Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Weserübung Harekâtı (Almanca: Unternehmen Weserübung, anlam: "Weser Tatbikatı" harekâtı), II. Dünya Savaşı’nda, Almanya’nın Norveç’e yönelen askerî harekâtıdır. Harekât 9 Nisan - 10 Haziran 1940 tarihleri arasında gerçekleşmiştir.
| Weserübung Harekâtı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı | |||||||
 Sol yukarıdan sağa doğru: Alman 163. Piyade Tümeni'ne bağlı askerler (, Nisan 1940); Norveç 7,5cm saha topu (Narvik, Mayıs 1940); Norveç kralı VII. Haakon ve Veliaht Prensi Olav (Molde, Nisan 1940); Alman 6. Dağcı Tümeni'ne bağlı askerler (Narvik, Nisan 1940); Luftwaffe'nin hava saldırısında hedef alınan Oscarsborg müstahkem mevkii (9 Nisan 1940) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 AlmanyaDestek:  Ulusal Birlik (Norveç Faşist Partisi) |  Danimarka Norveç Fransa Birleşik Krallık Sürgündeki Polonya Hükümeti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Güçler | |||||||
|
| ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
| ||||||
Harekât öncesi
Almanya Mart 1938’de Avusturya’yı, Mart 1939’da Çekoslovakya’yı ilhak etmiş, 1 Eylül 1939’da da Alman orduları Polonya sınırını geçerek bu ülkeyi işgale başlamıştı.
Bu gelişmeler, Almanya’nın yayılmasının ve askerî operasyonlarının Orta Avrupa topraklarında olması karakterini taşır. Diğer deyişle Alman yayılması “doğu”ya yönelmektedir. Norveç Seferi’yle Alman yayılması ilk kez “batı”ya yönelmekle kalmıyor, Alman silahları da “batı”ya dönmüş oluyor. Bu bağlamda Norveç Seferi, II. Dünya Savaşı’nın kilometre taşlarından biri sayılır.
Norveç’in jeopolitik konumu
Norveç’in jeopolitik konumunun önemi, hem Müttefikler –Birleşik Krallık ve Fransa- hem de Almanya açısından, askeri, ekonomik ve politika alanlarında kendini göstermektedir. Özelikle Norveç üzerinden Almanya ileride müttefiki olacak Finlandiya ya Baltık Denizine kıyasla daha çok güvenli olan Norveç üzerinden yardım yapacaktı.
Askeri açıdan
İngiliz donanması, I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Alman donanmasını Baltık Denizi’ne kapatmıştı. Dar Kuzey Denizi’ni, mayınlanmış alanlarla, devriye gemileriyle tutmuşlar, Alman su altı ve su üstü gemilerinin İskandinavya ile Danimarka arasından Kuzey Denizi’ne ve Atlantik’e çıkışını önlemişlerdir. Kuşkusuz sadece askeri gemiler değil, Almanya’nın ticaret filosu da denize açılamaz hale gelmişti.
Alman donanması için bu acı deneyimin ardından I. Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda pek çok Alman deniz subayı, ilk adımda Alman denizaltılarının Atlantik’e açılabilmesi için, Kuzey Denizi’nde deniz üslerinin zorunlu olduğunu düşünmektedirler. Bu tarz deniz üsleri için de en uygun yer Norveç’in derin fiyortlarıdır.
Ekonomik açıdan
Alman endüstrisinin demir cevheri gereksinmesinin % 85’i İsveç’le yapılan ticari anlaşma gereği bu ülkeden sağlanmaktadır.
Kış ayları dışında demir cevheri nakliyatı, Kuzey İsveç’teki bir koya kara yoluyla, oradan da Alman limanlarına Baltık denizi üzerinden, deniz yoluyla gelmektedir. Baltık Denizi, Alman donanması tarafından kontrol edilebiliyor ve İngiliz donanmasına kapatılıyordu. Dolayısıyla bu nakliyatta bir sorun yoktur. Ancak kış aylarında Baltık denizi donduğundan nakliyat, Kuzey Denizi kıyısındaki Norveç limanı Narvik’e demiryoluyla geliyor, oradan da kıyı boyunca ticaret gemileriyle taşınması gerekiyordu.
I. Dünya Savaşında Kuzey Denizi’nin İngiliz donanmasının ablukası sonucu Alman gemilerine kapanması acı gerçeği anımsanacak olursa, İsveç’ten yapılan demir dışalımının, sadece barış koşullarında sürdürülebilirliği gerçeği ortadadır.
Politik Açıdan
Tarafsız bir Norveç Almanya için en uygun durumdur. İskandinavya topraklarında asker bulundurmak zorunda kalmamak, askeri olanaklarını fazlaca yaymamak açısından önemlidir.
Askerî harekâta kadarki gelişmeler
Almanya’nın Deniz Kuvvetleri Komutanı olan Amiral Erich Raeder, 27 Eylül 1939’da Polonya Seferi sona erer ermez Norveç’in kontrolünün ele geçirilmesi için bir plan hazırlamaya girişiyor. Raeder, Hitler'e 10 Ekim 1939 da geniş bir rapor sunar, Norveç’in istila edilmesi planıdır bu.
Amiral Raeder’le bu plan üzerine görüşen Hitler, konuyla ilgilenir ve üzerinde düşüneceğine söz verir. Ancak Hitler’den sonrasında pek ses çıkmaz. O tarihlerde Hitler, Avrupa haritasında tarafsız bir Norveç görmeyi tercih etmektedir.
Ne var ki Hitler kısa bir süre sonra olayların dayatmasıyla Amiral Raeder’in önerisini hatırlamak, dahası uygulamaya koymak zorunda kalacaktır.
Hitler, Polonya sorununu halletmişti ve şimdi Fransa’nın üzerine yürümek niyetindedir. Polonya Seferinin sonlanmasından iki hafta bile geçmemiştir ki 6 sayılı emrini 10 Ekim 1939’da dikte ettiriyor, Hollanda ve Belçika üzerinden Fransa’ya yönelik bir saldırıların hazırlıklarına başlanması emrini veriyor. Tam da Amiral Raeder’in planı kendisine ilettiği gün.
Almanya’da bunlar olurken Müttefikler de Norveç konusunda stratejik analizler geliştirmektedirler.
Sovyetler Birliği 30 Kasım 1939 da Finlandiya’ya saldırdığında, Churchill ’in eline stratejik bir fırsat geçmiştir. Finlandiya’ya askeri yardım. Böyle bir yardım ancak İsveç üzerinden yapılabilirdi. Demir sevkıyatının yapıldığı Norveç’in Narvik limanın yanı sıra, demiryolu hattının uzandığı İsveç’in Gallivare demir madenleri bölgesi askeri olarak kontrol altına alınmalı ve bu demiryollarının devamı kullanılarak Finlandiya’ya askeri birlikler sevk edilmeliydi. Böylece müttefikler, askeri sevkıyat bahanesiyle Norveç’ten Almanya’ya olan demir cevheri sevkıyatını kesebilirlerdi.
Dahası İngilizler İsveç ve Finlandiya’da askeri bir varlık bulundurma şansına kavuşmakla, Almanya’yı kuzeyden çevirmiş olacaklardı. Kuşkusuz ki bu, İngilizler adına ciddi bir stratejik avantaj olacaktır.
Doğal olarak Amiral Raeder de tüm bu gelişmelerden haberdardır ve Hitler’e bunları hatırlatır. Aralık ayı başlarında bu bilgileri ve yorumları Hitler’e aktarır. Ve açıktan açığa “Norveç, işgal edilmelidir” der. Hem I. Dünya Savaşı’nda yaşanan sorunlardan kaçınmak, Alman denizaltılarını Atlas Okyanusu’na güven içinde çıkarabilmek için, hem de İsveç demirinin nakliyatını garantiye alabilmek için.
15 Ocak 1940’ta Fransız başkomutanı , dönemin başbakanı ’e, Norveç’in ve İsveç’in işgaline ilişkin bir savaş planı verir. İngiliz Kanalı’nın öte yanında ise Churchill, tarafsız ülkelere BBC’den yaptığı çağrıda Almanya’ya karşı birlik olunması çağrısı yapıyor.
Aynı gün İngiliz parlamentosunda başbakan Chamberlain, iki İngiliz tümeniyle bir Fransız tümeninin Finlandiya’ya yardım için Norveç kıyılarına çıkartma yapması konusunu oya sunuyor. Çıkartma bölgesi olarak en kuzeydeki Narvik’i şiddetle savunuyor. İsveç’teki Gallivare demir cevherlerinin kontrolünün bir an önce sağlanması için en uygun yer burasıdır. Öncelikle Almanya’nın demir dışalımı durdurulacaktır.
Bunlar bardağı taşıran son damlaları oluyor ve Müttefiklerin İskandinav topraklarında bir cephe açmak konusunda kesin kararlı olduklarına inanan Hitler, 27 Ocak 1940'ta Norveç’in istilası için bir plan hazırlanması konusunda emir veriyor.
5 Şubat 1940'ta Paris’te yapılan Müttefik Yüksek Savaş Konseyi’nde, Finlere yardım için iki İngiliz tümeniyle bir Fransız tümeninin gönderilmesi karara bağlandı. İngiliz başbakanı Chamberlain, bu toplantıda birliklerin Narvik’e çıkmasının demir madenlerini kontrol altına alabilmek açısından yararlarını açıklayacaktır.
Ne var ki Müttefik cephesinde askerlerin politikacıları ikna etmeleri zaman almaktayken 17 Şubat 1940 günü yaşanan bir kriz, durumu ciddi boyutlara taşımaktadır. adlı Alman ikmal gemisi, Alman gemileri tarafından batırılan İngiliz gemilerinden toplanan 300 kadar İngiliz esiri, Almanya’ya götürmek için seyir halindedir. 18 Şubat’ta bir İngiliz destroyeri Altmark’la temas kuracak, çıkan ufak çaplı çatışmada 4 Alman denizcisi ölecek ve İngiliz esirler kurtarılacaktır. Ancak Norveç doğal olarak, İngiliz hükûmetini kendi karasularında yaşanan bu olay dolayısıyla diplomatik yoldan protesto eder. Birleşik Krallık da, Norveç hükûmetini İngiliz esirlerin taşınmasına göz yummakla suçlar. Norveçli yetkililer gemiyi araştırmış, boş yağ varillerine tıkılmış İngiliz esirlerinin farkına varamamışlardır. En azından Norveçli yetkililerin açıklaması budur. Her ne hal ise, Altmark olayı, Birleşik Krallık ve Norveç arasındaki, en azından diplomatik ilişkileri, belirgin biçimde gerginleştirmiştir.
Norveç’in Altmark olayıyla ilgili protestosu, Hitler açısından, diplomatik bir manevradır. Norveç’teki bir aşırı sağcı partinin lideri olan Quisling, bunun bir danışıklı dövüş olduğu, iki Norveç hücumbotunun o bölgede olmalarına rağmen olaylara seyirci kaldıkları raporunu verir. Almanya’nın bakış açısından ise Altmark olayı, Birleşik Krallık’ın Norveç’in tarafsızlığı konusunda bir duyarlılık göstermemekte olduğunu açıkça ortaya çıkarmaktadır. Hitler, Norveç’in istilası konusunda artık kararsız değildir.
Harekât hazırlıkları
21 Şubat 1940'ta Hitler, harekâtı yönetmekle görevlendireceği general Nikolaus von Falkenhorst’la görüşür. Emrine beş tümen verilecektir ve görevi, stratejik olarak önem taşıyan beş Norveç limanının ele geçirilmesidir.
Mart 1940 başlarında Fin ordusu, sürekli takviye alan Sovyet birlikleri karşısında artık zorlanmaktadır. 13 Mart 1940 günü Finler ateşkes isterler.
Finlandiya’nın teslim olması, Müttefiklerin elini ayağını bağlamıştır. Bu durumda Finlandiya’ya yardım bahanesiyle Norveç’e yerleşemeyeceklerdir. Diğer yandan Almanlar da aynı açmazdadır, Müttefikler Norveç’e gelmeyeceğine göre, Almanların orada bulunmasının haklı bir nedeni de kalmamıştır artık. Oysa Birleşik Krallık ve Fransa’nın Narvik üzerinden yapılan demir sevkıyatını kesmek konusunda kararlı olduklarını bilmektedir Hitler.
Hitler 1 Nisan’da Norveç harekâtı için emir verecektir. Harekât 9 Nisan’da yapılacak ve ulaşım hatlarının güvenliği için sadece 4 saat içerisinde Danimarka da istila edilecektir.
Norveç istilası
Nisan 1940 başından itibaren çok sayıda Alman subay ve eri, turist kimliğiyle Norveç’e gönderilmeye başlandı. Bunlar emir aldıklarında hava alanlarının ele geçirilmesi, haberleşme merkezlerinin, kıyı bataryalarının ve deniz fenerlerinin etkisiz hale getirilmesini sağlayacaklardı.
Bir kısım dağ birlikleri de balıkçı tekneleri ve ticari gemilerle Norveç kıyılarına yollandılar.
8 Nisan gecesi Oslo limanına yönelen Alman donanmasına Norveç kıyı topçusu ateş açar. Amiral gemisi kısa sürede, 1.600 kişiyle birlikte sulara gömülüyor. Alman donanması çaresiz geri çekiliyor.
Oslo kıyı topçusunun cesareti Norveçlilere, gizli evrakları ve daha önemlisi de 20 kamyon dolusu Norveç Merkez Bankası altınlarını kaçırabilme olanağı sağlamıştır.
O sırada İngiliz donanması, çıkartma yapacak Müttefik birliklerini Norveç’e doğru götürmekteydi. Yarı yolda Norveç’in Almanlar tarafından istila haberini alınca geri dönmekten başka çareleri kalmadı. Norveç fiyortlarına mevzilenmiş olduğu kuşku götürmeyen Alman birliklerine karşı bir çıkartma yapmayı göze alamadılar. Bununla birlikte donanma, çıkartma birliklerini indirdikten hemen sonra, Norveç açıklarındaki Alman donanmasını biraz olsun hırpalamak için yeniden denize açılacaktır.
9 Nisan 1940 sabahı saat tam 05.40'ta Oslo’daki Alman elçisi, Norveç hükûmetine Alman ültimatomunu sundular. Ribbentrop, bu işlemin, askerî harekâtla aynı anda başlaması talimatını vermiştir. Alman ültimatomunda, “... Bu bakımdan Alman askerleri Norveç topraklarına birer düşman olarak ayak basmış değillerdir... Tersine, Alman askeri harekatının amacı yalnızca kuzeyi, Norveç üslerinin İngiliz ve Fransız kuvvetleri tarafından işgal edilmesi tehlikesine karşı korumaktır... Bundan ötürü, Alman hükümeti, Norveç hükûmeti ile Norveç halkının herhangi bir karşı koyma hareketiyle karşılaşmayacağını umar. Herhangi bir karşı koyma eldeki bütün olanaklarla bastırılacaktır...” denilmektedir.
Benzer bir ültimatom, aynı anda Danimarka hükûmetine de sunulmuştur. Danimarka hükûmeti bu ültimatoma uyarak teslim olacaktır.
Almanların bu denli uzak bir bölgede, üstelik de çok güçlü bir İngiliz donanması tarafından kıyıdan korunan topraklarda indirme ve çıkartma yaptıkları haberine Müttefik yöneticileri önce inanamıyorlar. Hele hele Narvik gibi çok fazla kuzeyde yer alan bir kentte bunların olmasına ihtimal veremiyorlar. Mayın döşeme dahil, İngiliz donanmasının alınabilecek tüm önlemleri aldığı bir bölgede Almanların çıkartma yapması olanaksız görünüyor.
Fakat haberler doğru çıkıyor. Başkent Oslo ve Narvik dahil, tüm çıkartma ve indirme bölgelerinde başarılı olmuştur Alman ordusu. Norveçliler direnme kararındadırlar, yer yer direnme de gösterilir. Luftwaffe’nin akınları, kısa zamanda direnme odakları üzerinde etkili olur.
İngilizlerin nisan ayı içinde iki farklı Norveç limanına çıkartma girişimleri de Almanlar tarafından püskürtülüyor. Yine de Norveçlilerle birlikte 10 Haziran 1940'a kadar Narvik limanını ve kentini elde tutmayı başarabildiler.
Harekâtın sonunda
Alman donanması ağır bir darbe yemiş, kendine güveni sarsılmıştır ama, Norveç operasyonu Almanya için geniş olanaklar getiriyor. Demir nakliyatının güven altına alınmasının yanı sıra Norveç’te kurulacak deniz üsleri, bu ülkeden sağlanan kereste, süt ürünleri, balık ve bazı maden ve mineraller ileriki yıllarda Almanların çok işine yarayacaktır.
Kaynakça
- ^ Gert Laursen: The German occupation of Denmark 15 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Hooton 2007, p. 43.
- ^ "The Invasion of Norway". Feldgrau.com. 4 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2012.
- ^ a b c Feldgrau.com: Invasion of Norway 4 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Weserübung Harekâtı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dış bağlantılar
- Alman Haftalık Haberlerinden 4 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Weserubung Harekati Almanca Unternehmen Weserubung anlam Weser Tatbikati harekati II Dunya Savasi nda Almanya nin Norvec e yonelen askeri harekatidir Harekat 9 Nisan 10 Haziran 1940 tarihleri arasinda gerceklesmistir Weserubung HarekatiII Dunya SavasiSol yukaridan saga dogru Alman 163 Piyade Tumeni ne bagli askerler Nisan 1940 Norvec 7 5cm saha topu Narvik Mayis 1940 Norvec krali VII Haakon ve Veliaht Prensi Olav Molde Nisan 1940 Alman 6 Dagci Tumeni ne bagli askerler Narvik Nisan 1940 Luftwaffe nin hava saldirisinda hedef alinan Oscarsborg mustahkem mevkii 9 Nisan 1940 Tarih9 Nisan 10 Haziran 1940BolgeDanimarka NorvecSonucAlman zaferiTaraflarAlmanya Destek Ulusal Birlik Norvec Fasist Partisi Danimarka Norvec Fransa Birlesik Krallik Surgundeki Polonya HukumetiKomutanlar ve liderlerNikolaus von Falkenhorst Gunther Lutjens Eduard Dietl Vidkun QuislingVII Haakon Johan Nygaardsvold Otto Ruge X Christian Thorvald Stauning William Wain Prior Adrian Carton de WiartGucler9 tumen 1 topcu taburu 1 motorize tufek tugayi Total 120 000Norvec 6 tumen 60 000 Danimarka 2 tumen 14 500 Muttefikler 35 000 Toplam 109 500KayiplarHeer Kriegsmarine 1 agir kruvazor 2 hafif kruvazor 10 destroyer Farkli tipte Denizaltilar kargo ve kucuk savas gemileri Luftwaffe 1 130 havaci 341 Olu 448 Kayip Toplam 5 636 kayip 341 yaraliNorvec Kraliyet Donanmasi ve Ordusu 1 335 olu kayip Danimarka 16 olu Muttefikler 4 765 olu Toplam 6 116 oluAvrupa cepheleri 1940 Weserubung Weser Nehri Alistirmasi Harekatiin sorumlularindan Alman Deniz Kuvvetleri komutani Buyukamiral Erich RaederNorvec ordusuna ait Colt agir makineli tufek Narvik cephesinde Harekat oncesiAlmanya Mart 1938 de Avusturya yi Mart 1939 da Cekoslovakya yi ilhak etmis 1 Eylul 1939 da da Alman ordulari Polonya sinirini gecerek bu ulkeyi isgale baslamisti Bu gelismeler Almanya nin yayilmasinin ve askeri operasyonlarinin Orta Avrupa topraklarinda olmasi karakterini tasir Diger deyisle Alman yayilmasi dogu ya yonelmektedir Norvec Seferi yle Alman yayilmasi ilk kez bati ya yonelmekle kalmiyor Alman silahlari da bati ya donmus oluyor Bu baglamda Norvec Seferi II Dunya Savasi nin kilometre taslarindan biri sayilir Norvec in jeopolitik konumuNorvec in jeopolitik konumunun onemi hem Muttefikler Birlesik Krallik ve Fransa hem de Almanya acisindan askeri ekonomik ve politika alanlarinda kendini gostermektedir Ozelikle Norvec uzerinden Almanya ileride muttefiki olacak Finlandiya ya Baltik Denizine kiyasla daha cok guvenli olan Norvec uzerinden yardim yapacakti Askeri acidan Ingiliz donanmasi I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Alman donanmasini Baltik Denizi ne kapatmisti Dar Kuzey Denizi ni mayinlanmis alanlarla devriye gemileriyle tutmuslar Alman su alti ve su ustu gemilerinin Iskandinavya ile Danimarka arasindan Kuzey Denizi ne ve Atlantik e cikisini onlemislerdir Kuskusuz sadece askeri gemiler degil Almanya nin ticaret filosu da denize acilamaz hale gelmisti Alman donanmasi icin bu aci deneyimin ardindan I Dunya Savasi ni izleyen yillarda pek cok Alman deniz subayi ilk adimda Alman denizaltilarinin Atlantik e acilabilmesi icin Kuzey Denizi nde deniz uslerinin zorunlu oldugunu dusunmektedirler Bu tarz deniz usleri icin de en uygun yer Norvec in derin fiyortlaridir Ekonomik acidan Alman endustrisinin demir cevheri gereksinmesinin 85 i Isvec le yapilan ticari anlasma geregi bu ulkeden saglanmaktadir Kis aylari disinda demir cevheri nakliyati Kuzey Isvec teki bir koya kara yoluyla oradan da Alman limanlarina Baltik denizi uzerinden deniz yoluyla gelmektedir Baltik Denizi Alman donanmasi tarafindan kontrol edilebiliyor ve Ingiliz donanmasina kapatiliyordu Dolayisiyla bu nakliyatta bir sorun yoktur Ancak kis aylarinda Baltik denizi dondugundan nakliyat Kuzey Denizi kiyisindaki Norvec limani Narvik e demiryoluyla geliyor oradan da kiyi boyunca ticaret gemileriyle tasinmasi gerekiyordu I Dunya Savasinda Kuzey Denizi nin Ingiliz donanmasinin ablukasi sonucu Alman gemilerine kapanmasi aci gercegi animsanacak olursa Isvec ten yapilan demir disaliminin sadece baris kosullarinda surdurulebilirligi gercegi ortadadir Politik Acidan Tarafsiz bir Norvec Almanya icin en uygun durumdur Iskandinavya topraklarinda asker bulundurmak zorunda kalmamak askeri olanaklarini fazlaca yaymamak acisindan onemlidir Askeri harekata kadarki gelismelerAlmanya nin Deniz Kuvvetleri Komutani olan Amiral Erich Raeder 27 Eylul 1939 da Polonya Seferi sona erer ermez Norvec in kontrolunun ele gecirilmesi icin bir plan hazirlamaya girisiyor Raeder Hitler e 10 Ekim 1939 da genis bir rapor sunar Norvec in istila edilmesi planidir bu Amiral Raeder le bu plan uzerine gorusen Hitler konuyla ilgilenir ve uzerinde dusunecegine soz verir Ancak Hitler den sonrasinda pek ses cikmaz O tarihlerde Hitler Avrupa haritasinda tarafsiz bir Norvec gormeyi tercih etmektedir Ne var ki Hitler kisa bir sure sonra olaylarin dayatmasiyla Amiral Raeder in onerisini hatirlamak dahasi uygulamaya koymak zorunda kalacaktir Hitler Polonya sorununu halletmisti ve simdi Fransa nin uzerine yurumek niyetindedir Polonya Seferinin sonlanmasindan iki hafta bile gecmemistir ki 6 sayili emrini 10 Ekim 1939 da dikte ettiriyor Hollanda ve Belcika uzerinden Fransa ya yonelik bir saldirilarin hazirliklarina baslanmasi emrini veriyor Tam da Amiral Raeder in plani kendisine ilettigi gun Almanya da bunlar olurken Muttefikler de Norvec konusunda stratejik analizler gelistirmektedirler Sovyetler Birligi 30 Kasim 1939 da Finlandiya ya saldirdiginda Churchill in eline stratejik bir firsat gecmistir Finlandiya ya askeri yardim Boyle bir yardim ancak Isvec uzerinden yapilabilirdi Demir sevkiyatinin yapildigi Norvec in Narvik limanin yani sira demiryolu hattinin uzandigi Isvec in Gallivare demir madenleri bolgesi askeri olarak kontrol altina alinmali ve bu demiryollarinin devami kullanilarak Finlandiya ya askeri birlikler sevk edilmeliydi Boylece muttefikler askeri sevkiyat bahanesiyle Norvec ten Almanya ya olan demir cevheri sevkiyatini kesebilirlerdi Dahasi Ingilizler Isvec ve Finlandiya da askeri bir varlik bulundurma sansina kavusmakla Almanya yi kuzeyden cevirmis olacaklardi Kuskusuz ki bu Ingilizler adina ciddi bir stratejik avantaj olacaktir Dogal olarak Amiral Raeder de tum bu gelismelerden haberdardir ve Hitler e bunlari hatirlatir Aralik ayi baslarinda bu bilgileri ve yorumlari Hitler e aktarir Ve aciktan aciga Norvec isgal edilmelidir der Hem I Dunya Savasi nda yasanan sorunlardan kacinmak Alman denizaltilarini Atlas Okyanusu na guven icinde cikarabilmek icin hem de Isvec demirinin nakliyatini garantiye alabilmek icin 15 Ocak 1940 ta Fransiz baskomutani donemin basbakani e Norvec in ve Isvec in isgaline iliskin bir savas plani verir Ingiliz Kanali nin ote yaninda ise Churchill tarafsiz ulkelere BBC den yaptigi cagrida Almanya ya karsi birlik olunmasi cagrisi yapiyor Ayni gun Ingiliz parlamentosunda basbakan Chamberlain iki Ingiliz tumeniyle bir Fransiz tumeninin Finlandiya ya yardim icin Norvec kiyilarina cikartma yapmasi konusunu oya sunuyor Cikartma bolgesi olarak en kuzeydeki Narvik i siddetle savunuyor Isvec teki Gallivare demir cevherlerinin kontrolunun bir an once saglanmasi icin en uygun yer burasidir Oncelikle Almanya nin demir disalimi durdurulacaktir Bunlar bardagi tasiran son damlalari oluyor ve Muttefiklerin Iskandinav topraklarinda bir cephe acmak konusunda kesin kararli olduklarina inanan Hitler 27 Ocak 1940 ta Norvec in istilasi icin bir plan hazirlanmasi konusunda emir veriyor 5 Subat 1940 ta Paris te yapilan Muttefik Yuksek Savas Konseyi nde Finlere yardim icin iki Ingiliz tumeniyle bir Fransiz tumeninin gonderilmesi karara baglandi Ingiliz basbakani Chamberlain bu toplantida birliklerin Narvik e cikmasinin demir madenlerini kontrol altina alabilmek acisindan yararlarini aciklayacaktir Ne var ki Muttefik cephesinde askerlerin politikacilari ikna etmeleri zaman almaktayken 17 Subat 1940 gunu yasanan bir kriz durumu ciddi boyutlara tasimaktadir adli Alman ikmal gemisi Alman gemileri tarafindan batirilan Ingiliz gemilerinden toplanan 300 kadar Ingiliz esiri Almanya ya goturmek icin seyir halindedir 18 Subat ta bir Ingiliz destroyeri Altmark la temas kuracak cikan ufak capli catismada 4 Alman denizcisi olecek ve Ingiliz esirler kurtarilacaktir Ancak Norvec dogal olarak Ingiliz hukumetini kendi karasularinda yasanan bu olay dolayisiyla diplomatik yoldan protesto eder Birlesik Krallik da Norvec hukumetini Ingiliz esirlerin tasinmasina goz yummakla suclar Norvecli yetkililer gemiyi arastirmis bos yag varillerine tikilmis Ingiliz esirlerinin farkina varamamislardir En azindan Norvecli yetkililerin aciklamasi budur Her ne hal ise Altmark olayi Birlesik Krallik ve Norvec arasindaki en azindan diplomatik iliskileri belirgin bicimde gerginlestirmistir Norvec in Altmark olayiyla ilgili protestosu Hitler acisindan diplomatik bir manevradir Norvec teki bir asiri sagci partinin lideri olan Quisling bunun bir danisikli dovus oldugu iki Norvec hucumbotunun o bolgede olmalarina ragmen olaylara seyirci kaldiklari raporunu verir Almanya nin bakis acisindan ise Altmark olayi Birlesik Krallik in Norvec in tarafsizligi konusunda bir duyarlilik gostermemekte oldugunu acikca ortaya cikarmaktadir Hitler Norvec in istilasi konusunda artik kararsiz degildir Harekat hazirliklari21 Subat 1940 ta Hitler harekati yonetmekle gorevlendirecegi general Nikolaus von Falkenhorst la gorusur Emrine bes tumen verilecektir ve gorevi stratejik olarak onem tasiyan bes Norvec limaninin ele gecirilmesidir Mart 1940 baslarinda Fin ordusu surekli takviye alan Sovyet birlikleri karsisinda artik zorlanmaktadir 13 Mart 1940 gunu Finler ateskes isterler Finlandiya nin teslim olmasi Muttefiklerin elini ayagini baglamistir Bu durumda Finlandiya ya yardim bahanesiyle Norvec e yerlesemeyeceklerdir Diger yandan Almanlar da ayni acmazdadir Muttefikler Norvec e gelmeyecegine gore Almanlarin orada bulunmasinin hakli bir nedeni de kalmamistir artik Oysa Birlesik Krallik ve Fransa nin Narvik uzerinden yapilan demir sevkiyatini kesmek konusunda kararli olduklarini bilmektedir Hitler Hitler 1 Nisan da Norvec harekati icin emir verecektir Harekat 9 Nisan da yapilacak ve ulasim hatlarinin guvenligi icin sadece 4 saat icerisinde Danimarka da istila edilecektir Norvec istilasiNisan 1940 basindan itibaren cok sayida Alman subay ve eri turist kimligiyle Norvec e gonderilmeye baslandi Bunlar emir aldiklarinda hava alanlarinin ele gecirilmesi haberlesme merkezlerinin kiyi bataryalarinin ve deniz fenerlerinin etkisiz hale getirilmesini saglayacaklardi Bir kisim dag birlikleri de balikci tekneleri ve ticari gemilerle Norvec kiyilarina yollandilar 8 Nisan gecesi Oslo limanina yonelen Alman donanmasina Norvec kiyi topcusu ates acar Amiral gemisi kisa surede 1 600 kisiyle birlikte sulara gomuluyor Alman donanmasi caresiz geri cekiliyor Oslo kiyi topcusunun cesareti Norveclilere gizli evraklari ve daha onemlisi de 20 kamyon dolusu Norvec Merkez Bankasi altinlarini kacirabilme olanagi saglamistir O sirada Ingiliz donanmasi cikartma yapacak Muttefik birliklerini Norvec e dogru goturmekteydi Yari yolda Norvec in Almanlar tarafindan istila haberini alinca geri donmekten baska careleri kalmadi Norvec fiyortlarina mevzilenmis oldugu kusku goturmeyen Alman birliklerine karsi bir cikartma yapmayi goze alamadilar Bununla birlikte donanma cikartma birliklerini indirdikten hemen sonra Norvec aciklarindaki Alman donanmasini biraz olsun hirpalamak icin yeniden denize acilacaktir 9 Nisan 1940 sabahi saat tam 05 40 ta Oslo daki Alman elcisi Norvec hukumetine Alman ultimatomunu sundular Ribbentrop bu islemin askeri harekatla ayni anda baslamasi talimatini vermistir Alman ultimatomunda Bu bakimdan Alman askerleri Norvec topraklarina birer dusman olarak ayak basmis degillerdir Tersine Alman askeri harekatinin amaci yalnizca kuzeyi Norvec uslerinin Ingiliz ve Fransiz kuvvetleri tarafindan isgal edilmesi tehlikesine karsi korumaktir Bundan oturu Alman hukumeti Norvec hukumeti ile Norvec halkinin herhangi bir karsi koyma hareketiyle karsilasmayacagini umar Herhangi bir karsi koyma eldeki butun olanaklarla bastirilacaktir denilmektedir Benzer bir ultimatom ayni anda Danimarka hukumetine de sunulmustur Danimarka hukumeti bu ultimatoma uyarak teslim olacaktir Almanlarin bu denli uzak bir bolgede ustelik de cok guclu bir Ingiliz donanmasi tarafindan kiyidan korunan topraklarda indirme ve cikartma yaptiklari haberine Muttefik yoneticileri once inanamiyorlar Hele hele Narvik gibi cok fazla kuzeyde yer alan bir kentte bunlarin olmasina ihtimal veremiyorlar Mayin doseme dahil Ingiliz donanmasinin alinabilecek tum onlemleri aldigi bir bolgede Almanlarin cikartma yapmasi olanaksiz gorunuyor Fakat haberler dogru cikiyor Baskent Oslo ve Narvik dahil tum cikartma ve indirme bolgelerinde basarili olmustur Alman ordusu Norvecliler direnme kararindadirlar yer yer direnme de gosterilir Luftwaffe nin akinlari kisa zamanda direnme odaklari uzerinde etkili olur Ingilizlerin nisan ayi icinde iki farkli Norvec limanina cikartma girisimleri de Almanlar tarafindan puskurtuluyor Yine de Norveclilerle birlikte 10 Haziran 1940 a kadar Narvik limanini ve kentini elde tutmayi basarabildiler Harekatin sonundaAlman donanmasi agir bir darbe yemis kendine guveni sarsilmistir ama Norvec operasyonu Almanya icin genis olanaklar getiriyor Demir nakliyatinin guven altina alinmasinin yani sira Norvec te kurulacak deniz usleri bu ulkeden saglanan kereste sut urunleri balik ve bazi maden ve mineraller ileriki yillarda Almanlarin cok isine yarayacaktir Kaynakca Gert Laursen The German occupation of Denmark 15 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hooton 2007 p 43 The Invasion of Norway Feldgrau com 4 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2012 a b c Feldgrau com Invasion of Norway 4 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizHaudegen Operasyonu Tuhaf SavasWikimedia Commons ta Weserubung Harekati ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dis baglantilarAlman Haftalik Haberlerinden 4 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde