Villa rustica (Latince çoğulu villae rusticae "çiftlik, kır evi") Antik Roma'da merkezi bir yapı ve bu yapı etrafına yayılmış daha küçük ek yapıların oluşturduğu duvarlarla çevrili kırsal yerleşime verilen addır. Başlangıçta tarımsal faaliyet amacıyla inşa edilen villa rusticalar, zamanla bu özelliğini yitirmiştir.
Kavram
Villa rustica Antik Çağ'da kullanılan bir kavram değildir. Latince bir kelime olan rusticus isminin sıfat haline getirilmesi suretiyle türetilmiştir ve kırsal gibi bir anlam kazanmaktadır. Literatürde zaman zaman çiftlik anlamına gelen praedium yahut fundus kelimelerinin de kullanıldığı olur.
Romalılar daha ziyade aedes adını verdikleri şehirsel yapılar ile villae adını verdikleri kırsal binalar arasında temel bir ayrım yapmaktaydılar. Buna benzer biçimde şehirde imar yapılmayan araziler area adlandırılırken, kırsal araziler ager adlandırılmakta ve bu sayede birbirlerinden ayrılmakta idiler. Ayrıca büyük çiftlikler latifundium olarak tanımlanmaktadır.
Tarihsel gelişimi
Villae rustica'nın ortaya çıkışı Roma'daki tarım faaliyetlerinin gelişimi ile doğrudan ilişkilidir. MÖ 3. yüzyılın sonlarına değin Roma'da daha ziyade geçimlik tarım icra edilmekteydi. Ancak Hannibal'a karşı kazanılan zafer sonrası ele geçen topraklar ile beraber ziraat alanında bir değişim yaşanmaya başlamıştır. Parsel parsel bölünen bu topraklar ya çiftçilere verilmiş ya da coloniaların kurulması için ayrılmışlardır. Bu dönemde devlet kontrolünde olmasına rağmen bireylere dağıtılan bu topraklar üzerinde bireyler ne inşa edecekleri konusunda özgür hale gelmişlerdir. Öte yandan miras sisteminde yer alan düzenlemeler ile birlikte bazı gruplar haksız bir biçimde fazla toprak sahibi olmaya ve zenginleşmeye başlamışlardır. .
Roma'nın Kartaca zaferi, Akdeniz ticaretinde söz sahibi olmasını da kolaylaştırmıştır. Bu durum yerli üretim ile ithal edilen mallar arasında bir rekabeti doğurmuş, alt sınıf bu rekabet ile mücadele ederken zenginleşen toprak sahipleri mallarını en fazla gelir getiren yerlere ihraç ederek daha da zenginleşmiştir.
Villa rusticalar Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinde daha yaygın rastlanan bir fenomendi. Vicus adı verilen köyler çok nadiren bulunuyor, şayet var iseler de tarımsal üretime büyük bir katkıda bulunmuyorlardı. Almanya'da keşfedilen yüksek sayıdaki villa rusticalar bu durumu kanıtlar niteliktedir. Kendi içerisinde çeşitleri olan villa rusticalar sarayvari boyutlara ulaşabileceği gibi -ki Trier şehri yakınlarında böyle örnekler bulunur- çok küçük de olabilirlerdi.
Villa rusticaların korunma koşulları da birbirinden farklılık göstermektedir. Büyük bir kısmı ya hava fotoğrafı arkeolojisince keşfedilmiş ya da inşa çalışmaları sırasında tesadüfen bulunmuşlardır. Önceden daha ziyade dikkat çeken büyük yapılara odaklanan arkeolojik araştırmalar artık antik tarımsal faaliyeti anlamak adına çiftlik arazisini de odak noktası haline getirmiştir.
Villaların planı ve düzenlenişleri
İtalya'daki villa rusticalar etrafında pars rustica adı verilen yapıların toplandığı bir iç avluya sahiptir, pars urbana adı verilen iki katlı yaşam alanları genellikle avlunun kuzey tarafında bulunur. Günümüze ulaşmayı başaran villa rusticaların büyük çoğunluğu Galya ya da Cermen eyaletlerinde bulunmaktadır. Ancak burada bulunan yapıların tipolojisi İtalya'daki örneklerden biraz daha farklıdır. Buradaki yapılarda ana konut merkezde revaklı olacak şekilde düzenlenmiştir, köşelerde ise rizalit yapılar yer almaktadır. Bu villaların oturma ve çalışma alanları doğrudan doğrudan revaklara bağlanmıştır. Bazı örneklerde, daha büyük ve merkezi bir oda gözlemlenebilir ancak yine de bu alanın kapalı bir salon mu yoksa açık bir avlu mu olduğu sorusu büyük ölçüde cevaplanmamıştır. Revaklı ve rizalitli yapılar orta büyüklükteki villa rusticalarda sıkça karşılaşılan bir tipolojidir.
Büyük villalarda tespit edilen hipokaustlar, bu villaların ısıtılabilir hamamlara sahip olduklarını göstermektedir. Hamamlara ait olmayan bazı odaların da kısmen hipokaustlar aracılığıyla ısıtıldığı tespit edilmiştir. Bu tip yapılarda ayrıca cella adı verilen kiler benzeri ekler tespit edilmiştir. cella adı verilen bu kısımlar zaman zaman ailelerin ya da bölgelerin koruyucu tanrısı kabul edilen lareslere ayrılmıştır. Şayet böyle bir bölüm yoksa, villa arazisi içerisinde küçük bir tapınak tespit etmek de mümkündür.
Lüks yaşama imkanları yalnızca üst sınıfa özgüydü ve bir istisna oluşturmaktadır. Batı Ren bölgesinde bulunan mütevazı villalar bu durumu kanıtlar niteliktedir. Bu duruma kırsal bölgelerde yaygın olan patrocinium sisteminin sebep olduğu ileri sürülmüştür, zira bu evlerde yapılan arkeolojik kazılarda kölelerin varlığına dair izler bulunmamıştır.
Devletin sınır bölgelerinde bulunan villa rusticaların arazisi hendekler, çitler ya da duvarlarla çevrili olabilirdi. Daha varlıklı olan villa rustica sahipleri sur ve hendeklerin dışında kuleler ve burçlar da inşa ettirebilmekteydi. Varlıklı bu ailelerin kendilerine ait askerleri villa rusticanın güvenliği ile sorumlu olurdu. Duvarlarla çevrili alan içerisinde konaklama için yapılmış binalar dışında ahır, kuyu, bahçe ve gölcükler bulunurken, duvarlar dışında kalan arazide ölüler defnedilirdi.
Arazinin kullanımına göre villa rusticalar iki kategori halinde değerlendirilmektedir. Bu kategorilerden birisi duvarla çevrili avlu içerisinde kalan yapıların belirli bir düzen göstermeden yayıldığı düzensiz tip, diğeri ise pars rustica ve pars urbana ayrımının açık bir biçimde belli olduğu düzenli eksenli tiptir.
İdare
villa rusticaların başında sıklıkla dominus denilen emekli askerler bulunurdu. Dominus bölgenin altyapısı ile ilgilenir ve yakındaki şehirlere kırsalda yetişen ürünleri tedarik etmelerinde yardımcı olurdu. Zorlu nakliye koşullarından ötürü çoğu villa tüketicilerin yakınlarında bulunurdu ki sınır bölgelerinden yoğunlaşan villa sayısı bununla doğrudan ilişkilidir. Ortalama olarak örneğin 40.000 nüfuslu Carnuntum gibi bir şehrin beslenebilmesi için yaklaşık 2000 adet villa rusticaya ihtiyaç vardı denebilir. Nakliyenin mümkün olduğu yerlerde nehirler üzerinden yapıldığı ancak genel anlamda villa rusticaların en fazla 50 km uzaklıktaki şehirlere nakliyat yapabildiği düşünülmektedir. Tüm bu idare işleri dominusun kölelerince ve kölelerin başındaki bir yönetici tarafından halledilir, yapılacak işlerin planlaması yapılırdı.
Villa rusticalarda ekilen ürünler genelde villaların bulunduğu coğrafyaya göre değişiklik gösterebiliyordu. Örneğin Germania superiorda ekilen ürünlerin Apenin Dağlarında ekilen ürünlerle aynı olması beklenemez. Buna bağlı olarak farklı iklim şartlarının farklı ticaret ağlarına yol açtığı da söylenebilir. Buna göre Cerman eyaletlerinin Akdeniz iklimine uygun ürünleri ekip yetiştiremeyeceğini ancak bu iklim şartlarında yetişebilen ürünlerin ithalatı ile ilgili olacağını söylemek mümkündür.
İstisnai bir tipoloji: villa urbana
Ana Madde: villa urbana
Bazı senatörler ya da politik anlamda güç sahibi olan kişilerin yazlık olarak kullandıkları çok daha büyük lüks evleri ve çiftlikleri bulunurdu. Böylesi villalar literatürde daha ziyade villa urbana olarak adlandırılmaktadır. Villa rustica ve villa urbana arasında yapılan bu kavramsal ayrım tamamıyla villanın hizmet ettiği amaçla alakalıdır. Zira villa rusticalar tarımsal üretim merkezleri iken, villa urbanalarda tarımsal üretim söz konusu değildir. Dahası villa urbanalar şehrin konforuna alışmış siyasetçileri ağırlayabilecek lükslük içerisinde inşa edilmiştir.
Cermenler ve villa rustica
MS 3. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Germania inferior ve Germania superior eyaletlerinde Alamanlar ve Franklar'ın başını çektiği cermen grupların bölgeyi istilası sebebiyle nüfusta ciddi bir gerileme yaşanmıştır. Bu bölgedeki birçok villa rustica terk edilmiş ve takip eden dönemde de cermenler tarafından kullanılmamıştır ya da böylesi bir kullanım arkeolojik olarak kanıtlanabilir nitelikte değildir. Güney Almanya'da Wurmlingen'de bulunanvilla rusticada Cermen kabilelerince yapılan ikincil bir kullanım tespit edilebilmiştir. Buna mukabil 4. ve 5. yüzyıllarda da villa rusticaların var olduğunu ancak sayılarının önceki dönemlere kıyasen çok az olduğunu söylemek mümkündür.
Literatür
- Werner Tietz: Hirten – Bauern – Götter. Eine Geschichte der römischen Landwirtschaft. C.H.Beck. München 2015.
- Helmut Bender, Hartmut Wolff (Hrsg.): Ländliche Besiedlung und Landwirtschaft in den Rhein-Donau-Provinzen des Römischen Reiches. (Passauer Universitätsschriften zur Archäologie; Bd. 2). Leidorf Verlag, Espelkamp 1994.
- Ursula Heimberg: Villa rustica. Leben und Arbeiten auf römischen Landgütern. Philipp von Zabern, Mainz 2011. (konu ile alakalı güncel giriş kitabı)
- Karl Heinz Lenz: Ländliche Besiedlung. In: Thomas Fischer (Hrsg.): Die römischen Provinzen. Eine Einführung in ihre Archäologie. Theiss-Verlag, Stuttgart 2001, S. 58–67.
- Hans Ulrich Nuber: Villae Rusticae. Römische Bauernhöfe und Landgüter in Baden-Württemberg. In: Imperium Romanum. Roms Provinzen an Neckar, Rhein und Donau. Archäologisches Landesmuseum Baden-Württemberg, Esslingen 2005, S. 270–277.
- John Percival: The Roman Villa. A Historical Introduction. Batsford, London 1988. (Roma villaları hakkında genel bilgiler)
- Peter Rothenhöfer: Die Wirtschaftsstrukturen im südlichen Niedergermanien. Untersuchungen zur Entwicklung eines Wirtschaftsraumes an der Peripherie des Imperium Romanum. Kölner Studien zur Archäologie der römischen Provinzen 7, 2005.
- Vera Rupp, Heide Birley (Hrsg.): Landleben im römischen Deutschland. Theiss, Stuttgart 2012, .
- John T. Smith: Roman Villas. A Study in Social Structure. Routledge, London 2003. (Roma villalarına genel bir giriş)
Ayrıca bakınız
- Antik Roma'da kölelik
- Villa rustica – das römische Landgut24 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bir villa rusticanın detaylı betimlemesi (Almanca)31 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Villa Rustica Münzenberg-Gambachı gösteren bir film14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Çevrimiçi yayınlar:
- Bilgehan Köhler: Villa rustica Frimmersdorf 49 und Villa rustica Frimmersdorf 131. Studien zur römischen Besiedlung im Braunkohlentagebaugebiet Garzweiler I. Dissertation an der Universität Köln, 2005. ve Alman Ulusal Kütüphanesi sunucularından okunabilir.
Dipnotlar
Kaynakça
- ^ Wolfgang Czysz in: Die Römer in Bayern. Nikol, Hamburg 2005, ISBN 3-937872-11-6, S. 216.
- ^ Werner Tietz: Villa Rustica. Leben und Arbeiten auf römischen Landgütern. München 2005, S. 187.
- ^ Vera Rupp und Heide Birley: Die villa rustica – Bauernhof oder prachtvolles Landgut? In: Vera Rupp, Heide Birley (Hrsg.): Landleben im römischen Deutschland. Theiss, Stuttgart 2012, , S. 27.
- ^ Ayrıca bakınız; Hans Ulrich Nuber: Villae Rusticae. Römische Bauernhöfe und Landgüter in Baden-Württemberg. In: Imperium Romanum. Roms Provinzen an Neckar, Rhein und Donau. Archäologisches Landesmuseum Baden-Württemberg, Esslingen 2005, ISBN 3-8062-1945-1, S. 274 mit Fußnoten; Wolfgang Czysz: Das zivile Leben in der Provinz. Die Gutshöfe auf dem Lande: Die Villae rusticae im 2. Jahrhundert. In: W. Czysz u. a. (Hrsg.): Die Römer in Bayern. Nikol, Hamburg 2005, ISBN 3-937872-11-6, S. 220 f.
- ^ Bu yapılar hakkında: Vera Rupp: Die ländliche Besiedlung und Landwirtschaft in der Wetterau und im Odenwald während der Kaiserzeit (bis 3. Jahrhundert einschließlich). In: H. Bender/H. Wolff (Hrsg.): Ländliche Besiedlung und Landwirtschaft in den Rhein-Donau-Provinzen des römischen Reiches. Passauer Universitätsschriften zur Archäologie 2 (Passau/Espelkamp 1991/1994) S. 241; H. Bernhard in: Heinz Cüppers (Hrsg.): Die Römer in Rheinland-Pfalz. Lizenzausgabe, Nikol, Hamburg 2002, ISBN 3-933203-60-0, S. 362 (Enkenbach-Alsenborn); Siegmar von Schnurbein: Perspektiven der Limesforschung. In: Der Römische Limes in Deutschland. Archäologie in Deutschland Sonderheft 1992, S. 79.
- ^ Dietwulf Baatz: Rechtsstand und Verwaltung des flachen Landes in römischer Zeit; ders.: Die ländliche Besiedlung im römischen Reichsgebiet östlich des Ober- und Mittelrheins. Gymnasium Beih. 7 (Germania Romana III), 1970 S. 11 und 102.
- ^ Karl-Heinz Lenz: Ländliche Besiedlung. In: Thomas Fischer (Hrsg.): Die römischen Provinzen. Eine Einführung in ihre Archäologie. Theiss-Verlag, Stuttgart 2001, S. 67. Zum Kolonat insgesamt: Klaus-Peter Johne: Von der Kolonenwirtschaft zum Kolonat. Ein römisches Abhängigkeitsverhältnis im Spiegel der Forschung, Berlin 1994 (Öffentliche Vorlesungen der Humboldt-Universität zu Berlin, Heft 18) PDF 16 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Ursula Heimberg: Villa Rustica. Leben und Arbeiten auf römischen Landgütern. Darmstadt 2011, S. 13.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Villa rustica Latince cogulu villae rusticae ciftlik kir evi Antik Roma da merkezi bir yapi ve bu yapi etrafina yayilmis daha kucuk ek yapilarin olusturdugu duvarlarla cevrili kirsal yerlesime verilen addir Baslangicta tarimsal faaliyet amaciyla insa edilen villa rusticalar zamanla bu ozelligini yitirmistir Villa rustica ornegi Odenwald Hessen KavramVilla rustica Antik Cag da kullanilan bir kavram degildir Latince bir kelime olan rusticus isminin sifat haline getirilmesi suretiyle turetilmistir ve kirsal gibi bir anlam kazanmaktadir Literaturde zaman zaman ciftlik anlamina gelen praedium yahut fundus kelimelerinin de kullanildigi olur Romalilar daha ziyade aedes adini verdikleri sehirsel yapilar ile villae adini verdikleri kirsal binalar arasinda temel bir ayrim yapmaktaydilar Buna benzer bicimde sehirde imar yapilmayan araziler area adlandirilirken kirsal araziler ager adlandirilmakta ve bu sayede birbirlerinden ayrilmakta idiler Ayrica buyuk ciftlikler latifundium olarak tanimlanmaktadir Tarihsel gelisimiRevakli bir villanin izometrik gorunumu Villae rustica nin ortaya cikisi Roma daki tarim faaliyetlerinin gelisimi ile dogrudan iliskilidir MO 3 yuzyilin sonlarina degin Roma da daha ziyade gecimlik tarim icra edilmekteydi Ancak Hannibal a karsi kazanilan zafer sonrasi ele gecen topraklar ile beraber ziraat alaninda bir degisim yasanmaya baslamistir Parsel parsel bolunen bu topraklar ya ciftcilere verilmis ya da colonialarin kurulmasi icin ayrilmislardir Bu donemde devlet kontrolunde olmasina ragmen bireylere dagitilan bu topraklar uzerinde bireyler ne insa edecekleri konusunda ozgur hale gelmislerdir Ote yandan miras sisteminde yer alan duzenlemeler ile birlikte bazi gruplar haksiz bir bicimde fazla toprak sahibi olmaya ve zenginlesmeye baslamislardir Roma nin Kartaca zaferi Akdeniz ticaretinde soz sahibi olmasini da kolaylastirmistir Bu durum yerli uretim ile ithal edilen mallar arasinda bir rekabeti dogurmus alt sinif bu rekabet ile mucadele ederken zenginlesen toprak sahipleri mallarini en fazla gelir getiren yerlere ihrac ederek daha da zenginlesmistir Revakli bir villanin onden gorunumuFransa Gers Seviac ta bir villanin plani Villa rusticalar Roma Imparatorlugu nun bati eyaletlerinde daha yaygin rastlanan bir fenomendi Vicus adi verilen koyler cok nadiren bulunuyor sayet var iseler de tarimsal uretime buyuk bir katkida bulunmuyorlardi Almanya da kesfedilen yuksek sayidaki villa rusticalar bu durumu kanitlar niteliktedir Kendi icerisinde cesitleri olan villa rusticalar sarayvari boyutlara ulasabilecegi gibi ki Trier sehri yakinlarinda boyle ornekler bulunur cok kucuk de olabilirlerdi Villa rusticalarin korunma kosullari da birbirinden farklilik gostermektedir Buyuk bir kismi ya hava fotografi arkeolojisince kesfedilmis ya da insa calismalari sirasinda tesadufen bulunmuslardir Onceden daha ziyade dikkat ceken buyuk yapilara odaklanan arkeolojik arastirmalar artik antik tarimsal faaliyeti anlamak adina ciftlik arazisini de odak noktasi haline getirmistir Almanya Nordlingen Holheim daki bir villa rustica 1 Ana konut 2 Isitilabilir hamam 3 7 Iktisadi yapilar 8 Cevre duvarlari 9 Bag duvariVillalarin plani ve duzenlenisleriItalya daki villa rusticalar etrafinda pars rustica adi verilen yapilarin toplandigi bir ic avluya sahiptir pars urbana adi verilen iki katli yasam alanlari genellikle avlunun kuzey tarafinda bulunur Gunumuze ulasmayi basaran villa rusticalarin buyuk cogunlugu Galya ya da Cermen eyaletlerinde bulunmaktadir Ancak burada bulunan yapilarin tipolojisi Italya daki orneklerden biraz daha farklidir Buradaki yapilarda ana konut merkezde revakli olacak sekilde duzenlenmistir koselerde ise rizalit yapilar yer almaktadir Bu villalarin oturma ve calisma alanlari dogrudan dogrudan revaklara baglanmistir Bazi orneklerde daha buyuk ve merkezi bir oda gozlemlenebilir ancak yine de bu alanin kapali bir salon mu yoksa acik bir avlu mu oldugu sorusu buyuk olcude cevaplanmamistir Revakli ve rizalitli yapilar orta buyuklukteki villa rusticalarda sikca karsilasilan bir tipolojidir Buyuk villalarda tespit edilen hipokaustlar bu villalarin isitilabilir hamamlara sahip olduklarini gostermektedir Hamamlara ait olmayan bazi odalarin da kismen hipokaustlar araciligiyla isitildigi tespit edilmistir Bu tip yapilarda ayrica cella adi verilen kiler benzeri ekler tespit edilmistir cella adi verilen bu kisimlar zaman zaman ailelerin ya da bolgelerin koruyucu tanrisi kabul edilen lareslere ayrilmistir Sayet boyle bir bolum yoksa villa arazisi icerisinde kucuk bir tapinak tespit etmek de mumkundur Luks yasama imkanlari yalnizca ust sinifa ozguydu ve bir istisna olusturmaktadir Bati Ren bolgesinde bulunan mutevazi villalar bu durumu kanitlar niteliktedir Bu duruma kirsal bolgelerde yaygin olan patrocinium sisteminin sebep oldugu ileri surulmustur zira bu evlerde yapilan arkeolojik kazilarda kolelerin varligina dair izler bulunmamistir Devletin sinir bolgelerinde bulunan villa rusticalarin arazisi hendekler citler ya da duvarlarla cevrili olabilirdi Daha varlikli olan villa rustica sahipleri sur ve hendeklerin disinda kuleler ve burclar da insa ettirebilmekteydi Varlikli bu ailelerin kendilerine ait askerleri villa rusticanin guvenligi ile sorumlu olurdu Duvarlarla cevrili alan icerisinde konaklama icin yapilmis binalar disinda ahir kuyu bahce ve golcukler bulunurken duvarlar disinda kalan arazide oluler defnedilirdi Arazinin kullanimina gore villa rusticalar iki kategori halinde degerlendirilmektedir Bu kategorilerden birisi duvarla cevrili avlu icerisinde kalan yapilarin belirli bir duzen gostermeden yayildigi duzensiz tip digeri ise pars rustica ve pars urbana ayriminin acik bir bicimde belli oldugu duzenli eksenli tiptir IdareAlmanya Hirschberg Grosssachsen deki bir villa rusticanin temel duvarlari villa rusticalarin basinda siklikla dominus denilen emekli askerler bulunurdu Dominus bolgenin altyapisi ile ilgilenir ve yakindaki sehirlere kirsalda yetisen urunleri tedarik etmelerinde yardimci olurdu Zorlu nakliye kosullarindan oturu cogu villa tuketicilerin yakinlarinda bulunurdu ki sinir bolgelerinden yogunlasan villa sayisi bununla dogrudan iliskilidir Ortalama olarak ornegin 40 000 nufuslu Carnuntum gibi bir sehrin beslenebilmesi icin yaklasik 2000 adet villa rusticaya ihtiyac vardi denebilir Nakliyenin mumkun oldugu yerlerde nehirler uzerinden yapildigi ancak genel anlamda villa rusticalarin en fazla 50 km uzakliktaki sehirlere nakliyat yapabildigi dusunulmektedir Tum bu idare isleri dominusun kolelerince ve kolelerin basindaki bir yonetici tarafindan halledilir yapilacak islerin planlamasi yapilirdi Villa rusticalarda ekilen urunler genelde villalarin bulundugu cografyaya gore degisiklik gosterebiliyordu Ornegin Germania superiorda ekilen urunlerin Apenin Daglarinda ekilen urunlerle ayni olmasi beklenemez Buna bagli olarak farkli iklim sartlarinin farkli ticaret aglarina yol actigi da soylenebilir Buna gore Cerman eyaletlerinin Akdeniz iklimine uygun urunleri ekip yetistiremeyecegini ancak bu iklim sartlarinda yetisebilen urunlerin ithalati ile ilgili olacagini soylemek mumkundur Almanya Mulheim Karlich bir Roma villasi Fotograf 2017 yilindan Istisnai bir tipoloji villa urbanaAna Madde villa urbana Bazi senatorler ya da politik anlamda guc sahibi olan kisilerin yazlik olarak kullandiklari cok daha buyuk luks evleri ve ciftlikleri bulunurdu Boylesi villalar literaturde daha ziyade villa urbana olarak adlandirilmaktadir Villa rustica ve villa urbana arasinda yapilan bu kavramsal ayrim tamamiyla villanin hizmet ettigi amacla alakalidir Zira villa rusticalar tarimsal uretim merkezleri iken villa urbanalarda tarimsal uretim soz konusu degildir Dahasi villa urbanalar sehrin konforuna alismis siyasetcileri agirlayabilecek luksluk icerisinde insa edilmistir Cermenler ve villa rusticaMS 3 yuzyilin ikinci yarisindan itibaren Germania inferior ve Germania superior eyaletlerinde Alamanlar ve Franklar in basini cektigi cermen gruplarin bolgeyi istilasi sebebiyle nufusta ciddi bir gerileme yasanmistir Bu bolgedeki bircok villa rustica terk edilmis ve takip eden donemde de cermenler tarafindan kullanilmamistir ya da boylesi bir kullanim arkeolojik olarak kanitlanabilir nitelikte degildir Guney Almanya da Wurmlingen de bulunanvilla rusticada Cermen kabilelerince yapilan ikincil bir kullanim tespit edilebilmistir Buna mukabil 4 ve 5 yuzyillarda da villa rusticalarin var oldugunu ancak sayilarinin onceki donemlere kiyasen cok az oldugunu soylemek mumkundur LiteraturWerner Tietz Hirten Bauern Gotter Eine Geschichte der romischen Landwirtschaft C H Beck Munchen 2015 Helmut Bender Hartmut Wolff Hrsg Landliche Besiedlung und Landwirtschaft in den Rhein Donau Provinzen des Romischen Reiches Passauer Universitatsschriften zur Archaologie Bd 2 Leidorf Verlag Espelkamp 1994 Ursula Heimberg Villa rustica Leben und Arbeiten auf romischen Landgutern Philipp von Zabern Mainz 2011 konu ile alakali guncel giris kitabi Karl Heinz Lenz Landliche Besiedlung In Thomas Fischer Hrsg Die romischen Provinzen Eine Einfuhrung in ihre Archaologie Theiss Verlag Stuttgart 2001 S 58 67 Hans Ulrich Nuber Villae Rusticae Romische Bauernhofe und Landguter in Baden Wurttemberg In Imperium Romanum Roms Provinzen an Neckar Rhein und Donau Archaologisches Landesmuseum Baden Wurttemberg Esslingen 2005 S 270 277 John Percival The Roman Villa A Historical Introduction Batsford London 1988 Roma villalari hakkinda genel bilgiler Peter Rothenhofer Die Wirtschaftsstrukturen im sudlichen Niedergermanien Untersuchungen zur Entwicklung eines Wirtschaftsraumes an der Peripherie des Imperium Romanum Kolner Studien zur Archaologie der romischen Provinzen 7 2005 Vera Rupp Heide Birley Hrsg Landleben im romischen Deutschland Theiss Stuttgart 2012 ISBN 978 3 8062 2573 0 John T Smith Roman Villas A Study in Social Structure Routledge London 2003 Roma villalarina genel bir giris Ayrica bakinizAntik Roma da kolelik Villa rustica das romische Landgut24 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir villa rusticanin detayli betimlemesi Almanca 31 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Villa Rustica Munzenberg Gambachi gosteren bir film14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cevrimici yayinlar Bilgehan Kohler Villa rustica Frimmersdorf 49 und Villa rustica Frimmersdorf 131 Studien zur romischen Besiedlung im Braunkohlentagebaugebiet Garzweiler I Dissertation an der Universitat Koln 2005 ve Alman Ulusal Kutuphanesi sunucularindan okunabilir DipnotlarKaynakca Wolfgang Czysz in Die Romer in Bayern Nikol Hamburg 2005 ISBN 3 937872 11 6 S 216 Werner Tietz Villa Rustica Leben und Arbeiten auf romischen Landgutern Munchen 2005 S 187 Vera Rupp und Heide Birley Die villa rustica Bauernhof oder prachtvolles Landgut In Vera Rupp Heide Birley Hrsg Landleben im romischen Deutschland Theiss Stuttgart 2012 ISBN 978 3 8062 2573 0 S 27 Ayrica bakiniz Hans Ulrich Nuber Villae Rusticae Romische Bauernhofe und Landguter in Baden Wurttemberg In Imperium Romanum Roms Provinzen an Neckar Rhein und Donau Archaologisches Landesmuseum Baden Wurttemberg Esslingen 2005 ISBN 3 8062 1945 1 S 274 mit Fussnoten Wolfgang Czysz Das zivile Leben in der Provinz Die Gutshofe auf dem Lande Die Villae rusticae im 2 Jahrhundert In W Czysz u a Hrsg Die Romer in Bayern Nikol Hamburg 2005 ISBN 3 937872 11 6 S 220 f Bu yapilar hakkinda Vera Rupp Die landliche Besiedlung und Landwirtschaft in der Wetterau und im Odenwald wahrend der Kaiserzeit bis 3 Jahrhundert einschliesslich In H Bender H Wolff Hrsg Landliche Besiedlung und Landwirtschaft in den Rhein Donau Provinzen des romischen Reiches Passauer Universitatsschriften zur Archaologie 2 Passau Espelkamp 1991 1994 S 241 H Bernhard in Heinz Cuppers Hrsg Die Romer in Rheinland Pfalz Lizenzausgabe Nikol Hamburg 2002 ISBN 3 933203 60 0 S 362 Enkenbach Alsenborn Siegmar von Schnurbein Perspektiven der Limesforschung In Der Romische Limes in Deutschland Archaologie in Deutschland Sonderheft 1992 S 79 Dietwulf Baatz Rechtsstand und Verwaltung des flachen Landes in romischer Zeit ders Die landliche Besiedlung im romischen Reichsgebiet ostlich des Ober und Mittelrheins Gymnasium Beih 7 Germania Romana III 1970 S 11 und 102 Karl Heinz Lenz Landliche Besiedlung In Thomas Fischer Hrsg Die romischen Provinzen Eine Einfuhrung in ihre Archaologie Theiss Verlag Stuttgart 2001 S 67 Zum Kolonat insgesamt Klaus Peter Johne Von der Kolonenwirtschaft zum Kolonat Ein romisches Abhangigkeitsverhaltnis im Spiegel der Forschung Berlin 1994 Offentliche Vorlesungen der Humboldt Universitat zu Berlin Heft 18 PDF 16 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ursula Heimberg Villa Rustica Leben und Arbeiten auf romischen Landgutern Darmstadt 2011 S 13