Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2020) () |
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için , jeokimya veya konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Kasım 2015) |
Önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayisinin de ham maddesidir. Türkiye'deki petrol yatakları fazla zengin değildir. Mevcut petrol yatakları daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Adıyaman, Batman ve Diyarbakır'dadır. Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Mardin'de de petrol yatakları vardır. Üretilen petrol, Türkiye'nin ihtiyacının çok az bir kısmını (1/7) karşılamaktadır. Geri kalan kısmı dışarıdan karşılanmaktadır.[]
Türkiye'de ham petrolün arıtılması için rafineriler kurulmuştur. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde üretilen ham petrolün bir kısmı Batman Rafinerisine, bir kısmı da Batman-İskenderun boru hattı ile Dörtyol'a gönderilmektedir. Buradan da tankerlerle İzmir ve İzmit rafinerilerine taşınmaktadır. İskenderun Körfezi ile Kırıkkale arasındaki petrol boru hattı ile de ham petrol aktarılmaktadır. Ayrıca Türkiye-Irak boru hattı ile Irak petrollerinin bir kısmı Yumurtalık Limanı'na taşınmaktadır. Bu taşımacılıktan Türkiye önemli bir gelir sağlamaktadır. Azerbaycan petrolünün de Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ile İskenderun Körfezi'ne ulaştırılmaktadır.[]
Türkiye'nin petrol varlığı; İran, Irak, Suriye gibi komşu ülkelerle kıyaslandığında yetersizdir. Bunun ana nedeni ülkenin jeolojik farklılığıdır. Petrolün bir arazide bulunması için kumtaşı gibi gözenekli kayaçların üzeri kil gibi geçirimsiz katmanlarla kapanmış olmalıdır. Komşu ülkeler düzlüklerden oluşurken Türkiye dağlık alanlardan oluşmaktadır. Yeraltında oluşan petrol depoları levha çarpışmaları ve bunun sonucun olan dağ oluşumu ile küçük parçalara ayrılmakta ve dağılmaktadır. Komşu ülkelerde aynı jeolojik olaylar gerçekleşmediğinden, büyük ve sığ petrol depoları oluşmuştur. Komşu ülkelerde petrol 100-1000 metreler arasında bulunurken, Türkiye'de 3-4 bin metrelerde bulunmaktadır.
Türkiye petrol sahalarının %93'ü 25 milyon varilden küçük saha iken, %7'si 25 milyon-500 milyon varil arasında rezerve sahip büyük sahadır.
Tarihçe
- 1890, İlk sondaj , Çengen'de açıldı.
- 1940, Batman, Raman-1 kuyusunda petrol bulundu.
- 1945, Batman Rafinerisi açıldı.
- 1954, TPAO kuruldu.
- 1954-1973, günlük üretim 70.000 varili geçti.
- 1974-1983, petrol kanundaki kısıtlamalardan dolayı üretim düştü.
- 1984-1991, liberal düzenlemeler sonucu üretim 4,4 milyon tona yükseldi.
- 1992-2008, mahkeme kararlarıyla kanunların değişmesi, üretimin yarı yarıya azalmasına neden oldu.[]
Rafinaj
2015 yılında Türkiye rafinerilerinde 28,8 milyon ton ürün işlenmiştir. İzmit Rafinerisi 11 milyon ton, İzmir rafinerisi 11 milyon ton, Kırıkkale rafinerisinde 5 milyon ton, Batman rafinerisinde 1,1 milyon ton ham petrol işlenmiştir. Mersin'deki depolama tesisi olarak kullanılmaktadır.
Üretim
Türkiye'de üretilebilir ham petrol rezervi 334,5 milyon varil hesaplanmıştır. Mevcut üretim kapasitesine göre rezervlerin 19 yıllık ömrü vardır.
Türkiye 2015 yılında 51.000 varil/gün üretim, 796.000 varil/gün tüketim gerçekleşmiştir. Günlük 503.000 v/g ham petrol, 242.000 v/g işlenmiş ürün ithal edilmiştir. 2015'te yerli ham petrol üretimi ihtiyacın %6,4'üne karşılık gelmektedir.[]
İthalat
İthalata bağlılık oranı %93,6 olarak gerçekleşmiştir. Bazı ülkelerin Türkiye'nin 2015 petrol ithalatı içindeki oranı şöyledir; Irak %29, Rusya %18, İran %14, (Mayıs 2019 %0) Hindistan %8, Suudi Arabistan %6,5, İsrail %4,5, İtalya %4, Yunanistan %3,5.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Anadolu Ajansı. 13 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2023.
- ^ a b (PDF). petrol-is.org.tr. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ Nusret Cömert. (PDF). petform.org.tr. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ a b c "Rafinaj" (PDF). tpao.gov.tr. Mayıs 2016. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.[]
- ^ . enerji.gov.tr. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.
- ^ "Ankara İran'dan petrol ithalatı için ABD'yi ikna etmeye çalışıyor". Deutsche Welle Türkçe. 26 Nisan 2019. 24 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Turkiye de petrol ve dogalgaz haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin Turkiye jeokimya veya ekonomi konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Kasim 2015 Onemli bir enerji kaynagi olan petrol ayni zamanda kimya sanayisinin de ham maddesidir Turkiye deki petrol yataklari fazla zengin degildir Mevcut petrol yataklari daha cok Guneydogu Anadolu Bolgesi nde Adiyaman Batman ve Diyarbakir dadir Siirt Sanliurfa Sirnak ve Mardin de de petrol yataklari vardir Uretilen petrol Turkiye nin ihtiyacinin cok az bir kismini 1 7 karsilamaktadir Geri kalan kismi disaridan karsilanmaktadir kaynak belirtilmeli Turkiye de ham petrolun aritilmasi icin rafineriler kurulmustur Guneydogu Anadolu Bolgesi nde uretilen ham petrolun bir kismi Batman Rafinerisine bir kismi da Batman Iskenderun boru hatti ile Dortyol a gonderilmektedir Buradan da tankerlerle Izmir ve Izmit rafinerilerine tasinmaktadir Iskenderun Korfezi ile Kirikkale arasindaki petrol boru hatti ile de ham petrol aktarilmaktadir Ayrica Turkiye Irak boru hatti ile Irak petrollerinin bir kismi Yumurtalik Limani na tasinmaktadir Bu tasimaciliktan Turkiye onemli bir gelir saglamaktadir Azerbaycan petrolunun de Baku Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hatti ile Iskenderun Korfezi ne ulastirilmaktadir kaynak belirtilmeli Turkiye nin petrol varligi Iran Irak Suriye gibi komsu ulkelerle kiyaslandiginda yetersizdir Bunun ana nedeni ulkenin jeolojik farkliligidir Petrolun bir arazide bulunmasi icin kumtasi gibi gozenekli kayaclarin uzeri kil gibi gecirimsiz katmanlarla kapanmis olmalidir Komsu ulkeler duzluklerden olusurken Turkiye daglik alanlardan olusmaktadir Yeraltinda olusan petrol depolari levha carpismalari ve bunun sonucun olan dag olusumu ile kucuk parcalara ayrilmakta ve dagilmaktadir Komsu ulkelerde ayni jeolojik olaylar gerceklesmediginden buyuk ve sig petrol depolari olusmustur Komsu ulkelerde petrol 100 1000 metreler arasinda bulunurken Turkiye de 3 4 bin metrelerde bulunmaktadir Turkiye petrol sahalarinin 93 u 25 milyon varilden kucuk saha iken 7 si 25 milyon 500 milyon varil arasinda rezerve sahip buyuk sahadir Tarihce1890 Ilk sondaj Cengen de acildi 1940 Batman Raman 1 kuyusunda petrol bulundu 1945 Batman Rafinerisi acildi 1954 TPAO kuruldu 1954 1973 gunluk uretim 70 000 varili gecti 1974 1983 petrol kanundaki kisitlamalardan dolayi uretim dustu 1984 1991 liberal duzenlemeler sonucu uretim 4 4 milyon tona yukseldi 1992 2008 mahkeme kararlariyla kanunlarin degismesi uretimin yari yariya azalmasina neden oldu kaynak belirtilmeli Rafinaj2015 yilinda Turkiye rafinerilerinde 28 8 milyon ton urun islenmistir Izmit Rafinerisi 11 milyon ton Izmir rafinerisi 11 milyon ton Kirikkale rafinerisinde 5 milyon ton Batman rafinerisinde 1 1 milyon ton ham petrol islenmistir Mersin deki depolama tesisi olarak kullanilmaktadir UretimTurkiye de uretilebilir ham petrol rezervi 334 5 milyon varil hesaplanmistir Mevcut uretim kapasitesine gore rezervlerin 19 yillik omru vardir Turkiye 2015 yilinda 51 000 varil gun uretim 796 000 varil gun tuketim gerceklesmistir Gunluk 503 000 v g ham petrol 242 000 v g islenmis urun ithal edilmistir 2015 te yerli ham petrol uretimi ihtiyacin 6 4 une karsilik gelmektedir kaynak belirtilmeli Turkiye Dogalgaz Boru HatlariIthalatGaz kontratlariTurkiye de birincil enerji arzi kaynaklar bazinda dagilimiDogal Gaz Ithalat Miktarlari Ithalata baglilik orani 93 6 olarak gerceklesmistir Bazi ulkelerin Turkiye nin 2015 petrol ithalati icindeki orani soyledir Irak 29 Rusya 18 Iran 14 Mayis 2019 0 Hindistan 8 Suudi Arabistan 6 5 Israil 4 5 Italya 4 Yunanistan 3 5 Ayrica bakinizKerkuk Yumurtalik Petrol Boru Hatti Ceyhan Kirikkale Petrol Boru HattiKaynakca Anadolu Ajansi 13 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2023 a b PDF petrol is org tr 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Nusret Comert PDF petform org tr 19 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2016 a b c Rafinaj PDF tpao gov tr Mayis 2016 Erisim tarihi 18 Kasim 2016 olu kirik baglanti enerji gov tr 12 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2021 Ankara Iran dan petrol ithalati icin ABD yi ikna etmeye calisiyor Deutsche Welle Turkce 26 Nisan 2019 24 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2019