Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ugra Savaşı, 1480'de Altın Orda Hanı Ahmet Hanının birlikleri ile Moskova Büyük Dükü III. İvan ve Moskova'ya destek amacıyla gelen Vologda Prensi Andrei Vasilievich Menşoy birlikleri arasında yaşanan ve Rusya'daki , özellikle de daha öncesinde birleşik bir Rus devletinin oluşum sürecinin devam ettiği kuzeydoğu kesiminde sona ermesiyle sonuçlanan savaştır.
| Ugra Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ugra Savaşı için yapılmış minnyatür | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Moskova Knezliği |  Altın Orda | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| III. İvan Andrei Vasilyevich Menşoy | Ahmet Han | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Küçük | Küçük | ||||||
Arka planı
1472'de Altın Orda Hanı Ahmet Han büyük bir orduyla Moskova Büyük Dükalığı sınırlarına dayandı. Tarusa şehri yakınlarında, Ahmet Han, Oka Nehrini geçme girişimlerini geri püskürten büyük bir Rus ordusuyla karşılaştı. Sonra Altın Orda ordusu Aleksin şehrini yaktı ve bütün nüfusu katletti, ancak Ahmet Han seferden başarısızlıkla ayrıldı.
Geleneksel hikâyeye göre, 1476'da Moskova Büyük Dükü III. İvan, Altın Orda'ya haraç ödemeyi bıraktı ve 1480'de Rusya'nın Altın Orda'ya olan bağımlılığı reddetti. Buna rağmen, Amerikalı tarihçi Charles Halperin'e göre, yıllıklarda haracın durdurulduğu tarihi kesin olarak belirleyen kanıt eksikliği, haracın 1476'da durdurulduğunu kanıtlamamıza izin vermiyor; Haraç ödemelerinin sona erdirilmesi hakkında bilgi içeren Ahmet Han'ın Moskova Büyük Dükü III. İvan'a yolladığı uyarı mektubunun tarihlenmesi ve gerçekliği, akademik ortamda tartışma konusu olmaya devam ediyor. Vologda-Perm vakayinamesine göre, 1480'de Ahmet Han, müzakereler sırasında, III. İvan'ı dokuzuncu yıl için haraç ödemediği için kınadı. Özellikle bu belgeye dayanarak, A. A. Gorsky, haraç ödemesinin 1472'de arifesinde durdurulduğu sonucuna varmıştır.
Kırım Hanlığı ile savaşmakla meşgul olan Ahmet Han, sadece 1480'de Rus devletine karşı aktif operasyonlara başladı. Polonya-Litvanya kralı IV. Casimir ile askeri yardım konusunda müzakere etmeyi başladı. Bu arada, 1480'in başlarında Pskov toprakları Livonya tarafından saldırıya uğradı. Livonyalı tarihçi, Üstad Bernhard von der Borg'un şunları bildirdiğini bildirdi:
“... Ruslara karşı öyle bir halk kuvveti topladı ki, kendisinden önce ve sonra hiçbir efendi toplayamadı... yabancı ve yerli askerler ve köylüler; bu insanlarla Rusya'ya saldırdı ve Pskov'un banliyölerini yaktı.
Livonya saldırısının yanında Ocak 1480'de III. İvan'ın kardeşleri Boris Volotsky ve Andrei Bolshoy, özel haklarının ihlal edildiğini iddia ederek III. İvan'a isyan ettiler.
Savaş
8 Ekim 1480'de Ahmet Han, Moskova'ya giderken, Kolomna, Serpuhov ve 'ta İvan'ın ağır tahkim edilmiş birlikleriyle savaşmaktan kaçınmak için Oka Nehri'ni bypass etmeye karar verdi. Bunun için Ahmet Han'ın birlikleri müttefiki Litvanya Büyük Dükalığı'nın topraklarından Litvanya rehberler eşliğinde Mtsensk, Odoev ve Lubutsk üzerinden 'e geçti. Bu aynı zamanda Moğol ordusunun Litvanya kralı IV. Kazimierz ordusuyla birleşmesini sağlayacaktı. Ancak Ahmet Han kendisini Rus alaylarının Oka Nehri'nde beklediğini düşündüğü için IV. Kazimierz'in birliklerini beklemeden Ugra Nehri üzerinden işgal etmeye karar verdi. Ancak bu tür niyetler hakkında istihbarat alan III. İvan, oğlu İvan ve kardeşi Küçük Andrei'yi Kaluga'ya ve Ugra kıyılarına gönderdi. Bununla birlikte, Mihail Khodarkovsky'ye göre Ahmet Han'ın sürpriz etkisini kullanmak ve Moskova Prensliği'ni yok etmek gibi bir niyeti yoktu, bunun yerine üstün sayıda birliklerle gözdağı verme ve Moskova'yı boyun eğmeye zorlama gibi geleneksel taktiklere güveniyordu.
Tüm nehrin kollarının Moskova birlikleri tarafından tahkim edildiği anlamasına rağmen Ahmet Han, Ugra Nehri'ni geçmeye karar verdi. Dört gün boyunca Moğol birlikleri Moskova birliklerinin karşı saldırılarının da etkisiyle geçişi başaramadı. Bu başarısızlığın bir sonucu olarak, Han, Kazimierz birliklerini beklemek istediği 'a çekildi. III. İvan ülkesinde çıkan isyanlar nedeniyle Altın Orda karşısında zamana ihtiyacı vardı ve bu nedenle barış görüşmelerini başlattı. Ahmed Han ise Litvanya Büyük Dükalığı'nın ordusunu bekliyordu. Ancak, Dükalık Rahipler Savaşı ve I. Mengli Giray'In saldırıyla meşguldü ve bu nedenle destek gönderemedi. Sonuç olarak, neredeyse bir ay boyunca her iki taraftan da herhangi bir saldırı gerçekleşmedi.
Kış yaklaşırken, Moğol birlikleri, lojistikteki kıtlıkların yanı sıra kamptaki salgın hastalıklar ve hava arızalarından muzdarip olmaya başladı. 28 Ekim'de III. İvan, birliklerini Ramenskoye'ye çekmeye başladı. Ahmed ise 11 Kasım'a kadar destek beklemeye devam etti. Sonunda, doğudaki diğer göçebelerle olan sorunlar onu geri çekilmeye zorladı.
Nikolai Karamzin bu olay hakkında şöyle yazdı: "Garip bir tablo olmalı: İki ordu kimse tarafından takip edilmemesine rağmen birbirinden kaçıyor."
Sonuçları
Her iki birlik de birbirlerinden korkmalarından ötürü savaşa cesaret edemezken, Rusya'da bu olay, Rus topraklarını yıkımdan kurtaran Tanrı'nın Annesinin mucizevi şefaatine bağladılar. Görünüşe göre, bu yüzden Ugra nehri “Bakire Kuşağı” olarak anılmaya başlandı. Büyük Dük III. İvan, tüm birlikleriyle Moskova'ya döndü. Moskova'da büyük sevinçlerle karşılandı.
Altın Orda'da ise savaş daha farklı algılandı. 6 Ocak 1481'de Ahmet Han, Tyumen Khan Ibak'ın Nogai Murzas ile birlikte birlikte düzenlediği suikast sonucu öldürüldü. Suikast Altın Orda'da iç çekişmelerin başlamasına neden oldu.
Ugra Savaşı Rus ordusu yeni taktik ve stratejik teknikler kullandı:
- Polonya kralı IV. Kazimierz'in askerî güçlerini çatışmadan uzaklaştıran bir müttefik olan Kırım Hanı I. Mengli Giray ile koordineli eylemler;
- III. İvan, Altın Orda'yı şaşırtarak savunmasız Altın Orda başkentini yok etmek için Volga boyunca Ahmet Han'ın arkasından bir müfreze gönderdi;
- III. İvan'ın ne askeri ne de siyasi gerekliliğin olmadığı askeri bir çatışmadan kaçınma girişimi.
Geleneksel olarak Ugra Savaşı, son verdiğine inanılıyor. Bazı araştırmacılar, Rusya'nın gerçek bağımsızlığı çok daha erken kazandığına inanıyor ve 1472 ve 1480'de Ahmet Han'ın girişimlerini egemenliğini başarısız bir şekilde geri kazanmaya çalışmak olarak yorumluyorlar. 1480'de Rus devleti sadece gerçekte değil, aynı zamanda resmi olarak da egemen oldu. Rusya'da bu, yeni bir tarihsel dönemin başlangıcı olarak algılandı. O zamandan beri, Rus devletinin ekonomik yükselişi başladı. Daha önce Altın Orda'ya ödenen haraç ve onu toplama mekanizması artık ihtiyaçları için kullanılıyordu.
III. İvan'ın diplomatik çabaları Polonya ve Litvanya'nın savaşa girmesini engelledi. Pskov halkı da Livonya Konfederasyonunun büyük taarruzunu durdurarak Rusya'nın bağımsızlığına katkıda bulundular.
Moskova'nın Kazan Hanlığı üzerindeki etkisinin (1487) yayılmasıyla birlikte, Altın Orda'dan siyasi bağımsızlığın kazanılması, Büyük Dükalığın egemenliği altındaki toprakların bir kısmının Moskova yönetimi altında sonraki geçişinde rol oynadı. Bu süreçte Kırım Hanı I. Mengli Giray'ın zayıflayan Altın Orda ordusunu yenerek Altın Orda'ya son vermesi büyük etkendir.
Bir dizi modern Amerikalı araştırmacı, sıradan bir diplomatik olayın ötesine geçen Ugra Savaşı'nın tarihsel önemini ve bunun kavramının yanı sıra Altın Orda boyunduruğunun devrilmesiyle bağlantısını reddediyor ve bunun tarih yazımı efsanesi olarak kabul ediyor. Bu nedenle, Donald Ostrovsky'ye göre, haraç ödemesi yedi kat azaltılmış olmasına rağmen, durmadı ve değişiklikler sadece madeni paraların basımıyla sınırlı kalmıştı. Ostrovsky aynı zamanda dönemin Başpiskoposu Vassian'ın "Ugra'ya Mesaj"ında Rusların kurtuluşunu gündeme getiren hiçbir metin olmadığına savunuyor.
Bu arada, Mayıs 1480'de, yani Ugra'daki olaylardan önce ölen Polonyalı tarihçi Jan Dlugosh, Ivan tarafından “barbar boyunduruğunun” devrilmesinden bahsetti. A. A. Gorsky, 16. yüzyılın ortalarına kadar tarihi kaynaklarda 1480 ile uzun vadeli bağımlılıktan kurtuluş arasında bir bağlantının bulunmadığına da dikkat çekerek, Altın Orda egemenliğine fiilen son veren savaşın aslında 1472 yılındaki olduğunu iddia etti. Aynı görüş daha önce Sovyet tarihçisi A. K. Leontiev tarafından da dile getirildi. Michael Khodarkovsky, yaşananların ölçeğini değerlendirmede aktörlerin kendilerinin de çok daha mütevazı olduğuna dikkat çekiyor: III. İvan, 1481'de Kırım Hanı I. Mengli Giray'a yazdığı mektupta "Ahmet Han bana gitti, ama çok merhametli Tanrı bizi ondan kurtarmak istedi ve öyle yaptı." diyerek çekilme sebebi olarak Altın Orda ordusunda hiçbir giysisinin olmamasına dayandırıyor.
Fikri “Babil Sürgünü” hakkındaki İncil metinlerinden kaynaklanan ve 13. yüzyıldan kalma Rus kaynaklarında şu ya da bu şekilde bulunan “”nun devrilmesi, 1480 olaylarına uygulandı. Ugra Savaşı Altın Orda'nın Moskova prensliğinin topraklarına son büyük işgal teşebbüsü olması nedeniyle son ve belirleyici çatışma statüsünü aldı.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ugra Savasi 1480 de Altin Orda Hani Ahmet Haninin birlikleri ile Moskova Buyuk Duku III Ivan ve Moskova ya destek amaciyla gelen Vologda Prensi Andrei Vasilievich Mensoy birlikleri arasinda yasanan ve Rusya daki ozellikle de daha oncesinde birlesik bir Rus devletinin olusum surecinin devam ettigi kuzeydogu kesiminde sona ermesiyle sonuclanan savastir Ugra SavasiUgra Savasi icin yapilmis minnyaturTarih8 Ekim 11 Kasim 1480BolgeUgra kiyisi Kaluga bolgesi SonucRuslarin stratejik zaferi sonuTaraflarMoskova KnezligiAltin OrdaKomutanlar ve liderlerIII Ivan Andrei Vasilyevich MensoyAhmet HanKayiplarKucukKucukArka plani1472 de Altin Orda Hani Ahmet Han buyuk bir orduyla Moskova Buyuk Dukaligi sinirlarina dayandi Tarusa sehri yakinlarinda Ahmet Han Oka Nehrini gecme girisimlerini geri puskurten buyuk bir Rus ordusuyla karsilasti Sonra Altin Orda ordusu Aleksin sehrini yakti ve butun nufusu katletti ancak Ahmet Han seferden basarisizlikla ayrildi Geleneksel hikayeye gore 1476 da Moskova Buyuk Duku III Ivan Altin Orda ya harac odemeyi birakti ve 1480 de Rusya nin Altin Orda ya olan bagimliligi reddetti Buna ragmen Amerikali tarihci Charles Halperin e gore yilliklarda haracin durduruldugu tarihi kesin olarak belirleyen kanit eksikligi haracin 1476 da durduruldugunu kanitlamamiza izin vermiyor Harac odemelerinin sona erdirilmesi hakkinda bilgi iceren Ahmet Han in Moskova Buyuk Duku III Ivan a yolladigi uyari mektubunun tarihlenmesi ve gercekligi akademik ortamda tartisma konusu olmaya devam ediyor Vologda Perm vakayinamesine gore 1480 de Ahmet Han muzakereler sirasinda III Ivan i dokuzuncu yil icin harac odemedigi icin kinadi Ozellikle bu belgeye dayanarak A A Gorsky harac odemesinin 1472 de arifesinde durduruldugu sonucuna varmistir Kirim Hanligi ile savasmakla mesgul olan Ahmet Han sadece 1480 de Rus devletine karsi aktif operasyonlara basladi Polonya Litvanya krali IV Casimir ile askeri yardim konusunda muzakere etmeyi basladi Bu arada 1480 in baslarinda Pskov topraklari Livonya tarafindan saldiriya ugradi Livonyali tarihci Ustad Bernhard von der Borg un sunlari bildirdigini bildirdi Ruslara karsi oyle bir halk kuvveti topladi ki kendisinden once ve sonra hicbir efendi toplayamadi yabanci ve yerli askerler ve koyluler bu insanlarla Rusya ya saldirdi ve Pskov un banliyolerini yakti Livonya saldirisinin yaninda Ocak 1480 de III Ivan in kardesleri Boris Volotsky ve Andrei Bolshoy ozel haklarinin ihlal edildigini iddia ederek III Ivan a isyan ettiler Savas8 Ekim 1480 de Ahmet Han Moskova ya giderken Kolomna Serpuhov ve ta Ivan in agir tahkim edilmis birlikleriyle savasmaktan kacinmak icin Oka Nehri ni bypass etmeye karar verdi Bunun icin Ahmet Han in birlikleri muttefiki Litvanya Buyuk Dukaligi nin topraklarindan Litvanya rehberler esliginde Mtsensk Odoev ve Lubutsk uzerinden e gecti Bu ayni zamanda Mogol ordusunun Litvanya krali IV Kazimierz ordusuyla birlesmesini saglayacakti Ancak Ahmet Han kendisini Rus alaylarinin Oka Nehri nde bekledigini dusundugu icin IV Kazimierz in birliklerini beklemeden Ugra Nehri uzerinden isgal etmeye karar verdi Ancak bu tur niyetler hakkinda istihbarat alan III Ivan oglu Ivan ve kardesi Kucuk Andrei yi Kaluga ya ve Ugra kiyilarina gonderdi Bununla birlikte Mihail Khodarkovsky ye gore Ahmet Han in surpriz etkisini kullanmak ve Moskova Prensligi ni yok etmek gibi bir niyeti yoktu bunun yerine ustun sayida birliklerle gozdagi verme ve Moskova yi boyun egmeye zorlama gibi geleneksel taktiklere guveniyordu Tum nehrin kollarinin Moskova birlikleri tarafindan tahkim edildigi anlamasina ragmen Ahmet Han Ugra Nehri ni gecmeye karar verdi Dort gun boyunca Mogol birlikleri Moskova birliklerinin karsi saldirilarinin da etkisiyle gecisi basaramadi Bu basarisizligin bir sonucu olarak Han Kazimierz birliklerini beklemek istedigi a cekildi III Ivan ulkesinde cikan isyanlar nedeniyle Altin Orda karsisinda zamana ihtiyaci vardi ve bu nedenle baris gorusmelerini baslatti Ahmed Han ise Litvanya Buyuk Dukaligi nin ordusunu bekliyordu Ancak Dukalik Rahipler Savasi ve I Mengli Giray In saldiriyla mesguldu ve bu nedenle destek gonderemedi Sonuc olarak neredeyse bir ay boyunca her iki taraftan da herhangi bir saldiri gerceklesmedi Kis yaklasirken Mogol birlikleri lojistikteki kitliklarin yani sira kamptaki salgin hastaliklar ve hava arizalarindan muzdarip olmaya basladi 28 Ekim de III Ivan birliklerini Ramenskoye ye cekmeye basladi Ahmed ise 11 Kasim a kadar destek beklemeye devam etti Sonunda dogudaki diger gocebelerle olan sorunlar onu geri cekilmeye zorladi Nikolai Karamzin bu olay hakkinda soyle yazdi Garip bir tablo olmali Iki ordu kimse tarafindan takip edilmemesine ragmen birbirinden kaciyor SonuclariHer iki birlik de birbirlerinden korkmalarindan oturu savasa cesaret edemezken Rusya da bu olay Rus topraklarini yikimdan kurtaran Tanri nin Annesinin mucizevi sefaatine bagladilar Gorunuse gore bu yuzden Ugra nehri Bakire Kusagi olarak anilmaya baslandi Buyuk Duk III Ivan tum birlikleriyle Moskova ya dondu Moskova da buyuk sevinclerle karsilandi Altin Orda da ise savas daha farkli algilandi 6 Ocak 1481 de Ahmet Han Tyumen Khan Ibak in Nogai Murzas ile birlikte birlikte duzenledigi suikast sonucu olduruldu Suikast Altin Orda da ic cekismelerin baslamasina neden oldu Ugra Savasi Rus ordusu yeni taktik ve stratejik teknikler kullandi Polonya krali IV Kazimierz in askeri guclerini catismadan uzaklastiran bir muttefik olan Kirim Hani I Mengli Giray ile koordineli eylemler III Ivan Altin Orda yi sasirtarak savunmasiz Altin Orda baskentini yok etmek icin Volga boyunca Ahmet Han in arkasindan bir mufreze gonderdi III Ivan in ne askeri ne de siyasi gerekliligin olmadigi askeri bir catismadan kacinma girisimi Geleneksel olarak Ugra Savasi son verdigine inaniliyor Bazi arastirmacilar Rusya nin gercek bagimsizligi cok daha erken kazandigina inaniyor ve 1472 ve 1480 de Ahmet Han in girisimlerini egemenligini basarisiz bir sekilde geri kazanmaya calismak olarak yorumluyorlar 1480 de Rus devleti sadece gercekte degil ayni zamanda resmi olarak da egemen oldu Rusya da bu yeni bir tarihsel donemin baslangici olarak algilandi O zamandan beri Rus devletinin ekonomik yukselisi basladi Daha once Altin Orda ya odenen harac ve onu toplama mekanizmasi artik ihtiyaclari icin kullaniliyordu III Ivan in diplomatik cabalari Polonya ve Litvanya nin savasa girmesini engelledi Pskov halki da Livonya Konfederasyonunun buyuk taarruzunu durdurarak Rusya nin bagimsizligina katkida bulundular Moskova nin Kazan Hanligi uzerindeki etkisinin 1487 yayilmasiyla birlikte Altin Orda dan siyasi bagimsizligin kazanilmasi Buyuk Dukaligin egemenligi altindaki topraklarin bir kisminin Moskova yonetimi altinda sonraki gecisinde rol oynadi Bu surecte Kirim Hani I Mengli Giray in zayiflayan Altin Orda ordusunu yenerek Altin Orda ya son vermesi buyuk etkendir Bir dizi modern Amerikali arastirmaci siradan bir diplomatik olayin otesine gecen Ugra Savasi nin tarihsel onemini ve bunun kavraminin yani sira Altin Orda boyundurugunun devrilmesiyle baglantisini reddediyor ve bunun tarih yazimi efsanesi olarak kabul ediyor Bu nedenle Donald Ostrovsky ye gore harac odemesi yedi kat azaltilmis olmasina ragmen durmadi ve degisiklikler sadece madeni paralarin basimiyla sinirli kalmisti Ostrovsky ayni zamanda donemin Baspiskoposu Vassian in Ugra ya Mesaj inda Ruslarin kurtulusunu gundeme getiren hicbir metin olmadigina savunuyor Bu arada Mayis 1480 de yani Ugra daki olaylardan once olen Polonyali tarihci Jan Dlugosh Ivan tarafindan barbar boyundurugunun devrilmesinden bahsetti A A Gorsky 16 yuzyilin ortalarina kadar tarihi kaynaklarda 1480 ile uzun vadeli bagimliliktan kurtulus arasinda bir baglantinin bulunmadigina da dikkat cekerek Altin Orda egemenligine fiilen son veren savasin aslinda 1472 yilindaki oldugunu iddia etti Ayni gorus daha once Sovyet tarihcisi A K Leontiev tarafindan da dile getirildi Michael Khodarkovsky yasananlarin olcegini degerlendirmede aktorlerin kendilerinin de cok daha mutevazi olduguna dikkat cekiyor III Ivan 1481 de Kirim Hani I Mengli Giray a yazdigi mektupta Ahmet Han bana gitti ama cok merhametli Tanri bizi ondan kurtarmak istedi ve oyle yapti diyerek cekilme sebebi olarak Altin Orda ordusunda hicbir giysisinin olmamasina dayandiriyor Fikri Babil Surgunu hakkindaki Incil metinlerinden kaynaklanan ve 13 yuzyildan kalma Rus kaynaklarinda su ya da bu sekilde bulunan nun devrilmesi 1480 olaylarina uygulandi Ugra Savasi Altin Orda nin Moskova prensliginin topraklarina son buyuk isgal tesebbusu olmasi nedeniyle son ve belirleyici catisma statusunu aldi Kaynakca Arsivlenmis kopya 5 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 15 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 3 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya PDF 23 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya PDF 16 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 27 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 a b Arsivlenmis kopya PDF 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 6 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 25 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 6 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 17 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022