Viyana Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Sovyet tarafından Avusturya'nın başkenti Viyana'nın işgali amacıyla girişilen bir taarruzdur. Taarruz, 2 Nisan 1945'te başlatılmış, 13 Nisan 1945'te sona ermiştir. Kent kuşatıldı ve taarruzun büyük bölümde kuşatma altında kaldı.
Viyana Taarruzu | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Almanya | Sovyetler Birliği Bulgaristan | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Fyodor Tolbuhin | |||||||
Güçler | |||||||
1 ordu ve düzensiz birlikler | 85 tümen ve 3 tugayda 644.700 Sovyet, 100.900 Bulgar personel | ||||||
Kayıplar | |||||||
19.000 ölü | 2.698 ölü, 7.107 yaralı, toplam 9.805 |
Harekât öncesi
Stalin'in Batılı müttefikleriyle 1945 yılının Nisan ayı öncesinde sağladığı anlaşmalar, Doğu ve Orta Avrupa'da tarafların savaş sonrası göreli nüfuzuna ilişkin anlaşmalardı. Fakat bu anlaşmalar, Avusturya'nın geleceği hakkında hemen hemen hiçbir hüküm getirmemekteydi. Ayrıca Avusturya'nın ilhakı'ndan sonra Sovyetler'in Batılı müttefikleri, Avusturya'yı neredeyse resmen Almanya'nın etki alanında saymaktaydı. Bu durumda Stalin, esasen 1945 yılının Şubat ayında hazır olduğu Berlin genel taarruzunu ertelemeye, bu arada saldırı ekseninin iki kanadı ile Avusturya topraklarını güven altına almaya karar verdi. Böylece müttefikleriyle savaş sonrası görüşmelerde değerli bir pazarlık kozu elde etmiş olacaktı.
Alman Balaton Gölü Harekâtı'nın başarısızlığa uğraması ardından General Sepp Dietrich'in 6. SS Panzer Ordusu, kademeli olarak Viyana civarına çekilmişti. Hızla ilerleyen Kızıl Ordu kuvvetlerine karşı kenti savunabilmek için savunma mevzileri hazırlığına giriştiler.
General Fyodor Tolbuhin'in 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, 1945 yılının bahar aylarında Macaristan'ın batı kesiminde, Tuna'nın her iki yanıda topladı.
Sovyet birlikleri ileri hareketlerinde iki ırmak ve iki kasabayı 30 Mart'ta alarak Macaristan - Avusturya sınırını geçtiler. Böylece General Tolbuhin, Avusturya içinde ilerleyerek Viyana'ya taarruz etmeye hazırdı.
Savaş
Viyana Radyosu 2 Nisan'daki yayınında Avusturya başkentinin açık şehir olmaktan çıktığını duyurdu. Aynı gün sınırdan itibaren birkaç kent ve kasabayı ele geçiren Sovyet güçleri Viyana'ya güneyden yaklaştılar. Kızıl Ordu, iki gün sonra 4 Nisan 1945'te Baden ve Bratislava'yı kontrol altına aldı.
Viyana önlerine gelen Sovyet 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri kenti kuşattı ve taarruza geçti. Harekâta katılan Sovyet kuvvetleri , , ve 'dur. Bu arada Viyana'nın yıkıma uğramasını da istemeyen Avusturyalı direniş grupları, Alman savunmasını yer yer sabote ettiler.
Sovyet kuvvetlerinin karşısındaki tek önemli Alman kuvveti, 6. Panzer Ordusu'nun 2. SS Panzer Kolordusu ve garnizondaki özel görev birlikleriyle uçaksavar unsurlarıdır. Bir savunma bölgesi olarak ilan edilmiş olan Viyana savunması, SS Generali Wilhelm Bittrich'nin 2. SS Panzer Kolordusu'na dayanıyordu ve General komutasındaydı.
Avusturya başkentindeki çatışmalar yer yer sert çatışmalara sahne oldu. Yine de Sovyet ilerlemesinin zayıf bir dirençle karşılaştığı bölgeler de vardır. Kentin güney kesimi 2. ve 3. Panzer Tümenleri, Prater Parkı 6. Panzer Tümeni, kuzey kesimi ise Führer Mekanize Tümeni tarafından savunulmuştur. Kente yönelen Kızıl Ordu taarruzları doğu ve güney banliyölerde, 4. Muhafız Ordu ile 9. Muhafız Ordusu'na bağlı unsurlar tarafından yürütülmüştür. Alman savunması Kızıl Ordu birliklerini kentin güney banliyölerinde 7 Nisan'a kadar durdurabilmeyi başardı. Ancak kentin bu kesiminde birkaç dayanak noktası elde etmeyi başaran Kızıl Ordu, 6. Muhafız Tank Ordusu ve 9. Muhafız Ordusu'nun büyük kısmıyla 8 Nisan'da kentin batı banliyölerine girdi. Batı banliyöleri Sovyet kuvvetleri için özellikle önemliydi. Çünkü Viyana'nın ana demiryolu hattı buradan geçmektedir ve dolayısıyla ana tren istasyonu da buradadır. Bu bölgedeki Sovyet başarısı, sonraki birkaç gün içinde hızla doğu ve kuzey banliyölere sızmalarına olanak sağladı. Tuna nehrinin kuzeyinde Sovyet 4. Ordu'su, Alman savunmasını Viyana'nın kuzey banliyöleri üzerinden batıya doğru sıkıştırdı. Bu gelişmelerle Viyana'nın merkezi kuşatılmış oldu.
Kentin güney ve batı banliyölerinde 8 Nisan'da sokak çatışmaları hâlen şiddetle sürmekteyken 3. Ukrayna Cephesi kentin etrafından dolaşarak Linz ve Graz yönünde ileri harekete başlamıştı.
Kızıl Ordu birlikleri 9 Nisan'dan itibaren kentin merkez kesimine girmeye başladılar. Fakat dış semtlerde sokak çatışmaları birkaç gün daha devam etti. 4. Muhafız Ordusu ile 20. Muhafız Piyade Kolordusu, 11 Nisan akşamı Tuna kanallarına ani bir baskın düzenledi. Aynı sırada 1. Mekanize Kolordu da Reichsbrücke Köprüsü'ne ilerledi. Alman savunması için ani bir darbe de 13 Nisan'da gerçekleşti. 80. Muhafız Piyade Tümeni ve 7. Muhafız Hava İndirme Tümeni askerleri, teknelerle köprünün iki yanında karaya çıkartıldılar. Bu birlikler, köprünün imhası için hazırlanmış kabloları keserek köprüyü emniyete aldılar. Ancak Tuna üzerindeki diğer önemli köprüler, Alman savunması tarafından zamanında havaya uçuruldu. Aynı gün, 13 Nisan 1945 tarihinde kenti savunan son Alman birliklerinin teslim olmasıyla kentte Kızıl Ordu duruma hakim oldu. Ancak, General Bittrich'in 2. SS Panzer Kolordusu, 13 Nisan akşamı kenti batı kesiminden terk etmiştir. Yine 13 Nisan'da Sovyet 'su Essling'i aldı ve Sovyet Tuna Filotillosu deniz piyadelerini, Viyana'nın kuzeyinde Klosterneuburg'da karaya çıkardı.
Sonuç
3. Ukrayna Cephesi'ne bağlı kuvvetler 15 Nisan'da Avusturya'nın içlerine doğru ileri hareketlerini devam ettirdiler. 6. SS Panzer Ordusu'nun tamamen tükenmiş olan kalıntıları, Linz - Viyana ekseni üzerinden geri çekilmek zorunda kaldılar. Bu birlikleri, hemen arkalarından Kızıl Ordu'nun 9. Muhafız Ordusu ve 46. Ordu birlikleri takip ettiler. Sovyet 26. ve 27. Orduları, geri çekilmekte olan Alman 6. Ordu'su birliklerinin peşinde Graz'ın kuzeyi yönünde ilerledi. Sovyet 57. Ordu'su ile Bulgaristan 1. Ordu'su, geri çekilen diğer Alman birliği, 2. Panzer Ordusu'nu Graz'ın güneyi yönünde izledi. Bu Alman birlliklerinin hiçbiri Sovyet ilerlemesini geçici olarak durdurmaktan öte bir şey yapacak durumda değildi.
Viyana'nın en ünlü binalarından bazıları savaş sonunda yıkılmış durumdaydı. Kentte, savaş gören tüm kentlerde olduğu gibi, elektrik, havagazı ve su yoktu. Öte yandan güvenlik kuvvetlerinin dağılmış olması yüzünden hem yabancılar hem de Avusturyalılar yağmalara ve saldırılara giriştiler. Sovyet taarruz kuvvetleri kentteyken sivil halka yönelik genelde olumsuz bir uygulama görülmedi. Ancak ikinci dalga Sovyet güçlerinin disiplini bozuktu ve birkaç hafta boyunca yağma ve tecavüz olaylarına girdiler. General Bittirich ve General Von Bünau, Sovyet kuvvetlerinin eline geçmeden önce kentten ayrıldılar. Avusturyalı politikacı Karl Renner, galip Sovyet güçlerinin zımmi onayı ile Viyana'da Nisan ayında geçici bir hükûmet kurdu ve Avusturya'nın Üçüncü Reich'tan (Almanya) ayrıldığını ilan etti.
Dipnotlar
- ^ The Second World War (5): The Eastern Front 1941-1945 - Geoffrey Jukes. Sh: 68
- ^ . 5 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ The Soviet - German War 1941-45 - David M. Glantz. Sh: 93
- ^ The Decline and Fall of Nazi Germany and Imperial Japan - Hans Dollinger, Hans Adolf Jacobsen. Sh: 199
- ^ Brassey's Dictionary of Battles - John Laffin. Sh: 449
- ^ Dollinger, Sh: 182.
- ^ Endkampf an der Donau 1944/45 - Peter Gosztony. Sh: 261
- ^ Geschichte des Zweiten Welt Krieges - D.F. Ustinov, Sh: 238-239.
- ^ Gosztony, Sh: 262.
Kaynakça
- Brassey's Dictionary of Battles - John Laffin
- The Decline and Fall of Nazi Germany and Imperial Japan - Hans Dollinger, Hans Adolf Jacobsen
- Endkampf an der Donau 1944/45 - Peter Gosztony
- Geschichte des Zweiten Welt Krieges - D.F. Ustinov
- The Last 100 Days - John Toland
- The Soviet - German War 1941–45 - David M. Glantz
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Viyana Taarruzu II Dunya Savasi nin Dogu Cephesi nde Sovyet tarafindan Avusturya nin baskenti Viyana nin isgali amaciyla girisilen bir taarruzdur Taarruz 2 Nisan 1945 te baslatilmis 13 Nisan 1945 te sona ermistir Kent kusatildi ve taarruzun buyuk bolumde kusatma altinda kaldi Viyana TaarruzuII Dunya Savasi Dogu CephesiTarih2 13 Nisan 1945BolgeViyanaSonucSovyet Bulgar zaferiTaraflar Almanya Sovyetler Birligi BulgaristanKomutanlar ve liderlerFyodor TolbuhinGucler1 ordu ve duzensiz birlikler85 tumen ve 3 tugayda 644 700 Sovyet 100 900 Bulgar personelKayiplar19 000 olu2 698 olu 7 107 yarali toplam 9 805Harekat oncesiStalin in Batili muttefikleriyle 1945 yilinin Nisan ayi oncesinde sagladigi anlasmalar Dogu ve Orta Avrupa da taraflarin savas sonrasi goreli nufuzuna iliskin anlasmalardi Fakat bu anlasmalar Avusturya nin gelecegi hakkinda hemen hemen hicbir hukum getirmemekteydi Ayrica Avusturya nin ilhaki ndan sonra Sovyetler in Batili muttefikleri Avusturya yi neredeyse resmen Almanya nin etki alaninda saymaktaydi Bu durumda Stalin esasen 1945 yilinin Subat ayinda hazir oldugu Berlin genel taarruzunu ertelemeye bu arada saldiri ekseninin iki kanadi ile Avusturya topraklarini guven altina almaya karar verdi Boylece muttefikleriyle savas sonrasi gorusmelerde degerli bir pazarlik kozu elde etmis olacakti Alman Balaton Golu Harekati nin basarisizliga ugramasi ardindan General Sepp Dietrich in 6 SS Panzer Ordusu kademeli olarak Viyana civarina cekilmisti Hizla ilerleyen Kizil Ordu kuvvetlerine karsi kenti savunabilmek icin savunma mevzileri hazirligina giristiler General Fyodor Tolbuhin in 3 Ukrayna Cephesi kuvvetleri 1945 yilinin bahar aylarinda Macaristan in bati kesiminde Tuna nin her iki yanida topladi Sovyet birlikleri ileri hareketlerinde iki irmak ve iki kasabayi 30 Mart ta alarak Macaristan Avusturya sinirini gectiler Boylece General Tolbuhin Avusturya icinde ilerleyerek Viyana ya taarruz etmeye hazirdi SavasViyana Radyosu 2 Nisan daki yayininda Avusturya baskentinin acik sehir olmaktan ciktigini duyurdu Ayni gun sinirdan itibaren birkac kent ve kasabayi ele geciren Sovyet gucleri Viyana ya guneyden yaklastilar Kizil Ordu iki gun sonra 4 Nisan 1945 te Baden ve Bratislava yi kontrol altina aldi Viyana onlerine gelen Sovyet 3 Ukrayna Cephesi kuvvetleri kenti kusatti ve taarruza gecti Harekata katilan Sovyet kuvvetleri ve dur Bu arada Viyana nin yikima ugramasini da istemeyen Avusturyali direnis gruplari Alman savunmasini yer yer sabote ettiler Sovyet kuvvetlerinin karsisindaki tek onemli Alman kuvveti 6 Panzer Ordusu nun 2 SS Panzer Kolordusu ve garnizondaki ozel gorev birlikleriyle ucaksavar unsurlaridir Bir savunma bolgesi olarak ilan edilmis olan Viyana savunmasi SS Generali Wilhelm Bittrich nin 2 SS Panzer Kolordusu na dayaniyordu ve General komutasindaydi Avusturya baskentindeki catismalar yer yer sert catismalara sahne oldu Yine de Sovyet ilerlemesinin zayif bir direncle karsilastigi bolgeler de vardir Kentin guney kesimi 2 ve 3 Panzer Tumenleri Prater Parki 6 Panzer Tumeni kuzey kesimi ise Fuhrer Mekanize Tumeni tarafindan savunulmustur Kente yonelen Kizil Ordu taarruzlari dogu ve guney banliyolerde 4 Muhafiz Ordu ile 9 Muhafiz Ordusu na bagli unsurlar tarafindan yurutulmustur Alman savunmasi Kizil Ordu birliklerini kentin guney banliyolerinde 7 Nisan a kadar durdurabilmeyi basardi Ancak kentin bu kesiminde birkac dayanak noktasi elde etmeyi basaran Kizil Ordu 6 Muhafiz Tank Ordusu ve 9 Muhafiz Ordusu nun buyuk kismiyla 8 Nisan da kentin bati banliyolerine girdi Bati banliyoleri Sovyet kuvvetleri icin ozellikle onemliydi Cunku Viyana nin ana demiryolu hatti buradan gecmektedir ve dolayisiyla ana tren istasyonu da buradadir Bu bolgedeki Sovyet basarisi sonraki birkac gun icinde hizla dogu ve kuzey banliyolere sizmalarina olanak sagladi Tuna nehrinin kuzeyinde Sovyet 4 Ordu su Alman savunmasini Viyana nin kuzey banliyoleri uzerinden batiya dogru sikistirdi Bu gelismelerle Viyana nin merkezi kusatilmis oldu Kentin guney ve bati banliyolerinde 8 Nisan da sokak catismalari halen siddetle surmekteyken 3 Ukrayna Cephesi kentin etrafindan dolasarak Linz ve Graz yonunde ileri harekete baslamisti Kizil Ordu birlikleri 9 Nisan dan itibaren kentin merkez kesimine girmeye basladilar Fakat dis semtlerde sokak catismalari birkac gun daha devam etti 4 Muhafiz Ordusu ile 20 Muhafiz Piyade Kolordusu 11 Nisan aksami Tuna kanallarina ani bir baskin duzenledi Ayni sirada 1 Mekanize Kolordu da Reichsbrucke Koprusu ne ilerledi Alman savunmasi icin ani bir darbe de 13 Nisan da gerceklesti 80 Muhafiz Piyade Tumeni ve 7 Muhafiz Hava Indirme Tumeni askerleri teknelerle koprunun iki yaninda karaya cikartildilar Bu birlikler koprunun imhasi icin hazirlanmis kablolari keserek kopruyu emniyete aldilar Ancak Tuna uzerindeki diger onemli kopruler Alman savunmasi tarafindan zamaninda havaya ucuruldu Ayni gun 13 Nisan 1945 tarihinde kenti savunan son Alman birliklerinin teslim olmasiyla kentte Kizil Ordu duruma hakim oldu Ancak General Bittrich in 2 SS Panzer Kolordusu 13 Nisan aksami kenti bati kesiminden terk etmistir Yine 13 Nisan da Sovyet su Essling i aldi ve Sovyet Tuna Filotillosu deniz piyadelerini Viyana nin kuzeyinde Klosterneuburg da karaya cikardi SonucOperasyondaki katilimcilardan birine Stalin in minnettarligi 3 Ukrayna Cephesi ne bagli kuvvetler 15 Nisan da Avusturya nin iclerine dogru ileri hareketlerini devam ettirdiler 6 SS Panzer Ordusu nun tamamen tukenmis olan kalintilari Linz Viyana ekseni uzerinden geri cekilmek zorunda kaldilar Bu birlikleri hemen arkalarindan Kizil Ordu nun 9 Muhafiz Ordusu ve 46 Ordu birlikleri takip ettiler Sovyet 26 ve 27 Ordulari geri cekilmekte olan Alman 6 Ordu su birliklerinin pesinde Graz in kuzeyi yonunde ilerledi Sovyet 57 Ordu su ile Bulgaristan 1 Ordu su geri cekilen diger Alman birligi 2 Panzer Ordusu nu Graz in guneyi yonunde izledi Bu Alman birlliklerinin hicbiri Sovyet ilerlemesini gecici olarak durdurmaktan ote bir sey yapacak durumda degildi Viyana nin en unlu binalarindan bazilari savas sonunda yikilmis durumdaydi Kentte savas goren tum kentlerde oldugu gibi elektrik havagazi ve su yoktu Ote yandan guvenlik kuvvetlerinin dagilmis olmasi yuzunden hem yabancilar hem de Avusturyalilar yagmalara ve saldirilara giristiler Sovyet taarruz kuvvetleri kentteyken sivil halka yonelik genelde olumsuz bir uygulama gorulmedi Ancak ikinci dalga Sovyet guclerinin disiplini bozuktu ve birkac hafta boyunca yagma ve tecavuz olaylarina girdiler General Bittirich ve General Von Bunau Sovyet kuvvetlerinin eline gecmeden once kentten ayrildilar Avusturyali politikaci Karl Renner galip Sovyet guclerinin zimmi onayi ile Viyana da Nisan ayinda gecici bir hukumet kurdu ve Avusturya nin Ucuncu Reich tan Almanya ayrildigini ilan etti Dipnotlar The Second World War 5 The Eastern Front 1941 1945 Geoffrey Jukes Sh 68 5 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2010 The Soviet German War 1941 45 David M Glantz Sh 93 The Decline and Fall of Nazi Germany and Imperial Japan Hans Dollinger Hans Adolf Jacobsen Sh 199 Brassey s Dictionary of Battles John Laffin Sh 449 Dollinger Sh 182 Endkampf an der Donau 1944 45 Peter Gosztony Sh 261 Geschichte des Zweiten Welt Krieges D F Ustinov Sh 238 239 Gosztony Sh 262 KaynakcaViyana da Kizil Ordu anisina dikilmis anitBrassey s Dictionary of Battles John Laffin The Decline and Fall of Nazi Germany and Imperial Japan Hans Dollinger Hans Adolf Jacobsen Endkampf an der Donau 1944 45 Peter Gosztony Geschichte des Zweiten Welt Krieges D F Ustinov The Last 100 Days John Toland The Soviet German War 1941 45 David M Glantz