Vidin Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir sancağı. Merkezi, günümüzde Bulgaristan sınırlarında bulunan Vidin idi.
Tarihi
25 Eylül 1396’da meydana gelen Niğbolu Muharebesi'nde Haçlı ordusunun yenilgiye uğratılmasından sonra Vidin Osmanlı hakimiyetine girmiş ve Vidin'in merkezi olduğu Vidin Sancağı kuruldu. Vidin Sancağı ilk kurulduğunda idari olarak Rumeli Eyaletine bağlandı. 15. yüzyıl kayıtlarına Vidin Sancağı; Vidin, İsferlik (günümüzde Svrljig), Bana (günümüzde Sokobanja) ve Belgrad kazalarından oluşmaktaydı.
16. yüzyılda Vidin Sancağına bağlı; Vidin, İsferlik (Svrljig), Bana (Sokobanja) ve Feth-i İslam kazaları ile Zagoriye, Polomiye, Krivina, ve Çerna Reka nahiyeleri yer almaktaydı. Sancakta; Vidin, Bana, Belgrad, Feth-i İslam, Flordin ve İsferlikte savunma amaçlı kaleler bulunmaktaydı. 1552 yılında Temeşvar Eyaletinin kurulmasıyla bir süre buraya bağlandı. Ancak 16. yüzyıl sonlarına doğru yeniden Rumeli Eyaletinin sancağı konumuna geldi.
1630-1647 yıllarına ait kayıtların işlendiği sancak tevcih defterinde, 1700-1730 yılı kayıtlarına Vidin Sancağı, Silistre (Özi) Eyaletine bağlı görünmekteydi.
Vidin Sancağı konumu itibariye sık sık Rumeli, Temeşvar ve Silistre Eyaletleri içerisinde yer değiştirmişti. 1846 yılında Vidin Eyaleti kurulmuş ve 1864 yılına kadar Vidin Sancağı da eyaletin paşa sancağı oldu. 1859/60 kayıtlarında Vidin Sancağında; 4650 Müslüman, 26925 Gayrimüslim ve 1298 Roman olmak üzere toplam 32873 hane bulunmaktayken, tahminen de sancakta 84449 kişi yaşamaktaydı. Bu nüfusun 11906’sı Müslüman, 72543’ü de Gayrimüslimlerden oluşmaktadır. Bu nüfusa ilave olarak kayıtlara geçmeyen Tatar, Nogay ve Çerkes muhacirleri de bulunmaktaydı. Sonraki yıllarda sancağa, Sırbistan ve Kırım’dan Müslüman muhacirler yerleşmeye devam etti.
1864 yılında yerel yönetimlerle ilgili yapılan düzenlemeler sonucu eyalet sisteminin yerine vilayet sistemi oluşturuldu. 1865 tarihli Kuyud-u Atik’e göre sancakta; 14835 Müslüman halklar, 93613 Bulgar, 7446 Ulah, 630 Yahudi ve 375 Roman olmak üzere toplam 116899 erkek nüfus yaşamaktaydı. Buna göre Müslümanlar 15080, Gayrimüslümler 101819 kişiden oluşmaktaydı. 1869 tarihli salnameye göre 523 köyün bulunduğu Vidin Sancağında, 25701 Müslüman ve 125692 Gayrimüslim olmak üzere toplam 151393 erkek nüfus yaşamaktaydı. 1873/74 yılı salnamesine göre Vidin Sancağı, yeni kurulan Tuna Vilayetine bağlı olarak görülmektedir. Bu salnamede Vidin Sancağı; Vidin, Berkofça (Berkovitsa), Lom, Rahova, Adliye, İvraca ve Belgrad kazalarından oluşmaktaydı. Vidin kazasının da Adakale nahiyesi bulunmaktaydı. 1875 yılına gelindiğinde, Tuna Vilayeti Salnamesine göre Vidin Sancağının erkek nüfusu 29797 Müslüman, 149026 Gayrimüslim olmak üzere toplam 178823 kişiden oluşmaktaydı. Bu tarihlerdeki yabancı elçilik görevlileri ve Bulgar Eksharlığı verilerine bakıldığında Vidin Sancağında kadın ve erkek toplam 330000-400000 arasında bir nüfustan bahsedilmektedir. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşından sancak büyük oranda Rus güçlerince ele geçirilmiş, Ayastefanos Antlaşması’ndan sonra da sancak merkezi Vidin’in yeni kurulan Bulgar Prensliği’nde kalmasıyla da sancak ortadan kalkmıştır.
Kaynakça
- ^ Kayapınar, A., "Ortaçağ Ve Osmanlı Döneminde Vidin", Ege ve Balkan Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, Yıl:2015. URL: http://acikerisim.ikc.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11469/788/5.Ay%C5%9Fe%20KAYAPINAR.pdf?sequence=1&isAllowed=y 27 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-06-16
- ^ Bilge, S.M., "Macaristan'da Osmanlı Hakimiyetinin Ve İdari Teşkilatının Kuruluşu Ve Gelişmesi", Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, Sayı:11, URL: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/otam/article/view/5000085486/5000079573 11 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-06-16
- ^ Kılıç, O., "Batı Karadeniz Kıyısında Bir Osmanlı Eyaleti: Özi/Silistre (İdari Taksimat ve Yönetim)", Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Sayı:23 (2017), URL: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/361028 18 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-06-16
- ^ Koyuncu, A., "Tuna Vilâyeti'nde Nüfus Ve Demografi (1864-1877)", Turkish Studies, Cilt:9, Sayı:4 (2014), URL: https://www.researchgate.net/publication/272874328_Tuna_Vilayeti'nde_Nufus_Ve_Demografi_1864-1877 25 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-06-16
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vidin Sancagi Osmanli Imparatorlugu nun bir sancagi Merkezi gunumuzde Bulgaristan sinirlarinda bulunan Vidin idi Tarihi25 Eylul 1396 da meydana gelen Nigbolu Muharebesi nde Hacli ordusunun yenilgiye ugratilmasindan sonra Vidin Osmanli hakimiyetine girmis ve Vidin in merkezi oldugu Vidin Sancagi kuruldu Vidin Sancagi ilk kuruldugunda idari olarak Rumeli Eyaletine baglandi 15 yuzyil kayitlarina Vidin Sancagi Vidin Isferlik gunumuzde Svrljig Bana gunumuzde Sokobanja ve Belgrad kazalarindan olusmaktaydi 16 yuzyilda Vidin Sancagina bagli Vidin Isferlik Svrljig Bana Sokobanja ve Feth i Islam kazalari ile Zagoriye Polomiye Krivina ve Cerna Reka nahiyeleri yer almaktaydi Sancakta Vidin Bana Belgrad Feth i Islam Flordin ve Isferlikte savunma amacli kaleler bulunmaktaydi 1552 yilinda Temesvar Eyaletinin kurulmasiyla bir sure buraya baglandi Ancak 16 yuzyil sonlarina dogru yeniden Rumeli Eyaletinin sancagi konumuna geldi 1630 1647 yillarina ait kayitlarin islendigi sancak tevcih defterinde 1700 1730 yili kayitlarina Vidin Sancagi Silistre Ozi Eyaletine bagli gorunmekteydi Vidin Sancagi konumu itibariye sik sik Rumeli Temesvar ve Silistre Eyaletleri icerisinde yer degistirmisti 1846 yilinda Vidin Eyaleti kurulmus ve 1864 yilina kadar Vidin Sancagi da eyaletin pasa sancagi oldu 1859 60 kayitlarinda Vidin Sancaginda 4650 Musluman 26925 Gayrimuslim ve 1298 Roman olmak uzere toplam 32873 hane bulunmaktayken tahminen de sancakta 84449 kisi yasamaktaydi Bu nufusun 11906 si Musluman 72543 u de Gayrimuslimlerden olusmaktadir Bu nufusa ilave olarak kayitlara gecmeyen Tatar Nogay ve Cerkes muhacirleri de bulunmaktaydi Sonraki yillarda sancaga Sirbistan ve Kirim dan Musluman muhacirler yerlesmeye devam etti 1864 yilinda yerel yonetimlerle ilgili yapilan duzenlemeler sonucu eyalet sisteminin yerine vilayet sistemi olusturuldu 1865 tarihli Kuyud u Atik e gore sancakta 14835 Musluman halklar 93613 Bulgar 7446 Ulah 630 Yahudi ve 375 Roman olmak uzere toplam 116899 erkek nufus yasamaktaydi Buna gore Muslumanlar 15080 Gayrimuslumler 101819 kisiden olusmaktaydi 1869 tarihli salnameye gore 523 koyun bulundugu Vidin Sancaginda 25701 Musluman ve 125692 Gayrimuslim olmak uzere toplam 151393 erkek nufus yasamaktaydi 1873 74 yili salnamesine gore Vidin Sancagi yeni kurulan Tuna Vilayetine bagli olarak gorulmektedir Bu salnamede Vidin Sancagi Vidin Berkofca Berkovitsa Lom Rahova Adliye Ivraca ve Belgrad kazalarindan olusmaktaydi Vidin kazasinin da Adakale nahiyesi bulunmaktaydi 1875 yilina gelindiginde Tuna Vilayeti Salnamesine gore Vidin Sancaginin erkek nufusu 29797 Musluman 149026 Gayrimuslim olmak uzere toplam 178823 kisiden olusmaktaydi Bu tarihlerdeki yabanci elcilik gorevlileri ve Bulgar Eksharligi verilerine bakildiginda Vidin Sancaginda kadin ve erkek toplam 330000 400000 arasinda bir nufustan bahsedilmektedir 1877 1878 Osmanli Rus Savasindan sancak buyuk oranda Rus guclerince ele gecirilmis Ayastefanos Antlasmasi ndan sonra da sancak merkezi Vidin in yeni kurulan Bulgar Prensligi nde kalmasiyla da sancak ortadan kalkmistir Kaynakca Kayapinar A Ortacag Ve Osmanli Doneminde Vidin Ege ve Balkan Arastirmalari Dergisi Cilt 1 Sayi 1 Yil 2015 URL http acikerisim ikc edu tr 8080 xmlui bitstream handle 11469 788 5 Ay C5 9Fe 20KAYAPINAR pdf sequence 1 amp isAllowed y 27 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 06 16 Bilge S M Macaristan da Osmanli Hakimiyetinin Ve Idari Teskilatinin Kurulusu Ve Gelismesi Osmanli Tarihi Arastirma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM Sayi 11 URL http dergipark ulakbim gov tr otam article view 5000085486 5000079573 11 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 06 16 Kilic O Bati Karadeniz Kiyisinda Bir Osmanli Eyaleti Ozi Silistre Idari Taksimat ve Yonetim Karadeniz Incelemeleri Dergisi Sayi 23 2017 URL http dergipark gov tr download article file 361028 18 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 06 16 Koyuncu A Tuna Vilayeti nde Nufus Ve Demografi 1864 1877 Turkish Studies Cilt 9 Sayi 4 2014 URL https www researchgate net publication 272874328 Tuna Vilayeti nde Nufus Ve Demografi 1864 1877 25 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 06 16