Vatikan Gizli Arşivleri (Latince: Archivum Secretum Apostolicum Vaticanum), Vatikan'da bulunan Kutsal Makam tarafından ilan edilen ve yayımlanan bütün eylemlerin bulundurulduğu merkezi depodur. İlkesel olarak görevde bulunan Papa'nın yerine gelecek Papa, tarafından seçilinceye veya görevdeki Papa ölene ya da istifa edene kadar arşivin sahibidir. Vatikan Gizli Arşivlerinde devlet belgeleri, yazışmalar, papalığın ve kilisenin yayımladığı kitaplar ile yüzyıllar boyunca birikmiş pek çok diğer belge bulunur. Gizli Arşiv'e 17'nci yüzyılda Papa Paul V'in talimatları doğrultusunda akademisyenler için çok sınırlı erişim izni bulunuyordu. Yabancılar için erişim izni ise hiç bulunmuyordu. Ancak 1881 yılında Vatikan Kütüphanesi açıldığında XIII. Leo arşivi araştırmacılara açtı. Günümüzde her yıl kimi zaman binden fazla araştırmacı arşivleri incelemektedir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpjekwxTmxZV3hmYjJaZmRHaGxYMVpoZEdsallXNWZVMlZqY21WMFgwRnlZMmhwZG1WekxuTjJaeTh4TnpCd2VDMVRaV0ZzWDI5bVgzUm9aVjlXWVhScFkyRnVYMU5sWTNKbGRGOUJjbU5vYVhabGN5NXpkbWN1Y0c1bi5wbmc=.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpkbEwwbHVkR1Z5YVc5eWMxOXZabDlXWVhScFkyRnVYMU5sWTNKbGRGOUJjbU5vYVhabGMxOUNMbkJ1Wnk4ek1EQndlQzFKYm5SbGNtbHZjbk5mYjJaZlZtRjBhV05oYmw5VFpXTnlaWFJmUVhKamFHbDJaWE5mUWk1d2JtYz0ucG5n.png)
Vatikan Gizli Arşivleri, başlığındaki "Gizli" kelimesi günümüzde kullanımı ile gizliliği ifade etmemektedir. Gizli kelimesinin buradaki anlamı, arşivin Kutsal Makam'ın kişisel mülkiyeti olduğu ve ona yardımcı konumda olan 'ya ait olan "Özel" anlamına geldiğini ifade eder. Aynı zamanda buradaki gizli kelimesi "gizli görevliler", "gizli taşıyıcı" ve "gizli hakkâk" anlamları taşıyabilecek çok onurlu bir görevin yansıması olarak kullanılmıştır.
Vatikan Gizli Arşivleri raflarının 52 mil (84 km) belge içerdiği tahmin edilmiştir ve 35.000 seçmeli kataloğa sahiptir. İndeksleri yalnızca bulunduğu odalarda kullanılabilir ve bir bütün halinde veya kısmen yayınlanması yasaktır. Arşivlerin korunması amacıyla kendi fotoğraf stüdyosu bulunmaktadır. Kendi internet sitesine göre arşivdeki en eski belgenin tarihi sekizinci yüzyılın sonuna kadar uzanır. Yer değiştirme ve siyasal ayaklanmalar, yaklaşık olarak III. Innocentius'ten önceki 13'üncü yüzyıl arşiv malzemesinin yok olmasına neden olmasına rağmen 1198 yılından itibaren bulunabilen, geniş kapsamlı arşivlere sahiptir. O tarihlerdeki arşiv belgeleri arasında İngiltere kralı VIII. Henry'nin evlilik iptal talebi ve Michelangelo'dan gelen mektuplar bulunmaktadır.
Erişim
Arşiv girişi Vatikan Kütüphanesi bitişiğinde bulunmaktadır. Yeni yeraltı depolama alanı, arşive 1980 yılında eklenmiştir. Arşivde, bilimsel araştırmalar peşindeki yüksek öğrenim kurumlarında görevli ve yeterli bilgiye sahip nitelikli akademisyenler, bir giriş kartı alarak araştırma yapabilirler. Akademisyenlerce yapılmak istenen tarihsel araştırmalar için tanınmış bir enstitü ya da uygun nitelikli kişiler tarafından gönderilecek bir tanıtım mektubunun olması gerekmektedir. Başvuru sahiplerinin ayrıca araştırma amacıyla başvurularında kişisel bilgilerini (isim, adres vb.) belirtmesi gereklidir. Lisans öğrencileri ise arşive kabul edilmez. Son Vatikan Gizli Arşiv Kardinalleri arasında; , ve bulunuyordu.
Arşivlerin açılması
Gelenek olarak belgeler; ancak 75 yıl sonra erişime açılır.
- 1817 : Vatikan Gizli Arşivi Fransa'dan Vatikan'a geri getirildi.
- 1883: 1818 ve daha önceki tarihli Papa XIII. Leo arşivleri açıldı.
- 1924: XVI. Gregorius dönemi 1 Haziran 1846 tarihine kadar olan arşivler açıldı.
- 1966: IX. Pius dönemine ait olan arşivler açıldı. (Aslında XII. Pius dönemine kadar olan arşivin açılması planlanmıştı.)
- 1978: XIII. Leo zamanına ait arşiv erişime açıldı.
- 1985: X. Pius ve XV. Benedictus arşivleri erişime açıldı.
- 2002: (2003 tarihinden itibaren geçerli) Vatikan tarihsel arşiv belgeleri (İkinci bölüm) XI. Pius'in papalığı sırasındaki Almanya ile Vatikan ilişkileri ile ilgili belgeler açıldı. Bu istisnai hareketin nedeni ise "haksız ve bencil spekülasyonlara bir son vermek için" idi.
- 2006: Papa XI. Pius'e kadar olan tüm papalık belgeleri.
2012 sergisi
400 yıllık Vatikan Gizli Arşivlerinden on iki yüzyıllık tarihi kapsayan 100 önemli belge, Roma'daki Capitol Müzesi'nde sergilendi. Belgeler Vatikan dışında ilk defa sergilendi. Belgeler arasında kutsal kitaplardan şüphe duyan ve güneş merkezli evren kuramını benimsediği için Vatikan kilisesi tarafından iki defa yargılanan Galileo Galilei ile ilgili belgeler ve Rus Çarı Mihail Fyodoroviç Romanov'un X. Clemens'a Avrupa Krallıkları ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu'na karşı ittifak istediğini içeren mektubun yanı sıra II. Viyana Kuşatması'nı geri püskürten Leh kralı Sobieski'nin XI. İnnocentius'e müjdeyi verdiği mektup da yer aldı. Ayrıca sergide Osmanlı İmparatorluğu ile yapılan İnebahtı Deniz Muharebesi ile ilgili detaylı belgeler de bulunuyordu.
Vatikan Gizli Arşivi Kardinalleri
Bu listede Gizli Arşivlere ait web sitesinin Arşivci Kardinaller bölümündeki liste esas alınmıştır.
- Scipione Borghese Caffarelli (1609-1618)
- Scipione Cobelluzzi (1618-1626)
- Francesco Barberini (1626-1633)
- Antonio Barberini (1633-1646)
- Orazio Giustiniani (1646-1649)
- Luigi Capponi (1649-1659)
- Flavio Chigi (1659-1681)
- Lorenzo Brancati (1681-1693)
- Girolamo Casanate (1693-1700)
- Enrico Noris (1700-1704)
- Benedetto Pamphili (1704-1730)
- Angelo Maria Querini (1730-1755)
- Domenico Passionei (1755-1761)
- Alessandro Albani (1761-1779)
- Francesco Saverio Zelada (1779-1801)
- Luigi Valenti Gonzaga (1802-1808)
- Napolyon'un Roma işgali nedeniyle kesinti (1809-1814)
- Giulio Maria Della Somaglia (1827-1830)
- Giuseppe Andrea Albani (1830-1834)
- Luigi Lambruschini (1834-1853)
- Angelo Mai (1853-1854)
- Antonio Tosti (1860-1866)
- Jean-Baptiste Pitra (1869-1879)
- Joseph Hergenröther (1879-1890)
- Agostino Ciasca (19 Mayıs 1891 - 4 Temmuz 1893)
- Luigi Galimberti (25 Haziran 1894 - 7 Mayıs 1896)
- Francesco Segna (4 Temmuz 1896-13 Ocak 1908)
- Francesco Della Volpe Salesio (26 Ekim 1908 - 26 Ocak 1911),
- Mariano Rampolla del Tindaro (1912-16 Aralık 1913),
- Francesco di Paola Cassetta (14 Şubat 1914-1917)
- Francis Aidan Gasquet (28 Kasım 1917-5 Nisan 1929)
- Franz Ehrle (17 Nisan 1929 - 31 Mart 1934)
- Giovanni Mercati (15 Haziran 1936 - 23 Ağustos 1957)
- Eugène-Gabriel-Gervais-Laurent Tisserant Yapılacak (14 Eylül 1957-27 Mart 1971)
- Antonio Samore (25 Ocak 1974-3 Şubat 1983)
- Alfons Stickler (8 Eylül 1983 - 1 Temmuz 1988)
- Antonio María Javierre Ortas (1 Temmuz 1988-24 Ocak 1992)
- Luigi Poggi (9 Nisan 1992 - 7 Mart 1998)
- Jorge María Mejía (7 Mart 1998-24 Kasım 2003)
- Jean-Louis Tauran (24 Kasım 2003 - 1 Eylül 2007)
- Raffaele Farina (1 Eylül 2007 - 9 Haziran 2012)
- Jean-Louis Bruguès (26 Haziran 2012 tarihinden bu yana)
Vatikan Gizli Arşivi Valileri
- Giuseppe Garampi (9 Eylül 1751 - 27 Ocak 1772)
- Mario Zampini (1772-1782)
- Gaetano Marini (1782-1815)
- Callisto Marini (1782-1822)
- Marino Marini (1815-1855)
- Augustin Theiner, OSA (6 Aralık 1855 - Haziran 1870)
- Giuseppe Cardoni (8. Haziran 1870 - Mart 1873)
- Carlo Cristofori (14 Nisan 1873 - 13 Ocak 1877)
- Francesco Rosi Bernardini (17 Ocak 1877 - Haziran 1879)
- Joseph Hergenröther (9 Haziran 1879 - 3 Ekim 1890)
- Agostino Ciasca, (13 Haziran 1891 - Temmuz 1892)
- Luigi Tripepi (19 Eylül 1892 - Mayıs 1894)
- Peter Wenzel (28 Temmuz 1894 - 24 Mayıs 1909)
- Mariano Ugolini (29 Mayıs 1909 - Haziran 1925)
- Angelo Mercati (22 Mayıs 1925 - Ekim 1955)
- Martino Giusti (1955 - Nisan 1984)
- Josef Metzler, (24 Mayıs 1984-1996)
- Sergio Pagano, (7 Ocak 1997 - günümüz)
Kaynakça
- ^ See Pastor, History of the Popes 9 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., vol. III, 31.
- ^ Table of Admittances to the Vatican Secret Archives in the Last Years 6 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Vatican 6 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 5 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ Secret Archives Accessible Online 11 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Zenit News Agency
- ^ . 21 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ The Vatican Secret Archives: The Past 21 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Vatican website
- ^ The Letter That Changed the Course of History[]
- ^ . 21 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ Preston, John (1 Haziran 2010). "The Vatican Archive: the Pope's private library". The Daily Telegraph. 23 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ Vatican Archivists Rush to Declassify WWII Documents 18 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , February 20, 2002
- ^ . 23 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ "Lux in arcana exhibition website". 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ "Nothing mysterious about Vatican archives, official says". 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ . vidivodo. 2012. 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
- ^ . archiviosegretovaticano. 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vatikan Gizli Arsivleri Latince Archivum Secretum Apostolicum Vaticanum Vatikan da bulunan Kutsal Makam tarafindan ilan edilen ve yayimlanan butun eylemlerin bulunduruldugu merkezi depodur Ilkesel olarak gorevde bulunan Papa nin yerine gelecek Papa tarafindan secilinceye veya gorevdeki Papa olene ya da istifa edene kadar arsivin sahibidir Vatikan Gizli Arsivlerinde devlet belgeleri yazismalar papaligin ve kilisenin yayimladigi kitaplar ile yuzyillar boyunca birikmis pek cok diger belge bulunur Gizli Arsiv e 17 nci yuzyilda Papa Paul V in talimatlari dogrultusunda akademisyenler icin cok sinirli erisim izni bulunuyordu Yabancilar icin erisim izni ise hic bulunmuyordu Ancak 1881 yilinda Vatikan Kutuphanesi acildiginda XIII Leo arsivi arastirmacilara acti Gunumuzde her yil kimi zaman binden fazla arastirmaci arsivleri incelemektedir Vatikan Gizli Arsivleri MuhruVatikan Gizli Arsivleri 2015 Vatikan Gizli Arsivleri basligindaki Gizli kelimesi gunumuzde kullanimi ile gizliligi ifade etmemektedir Gizli kelimesinin buradaki anlami arsivin Kutsal Makam in kisisel mulkiyeti oldugu ve ona yardimci konumda olan ya ait olan Ozel anlamina geldigini ifade eder Ayni zamanda buradaki gizli kelimesi gizli gorevliler gizli tasiyici ve gizli hakkak anlamlari tasiyabilecek cok onurlu bir gorevin yansimasi olarak kullanilmistir Vatikan Gizli Arsivleri raflarinin 52 mil 84 km belge icerdigi tahmin edilmistir ve 35 000 secmeli kataloga sahiptir Indeksleri yalnizca bulundugu odalarda kullanilabilir ve bir butun halinde veya kismen yayinlanmasi yasaktir Arsivlerin korunmasi amaciyla kendi fotograf studyosu bulunmaktadir Kendi internet sitesine gore arsivdeki en eski belgenin tarihi sekizinci yuzyilin sonuna kadar uzanir Yer degistirme ve siyasal ayaklanmalar yaklasik olarak III Innocentius ten onceki 13 uncu yuzyil arsiv malzemesinin yok olmasina neden olmasina ragmen 1198 yilindan itibaren bulunabilen genis kapsamli arsivlere sahiptir O tarihlerdeki arsiv belgeleri arasinda Ingiltere krali VIII Henry nin evlilik iptal talebi ve Michelangelo dan gelen mektuplar bulunmaktadir ErisimArsiv girisi Vatikan Kutuphanesi bitisiginde bulunmaktadir Yeni yeralti depolama alani arsive 1980 yilinda eklenmistir Arsivde bilimsel arastirmalar pesindeki yuksek ogrenim kurumlarinda gorevli ve yeterli bilgiye sahip nitelikli akademisyenler bir giris karti alarak arastirma yapabilirler Akademisyenlerce yapilmak istenen tarihsel arastirmalar icin taninmis bir enstitu ya da uygun nitelikli kisiler tarafindan gonderilecek bir tanitim mektubunun olmasi gerekmektedir Basvuru sahiplerinin ayrica arastirma amaciyla basvurularinda kisisel bilgilerini isim adres vb belirtmesi gereklidir Lisans ogrencileri ise arsive kabul edilmez Son Vatikan Gizli Arsiv Kardinalleri arasinda ve bulunuyordu Arsivlerin acilmasiGelenek olarak belgeler ancak 75 yil sonra erisime acilir 1817 Vatikan Gizli Arsivi Fransa dan Vatikan a geri getirildi 1883 1818 ve daha onceki tarihli Papa XIII Leo arsivleri acildi 1924 XVI Gregorius donemi 1 Haziran 1846 tarihine kadar olan arsivler acildi 1966 IX Pius donemine ait olan arsivler acildi Aslinda XII Pius donemine kadar olan arsivin acilmasi planlanmisti 1978 XIII Leo zamanina ait arsiv erisime acildi 1985 X Pius ve XV Benedictus arsivleri erisime acildi 2002 2003 tarihinden itibaren gecerli Vatikan tarihsel arsiv belgeleri Ikinci bolum XI Pius in papaligi sirasindaki Almanya ile Vatikan iliskileri ile ilgili belgeler acildi Bu istisnai hareketin nedeni ise haksiz ve bencil spekulasyonlara bir son vermek icin idi 2006 Papa XI Pius e kadar olan tum papalik belgeleri 2012 sergisi400 yillik Vatikan Gizli Arsivlerinden on iki yuzyillik tarihi kapsayan 100 onemli belge Roma daki Capitol Muzesi nde sergilendi Belgeler Vatikan disinda ilk defa sergilendi Belgeler arasinda kutsal kitaplardan suphe duyan ve gunes merkezli evren kuramini benimsedigi icin Vatikan kilisesi tarafindan iki defa yargilanan Galileo Galilei ile ilgili belgeler ve Rus Cari Mihail Fyodorovic Romanov un X Clemens a Avrupa Kralliklari ile birlikte Osmanli Imparatorlugu na karsi ittifak istedigini iceren mektubun yani sira II Viyana Kusatmasi ni geri puskurten Leh krali Sobieski nin XI Innocentius e mujdeyi verdigi mektup da yer aldi Ayrica sergide Osmanli Imparatorlugu ile yapilan Inebahti Deniz Muharebesi ile ilgili detayli belgeler de bulunuyordu Vatikan Gizli Arsivi KardinalleriBu listede Gizli Arsivlere ait web sitesinin Arsivci Kardinaller bolumundeki liste esas alinmistir Scipione Borghese Caffarelli 1609 1618 Scipione Cobelluzzi 1618 1626 Francesco Barberini 1626 1633 Antonio Barberini 1633 1646 Orazio Giustiniani 1646 1649 Luigi Capponi 1649 1659 Flavio Chigi 1659 1681 Lorenzo Brancati 1681 1693 Girolamo Casanate 1693 1700 Enrico Noris 1700 1704 Benedetto Pamphili 1704 1730 Angelo Maria Querini 1730 1755 Domenico Passionei 1755 1761 Alessandro Albani 1761 1779 Francesco Saverio Zelada 1779 1801 Luigi Valenti Gonzaga 1802 1808 Napolyon un Roma isgali nedeniyle kesinti 1809 1814 Giulio Maria Della Somaglia 1827 1830 Giuseppe Andrea Albani 1830 1834 Luigi Lambruschini 1834 1853 Angelo Mai 1853 1854 Antonio Tosti 1860 1866 Jean Baptiste Pitra 1869 1879 Joseph Hergenrother 1879 1890 Agostino Ciasca 19 Mayis 1891 4 Temmuz 1893 Luigi Galimberti 25 Haziran 1894 7 Mayis 1896 Francesco Segna 4 Temmuz 1896 13 Ocak 1908 Francesco Della Volpe Salesio 26 Ekim 1908 26 Ocak 1911 Mariano Rampolla del Tindaro 1912 16 Aralik 1913 Francesco di Paola Cassetta 14 Subat 1914 1917 Francis Aidan Gasquet 28 Kasim 1917 5 Nisan 1929 Franz Ehrle 17 Nisan 1929 31 Mart 1934 Giovanni Mercati 15 Haziran 1936 23 Agustos 1957 Eugene Gabriel Gervais Laurent Tisserant Yapilacak 14 Eylul 1957 27 Mart 1971 Antonio Samore 25 Ocak 1974 3 Subat 1983 Alfons Stickler 8 Eylul 1983 1 Temmuz 1988 Antonio Maria Javierre Ortas 1 Temmuz 1988 24 Ocak 1992 Luigi Poggi 9 Nisan 1992 7 Mart 1998 Jorge Maria Mejia 7 Mart 1998 24 Kasim 2003 Jean Louis Tauran 24 Kasim 2003 1 Eylul 2007 Raffaele Farina 1 Eylul 2007 9 Haziran 2012 Jean Louis Brugues 26 Haziran 2012 tarihinden bu yana Vatikan Gizli Arsivi ValileriGiuseppe Garampi 9 Eylul 1751 27 Ocak 1772 Mario Zampini 1772 1782 Gaetano Marini 1782 1815 Callisto Marini 1782 1822 Marino Marini 1815 1855 Augustin Theiner OSA 6 Aralik 1855 Haziran 1870 Giuseppe Cardoni 8 Haziran 1870 Mart 1873 Carlo Cristofori 14 Nisan 1873 13 Ocak 1877 Francesco Rosi Bernardini 17 Ocak 1877 Haziran 1879 Joseph Hergenrother 9 Haziran 1879 3 Ekim 1890 Agostino Ciasca 13 Haziran 1891 Temmuz 1892 Luigi Tripepi 19 Eylul 1892 Mayis 1894 Peter Wenzel 28 Temmuz 1894 24 Mayis 1909 Mariano Ugolini 29 Mayis 1909 Haziran 1925 Angelo Mercati 22 Mayis 1925 Ekim 1955 Martino Giusti 1955 Nisan 1984 Josef Metzler 24 Mayis 1984 1996 Sergio Pagano 7 Ocak 1997 gunumuz Kaynakca See Pastor History of the Popes 9 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde vol III 31 Table of Admittances to the Vatican Secret Archives in the Last Years 6 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vatican 6 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2013 Secret Archives Accessible Online 11 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zenit News Agency 21 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2013 The Vatican Secret Archives The Past 21 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vatican website The Letter That Changed the Course of History olu kirik baglanti 21 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2013 Preston John 1 Haziran 2010 The Vatican Archive the Pope s private library The Daily Telegraph 23 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2013 Vatican Archivists Rush to Declassify WWII Documents 18 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde February 20 2002 23 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2013 Lux in arcana exhibition website 9 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2013 Nothing mysterious about Vatican archives official says 18 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2013 vidivodo 2012 10 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2013 archiviosegretovaticano 9 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2013