I. Mihail Rangabe (Yunanca: Μιχαήλ Α΄ Ραγγαβέ, Mikhaēl I Rangabe; d. yaklaşık olarak 770 - ö. 11 Ocak 844), 811–813 arasında Bizans imparatoru.
I. Mihail Rangabe Μιχαήλ Α΄ Ραγγαβέ | |
---|---|
I. Mihail zamanına ait bir sikke | |
Bizans İmparatoru | |
Taç giymesi | 811-813 |
Önce gelen | Stavrakios |
Sonra gelen | V. Leon |
Ölüm | 11 Ocak 844 Konstantinopolis |
Eş(ler)i | Prokopia |
Çocuk(lar)ı | Theofilaktos Stavrakios Nikitas Yorgo Teofano |
Hanedan | Nikiforos Hanedanı |
Babası | Amiral |
Nikiforos Hanedanı | |||
Kronoloji | |||
I. Nikiforos | 802–811 | ||
Ortak imparator olarak Stavrakios ile, 803–811 | |||
Stavrakios | 811 | ||
I. Mihail | 811–813 | ||
Ortak imparator olarak Theofilaktos ile, 811–813 | |||
Veraset | |||
Öncül: İsauria Hanedanı | Ardıl: V. Leon ve Frigya Hanedanı |
Yaşamı
Mihail, soylu Rangabe sülalesinin bir üyesi olan 'in oğluydu. Babası Bizans donanmasının Ege filosunda amiraldi. İleride imparatorluğu eline geçirecek olan o zamanki Hazine Nazırı olan Nikiforos'un kızı olan Prokopia ile evlendi. Kendisi de saray bürokrasisi içine girip kayın babası 802'de imparatorluğu bir komplo ile ele geçirdikten sonra sarayda kouropalatēs unvanını aldı.
Mihail kayınbabası olan I. Nikiforos'un 811'deki son Bulgaristan seferine iştirak etti. I. Nikiforos'un, Han Kruma karşı yenilip Bizans ordusunun neredeyse imha edildiği Pliska Muharebesi faciasından zor olarak fakat sağ salim kurtulmayı başardı. Kayınbabası I. Nikiforos bu savaşta ölmüştü. Tahta geçen, karısının erkek kardeşi olan Stavrakios ise bir kılıç darbesi ile ağır yaralanıp felç halinde sedye ile Konstantinopolis'e getirilmişti; imparatorluk tacı giymişti ama ağır yaraları yüzünden fiilen imparatorluk yapamamaktaydı. Mihail'in karısı Prokopia kardeşi Stavrakios'u kocası olan I. Mihail Rangebe'yi imparator olarak kabul etmesine başarısızlıkla ikna etmeye çalıştı. Sonunda Mihail ve destekçileri 2 Ekim 811'de bir saray darbesi yaparak Stavraikos'u tahtan indirip bir manastıra koydular ve I. Mihail Rangabe imparator olarak ilan edildi.
I. Mihail, I. Nikiforos'tan daha popüler olmaya çalışmaktaydı. Nikiforos'un koymuş olduğu ve kilise mensupları, soylular ve büyük toprak sahiplerine hasar veren vergileri indirmeye koyuldu. Böylelikle azalan devlet gelirleri yetmiyormuş gibi kiliseler, manastırlar ve kendinden parasal harcama isteyen herkese oluklar halinde harcamalar yapmaya koyuldu. Harcamayı kıstığı tek bir kalem ülkenin savunması olmuştu.
I. Mihail çok dindar bir kişi idi ve Ortodoks Kilisesi'nde ikonaseverler üstün bastığı için onları tutmaktaydı. Bazı kilise adamlarının İkonakırıcı kliği mensuplarını suçlayıp cezalandırılmalarına göz yumdu. Koyu Ortodoks Studion Manastırı Başkeşişi Theodore'un büyük etkisi altında kaldı. Theodore, Konstantinopolis Patrikleri ile bir dini uyuşmazlığa girmişti. Fakat imparatorun Theodore tarafında olduğunu görünce Patrik durumunu ve eski kararını değiştirmek zorunda kaldı. Bu nedenle koyu Ortodoks taraftarı kilise tarihçisi Günah Çıkartıcı Theofanis'in eserinde I. Mihail çok pozitif olarak gösterilmektedir.
Bazı Batılı Hristiyan tarihçiler Theodore'un pozitif etkisinin Batı İmparatoru Şarlman ile anlaşma sağlanması sonucunu verdiğini bildirmekte ve onun için Theodore'u ve I. Mihail'i övmektedirler. Ancak Franklarla müzakereler kayınbabası I. Nikiforos tarafından başlatılmış ve nerede ise uygun bir sonuca varılmaktayken bu müzakereler Piliska faciası ile aksamıştı. Ama bir yıl aradan geçtikten sonra I. Mihail müzakerelerin devam etmesini kabul etti. Bu müzakerelerin sonunda 812'de adını kayın-babasından alan Pax Nikophorii adlı bir barış anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya göre Papa tarafından 810'da Batı İmparatorluğu tacı giydirilen Frank Kralı ve yeni ilk Kutsal Roma Germen İmparatoru olan Şarlman basileos (yani imparator) olarak kabul edildi; ama Bizanslılar bu konuda daha başka ödün vermediler. İtalya'daki nüfuz bölgeleri de açıklığa kavuşturulup Roma, Ravenna ve Pentapolis'in Batı'ya ait olduğu kabul edildi; Venedik, İstirya, Dalmaçya sahilleri ve Güney İtalya'nın Doğu'ya Bizans İmparatorluğu'na bağlı olduğu teyit edildi.
Bulgaristan'la savaş devam etmekteydi. 812 ilkbaharında Krum Han, Bizans'a ait Karadeniz kıyısında önemli bir yol kavşağı ve bir kale olan Devetus'u eline geçirdi. I. Mihail Pliska faciasında imha edilen ordudan sonra yeniden kurulması gereken daha iyi yetişmemiş yeni Bizans ordusunun başında Bulgaristan'a sefere çıktı ise de ordunun isyanı üzerine geri dönmeye mecbur kaldı. Han Krum'un insafına kalmış olan Trakya ve Balkanlardaki Bizanslı nüfus panik halinde kaçmaya koyuldu. Bırakılıp kaçılan şehir ve kaleler arasında İmparatoriçe İrini tarafından yeniden tamir görmüş olanlar da vardı. Bu panik güneye batı Trakya'nın merkezi olan Filibe (Filipepolis)'e kadar etki yaptı.
Bu korkunun hiç nedeni yoktu, çünkü Bulgaristan Hanı Krum, Bizans ile bir barış anlaşmasının imzalanmasını teklif etti. Fakat teklif edilen bu barış şartları arasında, gayet rasyonel olarak, bütün Bizanslılar elinde bulunan Bulgar ordu kaçaklarının ve esirlerinin geri verilmesi şartını I. Mihail'in yakın danışmanı olan koyu Ortodoks Studios Manastırı Başkeşişi Theodore beğenmemişti. Mihail de bu nedenle bu barış teklifini Theodore'in tavsiyelerine uyarak reddetti. Bunun üzerine Bulgarlar Mesembria (Nişabur) liman şehrini 5 Kasım 812 tarihinde ellerine geçirdiler.
Bütün 812 kışında yeni ordusunun tedariki ve talimi ile meşgul olan I. Mihail, Mayıs 813'te tekrar Bulgaristan üzerine bir sefere çıktı. Bulgarlarla ilk çatışmalarda yeni ordu bazı başarılar kazandı. Fakat Haziran ortasında Edirne (Adrianopol)'un 35 km kadar kuzeybatısında yapılan Versinikia Muharebesi'nda Bizans ordusu önce sol kanattaki Makedonyalı birliklerini hücumları ile çok iyi durumda iken, özellikle (sonraki IV. Leon adıyla imparator olacak) general Ermeni Leon idaresindeki sağ kanadında bulunan Anatolikon Theması askerlerinin birden I. Mihail'den emir gelmeden çekilmesiyle bir bozguna uğradı; dağılıp; kaçmaya başladı. İmparator'da oradan ayrılıp hemen Konstantinopolis'e döndü.
I. Mihail bu yenilgisini, kendine ve hanedanına Allah'ın bir gazabı olarak görmekteydi. Hemen Konstantinopolis Patriği ile görüşüp imparatorluktan feragat ettiğini bildirdi. Karısı Prokopia onu bu kararından vazgeçirmeye çalıştı ise de başarı kazanamadı. Artık imparator olmayan I. Mihail, karısı ve 5 çocuğu keşiş kıyafetlerine bürünüp Konstantinopolis'ten kaçıp Pharos'ta bir kiliseye saklandılar.
Bizanslı generaller ordu kalıntıları başında imparatorluk ilan etmeleri beklenmekteydi. Bunlardan en önemlileri Ermeni Leo ve Mihail Amoriyalı idi. Ermeni Leo çabuk davranıp Bulgarlarla Versinikia Savaşından ordusuyla savaşmadan kaçtığı için askerleri zinde olarak Altın Kapıdan Konstantinopolis'e girdi, alay yaparak saraya geldi ve V. Leon adıyla Vaftizci Yahya Kilisesinde imparatorluk tacını giydi.
Eski imparator I. Mihail kendisinin ve ailesinin güvenliği garanti edilinceye kadar saklandı. Bu güvenlik verilince ortaya çıktılar. I. Mihail Rangabe Adalarda bulunan bir manastıra girip Athanasios adını aldı. Karısı ve kızları rahibe olarak diğer manastırlara girdiler. Oğulları imparatorluk iddiasında bulunmalarını önlemek için hadım edildiler ve her biri değişik bir manastıra girdiler. Bunlardan Niketas adlı olanı manastırda keşiş ismi olarak İgnatios adını aldı ve sonunda üstün şahsi yetenekleri dolayısıyla Konstantinopolis Patriği oldu. Mihail (yahut keşiş Athansios) Ocak 844'te kaldığı manastırda uykusunda öldü.
Ailesi
I. Mihail Rangabe İmparator I. Nikiforos'un kızı olan Prokopia ile evliydi. İsmi bilinen çocukları şunlardır:
- Theofilaktos - 812–814 arasında ortak imparator. Hadım edilip, manastıra sürgün edildi.
- Stavrakios
- Nikitas - Hadım edilip, manastıra sürgün edildi. Sonradan I. İgnatius ismiyle Konstantinopolis Patriği oldu.
- Gorgo, rahibe oldu
- Teofano, rahibe oldu
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta I. Mihail ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN .
- Norwich, John Julius (1991). Byzantium, the apogee (İngilizce). Londra: Penguin. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Stavrakios | Bizans İmparatoru 2 Ekim 811 – 22 Haziran 813 Ortak imparator: Theofilaktos | Sonra gelen: V. Leon |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Mihail Rangabe Yunanca Mixahl A Raggabe Mikhael I Rangabe d yaklasik olarak 770 o 11 Ocak 844 811 813 arasinda Bizans imparatoru I Mihail Rangabe Mixahl A RaggabeI Mihail zamanina ait bir sikkeBizans ImparatoruTac giymesi811 813Once gelenStavrakiosSonra gelenV LeonOlum11 Ocak 844 KonstantinopolisEs ler iProkopiaCocuk lar iTheofilaktos Stavrakios Nikitas Yorgo TeofanoHanedanNikiforos HanedaniBabasiAmiralNikiforos HanedaniKronolojiI Nikiforos 802 811Ortak imparator olarak Stavrakios ile 803 811Stavrakios 811I Mihail 811 813Ortak imparator olarak Theofilaktos ile 811 813VerasetOncul Isauria Hanedani Ardil V Leon ve Frigya HanedaniYasamiMihail soylu Rangabe sulalesinin bir uyesi olan in ogluydu Babasi Bizans donanmasinin Ege filosunda amiraldi Ileride imparatorlugu eline gecirecek olan o zamanki Hazine Naziri olan Nikiforos un kizi olan Prokopia ile evlendi Kendisi de saray burokrasisi icine girip kayin babasi 802 de imparatorlugu bir komplo ile ele gecirdikten sonra sarayda kouropalates unvanini aldi Mihail kayinbabasi olan I Nikiforos un 811 deki son Bulgaristan seferine istirak etti I Nikiforos un Han Kruma karsi yenilip Bizans ordusunun neredeyse imha edildigi Pliska Muharebesi faciasindan zor olarak fakat sag salim kurtulmayi basardi Kayinbabasi I Nikiforos bu savasta olmustu Tahta gecen karisinin erkek kardesi olan Stavrakios ise bir kilic darbesi ile agir yaralanip felc halinde sedye ile Konstantinopolis e getirilmisti imparatorluk taci giymisti ama agir yaralari yuzunden fiilen imparatorluk yapamamaktaydi Mihail in karisi Prokopia kardesi Stavrakios u kocasi olan I Mihail Rangebe yi imparator olarak kabul etmesine basarisizlikla ikna etmeye calisti Sonunda Mihail ve destekcileri 2 Ekim 811 de bir saray darbesi yaparak Stavraikos u tahtan indirip bir manastira koydular ve I Mihail Rangabe imparator olarak ilan edildi I Mihail I Nikiforos tan daha populer olmaya calismaktaydi Nikiforos un koymus oldugu ve kilise mensuplari soylular ve buyuk toprak sahiplerine hasar veren vergileri indirmeye koyuldu Boylelikle azalan devlet gelirleri yetmiyormus gibi kiliseler manastirlar ve kendinden parasal harcama isteyen herkese oluklar halinde harcamalar yapmaya koyuldu Harcamayi kistigi tek bir kalem ulkenin savunmasi olmustu I Mihail cok dindar bir kisi idi ve Ortodoks Kilisesi nde ikonaseverler ustun bastigi icin onlari tutmaktaydi Bazi kilise adamlarinin Ikonakirici kligi mensuplarini suclayip cezalandirilmalarina goz yumdu Koyu Ortodoks Studion Manastiri Baskesisi Theodore un buyuk etkisi altinda kaldi Theodore Konstantinopolis Patrikleri ile bir dini uyusmazliga girmisti Fakat imparatorun Theodore tarafinda oldugunu gorunce Patrik durumunu ve eski kararini degistirmek zorunda kaldi Bu nedenle koyu Ortodoks taraftari kilise tarihcisi Gunah Cikartici Theofanis in eserinde I Mihail cok pozitif olarak gosterilmektedir Madrid Skilicis yazma eserden I Mihail in tac giyme toreni Bazi Batili Hristiyan tarihciler Theodore un pozitif etkisinin Bati Imparatoru Sarlman ile anlasma saglanmasi sonucunu verdigini bildirmekte ve onun icin Theodore u ve I Mihail i ovmektedirler Ancak Franklarla muzakereler kayinbabasi I Nikiforos tarafindan baslatilmis ve nerede ise uygun bir sonuca varilmaktayken bu muzakereler Piliska faciasi ile aksamisti Ama bir yil aradan gectikten sonra I Mihail muzakerelerin devam etmesini kabul etti Bu muzakerelerin sonunda 812 de adini kayin babasindan alan Pax Nikophorii adli bir baris anlasmasi imzalandi Bu anlasmaya gore Papa tarafindan 810 da Bati Imparatorlugu taci giydirilen Frank Krali ve yeni ilk Kutsal Roma Germen Imparatoru olan Sarlman basileos yani imparator olarak kabul edildi ama Bizanslilar bu konuda daha baska odun vermediler Italya daki nufuz bolgeleri de acikliga kavusturulup Roma Ravenna ve Pentapolis in Bati ya ait oldugu kabul edildi Venedik Istirya Dalmacya sahilleri ve Guney Italya nin Dogu ya Bizans Imparatorlugu na bagli oldugu teyit edildi Bulgaristan la savas devam etmekteydi 812 ilkbaharinda Krum Han Bizans a ait Karadeniz kiyisinda onemli bir yol kavsagi ve bir kale olan Devetus u eline gecirdi I Mihail Pliska faciasinda imha edilen ordudan sonra yeniden kurulmasi gereken daha iyi yetismemis yeni Bizans ordusunun basinda Bulgaristan a sefere cikti ise de ordunun isyani uzerine geri donmeye mecbur kaldi Han Krum un insafina kalmis olan Trakya ve Balkanlardaki Bizansli nufus panik halinde kacmaya koyuldu Birakilip kacilan sehir ve kaleler arasinda Imparatorice Irini tarafindan yeniden tamir gormus olanlar da vardi Bu panik guneye bati Trakya nin merkezi olan Filibe Filipepolis e kadar etki yapti Bu korkunun hic nedeni yoktu cunku Bulgaristan Hani Krum Bizans ile bir baris anlasmasinin imzalanmasini teklif etti Fakat teklif edilen bu baris sartlari arasinda gayet rasyonel olarak butun Bizanslilar elinde bulunan Bulgar ordu kacaklarinin ve esirlerinin geri verilmesi sartini I Mihail in yakin danismani olan koyu Ortodoks Studios Manastiri Baskesisi Theodore begenmemisti Mihail de bu nedenle bu baris teklifini Theodore in tavsiyelerine uyarak reddetti Bunun uzerine Bulgarlar Mesembria Nisabur liman sehrini 5 Kasim 812 tarihinde ellerine gecirdiler Butun 812 kisinda yeni ordusunun tedariki ve talimi ile mesgul olan I Mihail Mayis 813 te tekrar Bulgaristan uzerine bir sefere cikti Bulgarlarla ilk catismalarda yeni ordu bazi basarilar kazandi Fakat Haziran ortasinda Edirne Adrianopol un 35 km kadar kuzeybatisinda yapilan Versinikia Muharebesi nda Bizans ordusu once sol kanattaki Makedonyali birliklerini hucumlari ile cok iyi durumda iken ozellikle sonraki IV Leon adiyla imparator olacak general Ermeni Leon idaresindeki sag kanadinda bulunan Anatolikon Themasi askerlerinin birden I Mihail den emir gelmeden cekilmesiyle bir bozguna ugradi dagilip kacmaya basladi Imparator da oradan ayrilip hemen Konstantinopolis e dondu 813 Versinikia Savasi nda I Mihail Rangabe nin yenilisi 14 yuzyil Manasses Vakainamesi I Mihail bu yenilgisini kendine ve hanedanina Allah in bir gazabi olarak gormekteydi Hemen Konstantinopolis Patrigi ile gorusup imparatorluktan feragat ettigini bildirdi Karisi Prokopia onu bu kararindan vazgecirmeye calisti ise de basari kazanamadi Artik imparator olmayan I Mihail karisi ve 5 cocugu kesis kiyafetlerine burunup Konstantinopolis ten kacip Pharos ta bir kiliseye saklandilar Bizansli generaller ordu kalintilari basinda imparatorluk ilan etmeleri beklenmekteydi Bunlardan en onemlileri Ermeni Leo ve Mihail Amoriyali idi Ermeni Leo cabuk davranip Bulgarlarla Versinikia Savasindan ordusuyla savasmadan kactigi icin askerleri zinde olarak Altin Kapidan Konstantinopolis e girdi alay yaparak saraya geldi ve V Leon adiyla Vaftizci Yahya Kilisesinde imparatorluk tacini giydi Eski imparator I Mihail kendisinin ve ailesinin guvenligi garanti edilinceye kadar saklandi Bu guvenlik verilince ortaya ciktilar I Mihail Rangabe Adalarda bulunan bir manastira girip Athanasios adini aldi Karisi ve kizlari rahibe olarak diger manastirlara girdiler Ogullari imparatorluk iddiasinda bulunmalarini onlemek icin hadim edildiler ve her biri degisik bir manastira girdiler Bunlardan Niketas adli olani manastirda kesis ismi olarak Ignatios adini aldi ve sonunda ustun sahsi yetenekleri dolayisiyla Konstantinopolis Patrigi oldu Mihail yahut kesis Athansios Ocak 844 te kaldigi manastirda uykusunda oldu AilesiI Mihail Rangabe Imparator I Nikiforos un kizi olan Prokopia ile evliydi Ismi bilinen cocuklari sunlardir Theofilaktos 812 814 arasinda ortak imparator Hadim edilip manastira surgun edildi Stavrakios Nikitas Hadim edilip manastira surgun edildi Sonradan I Ignatius ismiyle Konstantinopolis Patrigi oldu Gorgo rahibe oldu Teofano rahibe olduKaynakca a b c d e f g h i j Norwich 1991 s 335 341 Dis baglantilarWikimedia Commons ta I Mihail ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Gregory Timothy E 2008 Bizans Tarihi cev Esra Ermert Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1507 2 Norwich John Julius 1991 Byzantium the apogee Ingilizce Londra Penguin ISBN 0 14 011448 3 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Resmi unvanlarOnce gelen Stavrakios Bizans Imparatoru 2 Ekim 811 22 Haziran 813 Ortak imparator Theofilaktos Sonra gelen V Leon