UEFA Avrupa Ligi (özgün adı: UEFA Europa League), kısaca UAL, 1971 yılından beri UEFA tarafından organize edilen, Avrupa'nın kulüpler bazında Şampiyonlar Ligi'nden sonraki en önemli futbol turnuvasıdır. Takımlar, ulusal lig ve kupa maçlarında gösterdikleri performans ile bu kupaya katılmaya hak kazanırlar. Avrupa'nın, UEFA Şampiyonlar Ligi'nden sonraki en önemli kulüp turnuvası olduğundan dolayı kupa 2 olarak da bilinir.
2021-2022 sezonundan itibaren kullanılan resmî turnuva logosu | |
İlk sezon | 1971 (2009'da formatı yenilendi.) |
---|---|
Bölge | Avrupa (UEFA) |
Takım sayısı | 32 (gruplarda) +8 takım UŞL grup elemelerinden sonra katılıyor. 58 (toplam) |
Son şampiyon | Atalanta (1. kez) |
En başarılı takım | Sevilla (7 kez) |
Yayıncı kuruluş | UEFA Avrupa Ligi yayıncıları listesi |
Resmî site | uefa.com/uefaeuropaleague |
2024-25 UEFA Avrupa Ligi |
Haziran 2009'da eski adı UEFA Kupası olan kupada, turnuvanın Şampiyonlar Ligi standartlarına erişmesi için köklü birtakım statü değişikliklerine gidilmiş, bununla birlikte de 2009-10 sezonundan itibaren şimdiki ismiyle düzenlenmeye başlanmıştır. Bu değişiklikler sonucunda UEFA Avrupa Ligi, UEFA Kupası'nın devamı olarak kabul edilmiştir.
1955 yılında düzenlenmeye başlanan Fuar Şehirleri Kupası, UEFA Kupası'nın öncülüdür. 1971 yılında Fuar Şehirleri Kupası'nın ismi UEFA Kupası olarak değiştirilmiştir. 1999 yılında ise Kupa Galipleri Kupası kaldırılarak UEFA Kupası ile birleştirilmiştir.2004-05 sezonu öncesi grup aşamalarında bazı statü değişiklikleri yapılan kupa 2009 yılındaki son düzenleme ile şimdiki hâlini almıştır. Son düzenlemelerdeki isim ve statü yenilenmesinin yanı sıra kupa Intertoto Kupası ile de birleştirilmiştir.
Kupanın ilk şampiyonu 1972 finalinde Wolverhampton Wanderers'i deviren Tottenham Hotspur'dur. İsim değişikliği sonrasında ilk şampiyonluğu kazanan takım ise 2010 finalinde Fulham'ı 2-1 deviren Atlético Madrid'dir. Kupayı (en çok kazanan takım) ise yedi kez şampiyonluğa uzanan Sevilla'dır.
Tarihçe
Kupa, 8 Nisan 1955'te Fuar Şehirleri Kupası adıyla kurulmuştur. İsmine uygun olarak sezonunun sonuna kadar ticari fuarları olan Madrid, İzmir gibi şehirlerin takımlarına açık bir kupa idi. Hatta 1960'ların ortasına kadar kupaya aynı şehirden en fazla bir takımın katılabilmesi kuralı olduğundan dolayı Londra gibi birden fazla kulübü olan şehirler karma kadrolar gönderip şehrin adını taşıyan (London XI) takımlarla kupaya katılım sağlamışlardır. 1971-72 sezonu öncesinde ise kupanın statüsü değişmiş bununla birlikte ismi de UEFA Kupası adını almıştır.
Yeni ismiyle oynanan ilk sezonda şampiyonluğu 1972 UEFA Kupası finalinde Wolverhampton Wanderers'ı iki maç sonucunda saf dışı bırakan Tottenham Hotspur kazanmıştır.
Fuar Şehirleri Kupası'ndan gelen gelenekle devam ettirilen aynı şehirden sadece bir takımın katılması kuralı 1975 yılında Liverpool ile birlikte bu kupaya katılma hakkı olmasına rağmen kupaya alınmayan Everton'ın isteği ile kaldırılmıştır.
1999 yılında statü bir kez daha değişerek UEFA Kupa Galipleri Kupası, UEFA Kupası'nın bünyesine alınarak birleştirilmiştir. Bu birleşimden sonra ulusal kupa şampiyonluğu yaşayan takımlar UEFA Kupası'na katılım hakkı elde etmeye başlamıştır. Bunun yanında UEFA Şampiyonlar Ligi grup mücadelelerinde üçüncü sırayı alan takımlar da UEFA Kupası'nda mücadele hakkı elde etmiştir.
Şimdiye kadar yalnızca beş takım aynı sezon hem kendi ulusal liginde hem de UEFA Kupası'nda şampiyonluk yaşamıştır. Göteborg, 1982; Galatasaray, 2000; Porto, 2003 ve 2011; Valencia, 2004 ve ÇSKA Moskova, 2005'te bu başarıyı yakalamışlardır. Bunun yanında bu başarıyı sadece Valencia ve Galatasaray, UEFA Süper Kupası ile tamamlayabilmiş ve ulusal lig, UEFA Kupası ve UEFA Süper Kupası'nı aynı sezonda kazanabilen takım unvanını kazanmışlardır. Ayrıca Tottenham Hotspur, Borussia Mönchengladbach, Göteborg (iki kez), Ajax, Galatasaray ve Feyenoord kupada mağlup olmadan şampiyonluğa uzanan ender takımlardır. Espanyol ise sadece finalde mağlup olan tek takımdır. Göteborg, 1981-82 ve 1986-87 sezonları arasında mağlup olmadan yirmi beş karşılaşma tamamlamış ve bu alandaki rekora adını tek başına yazdırmıştır.
UEFA Kupası, 2009-10 sezonu öncesinde statü değişikliğine uğramış ve UEFA Avrupa Ligi adını almıştır. Aynı zamanda UEFA Intertoto Kupası da yeni Avrupa Ligi ile birleştirilmiştir.
Kupa
Coupe UEFA olarak bilinen UEFA Kupası, UEFA Avrupa Ligi şampiyonuna her yıl UEFA tarafından verilir. 2009-10 sezonu öncesine kadar hem turnuva hem de kupa "UEFA Kupası" olarak biliniyordu. Turnuvanın adı UEFA Avrupa Ligi'ni aldıktan sonra sadece şampiyona verilen kupa bu isimle anılmaya başlanmıştır.
UEFA Kupası'nı kazanan takımlar orijinal kupayı bir yıl içerisinde UEFA'ya teslim etmek zorundadırlar. Orijinal kupa UEFA'ya teslim edildikten sonra UEFA, kulübe kupanın 4/5 ölçekli bir kopyasını verir. Orijinal kupaya sahip olma hakkınaysa üst üste üç kez ya da toplamda beş kez şampiyonluk yaşayan takım elde eder. Ayrıca bu takıma özel bir belirtke de verilir. Bugüne kadar bu başarıyı gösteren tek takım Sevilla'dır.
Kupa; tarafından 1972 UEFA Kupası finali için tasarlanmıştır, 15 kilogram ağırlığında ve gümüş renktedir.
Marş
Avrupa Ligi Marşı, Mart-Mayıs 2009'da Yohann Zveig yönetimindeki Paris Operası tarafından kaydedilmiştir. İlk kez 28 Ağustos 2009 tarihinde 2009-10 sezonu gruplarının belirleneceği çekilişler öncesinde 'da dinletilmiştir.
Zveig, marşın küresel tanınma açısından UEFA Şampiyonlar Ligi Marşı'na benzer bir başarı elde edeceğini umduğunu açıklamıştır ancak istediği başarıyı yakalayamamıştır. 2015-2016 sezonundan itibaren Alman besteci tarafından yeni bir marş yapılmış ve 2017-2018 sezonuna dek bu marş kullanılmıştır. 2018-19 sezonundan itibaren ise MassiveMusic adlı müzik grubu ve şirketi tarafından yeni bir marş daha yapılmıştır ve hâlihazırda maç öncesi seremonilerde çalınmakla birlikte televizyonda yayımlanan canlı maçlar öncesinde, devre arasında ve sonrasında introsuyla ekrana gelmektedir. UEFA, turnuvanın kimliği ile marşın uyum taşıması ve marşın kalıcılığı için geçen sezon MassiveMusic ile 2023-24 sezonunun sonuna kadar yeni bir sözleşme daha imzaladı. Aynı zamanda Konferans Ligi için de 2024'e kadar bu marş kullanılmaya devam edecektir.
Statü
Her ülkeden katılacak takım sayısı UEFA ülkeler sıralaması'na göre belirlenir. 2015-16 sezonundan itibaren, Avrupa Ligine aynı ülkeden en fazla üç takım katılabilecektir (fair-play hariç).
Fransa ve İngiltere Lig Kupasını kazanan birer takım UEFA Avrupa Ligi'ne katılmaktadır.
UEFA ülkeler sıralamasında görülen tabloya göre kulüpler, ulusal kupa ve liglerinde aldıkları derecelere karşılık gelen eleme veya grup aşamasından turnuvaya dahil olurlar.
1990'ların ortasından itibaren yaz döneminde oynanan UEFA Intertoto Kupası'ndan gelen takımlar da UEFA Kupası'na 2. ön elemeden katılmaya hak kazanmakta idi. UEFA Kupası'na geçiş yapan takım sayısı 2005 yılında alınan kararla 3'ten 11'e çıkarılmıştı. UEFA Intertoto Kupası, dört Avrupa kupası birden olunca değerini kaybetmiş ve 2008-09 sezonunda UEFA kararı ile kaldırılmıştır.
UEFA Şampiyonlar Ligi üçüncü ön elemeye katılıp elenen 15 takım, UEFA Şampiyonlar Ligi play-off elemelerine katılıp elenen 10 takım ve UEFA Şampiyonlar Ligi gruplarındaki maçların tamamlanması sonucunda oluşacak puan durumunda 3. sırayı alan 8 takım olmak üzere toplam 33 takım UEFA Avrupa Ligi'ne geçiş yapar.
Tüm bunlara ek olarak her sezon, UEFA Fair Play puanı en yüksek olan üç ülke federasyonu UEFA Avrupa Ligi'ne fazladan birer takım daha gönderir.
Takımların Dağılımı
Bu tura katılan takımlar | Önceki turdan gelen takımlar | Şampiyonlar Ligi'nden gelen takımlar | ||
---|---|---|---|---|
Ön Hazırlık Turu (16 Takım) |
| |||
Birinci Ön Eleme Turu (94 Takım) |
|
| ||
İkinci Ön Eleme Turu(94 Takım) | Şampiyonlar (20 Takım) |
| ||
Şampiyon Olmayanlar (74 Takım) |
|
| ||
Üçüncü Ön Eleme Turu(72 Takım) | Şampiyonlar (20 Takım) |
|
| |
Şampiyon Olmayanlar (52 Takım) |
|
|
| |
Play-Off Turu(42 Takım) | Şampiyonlar (16 Takım) |
|
| |
Şampiyon Olmayanlar (26 Takım) |
| |||
Grup aşaması (48 takım) |
|
|
| |
Eleme aşaması (32 takım) |
|
|
Turlar ve Eleme Türleri
UEFA Avrupa Ligi turları | ||
---|---|---|
Ön Hazırlık Turu | 14 takım | İki ayaklı eleme. |
Birinci Ön Eleme Turu | 94 takım | İki ayaklı eleme. |
İkinci Ön Eleme Turu | 94 takım | İki ayaklı eleme. |
Üçüncü Ön Eleme Turu | 72 takım | İki ayaklı eleme. |
Play-Off Turu | 42 takım | İki ayaklı eleme. |
Grup Aşaması | 48 takım | İki ayaklı lig usulü tur atlama. |
Son 32 Turu | 32 takım | İki ayaklı eleme. |
Son 16 Turu | 16 takım | İki ayaklı eleme. |
Çeyrek Final | 8 takım | İki ayaklı eleme. |
Yarı Final | 4 takım | İki ayaklı eleme. |
Final | 2 takım | Tek maçlı eleme. |
Çizgi hakemleri
2009-10 sezonunda UEFA, UEFA Avrupa Ligi'ndeki tüm maçlara aut çizgisinde duran ikişer adet çizgi hakemi atayarak özellikle ceza sahası içi pozisyonlarda hakem hatalarını en aza indirmeyi hedeflemiştir. Pilot uygulama olarak bu turnuvada denenen yeni çizgi hakemleri sistemi başarılı olmuş ve kalıcı hâle getirilerek yaygınlaştırılmıştır. Uygulama, 2016-17 sezonu sonunda kaldırılmıştır.
Para ödülü
UEFA Şampiyonlar Ligi'ne benzer şekilde, kulüplerin aldığı para ödülü, katılım ve sonuçlara göre sabit ödemelere ve TV pazarının değerine bağlı olarak değişken tutarlara bölünür.
2021-22 sezonu için, Avrupa Ligi'ne grup aşaması katılımı için 3.630.000 € taban ücret verildi. Grupta her galibiyet 630.000 €, her beraberlik 210.000 € kazanır. Her grup birincisi 1.100.000 € ve ikinci olan her biri 550.000 € kazanır. Eleme aşamasına ulaşmak ek ikramiyeleri tetikler: Son 32 için 500.000 €, son 16 için 1.200.000 €, çeyrek finaller için 1.800.000 €, yarı finaller için 2.800.000 €, ikinciler 4.600.000 €, şampiyonlar 8.600.000 € alacak.
- Birinci ön eleme turu: 200.000 €
- İkinci ön eleme turu: 300.000 €
- Üçüncü ön eleme turu: 400.000 €
- Play off: 500.000 €
- Gruplar: 3.630.000 €
- Grup aşamasında galibiyet başına: 630.000 €
- Grup aşamasında beraberlik başına: 210.000 €
- Grup aşamasından 1. çıkan: 1.100.000 €
- Grup aşamasından 2. çıkan: 550.000 €
- Çeyrek final: 1.800.000 €
- Yarı final: 2.800.000 €
- Final: 4.600.000 €
- Şampiyonluk: 8.600.000 €
Sponsorluk
- Just Eat Takeaway
- Hankook Tire
- Heineken (Alkol reklamının yapılması yasak olan Türkiye, Rusya, Kazakistan, Norveç, Fransa ve İsviçre gibi ülkelerde yayınlanmıyor. Onun yerine "Enjoy Responsibly" sloganı kullanılıyor. Norveç ve Kazakistan'da ise tamamen alkol reklamları yapılmayarak yeşil fonun üzerine "UEFA Respect" sloganı kullanılıyor)
- Enterprise Rent-A-Car
- Engelbert Strauss
- Entain Foundation Limited
- UEFA Respect
- Socios.com *Sadece ABD'de reklamı yapılır. (Sanal panolar aracılığıyla)
Molten ve UEFA'nın sözleşme uzatmama kararı sonucunda, Dechatlon'un ana markası Kipsta, 2024-25 sezonu itibarı ile 3 yıl boyunca Avrupa ve Konferans turnuvalarının sponsorluğu ve top tedarikçiliğini üstlenme hakkın kazanmıştır. EA Sports ikincil bir sponsordur ve FIFA 19 video oyunundan itibaren sponsorluğunu üstlenir.
Takımlar eğer alkol ve bahis sitelerine reklam yasağı uygulanan bir ülkeye maça gidiyorlarsa bu ürünlerin sponsorluk emareleri kullanılmaz. Örneğin; Fransa, İsviçre ve Türkiye gibi alkol reklamı yasağı uygulanan ülkelerde takımların formalarında alkollü ürün firmasının reklamları bulunamaz. UEFA yasaklar konusunda oldukça titiz davranmaktadır ve takımlar bu yaptırımlara kesinlikle uymak zorundadır. Ayrıca bazı sponsorların Avrupa'da ya kendi yan kuruluşlarını ya da hizmet veren ülkelere göre değişen isimler ile pazarlamalar yapar ve reklam panolarında yer alırlar.
Yayın hakları
Avrupa Ligi, yalnızca Avrupa kıtasındakilere değil tüm dünyadaki futbolseverlere hitap etmektedir. Bu nedenle de turnuva birçok ülkede canlı olarak yayınlanmaktadır. 2018-2019 sezonundan itibaren UEFA'nın aldığı Türkiye yayınları için yeni yayın hakları kararları doğrultusunda yaklaşık 9 yıldır yayınlanan sezon boyu şifresiz maç yayını geleneği, final karşılaşması hariç tüm eleme aşamaları beIN Sports'tan şifreli yayınlanması ile bozulmuştur. Ertesi sezon itibari ile RTÜK ile UEFA arasındaki görüşmeler sonucunda, yarı finaller de final karşılaşması dahil şifresiz yayınlanmaya başlamıştır. Grup Elemeleri, Son 16 Play-Off, Son 16 Turu ve Çeyrek Final aşamaları şifreli olarak Digital Yayın Platformu Exxen'den yayınlanırken, Yarı Final ve Final mücadeleleri RTÜK kuralları gereğince TV8 ve TV8,5'ta şifresiz yayınlanmaktadır. Yayın hakları süresi bitince tüm haklar UEFA tarafından geri alınır.
İstatistikler ve rekorlar
UEFA Kupası 1971 yılında adının değişmesinden sonra bütün Avrupa takımlarının katılmasından dolayı değişime uğramış ve 1971 yılında oynanan ilk maçta Fenerbahçe-Ferençvaroş ile karşılaşmada ilk golü atan futbolcu olarak Yaşar Mumcuoğlu olmuştur. Tottenham bu karara itiraz etmiş ilk golü attıklarını savunmuştur. Fakat Türkiye ve İngiltere arasında 2 saat fark olduğu için ilk gol Fenerbahçe'li futbolcu Yaşar Mumcuoğlu olarak tarihe geçmiştir.
UEFA Kupası finalleri 1997 yılına kadar rövanş usulü ile oynanmıştır. İlk final maçlarıysa 3 Mayıs 1972'de Wolverhampton'da ve 17 Mayıs 1972 tarihinde Londra'da oynanmıştır. İlk finalin ilk maçı 2-1 Tottenham Hotspur lehine sonuçlanmış, ikinci maçtaki 1-1'lik beraberlik Wolverhampton Wanderers'a yetmemiş ve Tottenham Hotspur kupanın ilk şampiyonu olmuştur.
Önceden belirlenmiş bir stadda yapılan tek maçlık ilk finalse 1998 yılında oynanmıştır. Bu tarihten itibaren kupaya finalde ev sahipliği yapacak olan stadlar, üç yıldızlı stadlar arasından özel olarak seçilmeye başlanmıştır. Şimdiye kadar yalnızca iki takım bu kuraldan sonra kendi sahasında final oynamıştır. Bu takımlar Feijenoord Stadyumu'ndaki 2002 UEFA Kupası finalinde kazanan takım olan Feyenoord ve José Alvalade Stadyumu'ndaki 2005 UEFA Kupası finalinde mağlup olan Sporting Lizbon'dur.
UEFA Kupası'nın son şampiyonu (Avrupa Ligi adını almadan önceki son sezon) ise Şükrü Saracoğlu Stadyumu'ndaki 2009 UEFA Kupası finalinde Werder Bremen'i yenen Shakhtar Donetsk olmuştur.
Avrupa Ligi'ni ilk kazanan takım ise Fulham'ı uzatmalar sonucunda 2-1 mağlup eden Atlético Madrid olmuştur.
En çok gol atanlar
Sıra | Ülkesi | Oyuncu | Gol | Maç | Gol/Maç | Yıllar | Takımlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Henrik Larsson | 40 | 56 | 0.71 | 1994 | Feyenoord, Celtic, Helsingborg | |
2 | Klaas-Jan Huntelaar | 34 | 42 | 0.81 | 2004 | SC Heerenveen, Ajax, Schalke 04 | |
3 | Radamel Falcao | 31 | 33 | 0.94 | 2009 | Porto, Atlético Madrid, Galatasaray | |
4 | Dieter Müller | 29 | 36 | 0.81 | 1973 | Köln, Stuttgart, Bordeaux | |
5 | Shota Arveladze | 27 | 44 | 0.61 | 1993 | Dinamo Tbilisi, Trabzonspor, Ajax, Rangers, AZ | |
6 | Alessandro Altobelli | 25 | 58 | 0.43 | 1977 | Internazionale, Juventus | |
7 | Mladen Petrić | 24 | 63 | 0.38 | 2004 | Basel, Hamburg | |
8 | Claudio Pizarro | 24 | 33 | 0.73 | 1999 | Werder Bremen | |
9 | Jupp Heynckes | 23 | 21 | 1.1 | 1967 | Hannover 96, Borussia Mönchengladbach | |
10 | 22 | 34 | 0.65 | 1971 | Tottenham Hotspur, Servette | ||
Dennis Bergkamp | 22 | 41 | 0.54 | 1986 | Ajax, Internazionale, Arsenal |
Kalın yazılan oyuncular ise hâlâ futbol oynamaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "UEFA Europa League Format". uefa.com. 17 Temmuz 2010. 5 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2010.
Şampiyonlar Ligi grup mücadelelerinde grubu 3. sırada tamamlayan takım Avrupa Ligi'ne ikinci turdan itibaren katılma hakkını elde eder.
- ^ a b "UEFA Cup gets new name in revamp". BBC Sport. 26 Eylül 2008. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2010.
- ^ a b "UEFA Cup to become UEFA Europa League". uefa.com. 5 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ocak 2010.
- ^ "New format provides fresh impetus". UEFA.com. UEFA. 21 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2010.
- ^ "UEFA Cup: All-time finals". RSSSF. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2010.
- ^ "UEFA Cup History". UEFA.com. 27 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2010.
- ^ . 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2016.
- ^ "Regulations of the UEFA Europa League 2009/10, page 7, III Trophies and medals, Article 5, Trophy" (PDF). UEFA. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Ekim 2010.
- ^ "UEFA Europa League History". UEFA. 27 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ Paris Operası (2009). UEFA Avrupa Ligi Marşı (mp3) (00.31). Paris: UEFA. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.
- ^ "UEFA Europa League anthem makes debut". uefa.com. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği. 2 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2010.
- ^ "Yohann ZVEIG on MySpace Music". MySpace. Erişim tarihi: 1 Ekim 2010.
- ^ "Added bonus for UEFA Europa League winners". UEFA.com. 24 Mayıs 2013. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.(İngilizce)
- ^ . Fotomaç. 29 Ağustos 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2015.
- ^ . Aksiyon. 14 Eylül 2009. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2015.
Dış bağlantılar
- Resmî site
- RSSSF.com'da Avrupa kupaları arşivi 14 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
UEFA Avrupa Ligi ozgun adi UEFA Europa League kisaca UAL 1971 yilindan beri UEFA tarafindan organize edilen Avrupa nin kulupler bazinda Sampiyonlar Ligi nden sonraki en onemli futbol turnuvasidir Takimlar ulusal lig ve kupa maclarinda gosterdikleri performans ile bu kupaya katilmaya hak kazanirlar Avrupa nin UEFA Sampiyonlar Ligi nden sonraki en onemli kulup turnuvasi oldugundan dolayi kupa 2 olarak da bilinir UEFA Avrupa Ligi2021 2022 sezonundan itibaren kullanilan resmi turnuva logosuIlk sezon1971 2009 da formati yenilendi BolgeAvrupa UEFA Takim sayisi32 gruplarda 8 takim USL grup elemelerinden sonra katiliyor 58 toplam Son sampiyonAtalanta 1 kez En basarili takimSevilla 7 kez Yayinci kurulusUEFA Avrupa Ligi yayincilari listesiResmi siteuefa com uefaeuropaleague2024 25 UEFA Avrupa Ligi Haziran 2009 da eski adi UEFA Kupasi olan kupada turnuvanin Sampiyonlar Ligi standartlarina erismesi icin koklu birtakim statu degisikliklerine gidilmis bununla birlikte de 2009 10 sezonundan itibaren simdiki ismiyle duzenlenmeye baslanmistir Bu degisiklikler sonucunda UEFA Avrupa Ligi UEFA Kupasi nin devami olarak kabul edilmistir 1955 yilinda duzenlenmeye baslanan Fuar Sehirleri Kupasi UEFA Kupasi nin onculudur 1971 yilinda Fuar Sehirleri Kupasi nin ismi UEFA Kupasi olarak degistirilmistir 1999 yilinda ise Kupa Galipleri Kupasi kaldirilarak UEFA Kupasi ile birlestirilmistir 2004 05 sezonu oncesi grup asamalarinda bazi statu degisiklikleri yapilan kupa 2009 yilindaki son duzenleme ile simdiki halini almistir Son duzenlemelerdeki isim ve statu yenilenmesinin yani sira kupa Intertoto Kupasi ile de birlestirilmistir Kupanin ilk sampiyonu 1972 finalinde Wolverhampton Wanderers i deviren Tottenham Hotspur dur Isim degisikligi sonrasinda ilk sampiyonlugu kazanan takim ise 2010 finalinde Fulham i 2 1 deviren Atletico Madrid dir Kupayi en cok kazanan takim ise yedi kez sampiyonluga uzanan Sevilla dir TarihceEski logolar2002 yilina dek kullanilan logo 2002 ve 2009 yillari arasinda kullanilan logo 2009 ve 2015 yillari arasinda kullanilan logo Kupa 8 Nisan 1955 te Fuar Sehirleri Kupasi adiyla kurulmustur Ismine uygun olarak sezonunun sonuna kadar ticari fuarlari olan Madrid Izmir gibi sehirlerin takimlarina acik bir kupa idi Hatta 1960 larin ortasina kadar kupaya ayni sehirden en fazla bir takimin katilabilmesi kurali oldugundan dolayi Londra gibi birden fazla kulubu olan sehirler karma kadrolar gonderip sehrin adini tasiyan London XI takimlarla kupaya katilim saglamislardir 1971 72 sezonu oncesinde ise kupanin statusu degismis bununla birlikte ismi de UEFA Kupasi adini almistir Yeni ismiyle oynanan ilk sezonda sampiyonlugu 1972 UEFA Kupasi finalinde Wolverhampton Wanderers i iki mac sonucunda saf disi birakan Tottenham Hotspur kazanmistir Fuar Sehirleri Kupasi ndan gelen gelenekle devam ettirilen ayni sehirden sadece bir takimin katilmasi kurali 1975 yilinda Liverpool ile birlikte bu kupaya katilma hakki olmasina ragmen kupaya alinmayan Everton in istegi ile kaldirilmistir 1999 yilinda statu bir kez daha degiserek UEFA Kupa Galipleri Kupasi UEFA Kupasi nin bunyesine alinarak birlestirilmistir Bu birlesimden sonra ulusal kupa sampiyonlugu yasayan takimlar UEFA Kupasi na katilim hakki elde etmeye baslamistir Bunun yaninda UEFA Sampiyonlar Ligi grup mucadelelerinde ucuncu sirayi alan takimlar da UEFA Kupasi nda mucadele hakki elde etmistir Simdiye kadar yalnizca bes takim ayni sezon hem kendi ulusal liginde hem de UEFA Kupasi nda sampiyonluk yasamistir Goteborg 1982 Galatasaray 2000 Porto 2003 ve 2011 Valencia 2004 ve CSKA Moskova 2005 te bu basariyi yakalamislardir Bunun yaninda bu basariyi sadece Valencia ve Galatasaray UEFA Super Kupasi ile tamamlayabilmis ve ulusal lig UEFA Kupasi ve UEFA Super Kupasi ni ayni sezonda kazanabilen takim unvanini kazanmislardir Ayrica Tottenham Hotspur Borussia Monchengladbach Goteborg iki kez Ajax Galatasaray ve Feyenoord kupada maglup olmadan sampiyonluga uzanan ender takimlardir Espanyol ise sadece finalde maglup olan tek takimdir Goteborg 1981 82 ve 1986 87 sezonlari arasinda maglup olmadan yirmi bes karsilasma tamamlamis ve bu alandaki rekora adini tek basina yazdirmistir UEFA Kupasi 2009 10 sezonu oncesinde statu degisikligine ugramis ve UEFA Avrupa Ligi adini almistir Ayni zamanda UEFA Intertoto Kupasi da yeni Avrupa Ligi ile birlestirilmistir KupaCoupe UEFA olarak bilinen UEFA Kupasi UEFA Avrupa Ligi sampiyonuna her yil UEFA tarafindan verilir 2009 10 sezonu oncesine kadar hem turnuva hem de kupa UEFA Kupasi olarak biliniyordu Turnuvanin adi UEFA Avrupa Ligi ni aldiktan sonra sadece sampiyona verilen kupa bu isimle anilmaya baslanmistir UEFA Kupasi ni kazanan takimlar orijinal kupayi bir yil icerisinde UEFA ya teslim etmek zorundadirlar Orijinal kupa UEFA ya teslim edildikten sonra UEFA kulube kupanin 4 5 olcekli bir kopyasini verir Orijinal kupaya sahip olma hakkinaysa ust uste uc kez ya da toplamda bes kez sampiyonluk yasayan takim elde eder Ayrica bu takima ozel bir belirtke de verilir Bugune kadar bu basariyi gosteren tek takim Sevilla dir Kupa tarafindan 1972 UEFA Kupasi finali icin tasarlanmistir 15 kilogram agirliginda ve gumus renktedir MarsAvrupa Ligi Marsi Mart Mayis 2009 da Yohann Zveig yonetimindeki Paris Operasi tarafindan kaydedilmistir Ilk kez 28 Agustos 2009 tarihinde 2009 10 sezonu gruplarinin belirlenecegi cekilisler oncesinde da dinletilmistir Zveig marsin kuresel taninma acisindan UEFA Sampiyonlar Ligi Marsi na benzer bir basari elde edecegini umdugunu aciklamistir ancak istedigi basariyi yakalayamamistir 2015 2016 sezonundan itibaren Alman besteci tarafindan yeni bir mars yapilmis ve 2017 2018 sezonuna dek bu mars kullanilmistir 2018 19 sezonundan itibaren ise MassiveMusic adli muzik grubu ve sirketi tarafindan yeni bir mars daha yapilmistir ve halihazirda mac oncesi seremonilerde calinmakla birlikte televizyonda yayimlanan canli maclar oncesinde devre arasinda ve sonrasinda introsuyla ekrana gelmektedir UEFA turnuvanin kimligi ile marsin uyum tasimasi ve marsin kaliciligi icin gecen sezon MassiveMusic ile 2023 24 sezonunun sonuna kadar yeni bir sozlesme daha imzaladi Ayni zamanda Konferans Ligi icin de 2024 e kadar bu mars kullanilmaya devam edecektir StatuHer ulkeden katilacak takim sayisi UEFA ulkeler siralamasi na gore belirlenir 2015 16 sezonundan itibaren Avrupa Ligine ayni ulkeden en fazla uc takim katilabilecektir fair play haric Fransa ve Ingiltere Lig Kupasini kazanan birer takim UEFA Avrupa Ligi ne katilmaktadir UEFA ulkeler siralamasinda gorulen tabloya gore kulupler ulusal kupa ve liglerinde aldiklari derecelere karsilik gelen eleme veya grup asamasindan turnuvaya dahil olurlar 1990 larin ortasindan itibaren yaz doneminde oynanan UEFA Intertoto Kupasi ndan gelen takimlar da UEFA Kupasi na 2 on elemeden katilmaya hak kazanmakta idi UEFA Kupasi na gecis yapan takim sayisi 2005 yilinda alinan kararla 3 ten 11 e cikarilmisti UEFA Intertoto Kupasi dort Avrupa kupasi birden olunca degerini kaybetmis ve 2008 09 sezonunda UEFA karari ile kaldirilmistir UEFA Sampiyonlar Ligi ucuncu on elemeye katilip elenen 15 takim UEFA Sampiyonlar Ligi play off elemelerine katilip elenen 10 takim ve UEFA Sampiyonlar Ligi gruplarindaki maclarin tamamlanmasi sonucunda olusacak puan durumunda 3 sirayi alan 8 takim olmak uzere toplam 33 takim UEFA Avrupa Ligi ne gecis yapar Tum bunlara ek olarak her sezon UEFA Fair Play puani en yuksek olan uc ulke federasyonu UEFA Avrupa Ligi ne fazladan birer takim daha gonderir Takimlarin DagilimiBu tura katilan takimlar Onceki turdan gelen takimlar Sampiyonlar Ligi nden gelen takimlarOn Hazirlik Turu 16 Takim 50 55 siradaki ulkelerin kupa sampiyonu 6 takim 49 55 siradaki ulkelerin ikincisi 7 takim 48 50 siradaki ulkelerin ucuncusu 3 takimBirinci On Eleme Turu 94 Takim 25 49 siradaki ulkelerin kupa sampiyonu 25 takim 18 48 siradaki ulkelerin ikincisi 30 takim Lihtenstayn haric 16 47 siradaki ulkelerin ucuncusu 31 takim Lihtenstayn haric On hazirlik turundan gelen 8 takimIkinci On Eleme Turu 94 Takim Sampiyonlar 20 Takim Sampiyonlar Ligi ilk on eleme turunu kaybeden 17 takim Sampiyonlar Ligi on hazirlik turunu kaybeden 3 takimSampiyon Olmayanlar 74 Takim 18 24 siradaki ulkelerin kupa sampiyonu 7 takim 16 17 siradaki ulkelerin ikincisi 2 takim 13 15 siradaki ulkelerin ucuncusu 3 takim 7 15 siradaki ulkelerin dorduncusu 9 takim 5 6 siradaki ulkelerin besincisi 2 takim 1 4 siradaki ulkelerin altincisi 4 takim Birinci on eleme turundan gelen 47 takimUcuncu On Eleme Turu 72 Takim Sampiyonlar 20 Takim Sampiyonlar icin ikinci on eleme turundan gelen 10 takim Sampiyonlar Ligi ikinci on eleme turunu kaybeden 10 takimSampiyon Olmayanlar 52 Takim 13 17 siradaki ulkelerin kupa sampiyonu 5 takim 7 12 siradaki ulkelerin ucuncusu 6 takim 6 siradaki ulkenin dorduncusu 1 takim Sampiyon olmayanlar icin ikinci on eleme turundan gelen 37 takim Sampiyon olmayanlar icin Sampiyonlar Ligi ikinci on eleme turunu kaybeden 3 takimPlay Off Turu 42 Takim Sampiyonlar 16 Takim Sampiyonlar icin ucuncu on eleme turunu kazanan 10 takim Sampiyonlar Ligi ucuncu on eleme turunu kaybeden 6 takimSampiyon Olmayanlar 26 Takim Sampiyon olmayanlar icin ucuncu on eleme turundan gelen 26 takimGrup asamasi 48 takim 1 12 siradaki ulkelerin kupa sampiyonu 12 takim 5 siradaki ulkenin dorduncusu 1 takim 1 4 siradaki ulkelerin besincisi 4 takim Play off turundan gelen 21 takim Sampiyonlar Ligi play off turunu kaybeden 6 takim Sampiyon olmayanlar icin Sampiyonlar Ligi ucuncu on eleme turunu kaybeden 4 takimEleme asamasi 32 takim Grup asamasi birincisi 12 takim Grup asamasi ikincisi 12 takim Sampiyonlar Ligi grup asamasinda ucuncu olan 8 takimTurlar ve Eleme Turleri UEFA Avrupa Ligi turlariOn Hazirlik Turu 14 takim Iki ayakli eleme Birinci On Eleme Turu 94 takim Iki ayakli eleme Ikinci On Eleme Turu 94 takim Iki ayakli eleme Ucuncu On Eleme Turu 72 takim Iki ayakli eleme Play Off Turu 42 takim Iki ayakli eleme Grup Asamasi 48 takim Iki ayakli lig usulu tur atlama Son 32 Turu 32 takim Iki ayakli eleme Son 16 Turu 16 takim Iki ayakli eleme Ceyrek Final 8 takim Iki ayakli eleme Yari Final 4 takim Iki ayakli eleme Final 2 takim Tek macli eleme Cizgi hakemleri 2009 10 sezonunda UEFA UEFA Avrupa Ligi ndeki tum maclara aut cizgisinde duran ikiser adet cizgi hakemi atayarak ozellikle ceza sahasi ici pozisyonlarda hakem hatalarini en aza indirmeyi hedeflemistir Pilot uygulama olarak bu turnuvada denenen yeni cizgi hakemleri sistemi basarili olmus ve kalici hale getirilerek yayginlastirilmistir Uygulama 2016 17 sezonu sonunda kaldirilmistir Para oduluUEFA Sampiyonlar Ligi ne benzer sekilde kuluplerin aldigi para odulu katilim ve sonuclara gore sabit odemelere ve TV pazarinin degerine bagli olarak degisken tutarlara bolunur 2021 22 sezonu icin Avrupa Ligi ne grup asamasi katilimi icin 3 630 000 taban ucret verildi Grupta her galibiyet 630 000 her beraberlik 210 000 kazanir Her grup birincisi 1 100 000 ve ikinci olan her biri 550 000 kazanir Eleme asamasina ulasmak ek ikramiyeleri tetikler Son 32 icin 500 000 son 16 icin 1 200 000 ceyrek finaller icin 1 800 000 yari finaller icin 2 800 000 ikinciler 4 600 000 sampiyonlar 8 600 000 alacak Birinci on eleme turu 200 000 Ikinci on eleme turu 300 000 Ucuncu on eleme turu 400 000 Play off 500 000 Gruplar 3 630 000 Grup asamasinda galibiyet basina 630 000 Grup asamasinda beraberlik basina 210 000 Grup asamasindan 1 cikan 1 100 000 Grup asamasindan 2 cikan 550 000 Ceyrek final 1 800 000 Yari final 2 800 000 Final 4 600 000 Sampiyonluk 8 600 000 SponsorlukJust Eat Takeaway Hankook Tire Heineken Alkol reklaminin yapilmasi yasak olan Turkiye Rusya Kazakistan Norvec Fransa ve Isvicre gibi ulkelerde yayinlanmiyor Onun yerine Enjoy Responsibly slogani kullaniliyor Norvec ve Kazakistan da ise tamamen alkol reklamlari yapilmayarak yesil fonun uzerine UEFA Respect slogani kullaniliyor Enterprise Rent A Car Engelbert Strauss Entain Foundation Limited UEFA Respect Socios com Sadece ABD de reklami yapilir Sanal panolar araciligiyla Molten ve UEFA nin sozlesme uzatmama karari sonucunda Dechatlon un ana markasi Kipsta 2024 25 sezonu itibari ile 3 yil boyunca Avrupa ve Konferans turnuvalarinin sponsorlugu ve top tedarikciligini ustlenme hakkin kazanmistir EA Sports ikincil bir sponsordur ve FIFA 19 video oyunundan itibaren sponsorlugunu ustlenir Takimlar eger alkol ve bahis sitelerine reklam yasagi uygulanan bir ulkeye maca gidiyorlarsa bu urunlerin sponsorluk emareleri kullanilmaz Ornegin Fransa Isvicre ve Turkiye gibi alkol reklami yasagi uygulanan ulkelerde takimlarin formalarinda alkollu urun firmasinin reklamlari bulunamaz UEFA yasaklar konusunda oldukca titiz davranmaktadir ve takimlar bu yaptirimlara kesinlikle uymak zorundadir Ayrica bazi sponsorlarin Avrupa da ya kendi yan kuruluslarini ya da hizmet veren ulkelere gore degisen isimler ile pazarlamalar yapar ve reklam panolarinda yer alirlar Yayin haklari2023 24 sezonundaki West Ham Leverkusen ceyrek final maci oncesi seremoni Avrupa Ligi yalnizca Avrupa kitasindakilere degil tum dunyadaki futbolseverlere hitap etmektedir Bu nedenle de turnuva bircok ulkede canli olarak yayinlanmaktadir 2018 2019 sezonundan itibaren UEFA nin aldigi Turkiye yayinlari icin yeni yayin haklari kararlari dogrultusunda yaklasik 9 yildir yayinlanan sezon boyu sifresiz mac yayini gelenegi final karsilasmasi haric tum eleme asamalari beIN Sports tan sifreli yayinlanmasi ile bozulmustur Ertesi sezon itibari ile RTUK ile UEFA arasindaki gorusmeler sonucunda yari finaller de final karsilasmasi dahil sifresiz yayinlanmaya baslamistir Grup Elemeleri Son 16 Play Off Son 16 Turu ve Ceyrek Final asamalari sifreli olarak Digital Yayin Platformu Exxen den yayinlanirken Yari Final ve Final mucadeleleri RTUK kurallari geregince TV8 ve TV8 5 ta sifresiz yayinlanmaktadir Yayin haklari suresi bitince tum haklar UEFA tarafindan geri alinir Istatistikler ve rekorlarUEFA Kupasi 1971 yilinda adinin degismesinden sonra butun Avrupa takimlarinin katilmasindan dolayi degisime ugramis ve 1971 yilinda oynanan ilk macta Fenerbahce Ferencvaros ile karsilasmada ilk golu atan futbolcu olarak Yasar Mumcuoglu olmustur Tottenham bu karara itiraz etmis ilk golu attiklarini savunmustur Fakat Turkiye ve Ingiltere arasinda 2 saat fark oldugu icin ilk gol Fenerbahce li futbolcu Yasar Mumcuoglu olarak tarihe gecmistir UEFA Kupasi finalleri 1997 yilina kadar rovans usulu ile oynanmistir Ilk final maclariysa 3 Mayis 1972 de Wolverhampton da ve 17 Mayis 1972 tarihinde Londra da oynanmistir Ilk finalin ilk maci 2 1 Tottenham Hotspur lehine sonuclanmis ikinci mactaki 1 1 lik beraberlik Wolverhampton Wanderers a yetmemis ve Tottenham Hotspur kupanin ilk sampiyonu olmustur Onceden belirlenmis bir stadda yapilan tek maclik ilk finalse 1998 yilinda oynanmistir Bu tarihten itibaren kupaya finalde ev sahipligi yapacak olan stadlar uc yildizli stadlar arasindan ozel olarak secilmeye baslanmistir Simdiye kadar yalnizca iki takim bu kuraldan sonra kendi sahasinda final oynamistir Bu takimlar Feijenoord Stadyumu ndaki 2002 UEFA Kupasi finalinde kazanan takim olan Feyenoord ve Jose Alvalade Stadyumu ndaki 2005 UEFA Kupasi finalinde maglup olan Sporting Lizbon dur UEFA Kupasi nin son sampiyonu Avrupa Ligi adini almadan onceki son sezon ise Sukru Saracoglu Stadyumu ndaki 2009 UEFA Kupasi finalinde Werder Bremen i yenen Shakhtar Donetsk olmustur Avrupa Ligi ni ilk kazanan takim ise Fulham i uzatmalar sonucunda 2 1 maglup eden Atletico Madrid olmustur En cok gol atanlar Sira Ulkesi Oyuncu Gol Mac Gol Mac Yillar Takimlar1 Henrik Larsson 40 56 0 71 1994 Feyenoord Celtic Helsingborg2 Klaas Jan Huntelaar 34 42 0 81 2004 SC Heerenveen Ajax Schalke 043 Radamel Falcao 31 33 0 94 2009 Porto Atletico Madrid Galatasaray4 Dieter Muller 29 36 0 81 1973 Koln Stuttgart Bordeaux5 Shota Arveladze 27 44 0 61 1993 Dinamo Tbilisi Trabzonspor Ajax Rangers AZ6 Alessandro Altobelli 25 58 0 43 1977 Internazionale Juventus7 Mladen Petric 24 63 0 38 2004 Basel Hamburg8 Claudio Pizarro 24 33 0 73 1999 Werder Bremen9 Jupp Heynckes 23 21 1 1 1967 Hannover 96 Borussia Monchengladbach10 22 34 0 65 1971 Tottenham Hotspur ServetteDennis Bergkamp 22 41 0 54 1986 Ajax Internazionale Arsenal Kalin yazilan oyuncular ise hala futbol oynamaktadir Ayrica bakinizUEFA Avrupa Ligi sampiyonlugu kazanan teknik direktorler listesi UEFA Avrupa Ligi finalleri listesiKaynakca UEFA Europa League Format uefa com 17 Temmuz 2010 5 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2010 Sampiyonlar Ligi grup mucadelelerinde grubu 3 sirada tamamlayan takim Avrupa Ligi ne ikinci turdan itibaren katilma hakkini elde eder a b UEFA Cup gets new name in revamp BBC Sport 26 Eylul 2008 9 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2010 a b UEFA Cup to become UEFA Europa League uefa com 5 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2010 New format provides fresh impetus UEFA com UEFA 21 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2010 UEFA Cup All time finals RSSSF 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2010 UEFA Cup History UEFA com 27 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2010 21 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2016 Regulations of the UEFA Europa League 2009 10 page 7 III Trophies and medals Article 5 Trophy PDF UEFA 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Ekim 2010 UEFA Europa League History UEFA 27 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Paris Operasi 2009 UEFA Avrupa Ligi Marsi mp3 00 31 Paris UEFA 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2010 UEFA Europa League anthem makes debut uefa com Avrupa Futbol Federasyonlari Birligi 2 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2010 Yohann ZVEIG on MySpace Music MySpace Erisim tarihi 1 Ekim 2010 Added bonus for UEFA Europa League winners UEFA com 24 Mayis 2013 6 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2014 Ingilizce Fotomac 29 Agustos 2009 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Kasim 2015 Aksiyon 14 Eylul 2009 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2015 Dis baglantilarCommons logo Wikimedia Commons ta su coklu ortam kategorileri bulunmaktadir UEFA Kupasi UEFA Avrupa Ligi Resmi site RSSSF com da Avrupa kupalari arsivi 14 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde