Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Urfa kuşatması ya da Edessa kuşatması 28 Kasımdan 24 Aralık 1144'e kadar sürdü ve sonuç olarak haçlı Urfa Kontluğu, Musul ve Halep atabeyi; I. İmâdüddin Zengî'nin eline geçti.
| Urfa Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Haçlı Seferleri'nin parçası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Urfa Haçlı Kontluğu | Zengiler | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| I. İmâdüddin Zengî | |||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Garnizon yok edildi. | Bilinmiyor | ||||||
Arka plan
Urfa kontluğu haçlı seferleri sırasında ve sonrasında kurulan ilk haçlı devletiydi. Ayrıca en kuzeydeki, en zayıf, en düşük nüfusluydu ve etrafını çevreleyen Danişmendliler, Artuklular, Selçuklu Türkleri gibi Müslüman devletlerin devamlı saldırısına uğruyordu. Kont II. Baudouin ve kentin sonraki kontu Joselin de Courtenay, 1104'teki Harran Muharebesi'ndeki yenilgilerinden sonra esir alınmışlardı. Joselin 1122'de ikinci kez esir alındı, ayrıca 1125'te Azez Muharebesi'nde Urfa haçlılar tarafından geri alındı ve Joselin 1131'deki savaşta öldü. Joselin'in varisi II. Joselin, Bizans İmparatorluğu ile müttefik olmaya zorlandı fakat 1143'te hem Bizans İmparatoru hem de Kudüs Kralı öldü. Kudüs Kralı Foulques'in yerine karısı Melisende ve oğlu III. Baudouin tahta geçerken Bizans İmparatoru II. İoannis'un yerine tahta, kardeşlerine karşı gücünü pekiştirmek zorunda kalan I. Manuil geçti. Joselin'in ayrıca Trablus kontu II. Raymond ve Antakyalı Raymond ile kavgaları Urfa'yı güçlü müttefiklerden yoksun bıraktı.
Urfa Kuşatması
1144'te Joselin, Zengilerin büyüyen gücüne karşı Diyarbakır'ı yöneten Artuklu hükümdarı Kara Arslan ile ittifak kurmayı başardı. Joselin neredeyse tüm ordusunu Halep'e karşı Kara Arslan'ı desteklemek için Urfa'dan dışarı yürüttü. Zengi halihazırda Foulques'in 1143'teki ölümünden faydalanmanın bir yolunu arıyordu. Acele ederek Urfa'nın kuzeyini 28 Kasım'da kuşattı. Şehir onun gelişinden haberdar edilmişti ve kuşatmaya hazırdı, ancak Joselin ve ordusu dışarıda iken yapabilecekleri çok az şey vardı.
Şehrin savunması Latin Başpiskopos II. Hugh, Ermeni Piskopos John ve Yakubi Piskopos Basil tarafından yönetildi. John ve Basil hiçbir yerli Hristiyan'ın Zengi'nin tarafına geçmemesini sağladı. Joselin kuşatmanın haberini aldığında Zengi'yi diğer haçlı şehirlerinin yardımı olmadan kovamayacağının bilinciyle ordusunu Tilbaşar'a yürüttü. Kudüs'te Kraliçe Melisende, Joselin'in yardım çağrısına yanıt vererek Manasses, Philip ve Elinand tarafından yönetilen bir orduyu yolladı. Antakyalı Raymond kendi ordusu halihazırda Bizans tarafından Kilikya'da ele geçirildiği için yardım çağrısını geri çevirdi.
Zengi şehri kuşatan bir ordu olmadığının farkında olarak bütün şehrin çevresini sardı. Kuvvetlerini Kürt ve Türkmen birlikleriyle destekledi, kuşatma makineleri inşa etti ve duvarların altına lağım kazmaya başladı. Urfa sakinleri direnebildikleri kadar direndi ancak kuşatma tecrübesizliği ile şehrin sayısız kulesi adamsız kaldı. Ayrıca karşı lağım kazma bilgileri de yoktu ve duvarın kapıya yakın bir kısmı 24 Aralık'ta çöktü. Zengi'nin birlikleri şehre daldı ve iç hisara kaçamayan herkesi öldürdü. Başpiskopos Hugh'da dahil binlercesi panik içinde boğuldu ya da ezildi. Zengi adamlarına katliamı durdurmalarını emretmesine rağmen alınan Latin esirler idam edildi; yerli Hristiyanlar'ın özgürce yaşamasına izin verildi. İç hisar 26 Aralık'ta el değiştirdi. Zengi'nin kumandanlarından Zeyneddin Ali Küçük vali olarak atandı, Piskopos Basil sadakatini şehri yönetenlere sundu ve Hristiyan nüfusun lideri seçildi.
Sonrasında
Ocak 1145'te Zengi Suruç'u ele geçirdi ve Birecik'i kuşattı ama Kudüs ordusu sonunda yetişti ve Joselin'e katıldı. Zengi ayrıca Musul'da sorun olduğunu duydu ve kontrolü ele almak için aceleyle geri döndü. Orada "İnancın koruyucusu" olarak yüceltildi ve el-Malik el-Mansur, galip kral, unvanı verildi. Korkulduğu gibi Edessa'nın kalan kısmı ya da Antakya Prensliği için saldırılarını sürdürmedi. II. Joselin Fırat'ın batısından Tilbaşar Kalesi'ne kadar kalan kısımları yönetmeye devam etti, ama yavaş yavaş bölge Müslümanlar tarafından ele geçirildi ya da Bizans'a satıldı.
Zengi, Caber Kalesi'ni kuşattığı sırada 1146 yılında isimli Frank kökenli hadım bir köle tarafından öldürüldü. Yerine Haleb'de küçük oğlu Nûreddin Mahmud Zengî geçti. Joselin Zengi'nin öldürülmesi üzerine Edessa'yı geri almak için harekete geçti ve Ekim 1146'da iç hisar dışında her yeri ele geçirdi. Ancak diğer haçlı şehirlerinin yardımına sahip değildi ve zayıfça planlanan girişimi Kasım ayında Nureddin tarafından Urfa dışına itildi. Joselin şehrin Hristiyan Ermenilerinin güvenliğinden endişe ederek Nureddin'in kuvvetlerinde bir delik açma girişiminde bulundu böylece yerliler güvenlice kaçabilecekti. Ancak Joselin'in girişimi başarısız oldu ve korkuları gerçek oldu, Nureddin'in askerleri kaçışan Ermenileri katletti ve hayatta kalanları köle yaptı.
Bu sıralarda, Edessa'nın düşüşü Avrupa'ya ulaştı ve Antakyalı Raymond halihazırda Papa III. Eugene'in yardımı için Cebele piskoposu Hugh'u da içeren delegeleri yollamıştı. 1 Aralık 1145'te Eugene İkinci Haçlı seferini başlattı. Bu haçlı seferi VII. Louis ve III. Konrad tarafından yönetildi, ama 1148'de felaketle sonuçlandı ve Edessa asla tekrar ele geçirilemedi.
Kaynakça
- Runciman, Steven (1952). A History of the Crusades, Volume II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press.
- Setton, Kenneth M.; Baldwin, Marshall W., (Ed.) (1969) [1955]. A History of the Crusades, Volume I: The First Hundred Years (İngilizce) (İkinci bas.). Madison, Milwaukee ve Londra: University of Wisconsin Press. ISBN ..
- The Damascus Chronicle of the Crusaders, extracted and translated from the Chronicle of Ibn al-Qalanisi. Edited and translated by H. A. R. Gibb. London, 1932.
- Surlu Vilyam (1943). A History of Deeds Done Beyond the Sea (İngilizce). E.A. Babcock ve A.C. Krey tarafından çevrildi. Columbia University Press.
- Armenia and the Crusades, Tenth to Twelfth Centuries: The Chronicle of Matthew of Edessa. Translated by Ara Edmond Dostourian. National Association for Armenian Studies and Research, 1993.
- Sergio Ferdinandi. La Contea Franca di Edessa. Fondazione e Profilo Storico del Primo Principato Crociato nel Levante (1098-1150), Pontificia Università Antonianum - Rome 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Urfa kusatmasi ya da Edessa kusatmasi 28 Kasimdan 24 Aralik 1144 e kadar surdu ve sonuc olarak hacli Urfa Kontlugu Musul ve Halep atabeyi I Imaduddin Zengi nin eline gecti Urfa KusatmasiHacli Seferleri nin parcasiTarih28 Kasim 24 Aralik 1144BolgeSanliurfa TurkiyeSonucKesin Zengi ZaferiTaraflarUrfa Hacli KontluguZengilerKomutanlar ve liderlerI Imaduddin ZengiGuclerBilinmiyorBilinmiyorKayiplarGarnizon yok edildi BilinmiyorArka planUrfa kontlugu hacli seferleri sirasinda ve sonrasinda kurulan ilk hacli devletiydi Ayrica en kuzeydeki en zayif en dusuk nufusluydu ve etrafini cevreleyen Danismendliler Artuklular Selcuklu Turkleri gibi Musluman devletlerin devamli saldirisina ugruyordu Kont II Baudouin ve kentin sonraki kontu Joselin de Courtenay 1104 teki Harran Muharebesi ndeki yenilgilerinden sonra esir alinmislardi Joselin 1122 de ikinci kez esir alindi ayrica 1125 te Azez Muharebesi nde Urfa haclilar tarafindan geri alindi ve Joselin 1131 deki savasta oldu Joselin in varisi II Joselin Bizans Imparatorlugu ile muttefik olmaya zorlandi fakat 1143 te hem Bizans Imparatoru hem de Kudus Krali oldu Kudus Krali Foulques in yerine karisi Melisende ve oglu III Baudouin tahta gecerken Bizans Imparatoru II Ioannis un yerine tahta kardeslerine karsi gucunu pekistirmek zorunda kalan I Manuil gecti Joselin in ayrica Trablus kontu II Raymond ve Antakyali Raymond ile kavgalari Urfa yi guclu muttefiklerden yoksun birakti Urfa Kusatmasi1144 te Joselin Zengilerin buyuyen gucune karsi Diyarbakir i yoneten Artuklu hukumdari Kara Arslan ile ittifak kurmayi basardi Joselin neredeyse tum ordusunu Halep e karsi Kara Arslan i desteklemek icin Urfa dan disari yuruttu Zengi halihazirda Foulques in 1143 teki olumunden faydalanmanin bir yolunu ariyordu Acele ederek Urfa nin kuzeyini 28 Kasim da kusatti Sehir onun gelisinden haberdar edilmisti ve kusatmaya hazirdi ancak Joselin ve ordusu disarida iken yapabilecekleri cok az sey vardi Sehrin savunmasi Latin Baspiskopos II Hugh Ermeni Piskopos John ve Yakubi Piskopos Basil tarafindan yonetildi John ve Basil hicbir yerli Hristiyan in Zengi nin tarafina gecmemesini sagladi Joselin kusatmanin haberini aldiginda Zengi yi diger hacli sehirlerinin yardimi olmadan kovamayacaginin bilinciyle ordusunu Tilbasar a yuruttu Kudus te Kralice Melisende Joselin in yardim cagrisina yanit vererek Manasses Philip ve Elinand tarafindan yonetilen bir orduyu yolladi Antakyali Raymond kendi ordusu halihazirda Bizans tarafindan Kilikya da ele gecirildigi icin yardim cagrisini geri cevirdi Zengi sehri kusatan bir ordu olmadiginin farkinda olarak butun sehrin cevresini sardi Kuvvetlerini Kurt ve Turkmen birlikleriyle destekledi kusatma makineleri insa etti ve duvarlarin altina lagim kazmaya basladi Urfa sakinleri direnebildikleri kadar direndi ancak kusatma tecrubesizligi ile sehrin sayisiz kulesi adamsiz kaldi Ayrica karsi lagim kazma bilgileri de yoktu ve duvarin kapiya yakin bir kismi 24 Aralik ta coktu Zengi nin birlikleri sehre daldi ve ic hisara kacamayan herkesi oldurdu Baspiskopos Hugh da dahil binlercesi panik icinde boguldu ya da ezildi Zengi adamlarina katliami durdurmalarini emretmesine ragmen alinan Latin esirler idam edildi yerli Hristiyanlar in ozgurce yasamasina izin verildi Ic hisar 26 Aralik ta el degistirdi Zengi nin kumandanlarindan Zeyneddin Ali Kucuk vali olarak atandi Piskopos Basil sadakatini sehri yonetenlere sundu ve Hristiyan nufusun lideri secildi SonrasindaOcak 1145 te Zengi Suruc u ele gecirdi ve Birecik i kusatti ama Kudus ordusu sonunda yetisti ve Joselin e katildi Zengi ayrica Musul da sorun oldugunu duydu ve kontrolu ele almak icin aceleyle geri dondu Orada Inancin koruyucusu olarak yuceltildi ve el Malik el Mansur galip kral unvani verildi Korkuldugu gibi Edessa nin kalan kismi ya da Antakya Prensligi icin saldirilarini surdurmedi II Joselin Firat in batisindan Tilbasar Kalesi ne kadar kalan kisimlari yonetmeye devam etti ama yavas yavas bolge Muslumanlar tarafindan ele gecirildi ya da Bizans a satildi Zengi Caber Kalesi ni kusattigi sirada 1146 yilinda isimli Frank kokenli hadim bir kole tarafindan olduruldu Yerine Haleb de kucuk oglu Nureddin Mahmud Zengi gecti Joselin Zengi nin oldurulmesi uzerine Edessa yi geri almak icin harekete gecti ve Ekim 1146 da ic hisar disinda her yeri ele gecirdi Ancak diger hacli sehirlerinin yardimina sahip degildi ve zayifca planlanan girisimi Kasim ayinda Nureddin tarafindan Urfa disina itildi Joselin sehrin Hristiyan Ermenilerinin guvenliginden endise ederek Nureddin in kuvvetlerinde bir delik acma girisiminde bulundu boylece yerliler guvenlice kacabilecekti Ancak Joselin in girisimi basarisiz oldu ve korkulari gercek oldu Nureddin in askerleri kacisan Ermenileri katletti ve hayatta kalanlari kole yapti Bu siralarda Edessa nin dususu Avrupa ya ulasti ve Antakyali Raymond halihazirda Papa III Eugene in yardimi icin Cebele piskoposu Hugh u da iceren delegeleri yollamisti 1 Aralik 1145 te Eugene Ikinci Hacli seferini baslatti Bu hacli seferi VII Louis ve III Konrad tarafindan yonetildi ama 1148 de felaketle sonuclandi ve Edessa asla tekrar ele gecirilemedi KaynakcaRunciman Steven 1952 A History of the Crusades Volume II The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East Ingilizce Cambridge Cambridge University Press Setton Kenneth M Baldwin Marshall W Ed 1969 1955 A History of the Crusades Volume I The First Hundred Years Ingilizce Ikinci bas Madison Milwaukee ve Londra University of Wisconsin Press ISBN 0 299 04834 9 The Damascus Chronicle of the Crusaders extracted and translated from the Chronicle of Ibn al Qalanisi Edited and translated by H A R Gibb London 1932 Surlu Vilyam 1943 A History of Deeds Done Beyond the Sea Ingilizce E A Babcock ve A C Krey tarafindan cevrildi Columbia University Press Armenia and the Crusades Tenth to Twelfth Centuries The Chronicle of Matthew of Edessa Translated by Ara Edmond Dostourian National Association for Armenian Studies and Research 1993 Sergio Ferdinandi La Contea Franca di Edessa Fondazione e Profilo Storico del Primo Principato Crociato nel Levante 1098 1150 Pontificia Universita Antonianum Rome 2017 ISBN 978 88 7257 103 3