Urmiye Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.
Urmiye Kuşatması | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||||
1730 yılında Osmanlılar ve Safevîlerin toprakları | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Safevîler | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Hekimoğlu Ali Paşa | |||||||||
Güçler | |||||||||
20-30.000 | 8-10.000 | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
Nispeten hafif | Teslim |
Hekimoğlu Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 11 Eylül-15 Kasım 1731 tarihlerinde kuşattığı Urmiye'yi ele geçirdi.
Kuşatma öncesi
Urmiye, 1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı'nda 1724 yılında Osmanlılar tarafından ele geçirildiyse de, 1730 yılında Nadir Şah'ın taarruza geçerek başlattığı 1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı'nın başlarında Safevî Devleti'nce geri alındı. Osmanlı padişahı III. Ahmed'in bu taarruza karşı süratle mukabele etmemesi Osmanlı başkentinde Patrona Halil İsyanı'nın başlamasına neden oldu ve tahttan indirilen III. Ahmed'in yerine tahta çıkan I. Mahmud Safevî Devleti'ne ilan edilen savaşı daha etkin bir şekilde sürdürdü.
Kuşatma
Safevî Şahı II. Tahmasb'ın Revan üzerine hücumunu yenilgiye uğratan Osmanlılar, Nadir Şah'ın bir yıl önce ele geçirdiği yerleri geri almak için harekete geçtiler. Padişah I. Mahmud Erzurum Beylerbeyi ve Revan Muhafızı Hekimoğlu Ali Paşa'yı Tebriz'i ele geçirmesi için serasker olarak tayin etti.
Hekimoğlu Ali Paşa’nın emrine tahsis edilen birlikler, yaz boyunca Salmas kentinin sahrasında toplandı. ayları boyunca toplandı. 5 Eylül 1731’de Gence Muhafızı Kürt İbrahim Paşa, Kars Beylerbeyi Genç Ali Paşa, Sivas Beylerbeyi Ahmed Paşa, Anadolu Beylerbeyi Ebubekir Paşa, , eski Kastamonu Mutasarrıfı da ordugâha katıldıktan sonra, ordu ağır toplarıyla birlikte Tebriz'e giden güzergahta yeralan Urmiye üzerine yürüdü. (Bu dönemde Osmanlı Devleti’nin hazırlattığı tapu tahrir defterine göre) yaklaşık 7.000 kişilik bir nüfusa sahip olan Urmiye, İran Azerbaycanının Tebriz, Erdebil ve Meraga’dan sonra Azerbaycan’daki en büyük dördüncü yerleşim merkeziydi.
Kuşatma 11 Eylül 1731'de başladı. Eşzamanlı olarak Bağdat Beylerbeyi komutasındaki ikinci bir Osmanlı ordusu 15 Eylül'de Kürican Muharebesi'nde Şah II. Tahmasb'ı büyük bir yenilgiye uğratmış ve Hemedan'a ilerlemişti. Bu nedenle, Safevî Devleti'nin Urmiye'de direnen garnizonunu destekleme olanağı bir hayli azalmıştı. Bu nedenle, (65 gün süreyle Osmanlı tarihinin en uzun kuşatmalarından birini teşkil eden) şiddetli mücadelenin yanı sıra, kuşatma sırasında ortaya çıkan kıtlık da Safevî garnizonunun teslim olmasına neden oldu. 15 Kasım 1731'de Osmanlı ordusu kaleyi zaptetti.
Kuşatma sonrası
Osmanlı ordusunun 15 Kasım'da Urmiye'yi zaptetmesinin ardından, kalede 1.000 kişilik bir birlik bırakıldı. Ordu ardından Tebriz üzerine yürüdü. Ancak, burayı korumakla görevli Safevî komutanı Bisutun Han'ın çekilmesi sonucunda Osmanlı ordusu 4 Aralık'ta savaşsız Tebriz kalesine girdi.
Eşzamanlı olarak Safevî Devleti'yle barış müzakerelerini yürüten 10 Ocak 1732'de Ahmed Paşa Muahedesi olarak anınlan antlaşmayı imzaladı.
Kaynakça
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Urmiye" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2012), c.42, s.179". 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ "XVIII. Yüzyıl Osmanlı Siyasî ve Sosyal Örgüsünde Bir Devlet Adamı Biyografisi: Hekimoğlu Ali Paşa (1689-1758)", Mehmet Yılmaz Akbulut, 29 Mayıs Üniversitesi, İstanbul (2020), s.174-175
- ^ Osmanlı Ansiklopedisi, "I. Mahmud" maddesi, Bekir Şahin, İstanbul (2003), c.5, s.49
- ^ "Osmanlı Tarihi", İ. Hakkı Uzunçarşılı, İstanbul (1988-1994), c.IV, c.221
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Urmiye Kusatmasi 1730 1732 Osmanli Iran Savasi nda evre Urmiye Kusatmasi1730 1732 Osmanli Iran Savasi1730 yilinda Osmanlilar ve Safevilerin topraklariTarih11 Eylul 15 Kasim 1731BolgeUrmiye Bati Azerbaycan IranSonucKesin Osmanli zaferiCografi DegisikliklerUrmiye ve Tebriz Osmanli topraklarina katildiTaraflarOsmanli ImparatorluguSafevilerKomutanlar ve liderlerHekimoglu Ali PasaGucler20 30 0008 10 000KayiplarNispeten hafifTeslim Hekimoglu Ali Pasa komutasindaki Osmanli ordusu 11 Eylul 15 Kasim 1731 tarihlerinde kusattigi Urmiye yi ele gecirdi Kusatma oncesiHekimoglu Ali Pasa Urmiye 1723 1727 Osmanli Iran Savasi nda 1724 yilinda Osmanlilar tarafindan ele gecirildiyse de 1730 yilinda Nadir Sah in taarruza gecerek baslattigi 1730 1732 Osmanli Iran Savasi nin baslarinda Safevi Devleti nce geri alindi Osmanli padisahi III Ahmed in bu taarruza karsi suratle mukabele etmemesi Osmanli baskentinde Patrona Halil Isyani nin baslamasina neden oldu ve tahttan indirilen III Ahmed in yerine tahta cikan I Mahmud Safevi Devleti ne ilan edilen savasi daha etkin bir sekilde surdurdu KusatmaUrmiye tarihi camii Safevi Sahi II Tahmasb in Revan uzerine hucumunu yenilgiye ugratan Osmanlilar Nadir Sah in bir yil once ele gecirdigi yerleri geri almak icin harekete gectiler Padisah I Mahmud Erzurum Beylerbeyi ve Revan Muhafizi Hekimoglu Ali Pasa yi Tebriz i ele gecirmesi icin serasker olarak tayin etti Hekimoglu Ali Pasa nin emrine tahsis edilen birlikler yaz boyunca Salmas kentinin sahrasinda toplandi aylari boyunca toplandi 5 Eylul 1731 de Gence Muhafizi Kurt Ibrahim Pasa Kars Beylerbeyi Genc Ali Pasa Sivas Beylerbeyi Ahmed Pasa Anadolu Beylerbeyi Ebubekir Pasa eski Kastamonu Mutasarrifi da ordugaha katildiktan sonra ordu agir toplariyla birlikte Tebriz e giden guzergahta yeralan Urmiye uzerine yurudu Bu donemde Osmanli Devleti nin hazirlattigi tapu tahrir defterine gore yaklasik 7 000 kisilik bir nufusa sahip olan Urmiye Iran Azerbaycaninin Tebriz Erdebil ve Meraga dan sonra Azerbaycan daki en buyuk dorduncu yerlesim merkeziydi Kusatma 11 Eylul 1731 de basladi Eszamanli olarak Bagdat Beylerbeyi komutasindaki ikinci bir Osmanli ordusu 15 Eylul de Kurican Muharebesi nde Sah II Tahmasb i buyuk bir yenilgiye ugratmis ve Hemedan a ilerlemisti Bu nedenle Safevi Devleti nin Urmiye de direnen garnizonunu destekleme olanagi bir hayli azalmisti Bu nedenle 65 gun sureyle Osmanli tarihinin en uzun kusatmalarindan birini teskil eden siddetli mucadelenin yani sira kusatma sirasinda ortaya cikan kitlik da Safevi garnizonunun teslim olmasina neden oldu 15 Kasim 1731 de Osmanli ordusu kaleyi zaptetti Kusatma sonrasiOsmanli ordusunun 15 Kasim da Urmiye yi zaptetmesinin ardindan kalede 1 000 kisilik bir birlik birakildi Ordu ardindan Tebriz uzerine yurudu Ancak burayi korumakla gorevli Safevi komutani Bisutun Han in cekilmesi sonucunda Osmanli ordusu 4 Aralik ta savassiz Tebriz kalesine girdi Eszamanli olarak Safevi Devleti yle baris muzakerelerini yuruten 10 Ocak 1732 de Ahmed Pasa Muahedesi olarak aninlan antlasmayi imzaladi Kaynakca Islam Ansiklopedisi Urmiye maddesi Turk Diyanet Vakfi Istanbul 2012 c 42 s 179 2 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2022 XVIII Yuzyil Osmanli Siyasi ve Sosyal Orgusunde Bir Devlet Adami Biyografisi Hekimoglu Ali Pasa 1689 1758 Mehmet Yilmaz Akbulut 29 Mayis Universitesi Istanbul 2020 s 174 175 Osmanli Ansiklopedisi I Mahmud maddesi Bekir Sahin Istanbul 2003 c 5 s 49 Osmanli Tarihi I Hakki Uzuncarsili Istanbul 1988 1994 c IV c 221