Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Veba doktorları tarafından giyilen kıyafetler, havadan bulaşan hastalıklara karşı korumak üzere tasarlanmıştır. 17. yüzyılda Fransa ve İtalya'da kullanılan kostüm eldiven, çizme, geniş kenarlı şapka ve bol bir elbisenin yanında, ayağa kadar uzanan bir palto ve tatlı ya da sert kokularla (genellikle lavanta) kaplı kuş gagasından meydana gelirdi.
Tasvir
Maskede, gözde bulunan cam çerçeve ve doktorun burnuna kadar uzanan, eğik, kuşun gagasını andıran ve kayışları bulunan bir de maske bulunurdu. Maskede 2 küçük burun deliği bulunurdu ve aromalı kokularla dolu, solunum aygıtı görevi gören bir burunluğa sahipti. Gaga kurutulmuş çiçekleri (güller ve karanfiller dahil olmak üzere), otları ( dahil), baharatları, kafur ya da sirkeli bir takım eşyaları içerebilirdi. Maskenin amacı, hastalık yapıcı mikrop teorisi tarafından aksi ispatlanmadan önce, hastalığın öncü sebebi olarak düşünülen kötü kokulardan doktoru korumaktı. Doktorlar, maskenin onları ''şeytani'' kokulardan koruyacağına ve vebaya yakalanmalarını önleyeceğine inandılar.
Gagalı doktor kostümü giyen doktorlar, uzmanlıklarının belirtisi olarak deriden yapılmış, geniş çaplı bir şapka giyerlerdi. Hastalara dokunmadan iyileştirmek ve dikkat edilmesi gereken bölgeleri göstermek için tahta sopalar kullandılar. Bu sopalar aynı zamanda insanları uzak tutmak, vebaya sahip hastaların kıyafetlerine dokunmadan çıkartmak ve hastanın nabzını ölçmek için kullanıldılar.
Tarihi
Tıp tarihçileri ''gagalı doktor'' kostümünün mucidini 1619'da baştan aşağıya kadar koruyucu kıyafet fikrini sunan atfetmiştir. Bu fikir daha sonra askerlerin zırhları için de tasarlanmıştır. Bu kostüm, görünür halde olan kuşa benzer bir maske, deri kaban (Fas ya da Doğu Akdeniz'e ait) ya da baştan aşağı uzanan cilalı oluşurdu. Uzun elbise gibi tozluk, eldiven, çizme ve şapka da cilalı deriden yapılırdı. Giysi, gagalı maske gibi kokan eşyalarla donatılmıştır. Lorme'un yazdığına göre maskede ''gaga şeklinde, parfüm kokusuna sahip, sadece iki deliği bulunan ve her ikisinin de burun deliklerine yakın olduğu, nefes almaya ve derin nefes çekildiğinde ilaçların etkisini uzun süre gagada tutabilmeye yarayan'' bölümler bulunuyordu. Cenevizli doktor , Marsilya'da gerçekleşen Kara Ölüm'den hemen sonra yazdığı 1721 adlı eserinde 1636-1637 yıllarında Nijmegen'de bulunan doktorların giydikleri kostümü açıklamıştır. Kostüm, Magnet'in 1721 adlı tezinin girişini oluşturmakta. Nijemegen'de bulunan veba doktorları da gagalı maskelerden giymişlerdir. Cübbeleri, şapkaları ve eldivenleri Fas derisinden yapılmıştır. Bu kostüm aynı zamanda 1656 yılında Roma'da 145,000 ve Napoli'de 300,000 insanın ölümüne sebep olan salgın zamanında da veba doktorları tarafından giyilmişti. Kostüm insanları korkutmuştu, çünkü yaklaşmakta olan ölümün sinyaliydi. Veba doktorları bu koruyucu elbiseleri hastalarını tedavi ederken, anlaşmaya uygun olarak giymişlerdir.
Kültür
Kostüm, aynı zamanda commedia dell'arte adlı komedyada, kendine özgü bir veba doktoru maskesi giyen (Veba Doktoru) adlı karakterle de özleşmiştir. Venedik maskesi genelde beyaz, oyuklu bir gaga ve camla kaplı göz çerçevesi şeklindeydi ve Venedik Karnavalı zamanında giyilen özgün maskelerden bir tanesiydi. Kostümün kendisi, çağında ölümü temsil etmesi (nerede veba varsa, orada gagalı doktorlar ve ölüm olur) sayesinde büyük bir yer edindi.
Kaynakça
- ^ a b c d Pommerville (Body Systems), p. 15 Bauer, p. 145 Abrams, p. 257 Byfield, p. 26 Glaser, pp. 33-34
- ^ a b c Ellis, p. 202
- ^ Time-Life Books, pp. 140, 158 Dolan, p. 139 Ellis, p. 202 Paton Martin, p. 121 Sherman, p. 162 Turner, p. 180 Mentzel, p. 86 Glaser, p. 36 Hall, p. 67 Infectious Diseases Society of America, Volume 11, p. 819 Grolier, p. 700
- ^ O'Donnell, p. 135
- ^ Stuart, p. 15
- ^ Center for Advanced Study in Theatre Arts, p. 83
- ^ "Doktor Schnabel von Rom, engraving by Paul Fürst (after J Columbina), Rome 1656". 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ "American Medical Association - JAMA.: The Journal of the American Medical Association, Volume 34, p. 639". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ Pommerville, p. 9
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Veba doktorlari tarafindan giyilen kiyafetler havadan bulasan hastaliklara karsi korumak uzere tasarlanmistir 17 yuzyilda Fransa ve Italya da kullanilan kostum eldiven cizme genis kenarli sapka ve bol bir elbisenin yaninda ayaga kadar uzanan bir palto ve tatli ya da sert kokularla genellikle lavanta kapli kus gagasindan meydana gelirdi Almanya ya ait bir veba doktoru kiyafeti 17 yuzyil TasvirMaskede gozde bulunan cam cerceve ve doktorun burnuna kadar uzanan egik kusun gagasini andiran ve kayislari bulunan bir de maske bulunurdu Maskede 2 kucuk burun deligi bulunurdu ve aromali kokularla dolu solunum aygiti gorevi goren bir burunluga sahipti Gaga kurutulmus cicekleri guller ve karanfiller dahil olmak uzere otlari dahil baharatlari kafur ya da sirkeli bir takim esyalari icerebilirdi Maskenin amaci hastalik yapici mikrop teorisi tarafindan aksi ispatlanmadan once hastaligin oncu sebebi olarak dusunulen kotu kokulardan doktoru korumakti Doktorlar maskenin onlari seytani kokulardan koruyacagina ve vebaya yakalanmalarini onleyecegine inandilar Gagali doktor kostumu giyen doktorlar uzmanliklarinin belirtisi olarak deriden yapilmis genis capli bir sapka giyerlerdi Hastalara dokunmadan iyilestirmek ve dikkat edilmesi gereken bolgeleri gostermek icin tahta sopalar kullandilar Bu sopalar ayni zamanda insanlari uzak tutmak vebaya sahip hastalarin kiyafetlerine dokunmadan cikartmak ve hastanin nabzini olcmek icin kullanildilar TarihiTip tarihcileri gagali doktor kostumunun mucidini 1619 da bastan asagiya kadar koruyucu kiyafet fikrini sunan atfetmistir Bu fikir daha sonra askerlerin zirhlari icin de tasarlanmistir Bu kostum gorunur halde olan kusa benzer bir maske deri kaban Fas ya da Dogu Akdeniz e ait ya da bastan asagi uzanan cilali olusurdu Uzun elbise gibi tozluk eldiven cizme ve sapka da cilali deriden yapilirdi Giysi gagali maske gibi kokan esyalarla donatilmistir Lorme un yazdigina gore maskede gaga seklinde parfum kokusuna sahip sadece iki deligi bulunan ve her ikisinin de burun deliklerine yakin oldugu nefes almaya ve derin nefes cekildiginde ilaclarin etkisini uzun sure gagada tutabilmeye yarayan bolumler bulunuyordu Cenevizli doktor Marsilya da gerceklesen Kara Olum den hemen sonra yazdigi 1721 adli eserinde 1636 1637 yillarinda Nijmegen de bulunan doktorlarin giydikleri kostumu aciklamistir Kostum Magnet in 1721 adli tezinin girisini olusturmakta Nijemegen de bulunan veba doktorlari da gagali maskelerden giymislerdir Cubbeleri sapkalari ve eldivenleri Fas derisinden yapilmistir Bu kostum ayni zamanda 1656 yilinda Roma da 145 000 ve Napoli de 300 000 insanin olumune sebep olan salgin zamaninda da veba doktorlari tarafindan giyilmisti Kostum insanlari korkutmustu cunku yaklasmakta olan olumun sinyaliydi Veba doktorlari bu koruyucu elbiseleri hastalarini tedavi ederken anlasmaya uygun olarak giymislerdir KulturKostum ayni zamanda commedia dell arte adli komedyada kendine ozgu bir veba doktoru maskesi giyen Veba Doktoru adli karakterle de ozlesmistir Venedik maskesi genelde beyaz oyuklu bir gaga ve camla kapli goz cercevesi seklindeydi ve Venedik Karnavali zamaninda giyilen ozgun maskelerden bir tanesiydi Kostumun kendisi caginda olumu temsil etmesi nerede veba varsa orada gagali doktorlar ve olum olur sayesinde buyuk bir yer edindi Kaynakca a b c d Pommerville Body Systems p 15 Bauer p 145 Abrams p 257 Byfield p 26 Glaser pp 33 34 a b c Ellis p 202 Time Life Books pp 140 158 Dolan p 139 Ellis p 202 Paton Martin p 121 Sherman p 162 Turner p 180 Mentzel p 86 Glaser p 36 Hall p 67 Infectious Diseases Society of America Volume 11 p 819 Grolier p 700 O Donnell p 135 Stuart p 15 Center for Advanced Study in Theatre Arts p 83 Doktor Schnabel von Rom engraving by Paul Furst after J Columbina Rome 1656 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2020 American Medical Association JAMA The Journal of the American Medical Association Volume 34 p 639 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2020 Pommerville p 9