Uzaklık modülü, genel olarak gökbilimde mesafelerin ölçülmesinde kullanılan bir yoldur.
Tanımlama
Uzaklık modülü, gökcisminin görünen parlaklığı ile mutlak parlaklığı arasındaki farktır. Gökcisimlerinde gözlenen akısal değişimlerin, büyüklüğe logaritmik oranı olarak tanımlanmasından türetilir:
Bir ışık kaynağında gözlenen parlaklık ile gökcisminin uzaklığı ters kare yasası ile bağlantılıdır - iki kat uzak görünen bir kaynak, dörtte bir parlaklıktadır. Aynı parlaklık tek bir cisim veya iki cisim için şu şekilde yerleştirilebilir
Mutlak uzaklık, bir gökcisminin 10 parsek uzaklıkta sahip olduğu görünür parlaklıktır ve bundan dolayı büyüklük denklemi şu şekilde yazılır:
Logaritma yeniden düzenlenirse
- olur
Sonra, verilen uzaklık modülü , parsek olarak uzaklık şu şekilde elde edilir
Parseklerde mesafedeki belirsizlik (δd) uzaklık modülündeki belirsizlik hesaplanarak (δμ) bulunur
standart hata analizi kullanılarak türetilir.
Farklı uzaklık modülleri
Mutlak ve görünür parlaklık arasındaki fark uzaklık belirlemede tek yöntem değildir. Soğurma, özellikle baskın parçacık sonuçlarında diğer önemli bir faktördür (mesela galaktik merkezi yönünde).
Kullanım
Uzaklık modülleri en fazla yakın evrendeki gökadaların mesafe ölçümlerinde kullanılır. Örneğin, Büyük Macellan Bulutu'nun uzaklık modülü 18.5,Andromeda Gökadası'nın uzaklık modülü 24.4 ve Başak kümesi içindeki NGC 4548 gökadasının UM'si 31.0. BMB'nin sonucunda, görünen parlaklığı en üst noktada 2.8 ve mutlak parlaklığı -15.7 olan süpernova söz konusudur.
Uzaklık modülü pek çok gök bilimci için pratik olmasından dolayı en çok tercih edilen yöntemdir. Örneğin Başak kümesi içindeki bir gökadada bulunan Güneş türü bir yıldızın (M=5) görünen parlaklığı (m=36) çok hızlı bir şekilde mesafe hesaplamasında kullanılabilir.
Kaynakça
- ^ J. R. Taylor (1982). An introduction to Error Analysis. Mill Valley, Kaliforniya: University Science Books. ISBN .
- ^ D. R. Alvez (2004). "A review of the distance and structure of the Large Magellanic Cloud" (abstract). New Astronomy Reviews. Cilt 48. ss. 659-665. doi:10.1016/j.newar.2004.03.001. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009.
- ^ I. Ribas, C. Jordi, F. Vilardell, E. L. Fitzpatrick, R. W. Hilditch, E. F. Guinan (2005). "First Determination of the Distance and Fundamental Properties of an Eclipsing Binary in the Andromeda Galaxy" (abstract). The Astrophysical Journal. Cilt 635. ss. L37-L40. doi:10.1086/499161. 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009.
- ^ J. A. Graham, L. Ferrarese, W. L. Freedman, R. C. Kennicutt Jr., J. R. Mould, A. Saha, P. B. Stetson, B. F. Madore, F. Bresolin, H. C. Ford, B. K. Gibson, M. Han, J. G. Hoessel, J. Huchra, S. M. Hughes, G. D. Illingworth, D. D. Kelson, L. Macri, R. Phelps, S. Sakai, N. A. Silbermann, A. Turner (1999). "The Hubble Space Telescope Key Project on the Extragalactic Distance Scale. XX. The Discovery of Cepheids in the Virgo Cluster Galaxy NGC 4548" (abstract). The Astrophysical Journal. Cilt 516. ss. 626-646. doi:10.1086/307151. 25 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009.
- Zeilik, Gregory and Smith, Introductory Astronomy and Astrophysics (1992, Thomson Learning)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzaklik modulu genel olarak gokbilimde mesafelerin olculmesinde kullanilan bir yoldur TanimlamaUzaklik modulu m m M displaystyle mu m M gokcisminin gorunen parlakligi m displaystyle m ile mutlak parlakligi M displaystyle M arasindaki farktir Gokcisimlerinde gozlenen akisal degisimlerin buyukluge logaritmik orani olarak tanimlanmasindan turetilir m1 m2 2 5log10 F1 F2 displaystyle m 1 m 2 2 5log 10 F 1 F 2 Bir isik kaynaginda gozlenen parlaklik ile gokcisminin uzakligi ters kare yasasi ile baglantilidir iki kat uzak gorunen bir kaynak dortte bir parlakliktadir Ayni parlaklik tek bir cisim veya iki cisim icin F1 F2 displaystyle F 1 F 2 su sekilde yerlestirilebilir d2 d1 2 displaystyle d 2 d 1 2 F1 F2 L4pd12 4pd22L displaystyle F 1 F 2 left frac L 4 pi d 1 2 right left frac 4 pi d 2 2 L right Mutlak uzaklik bir gokcisminin 10 parsek uzaklikta sahip oldugu gorunur parlakliktir ve bundan dolayi buyukluk denklemi su sekilde yazilir m M 5log10 d 10pc displaystyle m M 5log 10 d 10pc Logaritma yeniden duzenlenirse m M 5 5log10d displaystyle m M 5 5log 10 d olur Sonra verilen uzaklik modulu m m M displaystyle mu m M parsek olarak uzaklik su sekilde elde edilir d 100 2 m M 5 100 2m 1 displaystyle d 10 0 2 m M 5 10 0 2 mu 1 Parseklerde mesafedeki belirsizlik dd uzaklik modulundeki belirsizlik hesaplanarak dm bulunur dd 0 2ln 10 100 2m 1dm 0 461d dm displaystyle delta d 0 2ln 10 10 0 2 mu 1 delta mu 0 461d delta mu standart hata analizi kullanilarak turetilir Farkli uzaklik modulleriMutlak ve gorunur parlaklik arasindaki fark uzaklik belirlemede tek yontem degildir Sogurma ozellikle baskin parcacik sonuclarinda diger onemli bir faktordur mesela galaktik merkezi yonunde KullanimUzaklik modulleri en fazla yakin evrendeki gokadalarin mesafe olcumlerinde kullanilir Ornegin Buyuk Macellan Bulutu nun uzaklik modulu 18 5 Andromeda Gokadasi nin uzaklik modulu 24 4 ve Basak kumesi icindeki NGC 4548 gokadasinin UM si 31 0 BMB nin sonucunda gorunen parlakligi en ust noktada 2 8 ve mutlak parlakligi 15 7 olan supernova soz konusudur Uzaklik modulu pek cok gok bilimci icin pratik olmasindan dolayi en cok tercih edilen yontemdir Ornegin Basak kumesi icindeki bir gokadada bulunan Gunes turu bir yildizin M 5 gorunen parlakligi m 36 cok hizli bir sekilde mesafe hesaplamasinda kullanilabilir Kaynakca J R Taylor 1982 An introduction to Error Analysis Mill Valley Kaliforniya University Science Books ISBN 0 935702 07 5 D R Alvez 2004 A review of the distance and structure of the Large Magellanic Cloud abstract New Astronomy Reviews Cilt 48 ss 659 665 doi 10 1016 j newar 2004 03 001 4 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2009 I Ribas C Jordi F Vilardell E L Fitzpatrick R W Hilditch E F Guinan 2005 First Determination of the Distance and Fundamental Properties of an Eclipsing Binary in the Andromeda Galaxy abstract The Astrophysical Journal Cilt 635 ss L37 L40 doi 10 1086 499161 1 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2009 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link J A Graham L Ferrarese W L Freedman R C Kennicutt Jr J R Mould A Saha P B Stetson B F Madore F Bresolin H C Ford B K Gibson M Han J G Hoessel J Huchra S M Hughes G D Illingworth D D Kelson L Macri R Phelps S Sakai N A Silbermann A Turner 1999 The Hubble Space Telescope Key Project on the Extragalactic Distance Scale XX The Discovery of Cepheids in the Virgo Cluster Galaxy NGC 4548 abstract The Astrophysical Journal Cilt 516 ss 626 646 doi 10 1086 307151 25 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2009 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Zeilik Gregory and Smith Introductory Astronomy and Astrophysics 1992 Thomson Learning