan otomobil olmayi basarmistir 2018 yilinda Otosan tarafindan uretilen Almanya Hanover fuarinda 2019 yilinin en iyi agir vasitasi secilmistir 25 Haziran 2018 tarihinde Turkiye nin Otomobili Girisim Grubu Sanayi ve Ticaret A S firmasi kurulmustur 27 Aralik 2019 tarihinde yeni yerli elektrikli otomobil TOGG Yerli Otomobil kamuoyuna tanitilmistir Tofas Fiat Linea Oyak Renault Renault Fluence Ford Otosan Ford Taunus TC Etox Zafer Coupe Anadol A8 Celik Skoda 1202 Mercedes Benz Turk Askam Ford Otosan Cargo MAN Turkiye Katmerciler OtokarOtokar BMC Temsa Mercedes Benz Turk MAN Turk A I O S Ayrica bakinizTurkiye de sanayi OtomotivKaynakca Gundelik Hayatimizin Tarihi Kudret Emiroglu Dost sayfa 444 ISBN 975 8457 66 7 sabah 17 Temmuz 2013 30 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014 milliyet 5 Kasim 2012 4 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014 gazetevatan 15 Aralik 2005 4 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014 zaman 7 Haziran 2008 9 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014 milliyet 29 Kasim 2012 4 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014 Turkiye de uretilen Fiat Doblo Amerika yolunda cumhuriyet 11 Temmuz 2013 14 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2014