Veduta (İtalyanca "görünüm", İtalyancada çoğulu "vedute") bir ileri derecede detaylı ve genelde büyük ölçülerde resim ya da gravür olarak çizilmiş görüntüsünden oluşan peyzaj türü. Veduta ressamlarına İtalyancada vedustisti denir.
Kökeni
Bu manzara resmi türünün kökeni, Flandre kökenli olup İtalya'da çalışan gibi ressamların 16. yüzyılda vedutalara dayanıyordu. 17. yüzyılda Hollandalı ressamlar, şehirlerin ve çeşitli yerlerin tanınabilecek kesinlikte detaylar içeren manzara resimlerini çizdi. Bu resimlerin önemli örneklerinden biri Johannes Vermeer'in Delft Manzarası tablosuydu. Gentli mimar, teknik ressam ve gravürcü 17. yüzyılda Roma'da yaşadığı dönemde veduta türünün gelişimine büyük katkı sağladı. Cruyl’un çizimleri şehir manzaralarının topografik detaylarını ansıtıyordu.
- Bracciano Manzarası, , (1620'lerin ilk yarısı)
- Delft Manzarası, Johannes Vermeer (1660-61)
- 18 Roma Manzarası serisi, (1665)
18. yüzyıl
17. yüzyılın sonlarında ve 18. yüzyılın başlarında, gibi Roma'da yaşayan Fransız ressamların klasik tarzdaki manzara resimleri yerine, Flandreli gibi ressamların daha gerçekçi betimlemelere sahip manzara resimlerinin ortaya çıkması veduta türünün gelişimini sağladı. 18. yüzyılda, Roma Forumu ve Venedik'teki Büyük Kanal, İngiliz soylularının olarak adlandırılan büyük ölçekli turistik Avrupa seyahatlerinin vazgeçilmez durakları hâline gelince, turistlere satılmak üzere bu yerleri gösteren vedutalar üretilmeye başladı. Yüzyılın ortalarında Venedik veduta ressamlarının merkezi olarak anılmaya başladı. Türün önde gelen uygulayıcıları Canal (Canaletto) ve Guardi (Francesco Guardi) aileleriydi. Bu ressamların bazıları diğer büyük Avrupa şehirlerinde de çalıştı. Örneğin Canaletto Londra'nın, yeğeni Bernardo Bellotto ise Dresden ve Varşova'nın vedutalarını yaptı.
Aynı yüzyılda İtalya'nın farklı yerlerinde de veduta türünün özgün çeşitlemeleri ortaya çıktı. Giovanni Paolo Pannini, harabelerin vedutalarını çizen ilk ressamdı. Roma'da çalışan ve burada Vanvitelli adıyla bilinen Hollandalı gibi ressamlar, şehir manzaralarının ve anıtların topoğrafik kesinlikteki betimlerimini içeren, aynı zamanda insan ve hayvan figürlerini ikincil unsurlar olarak kullanan veduta esatta türünü geliştirdi. İş birliği yaptığı ressamlardan ise 18. yüzyılın ilk yarısının öncü veduta ressamlarından biri oldu. Sonraki yıllarda Pannnini, , vedute ideate ya da veduta di fantasia olarak adlandırılan, hayalî yerlerin vedutalarını çizmeye başladı.Vedute ideate türünün önde gelen gravürcülerinden 'nin Vedute di Roma serisi birçok defa basıldı.
- Piazza Navona, , (1699)
- Büyük Kanal'ın Girişi, Canaletto (yak. 1730)
- Elbe'nin Sağ Kıyısından Dresden, Bernardo Bellotto (1747)
- Antik Roma Kalıntıları, Giovanni Paolo Pannini (1725-50)
- Cannaregio Kanalı Manzarası, Francesco Guardi (1775-80)
19. yüzyıl
19. yüzyılın sonlarına doğru talep, şehir manzaralarının bire bir çizimleri yerine "izlenimlere" dayanan ve önceleri tablo olarak, sonraları ise fotoğraf olarak üretilen panoramalara kaydı. Bu dönemde Venedik'te Çek kökenli , Perulu , İspanyol ressamlar , , and gibi yabancı sanatçılardan oluşan büyük bir topluluk bulunuyordu. Bu ressamlar uluslararası sanat pazarında Venedik manzaralarına gösterilen büyük ilgiden yararlandılar ve neredeyse sadece bu türde resimler yaptılar. Özellikle İngiliz turistlerin Federico del Campo resimlerine ilgisi öyle yoğundu ki ressam aynı tabloları defalarca tekrar çizdi. Bu durum, aynı şehir manzarasını çok ufak değişikliklerle tekrar tekrar çizen Reyna Manescau için de geçerliydi.
- Büyük Kanal ve Piazza San Marco, , (yak. 1890)
- Palazzo Cavalli-Franchetti, (1890)
- Palazzo Cavalli ve Palazzo Barbaro, (1894)
- Piazzetta, (tarih bilinmiyor)
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Veduta ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ İtalyanca asıll bu kelime Türkçe kaynaklarda tekil olarak "veduta", çoğul olarak "vedutalar" şeklinde geçmektedir.
Rona, Zeynep (2008). "Veduta". Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. 3. İstanbul: YEM Yayın. s. 1582. ISBN .
"Veduta". Sanat Terimleri ve Kavramları Sözlüğü. İstanbul: Redhouse. 2011. s. 491. ISBN . - ^ a b Rona, Zeynep (2008). "Veduta". Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. 3. İstanbul: YEM Yayın. s. 1582. ISBN .
- ^ "Lieven Cruyl's veduti (or city views)". 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ Christine van Mulders and Alain Jacobs. "Bloemen, van." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 5 Dec. 2014
- ^ a b Rudolf Wittkower, Art and architecture in Italy: 1600-1750, Penguin Books, 1980, p. 501
- ^ Edgar Peters Bowron, , Art in Rome in the Eighteenth Century, Philadelphia Museum of Art; Museum of Fine Arts, Houston, 2000, p. 236-237
- ^ Federico del Campo, Peruvian, Gondolas by the Doge's Palace, Venice 31 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Sotheby's
- ^ "Museo Carmen Thyssen Málaga". www.carmenthyssenmalaga.org (İspanyolca). 20 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Veduta Italyanca gorunum Italyancada cogulu vedute bir ileri derecede detayli ve genelde buyuk olculerde resim ya da gravur olarak cizilmis goruntusunden olusan peyzaj turu Veduta ressamlarina Italyancada vedustisti denir in Bir Tiber Manzarasi tablosu 18 yuzyilin ilk yarisiKokeniBu manzara resmi turunun kokeni Flandre kokenli olup Italya da calisan gibi ressamlarin 16 yuzyilda vedutalara dayaniyordu 17 yuzyilda Hollandali ressamlar sehirlerin ve cesitli yerlerin taninabilecek kesinlikte detaylar iceren manzara resimlerini cizdi Bu resimlerin onemli orneklerinden biri Johannes Vermeer in Delft Manzarasi tablosuydu Gentli mimar teknik ressam ve gravurcu 17 yuzyilda Roma da yasadigi donemde veduta turunun gelisimine buyuk katki sagladi Cruyl un cizimleri sehir manzaralarinin topografik detaylarini ansitiyordu Bracciano Manzarasi 1620 lerin ilk yarisi Delft Manzarasi Johannes Vermeer 1660 61 18 Roma Manzarasi serisi 1665 18 yuzyil17 yuzyilin sonlarinda ve 18 yuzyilin baslarinda gibi Roma da yasayan Fransiz ressamlarin klasik tarzdaki manzara resimleri yerine Flandreli gibi ressamlarin daha gercekci betimlemelere sahip manzara resimlerinin ortaya cikmasi veduta turunun gelisimini sagladi 18 yuzyilda Roma Forumu ve Venedik teki Buyuk Kanal Ingiliz soylularinin olarak adlandirilan buyuk olcekli turistik Avrupa seyahatlerinin vazgecilmez duraklari haline gelince turistlere satilmak uzere bu yerleri gosteren vedutalar uretilmeye basladi Yuzyilin ortalarinda Venedik veduta ressamlarinin merkezi olarak anilmaya basladi Turun onde gelen uygulayicilari Canal Canaletto ve Guardi Francesco Guardi aileleriydi Bu ressamlarin bazilari diger buyuk Avrupa sehirlerinde de calisti Ornegin Canaletto Londra nin yegeni Bernardo Bellotto ise Dresden ve Varsova nin vedutalarini yapti Ayni yuzyilda Italya nin farkli yerlerinde de veduta turunun ozgun cesitlemeleri ortaya cikti Giovanni Paolo Pannini harabelerin vedutalarini cizen ilk ressamdi Roma da calisan ve burada Vanvitelli adiyla bilinen Hollandali gibi ressamlar sehir manzaralarinin ve anitlarin topografik kesinlikteki betimlerimini iceren ayni zamanda insan ve hayvan figurlerini ikincil unsurlar olarak kullanan veduta esatta turunu gelistirdi Is birligi yaptigi ressamlardan ise 18 yuzyilin ilk yarisinin oncu veduta ressamlarindan biri oldu Sonraki yillarda Pannnini vedute ideate ya da veduta di fantasia olarak adlandirilan hayali yerlerin vedutalarini cizmeye basladi Vedute ideate turunun onde gelen gravurculerinden nin Vedute di Roma serisi bircok defa basildi Piazza Navona 1699 Buyuk Kanal in Girisi Canaletto yak 1730 Elbe nin Sag Kiyisindan Dresden Bernardo Bellotto 1747 Antik Roma Kalintilari Giovanni Paolo Pannini 1725 50 Cannaregio Kanali Manzarasi Francesco Guardi 1775 80 19 yuzyil19 yuzyilin sonlarina dogru talep sehir manzaralarinin bire bir cizimleri yerine izlenimlere dayanan ve onceleri tablo olarak sonralari ise fotograf olarak uretilen panoramalara kaydi Bu donemde Venedik te Cek kokenli Perulu Ispanyol ressamlar and gibi yabanci sanatcilardan olusan buyuk bir topluluk bulunuyordu Bu ressamlar uluslararasi sanat pazarinda Venedik manzaralarina gosterilen buyuk ilgiden yararlandilar ve neredeyse sadece bu turde resimler yaptilar Ozellikle Ingiliz turistlerin Federico del Campo resimlerine ilgisi oyle yogundu ki ressam ayni tablolari defalarca tekrar cizdi Bu durum ayni sehir manzarasini cok ufak degisikliklerle tekrar tekrar cizen Reyna Manescau icin de gecerliydi Buyuk Kanal ve Piazza San Marco yak 1890 Palazzo Cavalli Franchetti 1890 Palazzo Cavalli ve Palazzo Barbaro 1894 Piazzetta tarih bilinmiyor Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Veduta ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Italyanca asill bu kelime Turkce kaynaklarda tekil olarak veduta cogul olarak vedutalar seklinde gecmektedir Rona Zeynep 2008 Veduta Eczacibasi Sanat Ansiklopedisi 3 Istanbul YEM Yayin s 1582 ISBN 978 9944 757 09 6 Veduta Sanat Terimleri ve Kavramlari Sozlugu Istanbul Redhouse 2011 s 491 ISBN 978 605 4119 08 0 a b Rona Zeynep 2008 Veduta Eczacibasi Sanat Ansiklopedisi 3 Istanbul YEM Yayin s 1582 ISBN 978 9944 757 09 6 Lieven Cruyl s veduti or city views 31 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2020 Christine van Mulders and Alain Jacobs Bloemen van Grove Art Online Oxford Art Online Oxford University Press Web 5 Dec 2014 a b Rudolf Wittkower Art and architecture in Italy 1600 1750 Penguin Books 1980 p 501 Edgar Peters Bowron Art in Rome in the Eighteenth Century Philadelphia Museum of Art Museum of Fine Arts Houston 2000 p 236 237 Federico del Campo Peruvian Gondolas by the Doge s Palace Venice 31 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Sotheby s Museo Carmen Thyssen Malaga www carmenthyssenmalaga org Ispanyolca 20 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2018