Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uluabat Gölü, eski ismi Apolyont Gölü,Bursa ilinde büyük bir tatlı su gölüdür.
| Uluabat Gölü | |
|---|---|
 | |
 | |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Şehir(ler) | Bursa |
| İlçe(ler) | Karacabey, Nilüfer, Mustafakemalpaşa |
| Koordinatlar | 40°10′21″K 28°35′27″D / 40.17250°K 28.59083°D |
| Ada(lar) | Halilbey Adası, Heybeli Adası dahil 11 |
| Yerleşim(ler) (sahil) | Eskikaraağaç |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | Kocasu Çayı, Mustafakemalpaşa Çayı |
| Akarsu (giden) | Kapalı havza |
| Göl türü | Tektonik göl |
| Uzunluk | 24 km (15 mi) |
| Genişlik | 12 km (7,5 mi) |
| Yüzölçümü | 136 km2 (53 sq mi) |
| En derin noktası | 10 m (33 ft) |
| Özellikler | Tatlı su |
| Wikimedia Commons | |
  Uluabat Gölü (Türkiye) | |
| Belirleme | 15 Nisan 1998 |
| Referans no. | 944 |
Gerek plankton ve dip canlıları, gerekse sucul bitkileri, balık ve kuş populasyonları açısından Türkiye'nin en zengin göllerinden birisidir. Nisan 1998’de T.C. Çevre Bakanlığı tarafından Ramsar Alanı olarak kabul edilmiştir. 4. Uluslararası Expo 2000 Konferansı'nda uluslararası Yaşayan Göller Ağı'na dâhil edilmiştir.
Mustafakemalpaşa ve Kocasu çayları Gölü besleyen ana kaynaktır. Göl yüzeyine rastgele yayılan ve fırtınalı havada dalgakıran görevi gören 11 adet ada bulunur. Gölün kuzey kıyısında bulunan iki yarımadadan birinde Eskikarağaç, diğerinde Gölyazı mahalleleri bulunur.
Konumu ve adaları
Marmara Denizi'nin 15 km güneyinde ve Bursa ilinin 30 km batısında, Mustafakemalpaşa ilçesinin doğusu ve Bursa Karacabey kara yolunun güneyinde 40° 12' kuzey, 28° 40' doğu koordinatları arasında yer alır. Rakım 7 metredir.
Kuzeyinde Eskikaraağaç, Gölyazı ve Kirmiktir, batısında Mustafakemalpaşa, doğusunda Akçalar, güneyinde Akçapınar, Fadıllı ve Furla yer alır. Gölün kuzey kıyıları oldukça girintili çıkıntılı bir yapıya sahiptir. Bu kısımda bulunan iki yarımada da Eskikaraağaç ve Gölyazı (Apolyont) köyleri bulunmaktadır.
Göl içinde alanları farklı büyüklüklerde 11 ada bulunur. En küçüğü 0,25 ha (Heybeli Adası), en büyüğü 190 ha (Halilbey Adası) büyüklüğündeki adalar sırasıyla Terzioğlu (Süleyman Efendi) Adası, Manastır (Nail Bey Adası, Mutlu Ada) Adası, Arif Molla (Molla Efendi Adası), Şeytan Adası, Büyük ve Küçük Kerevit Adaları, Bulut Adası, Kız Adası ve Heybeli Adası olarak adlandırılır. Uluabat Gölü üzerindeki bu adalar Jura kalkerinden oluşmuştur. Fırtınalı havalarda bu adalar birer dalgakıran görevi yapmaktadır.
Oluşumu
Uluabat, kontrolünde açılan bir ova içinde alüvyal set gölü olarak gelişmiştir.
Göl; kuzeyinde Neojen devri dolgularından oluşmuş alçak tepeler, güneyde ise Jura Devri alçak dağları ile sınırlanmıştır. Uluabat Gölü'nün jeolojik evrimi hakkında değişik yorumlar mevcuttur. Pfannestiel, Marmara Denizi'nin güney ve güneybatı kıyısında yer alan Manyas, Apolyont (Uluabat) ve Sapanca göllerinin eski Sarmastik denizinin kalıntıları olduğunu jeolojik ve paleontolojik bulgulara dayanarak ileri sürmektedir. Artüz ve Korkmaz (1981), çalışmalarında Uluabat Gölü'nün jeolojik evrimi bugünkü Saroz körfezi, Orta Marmara, Karacabey ve Bursa ovasından Adapazarı’na kadar uzanan bölgede kuvvetli çökme tektoniği (Graben) olayları sonucunda Sapanca, İznik, Apolyont ve Manyas çöküntü çukurları oluşmuştur. Mindel öncesi tatlı ve hafif acı su dönemidir ve eski öksin havzası oluşumu mevcuttur. Riss öncesi dönemde ise Trakya yükselmiştir. Pfannenstiel, Deveciyan ve Kosswig, Marmara Denizi'nin tatlı sudan tuzlu su dönemine geçiş sürecinde, tatlı ve hafif acı sulara ve buna uygun fauna elemanlarına sahip Sarmatik denizin birçok elemanlarının akarsuların beslediği sığınak bölgelere göçtüğünü belirtmekte ve gölün Sarmatik relikleri olan balık türlerinin bu duruma kanıt olduğunu ifade etmektedirler. Dalkıran (2001) ve Demirhindi (1972) de aynı oluşumu desteklemekte, kanıt olarak da Uluabat ve Manyas göllerinin faunasına adapte olmuş birkaç deniz balığının ve acı su formunun bulunmasını göstermektedir A. Philipson ve E. Lahn, Neojen'de Bursa-Gönen depresyonu çöküntü alanında büyük tatlı su gölünün oluştuğunu; Neojen sonu veya Kuaterner'de meydana gelen hareketler sonucu, bu göl alanında 4 adet küçük küvetin oluştuğunu, diğer iki küvetin (Bursa ve Gönen) alüvyonlarla dolduğunu ve geriye Uluabat ve Kuş göllerinin kaldığını belirtmiştir. (Karacaoğlu 2001)
Uluabat Gölü çevresinde gözlenen en yaşlı birim Paleozoik metamorfik seridir.
Tabanda gnaysla başlayan yapı daha sonra mermer mercekleri içeren şistlerle devam eder.
Fiziksel özellikleri
Derinliği
Gölün ortalama derinliği 2,5 metredir. Büyük bir bölümü oldukça sığ olup bu kesimlerdeki derinlik 1-2 metre arasında değişmektedir. En derin yeri Halilbey Adası'ndaki 10 metreyi bulan çukurluktur.
Uzunluğu ve genişliği
Doğu-batı yönünde uzunluğu 23–24 km, genişliği ise 12 km kadardır.
Yüzölçümü
Ulubat Gölü 136 km² yüzölçümlü bir göldür. Yayvan çanaklı gölde yağışlardan sonra kabarma ve çukur yerlere taşkınlar olur, bu sıralarda gölün yüzölçümü 160 km²yi geçer.
Gölde bazı adacıklar ve kayalıklar bulunur. Kalker yapılı bu adacıkların en önemlileri Halilbey Adası, Heybeli Ada ve Kız Adası’dır.
Günden güne çevreden ortaya doğru sığlaşmakta olan göl kirli beyaz bir renge sahiptir. Dibi çamurlu bir yapıya sahiptir, rüzgârlı havalarda bulanıklaşır.
İklim özellikleri
Uluabat Gölü ve çevresinde Marmara iklimi egemendir. Genellikle her mevsimde yağış olmakla beraber yaz ayları sıcak ve az yağışlı, kış ayları soğuk ve yağışlı, bahar ayları ise ılık ve yağışlıdır.
Bursa Meteoroloji İstasyonu'nun 1929-1986 yılları arasında 57 yıllık sıcaklık ortalaması verilerine göre Uluabat Gölü ve çevresi yıllık ortalama sıcaklığı 14 °C'dir. 1929-1978 yılları arası 49 yıllık verilere göre ise en yüksek sıcaklık 42,6 °C ile ağustos ayına, en düşük sıcaklık -25,7 °C ile şubat ayına aittir.
Bölgede yıllık yağış ortalaması 650 mm olup 33 yıllık ölçümlerin sonucunda en az yağışın 10,6 mm ile ağustos ayında en çok yağışın ise 104,9 mm ile aralık ayında gerçekleştiği belirlenmiştir.
Uluabat Gölü havzasında hâkim tek bir iklim olmamakla beraber yağışların kış ve bahar aylarına isabet etmesi tüm havzanın ortak karakteridir. Aşağı havzada yağmur hâkim yağış olurken üst kısımlarda yağış, soğuk mevsimlerde kara dönmektedir. Havzanın tümünde etkin olan bir rüzgârın etkisinden bahsetmek pek mümkün olmamakla birlikte aşağı havzanın en etkin rüzgârı lodos, en sürekli rüzgârı da kuzey rüzgârı olmaktadır.
Göl sistemine yönelik tehditler
Uluslararası önemine rağmen göl ekosistemi aşırı avlanma, kıyı gelişimlerinde meydana gelen arazi ıslahları ve tarımsal endüstriyel ve evsel atık deşarjlarının neden olduğu ötrafikasyon tehlikesi altındadır. Bu tehditlerden bazıları:
- Endüstriyel ve evsel atık deşarjları ve tarım kaynaklı kimyasallar
- Kıyı gelişimlerinde meydana gelen son 25 yılda 2000 ha alana varan arazi ıslahları
- Balık ve kuşlar üzerinde ağır av baskısı
- Havzada orman tahribi
- Yanlış tarım uygulamaları ve maden ocakları atıkları ile gölün dolması sulama amaçlı su çekimleri
- Regülatörlerle su seviyesi düzenlemeleri
- Havzada planlanan 4 adet hidroelektrik enerji projesi
- Genelde göl hidrolojisi üzerine yapılan müdahaleler
- Gölün güneybatı kıyılarına çekilen seddeler vasıtasıyla gölün taşkın alanının daraltılması
- Taşkından korunan kısımların tarıma açılması.
Uluabat Gölü'nde biyolojik çeşitlilik
Tipik bir sığ göl olan Uluabat Gölü, plankton ve dip canlıları, gerek sucul bitkileri ve gerekse balık ve kuş popülasyonları açısından Türkiye'nin en zengin göllerinden biridir.
Biyolojik üretim yönünden ötrofik (bol gıdalı) bir göl olan Uluabat'ın planktonlar ve dip canlıları bakımından zengin oluşu, değişik türden çok miktarda canlının üremesi ve beslenmesi için ideal bir ortam oluşturmuştur.
Sığ göllerin tipik özelliklerini gösteren Uluabat Gölü, rüzgârın etkisiyle tam karışıma uğrar, ışık erişilebilirliğinin belirlendiği littoral bölgesi geniştir. Sığ göllerin durumunu açıklayan alternatif kararlı durumlar teorisi Uluabat Gölü'nde de geçerlidir. Bu teoriye göre sığ göller iki kararlı durumda olabilir: Birincisi, sucul bitkilerin alglere nazaran baskın durumda olduğu berrak su hâli, ikincisi ise alglerin sucul bitkilere nazaran baskın durumda olduğu bulanık su hâlidir.
Uluabat Gölü ve çevresini kirleten kuruluşlar
Uluabat Gölü ve çevresini kirleten kuruluşlar şunlardır:
- Bursa Organize Sanayi Bölgesi
- Etibank Emet Bor Tuzu Yatakları
- Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Tunçbilek Garp Linyitleri İşletmeleri
- Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) Tunçbilek Termik Santrali
- Etibank Kestelek Bor Tuzu İşletmeleri
- Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Keles Linyit İşletmesi
- Sulama suları
- Gıda işletmeleri
Uluabat Gölü'nü korumaya yönelik öneriler
Uluabat Gölü, Türkiye'deki Ramsar alanlarından biri olması ve uluslararası çaptaki önemine rağmen önemli ölçüde çevresel tehdit altındadır. Sahip olduğu Ramsar statüsü, göldeki biyoçeşitliliği sürdürebilecek kanuni bir koruma sağlayamamaktadır. 2005 yılındaki bir çalışmada gölün koruması için şunlar önerilmiştir:
- Uluabat Gölü havzasında bulunan ve göle su getiren akarsulara kanalizasyonlarını deşarj eden Mustafakemalpaşa, Orhaneli, Harmancık ve Akçalar gibi yerleşim yerlerinin atık suları için toplu arıtma tesisleri kurulmalı,
- göldeki adalar ve göl çevresi imara açılmamalı,
- göl çevresinde gölü kirletecek tesislerin yapılmasına izin verilmemeli,
- göle en fazla miktarda suyu getiren Mustafakemalpaşa Çayı'nın akış havzasındaki, tamamına yakını kamuya ait sanayi kuruluşlarında arıtma tesisleri kurulmalı ve çay suyunun kirletilmesine izin verilmemeli,
- gölde aşırı avlanma önlenmeli,
- göldeki ötrofikasyonu azaltacak teknik önlemler alınmalı,
- bölgede erozyonu hızlandıran ve gölün sedimantasyonla dolmasını çabuklaştıran, tarım topraklarının başka amaçlarla kullanılması, yok edilmesi gibi faaliyetlere izin verilmemeli,
- göl suyu ile sulanan tarım alanlarında kimyasal gübre kullanımı sınırlandırılmalı,
- tarım ilaçlarının kullanımı denetim altına alınmalı,
- göle geri dönen sulama suyunun zararlı maddelerden temizlenmesine yönelik teknik altyapı sağlanmalıdır.
Göle su girdisi ve gölün su kaybı
Gölü besleyen kaynaklar çevreden göle karışan bazı küçük dereler var olmakla beraber, gölü besleyen en önemli ayak Mustafakemalpaşa Deresi’dir.
| Kaynak | Minimum hm³/yıl | Maksimum hm³/yıl | Ortalama hm³/yıl |
|---|---|---|---|
| Mustafakemalpaşa Çayı | 25,14 | 2413,45 | 1550,68 |
| Göl aynasına düşen yağış | 71,65 | 120,32 | 92,72 |
| Göl ayağından gelen | 25,14 | 227,31 | 97,58 |
| Kaynak | Minimum hm³/yıl | Maksimum hm³/yıl | Ortalama hm³/yıl |
|---|---|---|---|
| Göl ayağı | 392,37 | 2531,8 | 1553,2 |
| Buharlaşma | 162,56 | 195,48 | 176,2 |
| Uluabat Sulaması | 6,5 | 17,78 | 11,53 |
Kuş türü
1996 Ocak ayında yapılan sayımda 429.423 sayılmıştır. Bu 1970'ten bu tarafa bir gölde sayılan en yüksek su kuşu sayısıdır.
| Kuş türü | Kuş sayısı |
|---|---|
| Karabatak | 300 çift |
| 30 çift | |
| Kaşıkçı | 75 çift |
| Küçük karabatak | 1078 adet |
| Tepeli pelikan | 400 adet |
| Elmabaş patka | 42.500 adet |
| Tepeli patka | 13.600 adet |
| Sakarmeke | 321.550 adet |
Göl çevresi ulusal ve küresel ölçekte tehlikede olan küçük karabatak, tepeli pelikan, bıyıklı sumru, pasbaş patkanın barındığı alandır. Su samurunun da yaşadığı gölde, endemik ve küresel tehdit altındaki tatlı su sardalyası (Clupeonella abrau muhlisi) bulunur.
Galeri
 |  | | |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Ramsar Sites Information Service. 30 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
- ^ Elmacı, Ayşe; Topaç, Fatma Olcay; Teksoy, Arzu; Özengin, Nihan; Başkaya, Hüseyin Savaş. . Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, 2010. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ a b c d Çınar, Ruhsar. "Uluabat Gölü Kıyı ve Adalar Florası" (PDF). 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ Demirkaya, İrem; Öner, Serra; Lale, Kübra (26 Ekim 2020). "Uluabat Gölü ve Çevresinin Hidrojeolojisi" (PDF). Hacettepe Üniversitesi HID 462 Proje çalışması, 2016-2017 dönemi. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ Hayati Doganay, Türkiye Turizm Coğrafyası , 3. basım, Çizgi Kitabevi, 200.
- ^ Şenol F, Turizm Coğrafyası , 1. basım, Detay Yayıncılık, 2008.
- ^ Güngördü E, Türkiye'nin Coğrafyası , 1. basım, Asil Kitabevi, 2003.
- ^ (PDF). Marmara Bölgesi. dogadernegi.org. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
5 .İNANDIK, H. 1965 ‘’Türkiye Gölleri (Morfolojik ve Hidrolojik Özellikleri) İst. Üniv. Yay. No: 1155, Coğrafya Ens. yay. no:44 İst.
6.DEMİR, A. O., E. AKSOY, T. TORUNOĞLU 1998. Uluabat Gölü’nün Çevresel Sorunları ve Çözüm Önerileri. T.C. Bursa Büyükşehir Belediyesi Yerel Gündem 21 Genel Sekreterliği Uluabat Çalışma Grubu, 25 s.
7.ANONİM 1999. Uluabat Gölü ve Havzasında Çevre Etkileri, Projelerimiz ve Ramsar Uygulamaları. DSİ Bölge Müdürlüğü, 20 s.
8.ANONİM 1993. ‘’Türkiye’nin Sulak Alanları’’, Türkiye Çevre Vakfı yayını, Ankara.
9.ANONİM 1998 b. Uluabat Gölü. T.C. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, 27 s.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- http://www.bursa.bel.tr/hizmetler/sayfa/703 15 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- DSİ 1. Bölge Müdürlüğü 1994 yılı takdim raporu
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uluabat Golu eski ismi Apolyont Golu Bursa ilinde buyuk bir tatli su goludur Uluabat GoluHavzaUlke ler TurkiyeSehir ler BursaIlce ler Karacabey Nilufer MustafakemalpasaKoordinatlar40 10 21 K 28 35 27 D 40 17250 K 28 59083 D 40 17250 28 59083Ada lar Halilbey Adasi Heybeli Adasi dahil 11Yerlesim ler sahil EskikaraagacGenel bilgilerAkarsu gelen Kocasu Cayi Mustafakemalpasa CayiAkarsu giden Kapali havzaGol turuTektonik golUzunluk24 km 15 mi Genislik12 km 7 5 mi Yuzolcumu136 km2 53 sq mi En derin noktasi10 m 33 ft OzelliklerTatli suWikimedia CommonsUluabat Golu Turkiye Ramsar Sulak AlaniBelirleme15 Nisan 1998Referans no 944 Gerek plankton ve dip canlilari gerekse sucul bitkileri balik ve kus populasyonlari acisindan Turkiye nin en zengin gollerinden birisidir Nisan 1998 de T C Cevre Bakanligi tarafindan Ramsar Alani olarak kabul edilmistir 4 Uluslararasi Expo 2000 Konferansi nda uluslararasi Yasayan Goller Agi na dahil edilmistir Mustafakemalpasa ve Kocasu caylari Golu besleyen ana kaynaktir Gol yuzeyine rastgele yayilan ve firtinali havada dalgakiran gorevi goren 11 adet ada bulunur Golun kuzey kiyisinda bulunan iki yarimadadan birinde Eskikaragac digerinde Golyazi mahalleleri bulunur Konumu ve adalariMarmara Denizi nin 15 km guneyinde ve Bursa ilinin 30 km batisinda Mustafakemalpasa ilcesinin dogusu ve Bursa Karacabey kara yolunun guneyinde 40 12 kuzey 28 40 dogu koordinatlari arasinda yer alir Rakim 7 metredir Kuzeyinde Eskikaraagac Golyazi ve Kirmiktir batisinda Mustafakemalpasa dogusunda Akcalar guneyinde Akcapinar Fadilli ve Furla yer alir Golun kuzey kiyilari oldukca girintili cikintili bir yapiya sahiptir Bu kisimda bulunan iki yarimada da Eskikaraagac ve Golyazi Apolyont koyleri bulunmaktadir Gol icinde alanlari farkli buyukluklerde 11 ada bulunur En kucugu 0 25 ha Heybeli Adasi en buyugu 190 ha Halilbey Adasi buyuklugundeki adalar sirasiyla Terzioglu Suleyman Efendi Adasi Manastir Nail Bey Adasi Mutlu Ada Adasi Arif Molla Molla Efendi Adasi Seytan Adasi Buyuk ve Kucuk Kerevit Adalari Bulut Adasi Kiz Adasi ve Heybeli Adasi olarak adlandirilir Uluabat Golu uzerindeki bu adalar Jura kalkerinden olusmustur Firtinali havalarda bu adalar birer dalgakiran gorevi yapmaktadir OlusumuUluabat kontrolunde acilan bir ova icinde aluvyal set golu olarak gelismistir Gol kuzeyinde Neojen devri dolgularindan olusmus alcak tepeler guneyde ise Jura Devri alcak daglari ile sinirlanmistir Uluabat Golu nun jeolojik evrimi hakkinda degisik yorumlar mevcuttur Pfannestiel Marmara Denizi nin guney ve guneybati kiyisinda yer alan Manyas Apolyont Uluabat ve Sapanca gollerinin eski Sarmastik denizinin kalintilari oldugunu jeolojik ve paleontolojik bulgulara dayanarak ileri surmektedir Artuz ve Korkmaz 1981 calismalarinda Uluabat Golu nun jeolojik evrimi bugunku Saroz korfezi Orta Marmara Karacabey ve Bursa ovasindan Adapazari na kadar uzanan bolgede kuvvetli cokme tektonigi Graben olaylari sonucunda Sapanca Iznik Apolyont ve Manyas cokuntu cukurlari olusmustur Mindel oncesi tatli ve hafif aci su donemidir ve eski oksin havzasi olusumu mevcuttur Riss oncesi donemde ise Trakya yukselmistir Pfannenstiel Deveciyan ve Kosswig Marmara Denizi nin tatli sudan tuzlu su donemine gecis surecinde tatli ve hafif aci sulara ve buna uygun fauna elemanlarina sahip Sarmatik denizin bircok elemanlarinin akarsularin besledigi siginak bolgelere goctugunu belirtmekte ve golun Sarmatik relikleri olan balik turlerinin bu duruma kanit oldugunu ifade etmektedirler Dalkiran 2001 ve Demirhindi 1972 de ayni olusumu desteklemekte kanit olarak da Uluabat ve Manyas gollerinin faunasina adapte olmus birkac deniz baliginin ve aci su formunun bulunmasini gostermektedir A Philipson ve E Lahn Neojen de Bursa Gonen depresyonu cokuntu alaninda buyuk tatli su golunun olustugunu Neojen sonu veya Kuaterner de meydana gelen hareketler sonucu bu gol alaninda 4 adet kucuk kuvetin olustugunu diger iki kuvetin Bursa ve Gonen aluvyonlarla doldugunu ve geriye Uluabat ve Kus gollerinin kaldigini belirtmistir Karacaoglu 2001 Uluabat Golu cevresinde gozlenen en yasli birim Paleozoik metamorfik seridir Tabanda gnaysla baslayan yapi daha sonra mermer mercekleri iceren sistlerle devam eder Fiziksel ozellikleriDerinligi Golun ortalama derinligi 2 5 metredir Buyuk bir bolumu oldukca sig olup bu kesimlerdeki derinlik 1 2 metre arasinda degismektedir En derin yeri Halilbey Adasi ndaki 10 metreyi bulan cukurluktur Uzunlugu ve genisligi Dogu bati yonunde uzunlugu 23 24 km genisligi ise 12 km kadardir Yuzolcumu Ulubat Golu 136 km yuzolcumlu bir goldur Yayvan canakli golde yagislardan sonra kabarma ve cukur yerlere taskinlar olur bu siralarda golun yuzolcumu 160 km yi gecer Golde bazi adaciklar ve kayaliklar bulunur Kalker yapili bu adaciklarin en onemlileri Halilbey Adasi Heybeli Ada ve Kiz Adasi dir Gunden gune cevreden ortaya dogru siglasmakta olan gol kirli beyaz bir renge sahiptir Dibi camurlu bir yapiya sahiptir ruzgarli havalarda bulaniklasir Iklim ozellikleriUluabat Golu Uluabat Golu ve cevresinde Marmara iklimi egemendir Genellikle her mevsimde yagis olmakla beraber yaz aylari sicak ve az yagisli kis aylari soguk ve yagisli bahar aylari ise ilik ve yagislidir Bursa Meteoroloji Istasyonu nun 1929 1986 yillari arasinda 57 yillik sicaklik ortalamasi verilerine gore Uluabat Golu ve cevresi yillik ortalama sicakligi 14 C dir 1929 1978 yillari arasi 49 yillik verilere gore ise en yuksek sicaklik 42 6 C ile agustos ayina en dusuk sicaklik 25 7 C ile subat ayina aittir Bolgede yillik yagis ortalamasi 650 mm olup 33 yillik olcumlerin sonucunda en az yagisin 10 6 mm ile agustos ayinda en cok yagisin ise 104 9 mm ile aralik ayinda gerceklestigi belirlenmistir Uluabat Golu havzasinda hakim tek bir iklim olmamakla beraber yagislarin kis ve bahar aylarina isabet etmesi tum havzanin ortak karakteridir Asagi havzada yagmur hakim yagis olurken ust kisimlarda yagis soguk mevsimlerde kara donmektedir Havzanin tumunde etkin olan bir ruzgarin etkisinden bahsetmek pek mumkun olmamakla birlikte asagi havzanin en etkin ruzgari lodos en surekli ruzgari da kuzey ruzgari olmaktadir Gol sistemine yonelik tehditlerUluslararasi onemine ragmen gol ekosistemi asiri avlanma kiyi gelisimlerinde meydana gelen arazi islahlari ve tarimsal endustriyel ve evsel atik desarjlarinin neden oldugu otrafikasyon tehlikesi altindadir Bu tehditlerden bazilari Endustriyel ve evsel atik desarjlari ve tarim kaynakli kimyasallar Kiyi gelisimlerinde meydana gelen son 25 yilda 2000 ha alana varan arazi islahlari Balik ve kuslar uzerinde agir av baskisi Havzada orman tahribi Yanlis tarim uygulamalari ve maden ocaklari atiklari ile golun dolmasi sulama amacli su cekimleri Regulatorlerle su seviyesi duzenlemeleri Havzada planlanan 4 adet hidroelektrik enerji projesi Genelde gol hidrolojisi uzerine yapilan mudahaleler Golun guneybati kiyilarina cekilen seddeler vasitasiyla golun taskin alaninin daraltilmasi Taskindan korunan kisimlarin tarima acilmasi Uluabat Golu nde biyolojik cesitlilikTipik bir sig gol olan Uluabat Golu plankton ve dip canlilari gerek sucul bitkileri ve gerekse balik ve kus populasyonlari acisindan Turkiye nin en zengin gollerinden biridir Biyolojik uretim yonunden otrofik bol gidali bir gol olan Uluabat in planktonlar ve dip canlilari bakimindan zengin olusu degisik turden cok miktarda canlinin uremesi ve beslenmesi icin ideal bir ortam olusturmustur Sig gollerin tipik ozelliklerini gosteren Uluabat Golu ruzgarin etkisiyle tam karisima ugrar isik erisilebilirliginin belirlendigi littoral bolgesi genistir Sig gollerin durumunu aciklayan alternatif kararli durumlar teorisi Uluabat Golu nde de gecerlidir Bu teoriye gore sig goller iki kararli durumda olabilir Birincisi sucul bitkilerin alglere nazaran baskin durumda oldugu berrak su hali ikincisi ise alglerin sucul bitkilere nazaran baskin durumda oldugu bulanik su halidir Uluabat Golu ve cevresini kirleten kuruluslarUluabat Golu ve cevresini kirleten kuruluslar sunlardir Bursa Organize Sanayi Bolgesi Etibank Emet Bor Tuzu Yataklari Turkiye Komur Isletmeleri TKI Tuncbilek Garp Linyitleri Isletmeleri Turkiye Elektrik Kurumu TEK Tuncbilek Termik Santrali Etibank Kestelek Bor Tuzu Isletmeleri Turkiye Komur Isletmeleri TKI Keles Linyit Isletmesi Sulama sulari Gida isletmeleriUluabat Golu nu korumaya yonelik onerilerUluabat Golu Turkiye deki Ramsar alanlarindan biri olmasi ve uluslararasi captaki onemine ragmen onemli olcude cevresel tehdit altindadir Sahip oldugu Ramsar statusu goldeki biyocesitliligi surdurebilecek kanuni bir koruma saglayamamaktadir 2005 yilindaki bir calismada golun korumasi icin sunlar onerilmistir Uluabat Golu havzasinda bulunan ve gole su getiren akarsulara kanalizasyonlarini desarj eden Mustafakemalpasa Orhaneli Harmancik ve Akcalar gibi yerlesim yerlerinin atik sulari icin toplu aritma tesisleri kurulmali goldeki adalar ve gol cevresi imara acilmamali gol cevresinde golu kirletecek tesislerin yapilmasina izin verilmemeli gole en fazla miktarda suyu getiren Mustafakemalpasa Cayi nin akis havzasindaki tamamina yakini kamuya ait sanayi kuruluslarinda aritma tesisleri kurulmali ve cay suyunun kirletilmesine izin verilmemeli golde asiri avlanma onlenmeli goldeki otrofikasyonu azaltacak teknik onlemler alinmali bolgede erozyonu hizlandiran ve golun sedimantasyonla dolmasini cabuklastiran tarim topraklarinin baska amaclarla kullanilmasi yok edilmesi gibi faaliyetlere izin verilmemeli gol suyu ile sulanan tarim alanlarinda kimyasal gubre kullanimi sinirlandirilmali tarim ilaclarinin kullanimi denetim altina alinmali gole geri donen sulama suyunun zararli maddelerden temizlenmesine yonelik teknik altyapi saglanmalidir Gole su girdisi ve golun su kaybiGolu besleyen kaynaklar cevreden gole karisan bazi kucuk dereler var olmakla beraber golu besleyen en onemli ayak Mustafakemalpasa Deresi dir Gole su girdisi Kaynak Minimum hm yil Maksimum hm yil Ortalama hm yilMustafakemalpasa Cayi 25 14 2413 45 1550 68Gol aynasina dusen yagis 71 65 120 32 92 72Gol ayagindan gelen 25 14 227 31 97 58Uluabat Golunden cikan sular Kaynak Minimum hm yil Maksimum hm yil Ortalama hm yilGol ayagi 392 37 2531 8 1553 2Buharlasma 162 56 195 48 176 2Uluabat Sulamasi 6 5 17 78 11 53Kus turu1996 Ocak ayinda yapilan sayimda 429 423 sayilmistir Bu 1970 ten bu tarafa bir golde sayilan en yuksek su kusu sayisidir 1996 Sayimina gore gozlenen kus turlerinden bazilari Kus turu Kus sayisiKarabatak 300 cift30 ciftKasikci 75 ciftKucuk karabatak 1078 adetTepeli pelikan 400 adetElmabas patka 42 500 adetTepeli patka 13 600 adetSakarmeke 321 550 adet Gol cevresi ulusal ve kuresel olcekte tehlikede olan kucuk karabatak tepeli pelikan biyikli sumru pasbas patkanin barindigi alandir Su samurunun da yasadigi golde endemik ve kuresel tehdit altindaki tatli su sardalyasi Clupeonella abrau muhlisi bulunur GaleriKoca Cay in Uluabat Golu ne dokuldugu delta alani Golyazi dan Uluabat Golu nun gorunusu Uluabat ta balikcilikKaynakca Ingilizce Ramsar Sites Information Service 30 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2018 Arsivlenmis kopya 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2016 Elmaci Ayse Topac Fatma Olcay Teksoy Arzu Ozengin Nihan Baskaya Huseyin Savas Uludag Universitesi Muhendislik Mimarlik Fakultesi Dergisi Cilt 15 Sayi 1 2010 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2020 a b c d Cinar Ruhsar Uluabat Golu Kiyi ve Adalar Florasi PDF 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Ekim 2020 Demirkaya Irem Oner Serra Lale Kubra 26 Ekim 2020 Uluabat Golu ve Cevresinin Hidrojeolojisi PDF Hacettepe Universitesi HID 462 Proje calismasi 2016 2017 donemi 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Ekim 2020 Hayati Doganay Turkiye Turizm Cografyasi 3 basim Cizgi Kitabevi 200 Senol F Turizm Cografyasi 1 basim Detay Yayincilik 2008 Gungordu E Turkiye nin Cografyasi 1 basim Asil Kitabevi 2003 PDF Marmara Bolgesi dogadernegi org 14 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2014 5 INANDIK H 1965 Turkiye Golleri Morfolojik ve Hidrolojik Ozellikleri Ist Univ Yay No 1155 Cografya Ens yay no 44 Ist 6 DEMIR A O E AKSOY T TORUNOGLU 1998 Uluabat Golu nun Cevresel Sorunlari ve Cozum Onerileri T C Bursa Buyuksehir Belediyesi Yerel Gundem 21 Genel Sekreterligi Uluabat Calisma Grubu 25 s 7 ANONIM 1999 Uluabat Golu ve Havzasinda Cevre Etkileri Projelerimiz ve Ramsar Uygulamalari DSI Bolge Mudurlugu 20 s 8 ANONIM 1993 Turkiye nin Sulak Alanlari Turkiye Cevre Vakfi yayini Ankara 9 ANONIM 1998 b Uluabat Golu T C Cevre Bakanligi Cevre Koruma Genel Mudurlugu 27 s Ayrica bakinizOlusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki gollerKaynakcaDis baglantilarhttp www bursa bel tr hizmetler sayfa 703 15 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde DSI 1 Bolge Mudurlugu 1994 yili takdim raporu