Valerde-Río Branco Antlaşması, Brezilya ve Peru arasındaki Kesin Sınırlar, Ticaret ve Denizcilik Antlaşması idi. 8 Eylül 1909'da Rio de Janeiro'da Brezilya İlişkiler Bakanı Barón de Río Branco ve Peru'nun Brezilya'daki tam yetkili bakanı Hernán Velarde tarafından imzalandı. O sırada Peru'da Cumhurbaşkanı (ilk hükûmet) ve Brezilya'da Cumhurbaşkanı hüküm sürdü.
Kesin Limitler, Ticaret ve Seyrüsefer Anlaşması | |
Tür | Sınır çizme antlaşması |
---|---|
İmzalanma | 8 Eylül 1909 |
Yer | Rio de Janeiro, Brezilya |
İmzacılar | Barón de Río Branco |
Taraflar | Brezilya Peru |
Dil | İspanyolca Portekizce |
Vikikaynak'ta Peru ve Bolivya arasındaki sınırların çizilmesine ilişkin 1902'de yapılan antlaşma |
Uluslararası bağlantı
20.yüzyılın ilk 10 yılında Peru, neredeyse tüm komşularıyla sınır anlaşmazlıkları kötüleştiği için ciddi bir uluslararası kriz içinde tartışıldı. Peru Dışişleri Bakanlığı'nın o dönemde en büyük çabalarını sarf ettiği sözde Tacna ve Arica sorunu nedeniyle en kritik sorun Şili ile yaşandı. Amazon'un paylaşıldığı Brezilya ile sınır sınırlandırmasında yalnızca kısmi bir çözüme ulaşıldı, güneyinde geniş bir sektör tanımlanamadı, bu nedenle 19. yüzyılın son 10 yıllarından beri, Brezilyalılar, söz konusu topraklarda, 20.yüzyılın başında şiddetli karakterlere bürünen Lastik Hücumu bağlamında ilerleme kaydettiler.
Ancak Ekvador ve Bolivya ile sınır sorunları da vardı ve bu sorunlar tahkime başvurmak için başarısız bir girişimde bulunuldu ve bu ülkelerin her biri sırasıyla Nisan ve Aralık 1910'da savaşın eşiğine geldi ve tehditler barışçıl ve mutlu bir şekilde aşıldı. Kolombiya ile Putumayo nehri ile Caquetá nehri arasında yer alan bölge konusunda da anlaşmazlıklar vardı, aynısı 1911'de şiddetli bir nüans kazandı (La Pedrera çatışması).
Bolivya, Ekvador ve Kolombiya'yla yaşanan tüm bu çatışmalarda Peru diplomasisi, tam da Tacna ve Arica meselesinin kötüye gittiği bir dönemde, diğer sınırlarda Peru'ya sorun çıkarmaya çalışan Şili'nin gizli elini gördüğünü düşündü. 1910'da Peru-Ekvador geriliminin zirvesindeyken, Şili'nin Ekvador'a Maullín vapuryla kısmen Guayaquil'e ulaşan bir sevkiyatla silah sağladığı biliniyor.
Peru daha sonra derin ve sürekli bir huzursuzluk yaşadı, ancak sonunda sınırlarını barışçıl bir şekilde ayırmayı başardı. Sınırlarının ilk kesin düzenlemesinin tam olarak Brezilya'yla yapılmış olması tesadüf değil, çünkü bir savaş Peru için ölümcül olacağından, yalnızca diplomatik bir çözümün mümkün olduğu büyük Güney Amerika gücüyle bir anlaşma öncelikti, hatta diğer komşularıyla karşılaştığı sorunlarda bile.
Antlaşmanın arka planı
1851'de Peru ile Brezilya arasında Akarsu Ticaret ve Denizcilik Sözleşmesi ve Kısmi Sınır Anlaşması imzalandıktan sonra, Yavarí Nehri'nin güneyinde 2 ülke arasındaki sınır sorununun nihai çözümü zamanla gecikiyordu. Teorik olarak, Brezilya'ya bitişik muazzam topraklar Peru'ya aitti; bu, San Ildefonso Antlaşması'ndan doğan 18.yüzyılın eski sömürge haritalarına dayanan bir yanılsamaydı, ancak pratikte Brezilyalılar Amazon'da ilerliyor ve orada fiili hakimiyetlerini uyguluyorlardı. . Bunun nedeni, Brezilya'nın sahip olduğu Amazon nehirlerinin alt kısımları üzerindeki daha geniş kapsamlı güç ve hakimiyetti.
19.yüzyılın sonunda, Brezilyalı kauçuk tıkaçlar Purús Nehri ve Yurúa Nehri boyunca Peru topraklarına girmeye başladı. 25 Ekim 1902'de Amuheya'daki Peru garnizonu, görev yerlerini terk etmelerini talep eden bir Brezilya müfrezesini geri püskürttü. Bolivya'nın Acre bölgesini Brezilya'ya bıraktığı Acre Savaşı'nın sona ermesi, Brezilya'nın Peru topraklarındaki ilerlemelerini yoğunlaştırdı. 1903'te, Acre'de Chandles karakolundan Perulu personel ile bir fırlatma rampası vuruldu. 1904'te Brezilyalı albay Jose Ferreira, Purús'un bir kolu olan Santa Rosa Nehri'ne geldi ve Peru çıkarıcılarına lastik ve şırınga yağmaladı. O yılın Kasım ayında Amuheya garnizonu, iki günlük savaşın ardından üstün Brezilya kuvvetlerine teslim oldu. Bu kendi içinde bir casus belli anlamına geliyordu, ancak Peru hükûmeti diplomatik çözümü seçti.
1903'te seçkin Perulu diplomat ve yazar Hernán Velarde, 12 Temmuz 1904'te Brezilya'nın Peru topraklarındaki ilerlemesinin kontrol altına alındığı bir modus vivendi'yi müzakere ettiği Rio de Janeiro'da (o zamanlar Brezilya'nın başkenti) Peru'dan tam yetkili bakan olarak atandı. Böylece savaş tehdidine son verildi ve bekleyen sınırları kesin olarak düzeltmek için müzakerelere devam edildi.
Antlaşma
Sonunda, 8 Eylül 1909'de Brezilya İlişkiler Bakanı, Barón de Río Branco ve Rio de Janeiro'daki Peru Tam Yetkili Bakanı Hernán Velarde arasında, 1851 Sözleşmesi tarafından başlatılan sınır çizmeyi tamamlayan ve Peru için Amazon'da serbest dolaşımı kutsayan Kesin Sınırlar, Ticaret ve Seyrüsefer Antlaşması imzalandı.
Bu Antlaşmaya göre Yavari'nin güneyinde Peru ile Brezilya arasındaki sınırlar şu şekilde belirlendi:
- Ucayali (Peru) ve Yurúa (Brezilya) nehirleri arasındaki mevcut su, Yurúa'nın kolu olan Breu Nehri'nin ağzına karşılık gelen 9º24'36"S paraleline bölünür.
- Bu paraleli Breu Nehrinin ağzına kadar doğu yönünde takip edin; kaynağına kadar Breu boyunca devam edin.
- Peru'daki Torolluc Nehirleri ile Brezilya'daki arasındaki havza, güney enleminin 10⁰ paraleline kadar;
- 10º güney enlemine paralel olarak, doğuya doğru, Brezilya topraklarındaki Embira ile Peru topraklarındaki Curanja arasındaki suya, Santa Rosa Nehri'nin kaynağını bulana kadar bölün.
- Santa Rosa Nehri, aşağı akışta, ile birleştiği yere;
- Purús Nehri, yukarı akışta, Shamboyacu Nehri'nin ağzına, yukarı akışta, tüm seyri boyunca. Oradan, yerin meridyenini güney yönünde, güney enleminin 11º paraleline kadar takip ederek;
- Güney enleminin 11. paralelinden, Acre Nehri'nin kaynağını bulacak bir çizgi;
- Acre Nehri, aşağı akışta, Bolivya sınırının başladığı Yaverija deresi'nin ağzına, şehri yakınlarında.
Daha sonra her iki ülkede de Petrópolis'te (7 Aralık 1909) sınır farklılıklarına son veren başka bir anlaşma imzaladı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Valerde Rio Branco Antlasmasi Brezilya ve Peru arasindaki Kesin Sinirlar Ticaret ve Denizcilik Antlasmasi idi 8 Eylul 1909 da Rio de Janeiro da Brezilya Iliskiler Bakani Baron de Rio Branco ve Peru nun Brezilya daki tam yetkili bakani Hernan Velarde tarafindan imzalandi O sirada Peru da Cumhurbaskani ilk hukumet ve Brezilya da Cumhurbaskani hukum surdu Valerde Rio Branco AntlasmasiKesin Limitler Ticaret ve Seyrusefer AnlasmasiTurSinir cizme antlasmasiImzalanma8 Eylul 1909YerRio de Janeiro BrezilyaImzacilarBaron de Rio BrancoTaraflarBrezilya PeruDilIspanyolca PortekizceVikikaynak ta Peru ve Bolivya arasindaki sinirlarin cizilmesine iliskin 1902 de yapilan antlasmaUluslararasi baglanti20 yuzyilin ilk 10 yilinda Peru neredeyse tum komsulariyla sinir anlasmazliklari kotulestigi icin ciddi bir uluslararasi kriz icinde tartisildi Peru Disisleri Bakanligi nin o donemde en buyuk cabalarini sarf ettigi sozde Tacna ve Arica sorunu nedeniyle en kritik sorun Sili ile yasandi Amazon un paylasildigi Brezilya ile sinir sinirlandirmasinda yalnizca kismi bir cozume ulasildi guneyinde genis bir sektor tanimlanamadi bu nedenle 19 yuzyilin son 10 yillarindan beri Brezilyalilar soz konusu topraklarda 20 yuzyilin basinda siddetli karakterlere burunen Lastik Hucumu baglaminda ilerleme kaydettiler Ancak Ekvador ve Bolivya ile sinir sorunlari da vardi ve bu sorunlar tahkime basvurmak icin basarisiz bir girisimde bulunuldu ve bu ulkelerin her biri sirasiyla Nisan ve Aralik 1910 da savasin esigine geldi ve tehditler bariscil ve mutlu bir sekilde asildi Kolombiya ile Putumayo nehri ile Caqueta nehri arasinda yer alan bolge konusunda da anlasmazliklar vardi aynisi 1911 de siddetli bir nuans kazandi La Pedrera catismasi Bolivya Ekvador ve Kolombiya yla yasanan tum bu catismalarda Peru diplomasisi tam da Tacna ve Arica meselesinin kotuye gittigi bir donemde diger sinirlarda Peru ya sorun cikarmaya calisan Sili nin gizli elini gordugunu dusundu 1910 da Peru Ekvador geriliminin zirvesindeyken Sili nin Ekvador a Maullin vapuryla kismen Guayaquil e ulasan bir sevkiyatla silah sagladigi biliniyor Peru daha sonra derin ve surekli bir huzursuzluk yasadi ancak sonunda sinirlarini bariscil bir sekilde ayirmayi basardi Sinirlarinin ilk kesin duzenlemesinin tam olarak Brezilya yla yapilmis olmasi tesaduf degil cunku bir savas Peru icin olumcul olacagindan yalnizca diplomatik bir cozumun mumkun oldugu buyuk Guney Amerika gucuyle bir anlasma oncelikti hatta diger komsulariyla karsilastigi sorunlarda bile Antlasmanin arka plani1851 de Peru ile Brezilya arasinda Akarsu Ticaret ve Denizcilik Sozlesmesi ve Kismi Sinir Anlasmasi imzalandiktan sonra Yavari Nehri nin guneyinde 2 ulke arasindaki sinir sorununun nihai cozumu zamanla gecikiyordu Teorik olarak Brezilya ya bitisik muazzam topraklar Peru ya aitti bu San Ildefonso Antlasmasi ndan dogan 18 yuzyilin eski somurge haritalarina dayanan bir yanilsamaydi ancak pratikte Brezilyalilar Amazon da ilerliyor ve orada fiili hakimiyetlerini uyguluyorlardi Bunun nedeni Brezilya nin sahip oldugu Amazon nehirlerinin alt kisimlari uzerindeki daha genis kapsamli guc ve hakimiyetti 19 yuzyilin sonunda Brezilyali kaucuk tikaclar Purus Nehri ve Yurua Nehri boyunca Peru topraklarina girmeye basladi 25 Ekim 1902 de Amuheya daki Peru garnizonu gorev yerlerini terk etmelerini talep eden bir Brezilya mufrezesini geri puskurttu Bolivya nin Acre bolgesini Brezilya ya biraktigi Acre Savasi nin sona ermesi Brezilya nin Peru topraklarindaki ilerlemelerini yogunlastirdi 1903 te Acre de Chandles karakolundan Perulu personel ile bir firlatma rampasi vuruldu 1904 te Brezilyali albay Jose Ferreira Purus un bir kolu olan Santa Rosa Nehri ne geldi ve Peru cikaricilarina lastik ve siringa yagmaladi O yilin Kasim ayinda Amuheya garnizonu iki gunluk savasin ardindan ustun Brezilya kuvvetlerine teslim oldu Bu kendi icinde bir casus belli anlamina geliyordu ancak Peru hukumeti diplomatik cozumu secti 1903 te seckin Perulu diplomat ve yazar Hernan Velarde 12 Temmuz 1904 te Brezilya nin Peru topraklarindaki ilerlemesinin kontrol altina alindigi bir modus vivendi yi muzakere ettigi Rio de Janeiro da o zamanlar Brezilya nin baskenti Peru dan tam yetkili bakan olarak atandi Boylece savas tehdidine son verildi ve bekleyen sinirlari kesin olarak duzeltmek icin muzakerelere devam edildi AntlasmaSonunda 8 Eylul 1909 de Brezilya Iliskiler Bakani Baron de Rio Branco ve Rio de Janeiro daki Peru Tam Yetkili Bakani Hernan Velarde arasinda 1851 Sozlesmesi tarafindan baslatilan sinir cizmeyi tamamlayan ve Peru icin Amazon da serbest dolasimi kutsayan Kesin Sinirlar Ticaret ve Seyrusefer Antlasmasi imzalandi Bu Antlasmaya gore Yavari nin guneyinde Peru ile Brezilya arasindaki sinirlar su sekilde belirlendi Ucayali Peru ve Yurua Brezilya nehirleri arasindaki mevcut su Yurua nin kolu olan Breu Nehri nin agzina karsilik gelen 9º24 36 S paraleline bolunur Bu paraleli Breu Nehrinin agzina kadar dogu yonunde takip edin kaynagina kadar Breu boyunca devam edin Peru daki Torolluc Nehirleri ile Brezilya daki arasindaki havza guney enleminin 10 paraleline kadar 10º guney enlemine paralel olarak doguya dogru Brezilya topraklarindaki Embira ile Peru topraklarindaki Curanja arasindaki suya Santa Rosa Nehri nin kaynagini bulana kadar bolun Santa Rosa Nehri asagi akista ile birlestigi yere Purus Nehri yukari akista Shamboyacu Nehri nin agzina yukari akista tum seyri boyunca Oradan yerin meridyenini guney yonunde guney enleminin 11º paraleline kadar takip ederek Guney enleminin 11 paralelinden Acre Nehri nin kaynagini bulacak bir cizgi Acre Nehri asagi akista Bolivya sinirinin basladigi Yaverija deresi nin agzina sehri yakinlarinda Daha sonra her iki ulkede de Petropolis te 7 Aralik 1909 sinir farkliliklarina son veren baska bir anlasma imzaladi Kaynakca Basadre 2005 tomo 12 p 247 Basadre 2005 tomo 12 p 199 Basadre 2005 tomo 12 p 224 225