Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vilnüs Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yaz genel taarruzu olan Bagration Harekâtı'nın üçüncü evresinde gerçekleşmiş olan bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 5 - 13 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşti ve Sovyet zaferiyle sonuçlandı.
| Vilnüs Taarruzu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bagration Harekâtı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Almanya |  Sovyetler Birliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Walter Model Dietrich von Saucken |  | ||||||
| Güçler | |||||||
| ? | ? | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| ? | ? | ||||||
Harekât sırasında Sovyet kuvvetleri Vilnüs'ü kuşattı ve sonunda geri aldı. Bu muharebeler bazı kaynaklarda "Vilnüs Muharebesi" olarak da geçmektedir. Kentte kuşatılmış durumda olan Alman garnizonundan sadece yaklaşık 3 bin asker, komutanları General de dahil olmak üzere kurtulmayı başarmıştır. Kızıl Ordu bu harekâtla Vilnüs kenti ve Vilnüs bölgesindeki Alman işgalini ortadan kaldırmıştır.
Harekât öncesi
STAVKA, 23 Haziran 1944 tarihinde, Bagration Harekâtı kapalı adıyla genel bir taarruz harekâtı başlattı. Bu harekât, esas olarak Belarus'daki Alman işgalini ortadan kaldırmak amacı güden bir harekâttır ve Polonya sınırı ile Baltık Denizi sahillerine kadar uzanmıştır. Temmuz ayı başlarına gelindiğinde cephe hattında, Alman Merkez Ordular Grubu ile Kuzey Ordular Grubu arasında kabaca Vitebsk'den Vilnüs'e uzanan hatta bir açıklık oluşmuştu. Önemli ölçekte Sovyet kuvvetleri, Minsk Taarruzu sırasında Minsk'in doğusunda Alman kuvvetlerini kuşatmak ve imha etmek üzere toplanmıştı. Sovyet Yüksek Komutanlığı (STAVKA), Minsk'teki Alman birliklerinin kuşatılması tamamlandığında, buradaki kuvvetlerinin mekanize - motorize unsurlarını, Litvanya'nın doğusunda Vilnüs civarına çevirerek başarıyı kuzey yönünde geliştirmeye karar verdi. Alman Yüksek Komutanlığı (OKW) açısından Vilnüs'ü elde tutmak bir zorunluluktu. Çünkü, Vilnüs elde tutulmadan iki ordular grubu arasında sürdürülebilir bir bağlantıyı yeniden kurmak, olanaksız olacaktır. Aynı şekilde Vilnüs elde tutulmadan, Kızıl Ordu'nun Baltık kıyılarından ve Doğu Prusya'dan uzak tutulması da olanaksızdır.
STAVKA, 4 Temmuz'da kuvvetlerine, yeni bir emir gönderdi. Bu emir, taarruzları ve Vilnüs yönünde geliştirmelerini, kenti en geç 10 Temmuz'da almalarını ve Neman Nehri'ni muharebeyle geçmelerini emretmektedir. Bu hedefler için, 2. Belarus Cephesi'nden 3. Belarus Cephesi emrine aktarıldı. Alman savunması, Minsk Taarruzu ardından hâlen nispeten düzensizdi. Alman 4. Ordu'sunun Sovyet kuşatmasından kaçabilen unsurları ve bir görev kuvveti olarak yeniden düzenlenen, daha sonra da General Dietrich von Saucken komutasında 39. Panzer Kolordusu bünyesinde tertiplenen , Maladzyechna önlerinde bir savunma hattına çekildiler. Fakat, bu önemli demiryolu kavşağı, Sovyet 5. Muhafız Tank Ordusu tarafından 3 Temmuz'da ele geçirilerek Minsk'le Maladzyechna arasındaki demiryolu bağlantısı kesildi.
Kuvvetler
Harekâta katılan Alman kuvvetleri,
- 26. Kolordu ()
- Vilnüs garnizonu ()
- 4. Ordu kalanı (Kurt von Tippelskirch)
Kızıl Ordu birlikleri,
- ()
Taarruz
General Çernyahovski, komutası altındaki çevik kuvvetlerden 5. Muhafız Tank Ordusu ve 3. Muhafız Süvari Kolordusu'na, Minsk'ten Vilnüs yönünde ilerleme emri verdi. Emre göre bu birlikler, bir sonraki gün kente ulaşacak, güneyden ve hemen ardından kuzeyden çevirecektir. 5. Ordu'nun piyade tümenlerine de onları izlemek ve harekâta katılma emri verildi. Güneyde 11. Muhafız Ordusu cephenin merkez kesiminde ilerlerken 39. Ordu Lida'ya yöneldi.
Sovyet raporlarında kuzey kanattaki birliklerin taarruzlarının programa uygun bir biçimde geliştiği, 3. Panzer Ordusu'na bağlı muharebe dışı kalmış olan 6. Kolordu'dan geriye kalan dağınık birliklerin herhangi bir direnme göstermedikleri, bununla birlikte 11. Muhafız Ordusu kesiminde güçlü bir Alman direnci ve yer yer karşı taarruzlarla karşılaşıldığı belirtilmektedir. Ancak 5. Panzer Tümeni, Maladzyeçna'yı tutamadı. 5. Muhafız Ordusu, Vilnüs'ü güneyden kuşatarak Alman garnizonunu bir tuzağa alırken 5. Ordu 8 Temmuz'da kentin dış mahallelerine ulaştı.
Bir başka demiryolu kavşağı olan Lida, tarafından 8 Temmuz akşamı, buradaki Alman birliklerinin çekilmesi ardından alındı. Kenti savunan Alman garnizonu, çoğunluğu çok sayıda sivilin öldürülmesinden sorumlu olan Grubu'ndan SS birlikleri ve 'nda birliklerdi. Alman savunması, Weidling'in birlikleri tarafından takviye edilmiş olmalarına karşın I. Dünya Savaşı'ndan kalma mevzileri terk ettiler.
Vilnüs Muharebesi
Vilnüs Muharebesi, Sovyet 5. Ordu'su ve 5. Muhafız Tank Ordusu ile kentteki Alman garnizonu arasında gerçekleşti. Alman garnizonu, Luftwaffe Generali komutasındaki Alman birlikleridir.
Sovyet 35. Muhafız Tank Tugayı, başlangıçta bir paraşütçü taburu tarafından savunulan havaalanını ele geçirdi. Sovyet birlikleri şiddetli sokak çatışmalarıyla Alman direncini kırmaya çalıştı.
Yarma girişimi
Kentteki Alman garnizonunun ana birliği olan 3. Panzer Ordusu, 12 Temmuz'da bir karşı atak girişiminde bulundu. Kuşatmanın dışından, doğu yönünde bir taarruz için 6. Panzer Tümeni iki taarruz grubu olarak düzenlendi. Taarruzda, tümen komutanı ve General Reinhardt, öncü grupta katıldı. Alman saldırısı Sovyet kuvvetleri için sürpriz bir durum yarattı ve ikmal hatlarının uzamasına neden oldu. Bu durumda 6. Panzer Tümeni, yer yer 50 km. ilerleme sağlayarak Vilnüs garnizonunun ileri unsurlarıyla temas sağladı. Neris Nehri kıyılarındaki sert çatışmalarda, Polonya ordusu Alman kurtarma birliklerini durdurmakta başarısız olmuştu.
Bir Sovyet saldırısı 13 Temmuz sabahı gerçekleşti ve kentin hapishanesi ve rasathanesi civarında Alman kuvvetlerini ikiye ayırmayı başardı. 6. Panzer Tümeni tarafından açılmış olan gedikten, Sovyet kuvvetlerince kapatılmadan önce 3 bin Alman askeri kaçmayı başardı. Öte yandan 12 - 13 bin Alman askeri kentle birlikte kaybedildi, Kızıl Ordu birlikleri 13 Temmuz akşamı duruma hakim oldular.
Sovyet kuvvetlerinin başarısına karşın 5. Muhafız Tank Ordusu Komutanı General Rotmistrov, kent çatışmalarında bir tank kolorudusu kullanarak yüksek kayıplara neden olduğu için görevden alınmıştır. Ayrıca daha kendi Cephe Komutanı General Ivan Şernyahovski ile olan daha önceki anlaşmazlığı da bu konuda etkili olmuştur.
Armia Krajowa'nın katkısı
Savaş sırasında 'nin askerî gücü olan Armia Krajowa'nın yönettiği bir ayaklanma da dikkat çekicidir. Polonya Direnişi'ni simgeleyen 'nın bir bölümü olan Ostra Brama Harekâtı, Kızıl Ordu'nun ileri harekâtının başarısından da cesaret aldı.
Sonuç
Vilnüs'ü elde tutma yönündeki Alman çabası başarılı olmadı. Bununla birlikte inatçı Alman direnci, Kızıl Ordu'nun batı yönündeki ilerlemesini, birkaç değerli gün için durdurmayı başardı. En önemlisi, buradaki inatçı Alman savunması, Kızıl Ordu'nun Bagration Harekâtı'nın başlangıçtaki başarılarında önemli payı olan 5. Muhafız Tank Ordusu'nu bağlamış oldu. Bu gecikme Alman kuvvetlerine daha batıda kesintisiz bir savunma hattı kurma fırsatı sağladı. Hitler bu başarıyı değerlendirerek General Stahel'i 76. Meşe Yapraklı Şövalye Hacı ile ödüllendirdi. Bununla birlikte Alman savunması, Üst Komutanlık'ın beklentisinden daha kısa sürede çözüldü ve sonuçta savunulabilir bir cephe hattı, kısa ömürlü oldu. Vilnüs Nehri'ne bağlı ulaşım şebekesi olmadan Baltık'ın güneyindeki Alman durumu, savunulabilir olmaktan çıkmaktadır. Nitekim Temmuz ayı sonlarında 3. Belarus Cephesi'ne, Bagration Harekâtı'nın kazanımlarının genişletmek için Kaunas Taarruz Harekâtı'nı başlatmak için emir verildi.
Kızıl Ordu birlikleri kente ilerlerken, Vilnüs'daki 'nin 'nda bulunma şansı olmayan, bu yüzden bu kampın koruması altında olmayan bir kısım Musevi, SS askerleri tarafından öldürüldü. Söz konusu kampta çalıştırılan köle işçiler, bu sayede toplu kıyımdan kurtulabilmişlerdi. Plagge, bir uyarı vermeyi başardı ve böylece 250 yaşamı kurtarmış oldu.
Dipnotlar
- ^ Glantz, Sh.154
- ^ Dunn, Sh.158
- ^ Glantz, Sh.155
- ^ Glantz, Sh.158
- ^ Resmî Sovyet açıklaması, çok sayıda Alman paraşütçü birliğinin kente bırakıldığını belirtmektedir. Alman savaş kayıtlarına bu duruma ilişkin bir bilgi yer almamaktadır. Sovyet açıklamasında söz edilen muhtemelen 16. Hava İndirme Alayı'na bağlı bazı unsurlardır.
Kaynakça
İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Vilnius Offensive
- Soviet Blitzkrieg: The Battle for White Russia, 1944 - W. Dunn
- Belorussia 1944 - the Soviet General Staff Study - David M. Glantz
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vilnus Taarruzu Kizil Ordu nun 1944 yaz genel taarruzu olan Bagration Harekati nin ucuncu evresinde gerceklesmis olan bir taarruz harekatidir Harekat 5 13 Temmuz tarihleri arasinda gerceklesti ve Sovyet zaferiyle sonuclandi Vilnus TaarruzuBagration HarekatiTarih5 13 Temmuz 1944BolgeVilnus LitvanyaSonucSovyet zaferiTaraflar Almanya Sovyetler BirligiKomutanlar ve liderlerWalter Model Dietrich von SauckenGucler Kayiplar Harekat sirasinda Sovyet kuvvetleri Vilnus u kusatti ve sonunda geri aldi Bu muharebeler bazi kaynaklarda Vilnus Muharebesi olarak da gecmektedir Kentte kusatilmis durumda olan Alman garnizonundan sadece yaklasik 3 bin asker komutanlari General de dahil olmak uzere kurtulmayi basarmistir Kizil Ordu bu harekatla Vilnus kenti ve Vilnus bolgesindeki Alman isgalini ortadan kaldirmistir Harekat oncesiSTAVKA 23 Haziran 1944 tarihinde Bagration Harekati kapali adiyla genel bir taarruz harekati baslatti Bu harekat esas olarak Belarus daki Alman isgalini ortadan kaldirmak amaci guden bir harekattir ve Polonya siniri ile Baltik Denizi sahillerine kadar uzanmistir Temmuz ayi baslarina gelindiginde cephe hattinda Alman Merkez Ordular Grubu ile Kuzey Ordular Grubu arasinda kabaca Vitebsk den Vilnus e uzanan hatta bir aciklik olusmustu Onemli olcekte Sovyet kuvvetleri Minsk Taarruzu sirasinda Minsk in dogusunda Alman kuvvetlerini kusatmak ve imha etmek uzere toplanmisti Sovyet Yuksek Komutanligi STAVKA Minsk teki Alman birliklerinin kusatilmasi tamamlandiginda buradaki kuvvetlerinin mekanize motorize unsurlarini Litvanya nin dogusunda Vilnus civarina cevirerek basariyi kuzey yonunde gelistirmeye karar verdi Alman Yuksek Komutanligi OKW acisindan Vilnus u elde tutmak bir zorunluluktu Cunku Vilnus elde tutulmadan iki ordular grubu arasinda surdurulebilir bir baglantiyi yeniden kurmak olanaksiz olacaktir Ayni sekilde Vilnus elde tutulmadan Kizil Ordu nun Baltik kiyilarindan ve Dogu Prusya dan uzak tutulmasi da olanaksizdir STAVKA 4 Temmuz da kuvvetlerine yeni bir emir gonderdi Bu emir taarruzlari ve Vilnus yonunde gelistirmelerini kenti en gec 10 Temmuz da almalarini ve Neman Nehri ni muharebeyle gecmelerini emretmektedir Bu hedefler icin 2 Belarus Cephesi nden 3 Belarus Cephesi emrine aktarildi Alman savunmasi Minsk Taarruzu ardindan halen nispeten duzensizdi Alman 4 Ordu sunun Sovyet kusatmasindan kacabilen unsurlari ve bir gorev kuvveti olarak yeniden duzenlenen daha sonra da General Dietrich von Saucken komutasinda 39 Panzer Kolordusu bunyesinde tertiplenen Maladzyechna onlerinde bir savunma hattina cekildiler Fakat bu onemli demiryolu kavsagi Sovyet 5 Muhafiz Tank Ordusu tarafindan 3 Temmuz da ele gecirilerek Minsk le Maladzyechna arasindaki demiryolu baglantisi kesildi KuvvetlerHarekata katilan Alman kuvvetleri 3 Panzer Ordusu Georg Hans Reinhardt 26 Kolordu Vilnus garnizonu 4 Ordu kalani Kurt von Tippelskirch 39 Panzer Kolordusu Dietrich von Saucken grubu Kizil Ordu birlikleri 11 Muhafiz Ordusu 1 Muhafiz Tank Ordusu TaarruzGeneral Cernyahovski komutasi altindaki cevik kuvvetlerden 5 Muhafiz Tank Ordusu ve 3 Muhafiz Suvari Kolordusu na Minsk ten Vilnus yonunde ilerleme emri verdi Emre gore bu birlikler bir sonraki gun kente ulasacak guneyden ve hemen ardindan kuzeyden cevirecektir 5 Ordu nun piyade tumenlerine de onlari izlemek ve harekata katilma emri verildi Guneyde 11 Muhafiz Ordusu cephenin merkez kesiminde ilerlerken 39 Ordu Lida ya yoneldi Sovyet raporlarinda kuzey kanattaki birliklerin taarruzlarinin programa uygun bir bicimde gelistigi 3 Panzer Ordusu na bagli muharebe disi kalmis olan 6 Kolordu dan geriye kalan daginik birliklerin herhangi bir direnme gostermedikleri bununla birlikte 11 Muhafiz Ordusu kesiminde guclu bir Alman direnci ve yer yer karsi taarruzlarla karsilasildigi belirtilmektedir Ancak 5 Panzer Tumeni Maladzyecna yi tutamadi 5 Muhafiz Ordusu Vilnus u guneyden kusatarak Alman garnizonunu bir tuzaga alirken 5 Ordu 8 Temmuz da kentin dis mahallelerine ulasti Bir baska demiryolu kavsagi olan Lida tarafindan 8 Temmuz aksami buradaki Alman birliklerinin cekilmesi ardindan alindi Kenti savunan Alman garnizonu cogunlugu cok sayida sivilin oldurulmesinden sorumlu olan Grubu ndan SS birlikleri ve nda birliklerdi Alman savunmasi Weidling in birlikleri tarafindan takviye edilmis olmalarina karsin I Dunya Savasi ndan kalma mevzileri terk ettiler Vilnus MuharebesiVilnus Muharebesi Sovyet 5 Ordu su ve 5 Muhafiz Tank Ordusu ile kentteki Alman garnizonu arasinda gerceklesti Alman garnizonu Luftwaffe Generali komutasindaki Alman birlikleridir Sovyet 35 Muhafiz Tank Tugayi baslangicta bir parasutcu taburu tarafindan savunulan havaalanini ele gecirdi Sovyet birlikleri siddetli sokak catismalariyla Alman direncini kirmaya calisti Yarma girisimi Kentteki Alman garnizonunun ana birligi olan 3 Panzer Ordusu 12 Temmuz da bir karsi atak girisiminde bulundu Kusatmanin disindan dogu yonunde bir taarruz icin 6 Panzer Tumeni iki taarruz grubu olarak duzenlendi Taarruzda tumen komutani ve General Reinhardt oncu grupta katildi Alman saldirisi Sovyet kuvvetleri icin surpriz bir durum yaratti ve ikmal hatlarinin uzamasina neden oldu Bu durumda 6 Panzer Tumeni yer yer 50 km ilerleme saglayarak Vilnus garnizonunun ileri unsurlariyla temas sagladi Neris Nehri kiyilarindaki sert catismalarda Polonya ordusu Alman kurtarma birliklerini durdurmakta basarisiz olmustu Bir Sovyet saldirisi 13 Temmuz sabahi gerceklesti ve kentin hapishanesi ve rasathanesi civarinda Alman kuvvetlerini ikiye ayirmayi basardi 6 Panzer Tumeni tarafindan acilmis olan gedikten Sovyet kuvvetlerince kapatilmadan once 3 bin Alman askeri kacmayi basardi Ote yandan 12 13 bin Alman askeri kentle birlikte kaybedildi Kizil Ordu birlikleri 13 Temmuz aksami duruma hakim oldular Sovyet kuvvetlerinin basarisina karsin 5 Muhafiz Tank Ordusu Komutani General Rotmistrov kent catismalarinda bir tank kolorudusu kullanarak yuksek kayiplara neden oldugu icin gorevden alinmistir Ayrica daha kendi Cephe Komutani General Ivan Sernyahovski ile olan daha onceki anlasmazligi da bu konuda etkili olmustur Armia Krajowa nin katkisi Savas sirasinda nin askeri gucu olan Armia Krajowa nin yonettigi bir ayaklanma da dikkat cekicidir Polonya Direnisi ni simgeleyen nin bir bolumu olan Ostra Brama Harekati Kizil Ordu nun ileri harekatinin basarisindan da cesaret aldi SonucVilnus u elde tutma yonundeki Alman cabasi basarili olmadi Bununla birlikte inatci Alman direnci Kizil Ordu nun bati yonundeki ilerlemesini birkac degerli gun icin durdurmayi basardi En onemlisi buradaki inatci Alman savunmasi Kizil Ordu nun Bagration Harekati nin baslangictaki basarilarinda onemli payi olan 5 Muhafiz Tank Ordusu nu baglamis oldu Bu gecikme Alman kuvvetlerine daha batida kesintisiz bir savunma hatti kurma firsati sagladi Hitler bu basariyi degerlendirerek General Stahel i 76 Mese Yaprakli Sovalye Haci ile odullendirdi Bununla birlikte Alman savunmasi Ust Komutanlik in beklentisinden daha kisa surede cozuldu ve sonucta savunulabilir bir cephe hatti kisa omurlu oldu Vilnus Nehri ne bagli ulasim sebekesi olmadan Baltik in guneyindeki Alman durumu savunulabilir olmaktan cikmaktadir Nitekim Temmuz ayi sonlarinda 3 Belarus Cephesi ne Bagration Harekati nin kazanimlarinin genisletmek icin Kaunas Taarruz Harekati ni baslatmak icin emir verildi Kizil Ordu birlikleri kente ilerlerken Vilnus daki nin nda bulunma sansi olmayan bu yuzden bu kampin korumasi altinda olmayan bir kisim Musevi SS askerleri tarafindan olduruldu Soz konusu kampta calistirilan kole isciler bu sayede toplu kiyimdan kurtulabilmislerdi Plagge bir uyari vermeyi basardi ve boylece 250 yasami kurtarmis oldu Dipnotlar Glantz Sh 154 Dunn Sh 158 Glantz Sh 155 Glantz Sh 158 Resmi Sovyet aciklamasi cok sayida Alman parasutcu birliginin kente birakildigini belirtmektedir Alman savas kayitlarina bu duruma iliskin bir bilgi yer almamaktadir Sovyet aciklamasinda soz edilen muhtemelen 16 Hava Indirme Alayi na bagli bazi unsurlardir KaynakcaIngilizce Wikipedia maddesinden yararlanilmistir Vilnius Offensive Soviet Blitzkrieg The Battle for White Russia 1944 W Dunn Belorussia 1944 the Soviet General Staff Study David M Glantz