Vadisseyl Muharebesi veya Vâdi'l-Mehâzin Muharebesi ya da Vâdi's-Seyl Muharebesi, 4 Ağustos 1578 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu desteğini alan Fas'ın Saadi sultanı Abdülmelik ile Portekiz kralı Sebastião ve Portekizlilerin müttefiği 'in kuvvetleri arasında yapılan savaştır. Üç Kral Savaşı ya da Kasrülkebîr Savaşı olarak da bilinir.
Vadisseyl (Vâdi'l-Mehâzin) Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Osmanlı-Portekiz Savaşları | |||||||
Vadisseyl (Vadi'l-Mehazin) Savaşı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Portekiz İmparatorluğu | Fas Sultanlığı Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
I. Sebastião (ölü) (ölü) (ölü) | (ölü) Ahmed el-Mansur Tunus Valisi Ramazan Paşa | ||||||
Güçler | |||||||
Toplam 23.000 asker | Toplam 60.000-100.000 asker | ||||||
Kayıplar | |||||||
12,000 ölü 15,000 ele geçirildi | 1,500 ölü |
Öncesi
1574’te Mevlây Abdullah’ın ölümünden sonra oğlu Ebu Abdullah (Muhammed el-Mütevekkil) tahta çıktı. Bunun üzerine sultanlıkta hak iddia eden amcaları Abdülmelik ile Abdülmelik'in küçük kardeşi Ahmed el Mansur İstanbul’a gittiler ve Osmanlı Sultanı III. Murad’dan yardım istediler. Ertesi yıl padişahın emriyle harekete geçen Cezayir Beylerbeyi Ramazan Paşa Miknâs civarında Ebu Abdullah’ı yenerek Fes şehrini ele geçirdi ve 8 Mart 1576' da Abdülmelik’i tahta çıkardı. Abdülmelik daha sonra kendi kuvvetleri ve Osmanlı'dan aldığı takviye ile Ebu Abdullah’ın çekildiği Marekeş’e 16 Temmuz 1576 yılında girerek “Mu‘tasım-Billâh es-Sa‘dî” lakabıyla bütün Fas ülkesinin sultanı oldu.
Osmanlı nüfuzunun Fas’a yayılması Portekizliler’i rahatsız etmesi, Tanca dolaylarına kaçan Ebu Abdullah’ın da devamlı şekilde yardım istemesi üzerine Portekiz Kralı I. Sebastião askerî harekâta karar verdi.
Savaş
I. Sebastião, Faslı müttefikleri ile birlikte; 60 bin kişilik ordu ve çok sayıda topla Tanca'ya çıktı. ile bu ırmağın kollarından biri arasında, Ksar'el-Kebir (Alcazar-quivir) yakınlarındaki Vadi'l-Mehazin'de Abdülmelik ile kardeşi Ahmed ve müttefik Osmanlı kuvvetleri ile karşılaştı. Piyadelerle süvarilerden oluşan ve sayıları 50 bin kişiyi bulan Müslüman kuvvetleri Sebastião'nun ordusunu kıyıdaki 'a (El-Araiş) çekilmeye zorladılar. Portekiz ordusu mağlup oldu. Müslüman askerlerin bir kısmı o sırada gelgit yükselmesinin etkisindeki Vadi'l-Mehazin'i geçmeye çalışırken boğuldu. Ayrıca Sebastião ile el-Mütevekkil de boğularak öldüler; böylece savaş Osmanlı desteğindeki Abdülmelik güçlerinin zaferiyle sona erdi. Savaş esnasında hasta olan Abdülmelik de öldü.
Sonrası
Savaş sonucunda Portekizliler bölgedeki üstünlüklerini kaybettiler. Öte yandan genç kral Sebastião'nun bir varis bırakmadan ölmesi, Portekiz Krallığı'nın sonraki 60 yıl boyunca İspanyol denetimine girmesine neden oldu. Abdülmelik'in savaş sırasında ölmesi üzerine yerine kardeşi Ahmed el Mansur tahta geçti. Ayrıca bu savaş sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun Fas üzerindeki etkinliği daha da arttı.
Kaynakça
- ^ a b C. Tucker, A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, 2009, sayfa 534.
- ^ a b Colección de documentos inéditos para la historia de España, vol. 100.
- ^ Lyle N. McAlister, Spain and Portugal in the New World, 1492-1700, Cilt 3 (1984), sayfa 292.
- ^ . Anadolu Ajansı. 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
- ^ "İslam Ansiklopedisi, Mustafa L. Bilge". 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2015.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vadisseyl Muharebesi veya Vadi l Mehazin Muharebesi ya da Vadi s Seyl Muharebesi 4 Agustos 1578 tarihinde Osmanli Imparatorlugu destegini alan Fas in Saadi sultani Abdulmelik ile Portekiz krali Sebastiao ve Portekizlilerin muttefigi in kuvvetleri arasinda yapilan savastir Uc Kral Savasi ya da Kasrulkebir Savasi olarak da bilinir Vadisseyl Vadi l Mehazin SavasiOsmanli Portekiz SavaslariVadisseyl Vadi l Mehazin SavasiTarih4 Agustos 1578Bolge FasSonucKesin Fas Sultanligi Osmanli zaferiTaraflarPortekiz ImparatorluguFas Sultanligi Osmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerI Sebastiao olu olu olu olu Ahmed el Mansur Tunus Valisi Ramazan PasaGuclerToplam 23 000 askerToplam 60 000 100 000 askerKayiplar12 000 olu 15 000 ele gecirildi1 500 oluOncesi1574 te Mevlay Abdullah in olumunden sonra oglu Ebu Abdullah Muhammed el Mutevekkil tahta cikti Bunun uzerine sultanlikta hak iddia eden amcalari Abdulmelik ile Abdulmelik in kucuk kardesi Ahmed el Mansur Istanbul a gittiler ve Osmanli Sultani III Murad dan yardim istediler Ertesi yil padisahin emriyle harekete gecen Cezayir Beylerbeyi Ramazan Pasa Miknas civarinda Ebu Abdullah i yenerek Fes sehrini ele gecirdi ve 8 Mart 1576 da Abdulmelik i tahta cikardi Abdulmelik daha sonra kendi kuvvetleri ve Osmanli dan aldigi takviye ile Ebu Abdullah in cekildigi Marekes e 16 Temmuz 1576 yilinda girerek Mu tasim Billah es Sa di lakabiyla butun Fas ulkesinin sultani oldu Osmanli nufuzunun Fas a yayilmasi Portekizliler i rahatsiz etmesi Tanca dolaylarina kacan Ebu Abdullah in da devamli sekilde yardim istemesi uzerine Portekiz Krali I Sebastiao askeri harekata karar verdi SavasI Sebastiao Fasli muttefikleri ile birlikte 60 bin kisilik ordu ve cok sayida topla Tanca ya cikti ile bu irmagin kollarindan biri arasinda Ksar el Kebir Alcazar quivir yakinlarindaki Vadi l Mehazin de Abdulmelik ile kardesi Ahmed ve muttefik Osmanli kuvvetleri ile karsilasti Piyadelerle suvarilerden olusan ve sayilari 50 bin kisiyi bulan Musluman kuvvetleri Sebastiao nun ordusunu kiyidaki a El Arais cekilmeye zorladilar Portekiz ordusu maglup oldu Musluman askerlerin bir kismi o sirada gelgit yukselmesinin etkisindeki Vadi l Mehazin i gecmeye calisirken boguldu Ayrica Sebastiao ile el Mutevekkil de bogularak olduler boylece savas Osmanli destegindeki Abdulmelik guclerinin zaferiyle sona erdi Savas esnasinda hasta olan Abdulmelik de oldu SonrasiSavas sonucunda Portekizliler bolgedeki ustunluklerini kaybettiler Ote yandan genc kral Sebastiao nun bir varis birakmadan olmesi Portekiz Kralligi nin sonraki 60 yil boyunca Ispanyol denetimine girmesine neden oldu Abdulmelik in savas sirasinda olmesi uzerine yerine kardesi Ahmed el Mansur tahta gecti Ayrica bu savas sonucunda Osmanli Imparatorlugu nun Fas uzerindeki etkinligi daha da artti Kaynakca a b C Tucker A Global Chronology of Conflict From the Ancient World to the Modern Middle East 2009 sayfa 534 a b Coleccion de documentos ineditos para la historia de Espana vol 100 Lyle N McAlister Spain and Portugal in the New World 1492 1700 Cilt 3 1984 sayfa 292 Anadolu Ajansi 6 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2021 Islam Ansiklopedisi Mustafa L Bilge 16 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2015 TDV Islam Ansiklopedisi 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2021