Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uman-Botoşani Taarruzu, Kızıl Ordu'nun, Doğu Cephesi'nin güney kesiminde 1944 yılı başlarında gerçekleştirdiği Dinyeper-Karpatlar Taarruzu'nun bir bölümüdür. Harekât, Ukrayna'nın batısında, Alman Güney Ordular Grubu'na karşı yürütülmüştür. Yaklaşık 1,5 ay süren muharebelerle Kızıl Ordu kuvvetleri, Güney Ordular Grubu'nu ikiye bölerek Romanya'nın doğusunda Dinyester ve Prut'a ulaştı.
| Uman-Botoşani Taarruzu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
 Sovyet T-34 / 85s bir ilerleme sırasında, 1944. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Sovyetler Birliği |  Almanya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 İvan Konev |  Erich von Manstein | ||||||
| Güçler | |||||||
| 2. Ukrayna Cephesi | Güney Ordular Grubu | ||||||
Harekâtın kapsamı ve amaçları
Taarruz harekâtı, 2. Ukrayna Cephesi kuvvetlerince, 5 - 17 Nisan 1944 tarihleri arasında icra edilmiştir. Harekâtın amacı, Alman "Uman Grubu"'na ezici bir darbe indirmek, Güney Ordular Grubu unsurlarını bölmek ve güneybatı Ukrayna'yı geri almaktır. Korsun-Şevçenkovski Taarruzu'ndan sonra Mareşal von Manstein'in Güney Ordular Grubu'na bağlı 8. Ordu, Mareşal Konev'in 2. Ukrayna Cephesi kuvvetlerinin büyük kısmına karşı koydular. Harekât başladığında Sovyet birlikleri asker sayısında 1'e 1,5 ve tank sayısında ise 1'e 2,5 sayısal üstünlüğe ulaşmışlardı. Hava unsurlarında ise denkliği sürdürmekteydiler.
Planlama
STAVKA'nın harekâttan beklediği, 8. Ordu'yu imha etmek, Güney Ordular Grubu'nu ikiye bölmek ve General Erhard Raus'un 1. Panzer Ordusu'nun güney yönünde geri çekilme hattını kesmek, aynı zamanda 1. Ukrayna Cephesi'nin hedefine ulaşmasında destek olmaktı. Taarruzda esas yönelim, Uman yaklaşımındaki Vinograd, Zvenigorodok ve Şpola'nın geri alınmasıdır. Harekâta, 2., 5., 4. ve 6. Muhafız Tank Ordularıyla 27. ve 52. Ordular katılmaktadır. Bu kuvvetlerin toplam 415 tankı ve 147 kundağı motorlu topu vardır. Bu kuvvetler, 5. Hava Ordusu tarafından desteklenecektir. 5. ve 7. Muhafız Orduları, Novoukrainka yönünde Kirovograd bölgesine yapılacak taarruza destek olacaklardır. Harekât hazırlıkları sırasında cephe ve ordu komutanlıkları, personelin ve birliklerin düzeni konusunda çamurun yaratacağı güçlükler üzerinde büyük dikkat gösterdiler. Kötü hava koşullarının ve çok sayıdaki nehir geçiş taarruzlarının, genellikle operatif hareketliliği olumsuz etkilemesi beklenir.
Taarruz
Taarruz, 5 Mart 1944 tarihinde, Dnipro ve arasında, 175 km.lik bir cephe hattından yoğun bir hazırlık topçu ateşiyle başladı ve başarılı bir gelişme gösterdi. Darbenin gücünü arttırmak ve taarruzu esas yönde geliştirmek için 2. ve 5. Tank Orduları ilk gün taarruza katıldı. Zaten ilk gün taarruzunda Gorni Tikaç Nehri durmaksızın geçildi. Alman savunması bozuldu ve Kızıl Ordu birlikleri Bug Nehri'nin güneyi yönünde çekilen Alman birliklerini izlemeye başladılar. 2. ve 5. Tank Ordularını 6. Tank Ordusu izledi. Uman, 10 Mart 1944 tarihinde Kızıl Ordu tarafından geri alındı. Kızıl Ordu "ileri müfreze"leri, Bug Nehri güneyine ulaştılar. Nehrin geçişi, 100 km.lik bir kesimde bir engelle karşılaşılmadan geçildi.
Taarruzun hızını sürdürebilmek için 6. Tank Ordusu Bug'u geçtikten sonra ileri sürüldü. Bu aşamada, Sovyet tank orduları Dinyester yönünde ilerlemeye devam ettiler. Taarruzun sağ kanadında ilerleyen birlikler, nehri sağ kesiminde, Mogilev-Podolskiy bölgesinde bir köprübaşı elde ettiler. Hemen sonra Sovyet birlikleri Moldova topraklarına girdiler. Moldovalı partizanlar Sovyet birliklerinin başarısı için aktif olarak faaliyete geçtiler. Taarruzun sonucunda 1. ve 2. Ukrayna Cepheleri Alman Güney Ordular Grubu'nu bölmüş oldu. Bu durumda 8. Ordu, 1. Panzer Ordusu'ndan ayrılarak Mareşal von Kleist'in A Ordular Grubu'na bağlanmıştır. 2. Ukrayna Cephesi'nin ana taarruz ekseni, güneyden derinliğine kuşatılmış olan bu ordu grubuna yönelmiştir. "Cephe" kuvvetleri, güney yönünde taarruz ederek, Alman ordu grubunun Dinyester gersine çekilme hattını kesmek amacında olup, bu amaç için 3. Ukrayna Cephesi ile birlikte hareket etmektedir.
2. Ukrayna Cephesi'nin 40. Ordusu, Dinyester'in doğu kıyıları boyunca ilerleyip, 1. Panzer Ordusu'nun güney yönünde çekilme hattını kesme görevi üstlenmiştir. Bu şekilde, 1. Ukrayna Cephesi unsurlarıyla işbirliği halinde, onların kuşatmış olduğu Alman birliklerini imha etmek için harekete geçmiştir. Dinyester köprübaşından bir taarruzdan yararlanarak, Hotin'e yönelik bir Alman karşı taarruzu geri atıldı. 2. ve 6. Tank Ordularının müfrezeleriyle birlikte hareket eden 27. ve 52. Sovyet orduları, Prut Nehrini geçerek, 26 Mart 1944 tarihinde, Ungheni'nin 85 km. kuzeyine ulaştılar. Burası, savaş öncesi Sovyet sınırıydı.
Cephe kuvvetleri, Alman birliklerini izlerken Prut üzerinden başka bir bir taarruz başlatılarak, muharebeler Romanya topraklarına kaydırılmış oldu. Nisan ayı ortalarına doğru, taarruzun merkez kesimi Botoşani'yi ele geçirip kuzeyden Yaş'a ilerlerlerken, sağ kanat Karpatlar'a ulaştı. Aynı sırada taarruzun sol kanadı da Kişinev'e ilerlemekteydi.
Alman komutanlığı, cephenin güney kanadının tümden dağılmasını önlemek için, elindeki son stratejik ihtiyat kuvveti olan 18 tümen ve 3 tugayı, cephenin bu kesimine hareket ettirdi. 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Nisan ortalarında şiddetlenen Alman direnciyle, Botoşani'nin 60 km. güneyindeki Dubossari mevzilerine ilerlemekte zorlandılar.
Sonuçları
Uman - Botoşani Taarruzu'nun sonucunda, 1. Panzer Ordusu kısmen, Alman 8. Ordusu ise tümüyle imha olmuştur. Öte yandan, General Ferdinand Schörner'in Güney Ukrayna Ordular Grubu ve Walter Model'in Kuzey Ukrayna Ordular Grubu cepheleri yarılmıştır. Alman ve müttefiklerinin muharebelere katılan tümenleri, asker mevcutlarının % 50 - 75 kısmını ve techizatlarının neredeyse tümünü kaybetmişlerdir. Taarruzları sırasında Sovyet kuvvetleri, Batı Ukrayna'nın büyük bir bölümünü geri alarak 200 – 250 km. ilerledi ve Moldova ile Romanya'nın kuzeydoğu kesimine girdi.
Kızıl Ordu ilerlemesi ile durduruldu. Cephe bu kesimde, 1944 yılının Ağustos ayına kadar istikrarlı kaldı. Daha sonraki Sovyet taarruzu, Güney Ukrayna Ordular Grubu'nu imha ederek batı yönünde ilerlemeye devam etti.
Taarruz, üç tank ordusunun, dar bir cephe hattında yarma kuvveti olarak eşzamanlı olarak kullanılmasıyla bir ilktir.
Ayrıca taarruz ilkbaharın sel ve çamur koşularında sürdürülmüştür. Bu şartlar altında Sovyet birlikleri, art arda altı ırmak geçişini duraksamadan gerçekleştirmişlerdi. Bu ırmaklar, Gorniy Tikaç, Güney Bug, Dinyester, Reult, Prut ve Siret'tir.
Harekât, esnek komuta, değişen durumlara hızlı tepki verebilme, hava ve yer unsurları arasındaki eşgüdümde başarılı bir organizasyonla kendini göstermektedir. Sovyet birlikleri, harekâtın yürütülmesinde, özellikle de manevralar sırasındaki nehir geçiş taarruzlarında yüksek derecede bir başarı sergilediler.
Dış bağlantılar
- İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Uman–Botoşani Offensive
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
- Red Storm Over the Balkans: The Failed Soviet Invasion of Romania, Spring 1944 - David Glantz. University Press of Kansas 2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uman Botosani Taarruzu Kizil Ordu nun Dogu Cephesi nin guney kesiminde 1944 yili baslarinda gerceklestirdigi Dinyeper Karpatlar Taarruzu nun bir bolumudur Harekat Ukrayna nin batisinda Alman Guney Ordular Grubu na karsi yurutulmustur Yaklasik 1 5 ay suren muharebelerle Kizil Ordu kuvvetleri Guney Ordular Grubu nu ikiye bolerek Romanya nin dogusunda Dinyester ve Prut a ulasti Uman Botosani TaarruzuII Dunya Savasi Dogu CephesiSovyet T 34 85s bir ilerleme sirasinda 1944 Tarih5 Mart 17 Nisan 1944BolgeBati Ukrayna Uman SSCBSonucSovyet zaferiTaraflar Sovyetler Birligi AlmanyaKomutanlar ve liderlerIvan KonevErich von MansteinGucler2 Ukrayna CephesiGuney Ordular GrubuHarekatin kapsami ve amaclariTaarruz harekati 2 Ukrayna Cephesi kuvvetlerince 5 17 Nisan 1944 tarihleri arasinda icra edilmistir Harekatin amaci Alman Uman Grubu na ezici bir darbe indirmek Guney Ordular Grubu unsurlarini bolmek ve guneybati Ukrayna yi geri almaktir Korsun Sevcenkovski Taarruzu ndan sonra Maresal von Manstein in Guney Ordular Grubu na bagli 8 Ordu Maresal Konev in 2 Ukrayna Cephesi kuvvetlerinin buyuk kismina karsi koydular Harekat basladiginda Sovyet birlikleri asker sayisinda 1 e 1 5 ve tank sayisinda ise 1 e 2 5 sayisal ustunluge ulasmislardi Hava unsurlarinda ise denkligi surdurmekteydiler PlanlamaSTAVKA nin harekattan bekledigi 8 Ordu yu imha etmek Guney Ordular Grubu nu ikiye bolmek ve General Erhard Raus un 1 Panzer Ordusu nun guney yonunde geri cekilme hattini kesmek ayni zamanda 1 Ukrayna Cephesi nin hedefine ulasmasinda destek olmakti Taarruzda esas yonelim Uman yaklasimindaki Vinograd Zvenigorodok ve Spola nin geri alinmasidir Harekata 2 5 4 ve 6 Muhafiz Tank Ordulariyla 27 ve 52 Ordular katilmaktadir Bu kuvvetlerin toplam 415 tanki ve 147 kundagi motorlu topu vardir Bu kuvvetler 5 Hava Ordusu tarafindan desteklenecektir 5 ve 7 Muhafiz Ordulari Novoukrainka yonunde Kirovograd bolgesine yapilacak taarruza destek olacaklardir Harekat hazirliklari sirasinda cephe ve ordu komutanliklari personelin ve birliklerin duzeni konusunda camurun yaratacagi guclukler uzerinde buyuk dikkat gosterdiler Kotu hava kosullarinin ve cok sayidaki nehir gecis taarruzlarinin genellikle operatif hareketliligi olumsuz etkilemesi beklenir TaarruzTaarruz 5 Mart 1944 tarihinde Dnipro ve arasinda 175 km lik bir cephe hattindan yogun bir hazirlik topcu atesiyle basladi ve basarili bir gelisme gosterdi Darbenin gucunu arttirmak ve taarruzu esas yonde gelistirmek icin 2 ve 5 Tank Ordulari ilk gun taarruza katildi Zaten ilk gun taarruzunda Gorni Tikac Nehri durmaksizin gecildi Alman savunmasi bozuldu ve Kizil Ordu birlikleri Bug Nehri nin guneyi yonunde cekilen Alman birliklerini izlemeye basladilar 2 ve 5 Tank Ordularini 6 Tank Ordusu izledi Uman 10 Mart 1944 tarihinde Kizil Ordu tarafindan geri alindi Kizil Ordu ileri mufreze leri Bug Nehri guneyine ulastilar Nehrin gecisi 100 km lik bir kesimde bir engelle karsilasilmadan gecildi Taarruzun hizini surdurebilmek icin 6 Tank Ordusu Bug u gectikten sonra ileri suruldu Bu asamada Sovyet tank ordulari Dinyester yonunde ilerlemeye devam ettiler Taarruzun sag kanadinda ilerleyen birlikler nehri sag kesiminde Mogilev Podolskiy bolgesinde bir koprubasi elde ettiler Hemen sonra Sovyet birlikleri Moldova topraklarina girdiler Moldovali partizanlar Sovyet birliklerinin basarisi icin aktif olarak faaliyete gectiler Taarruzun sonucunda 1 ve 2 Ukrayna Cepheleri Alman Guney Ordular Grubu nu bolmus oldu Bu durumda 8 Ordu 1 Panzer Ordusu ndan ayrilarak Maresal von Kleist in A Ordular Grubu na baglanmistir 2 Ukrayna Cephesi nin ana taarruz ekseni guneyden derinligine kusatilmis olan bu ordu grubuna yonelmistir Cephe kuvvetleri guney yonunde taarruz ederek Alman ordu grubunun Dinyester gersine cekilme hattini kesmek amacinda olup bu amac icin 3 Ukrayna Cephesi ile birlikte hareket etmektedir 2 Ukrayna Cephesi nin 40 Ordusu Dinyester in dogu kiyilari boyunca ilerleyip 1 Panzer Ordusu nun guney yonunde cekilme hattini kesme gorevi ustlenmistir Bu sekilde 1 Ukrayna Cephesi unsurlariyla isbirligi halinde onlarin kusatmis oldugu Alman birliklerini imha etmek icin harekete gecmistir Dinyester koprubasindan bir taarruzdan yararlanarak Hotin e yonelik bir Alman karsi taarruzu geri atildi 2 ve 6 Tank Ordularinin mufrezeleriyle birlikte hareket eden 27 ve 52 Sovyet ordulari Prut Nehrini gecerek 26 Mart 1944 tarihinde Ungheni nin 85 km kuzeyine ulastilar Burasi savas oncesi Sovyet siniriydi Cephe kuvvetleri Alman birliklerini izlerken Prut uzerinden baska bir bir taarruz baslatilarak muharebeler Romanya topraklarina kaydirilmis oldu Nisan ayi ortalarina dogru taarruzun merkez kesimi Botosani yi ele gecirip kuzeyden Yas a ilerlerlerken sag kanat Karpatlar a ulasti Ayni sirada taarruzun sol kanadi da Kisinev e ilerlemekteydi Alman komutanligi cephenin guney kanadinin tumden dagilmasini onlemek icin elindeki son stratejik ihtiyat kuvveti olan 18 tumen ve 3 tugayi cephenin bu kesimine hareket ettirdi 2 Ukrayna Cephesi kuvvetleri Nisan ortalarinda siddetlenen Alman direnciyle Botosani nin 60 km guneyindeki Dubossari mevzilerine ilerlemekte zorlandilar SonuclariUman Botosani Taarruzu nun sonucunda 1 Panzer Ordusu kismen Alman 8 Ordusu ise tumuyle imha olmustur Ote yandan General Ferdinand Schorner in Guney Ukrayna Ordular Grubu ve Walter Model in Kuzey Ukrayna Ordular Grubu cepheleri yarilmistir Alman ve muttefiklerinin muharebelere katilan tumenleri asker mevcutlarinin 50 75 kismini ve techizatlarinin neredeyse tumunu kaybetmislerdir Taarruzlari sirasinda Sovyet kuvvetleri Bati Ukrayna nin buyuk bir bolumunu geri alarak 200 250 km ilerledi ve Moldova ile Romanya nin kuzeydogu kesimine girdi Kizil Ordu ilerlemesi ile durduruldu Cephe bu kesimde 1944 yilinin Agustos ayina kadar istikrarli kaldi Daha sonraki Sovyet taarruzu Guney Ukrayna Ordular Grubu nu imha ederek bati yonunde ilerlemeye devam etti Taarruz uc tank ordusunun dar bir cephe hattinda yarma kuvveti olarak eszamanli olarak kullanilmasiyla bir ilktir Ayrica taarruz ilkbaharin sel ve camur kosularinda surdurulmustur Bu sartlar altinda Sovyet birlikleri art arda alti irmak gecisini duraksamadan gerceklestirmislerdi Bu irmaklar Gorniy Tikac Guney Bug Dinyester Reult Prut ve Siret tir Harekat esnek komuta degisen durumlara hizli tepki verebilme hava ve yer unsurlari arasindaki esgudumde basarili bir organizasyonla kendini gostermektedir Sovyet birlikleri harekatin yurutulmesinde ozellikle de manevralar sirasindaki nehir gecis taarruzlarinda yuksek derecede bir basari sergilediler Dis baglantilarIngilizce Wikipedia maddesinden yararlanilmistir Uman Botosani OffensiveAyrica bakinizNotlarKaynakcaRed Storm Over the Balkans The Failed Soviet Invasion of Romania Spring 1944 David Glantz University Press of Kansas 2007