Kauçuk, bazı tropikal bitkilerin öz suyundan (lateks) ya da petrol ve doğalgazdan imal edilen esnek bir madde. Ağaçların öz suyundan üretilene doğal kauçuk, petrol ürünlerinden üretilene sentetik kauçuk denir. Her iki tür de çok yönlü maddelerdir. Kauçuktan yapılan eşyalar genellikle lastik olarak adlandırılır.
Ana vatanı Güney Amerika olan kauçuk ağacı (Hevea brasiliensis), günümüzde daha çok Brezilya, Seylan, Meksika, Cava Adası, Orta ve Doğu Afrika'da yetişir. Yüzlerce yıldan beri, doğal kauçuk, kauçuk ağacına çizikler atmak suretiyle süt hâlinde akan içindeki öz suyu toplayarak, bu suyu kurumaya ve sertleşmeye bıraktıktan sonra çeşitli muamelelerle kullanılarak elde edilmektedir. 20. yüzyıl boyunca, kimyadaki ilerlemeler, yağdaki kauçuğun kullanılarak suni versiyonunun yapılmasına imkân tanıdı. Her yıl üretilen 18 milyon ton kauçuğun üçte ikisi sentetiktir.
Etimoloji
Türkçeye Fransızcadan geçen sözcüğün kökeni Keçuva dilindeki kauchuk sözcüğüdür. Kauçuk bazı Batılı dillerde "silgi" (rubber) veya "Hindistan silgisi" olarak adlandırılır. Bunun nedeni 1744 yılında Avrupa'ya Hindistan'dan getirilmesi ve ilk etapta sadece yazı silgisi olarak kullanılmasıdır.
Kauçuk Keçuva dilinde, "ağlayan ağaç" anlamına gelir.[]
Tarihçe
Kauçuk üretimi en geç 15. yüzyılda Aztekler tarafından biliniyordu. 1493'te Yeni Dünya'ya ulaşan Kristof Kolomb, günlüklerinde, ağaç özsuyundan yapılmış lastik bir topla oynayan Azteklerden bahseder. Kauçuğu 1840'lı yıllarda tam anlamıyla günlük yaşamımıza sokan kişi ise kauçuğun babası olarak da bilinen Charles Goodyear'dır.[]
Kullanım alanları
Doğal kauçuk kütlece %3 protein ve %97 cis-1,4-poliisopren içerir.
Ham kauçuğa lateks denir. Pamuk veya karıştırılarak, kemer korse, lastik çorap (varis çorabı) yapımında kullanılır. Kauçuk, giysi, hortum ve lastik yapmak için esnek bir maddeye dönüştürülebilir. Kauçuğun emici özellikleri, onu otomobil kullanışlı madde yapar. Kauçuk aynı zamanda endüstriyel maddelerin titreşimlerini de azaltır.
Ayrıca kauçuktan su geçirmezlik de faydalanılır. Kauçuk suya dayanıklı olduğu için, dalgıç giysilerinde, yağmurluklarda ve kullanılır. Kauçuk iyi bir elektrik yalıtkanıdır ve genellikle elektrik tellerini kaplamada kullanılır. Kauçuk, milyonlarca hava kabarcığından oluşan köpük hâle dönüştürülebilir. Bu köpüğe kalıp verilip, sünger ve yastık gibi çok sayıda hafif ürün elde edilebilir.
Kaynakça
- ^ a b c d "rubber." 7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Britannica.com
- ^ "lastik." 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TDK sözlük
- ^ "caoutchouc." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "rubber." 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Online Etymology Dictionary
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2010.
Wikimedia Commons'ta Kauçuk ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaucuk bazi tropikal bitkilerin oz suyundan lateks ya da petrol ve dogalgazdan imal edilen esnek bir madde Agaclarin oz suyundan uretilene dogal kaucuk petrol urunlerinden uretilene sentetik kaucuk denir Her iki tur de cok yonlu maddelerdir Kaucuktan yapilan esyalar genellikle lastik olarak adlandirilir Lateksin elde edilisi Ana vatani Guney Amerika olan kaucuk agaci Hevea brasiliensis gunumuzde daha cok Brezilya Seylan Meksika Cava Adasi Orta ve Dogu Afrika da yetisir Yuzlerce yildan beri dogal kaucuk kaucuk agacina cizikler atmak suretiyle sut halinde akan icindeki oz suyu toplayarak bu suyu kurumaya ve sertlesmeye biraktiktan sonra cesitli muamelelerle kullanilarak elde edilmektedir 20 yuzyil boyunca kimyadaki ilerlemeler yagdaki kaucugun kullanilarak suni versiyonunun yapilmasina imkan tanidi Her yil uretilen 18 milyon ton kaucugun ucte ikisi sentetiktir EtimolojiTurkceye Fransizcadan gecen sozcugun kokeni Kecuva dilindeki kauchuk sozcugudur Kaucuk bazi Batili dillerde silgi rubber veya Hindistan silgisi olarak adlandirilir Bunun nedeni 1744 yilinda Avrupa ya Hindistan dan getirilmesi ve ilk etapta sadece yazi silgisi olarak kullanilmasidir Kaucuk Kecuva dilinde aglayan agac anlamina gelir kaynak belirtilmeli TarihceKaucuk uretimi en gec 15 yuzyilda Aztekler tarafindan biliniyordu 1493 te Yeni Dunya ya ulasan Kristof Kolomb gunluklerinde agac ozsuyundan yapilmis lastik bir topla oynayan Azteklerden bahseder Kaucugu 1840 li yillarda tam anlamiyla gunluk yasamimiza sokan kisi ise kaucugun babasi olarak da bilinen Charles Goodyear dir kaynak belirtilmeli Kullanim alanlariDunyada her yil uretilen kaucugun yaklasik yarisi otomobil lastigi uretiminde kullanilir Dogal kaucuk kutlece 3 protein ve 97 cis 1 4 poliisopren icerir Ham kaucuga lateks denir Pamuk veya karistirilarak kemer korse lastik corap varis corabi yapiminda kullanilir Kaucuk giysi hortum ve lastik yapmak icin esnek bir maddeye donusturulebilir Kaucugun emici ozellikleri onu otomobil kullanisli madde yapar Kaucuk ayni zamanda endustriyel maddelerin titresimlerini de azaltir Ayrica kaucuktan su gecirmezlik de faydalanilir Kaucuk suya dayanikli oldugu icin dalgic giysilerinde yagmurluklarda ve kullanilir Kaucuk iyi bir elektrik yalitkanidir ve genellikle elektrik tellerini kaplamada kullanilir Kaucuk milyonlarca hava kabarcigindan olusan kopuk hale donusturulebilir Bu kopuge kalip verilip sunger ve yastik gibi cok sayida hafif urun elde edilebilir Kaynakca a b c d rubber 7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Britannica com lastik 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde TDK sozluk caoutchouc Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 rubber 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Online Etymology Dictionary Arsivlenmis kopya 5 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2010 Wikimedia Commons ta Kaucuk ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir