Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Whitney Dağı (İngilizce: Mount Whitney) batı Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinin "" ile "Tulare ilçesi" içinde en yüksek zirvesi 4.421 m rakımlı olan ve Alaska hariç kıtasal ABD arazileri içinde en yüksek rakımlı olan dağdır. Kuzey Amerika kıtasının en düşük rakımlı noktası (deniz seviyesinin 84 m altında olan) Death Valley Ulusal Parkı'nda Badwater Havzası ile bunun kuzey-kuzey-batı yönünde bulunan kıtasal ABD'nin bu en yüksek noktası olan Whitney Dağı arasında uzaklık 136,2 km'dir. Whitney Dağı'nın batı yamaçları Sekoya Ulusal Parkı sınırları içindedir. Doğu yamaçları da İnyo ilçesi tarafından korunmakta olan "Inyo Ulusal Ormanı" sınırları içine girmektedir. Whitney Dağı'nın zirvesi "Happy Iles" mevkiinde başlangıcı olan 'nın bitiş mevkidir ve bu patika böylece 341 km uzunlukta olmaktadır.
| Whitney Dağı Mount Whitney | |
|---|---|
 Whitney | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 4421 m Nevada de Toluca |
| Çıkıntı | 3072 m |
| 2.651 kilometre (1.647 mi) | |
| Koordinatlar | 36° 34' 43 K 118° 17' 31 B |
| Coğrafya | |
| Konum | Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri |
| Jeoloji | |
| Kayaç yaşı | Kretase |
| Tırmanma | |
| İlk tırmanan | 18 Ağustos 1873 Charles Begole, Albert Johnson ve John Lucas |
| En kolay rota | Mount Whitney Yürüyüş Patikası |
Coğrafya
Whitney Dağı 'na dahildir ve bu sıradağlar üzerinde bulunan nispeten birbirine yakın ve sıradağların en yüksek zirvelerinden oluşan "Sierra Nevada Dorukları"'nın bir parçasıdır. Whitney Dağı zirvesi tabanında bulunan küçük şehrinin hemen hemen 3,5 km ilerisinde olup birden 3.285 m yükseklik göstermektedir.
Whitney Dağı'nın tümü ile Alpin dağsal iklimi gösterir. Ağaç büyüme çizgisi üzerine olup Alpin tundra bitki ekolojisine uygun bitkiler bulunmaktadır. Zirvenin yakınlarında hemen hemen hiç bitki büyümemektedir. Dağ üzerinde sadece geçici hayvan türleri, bunlar arasında kelebekler, bulunur
Rakım ölçümleri
Yıllar geçtikçe Whitney Dağı zirvesinin ölçülen rakımı değişmiştir. Zirveye konulmuş bulunan beyaz emaye zemin üzerine siyah harflerle yazılı eski rakım levhasına göre rakım "14,496,811 ayak" dir. AB Geodesik Survey kuruluşu zirveye bir bronz levha koymuştur. 1929'daki ölçümlere göre hazırlanmış bu levha zirvenin rakımını 14,494 ayak olarak göstermektedir ve bu rakım genellikle kabul edilmiştir. Fakat 20. yüzyılda teknoloji çok gelişmiş; rakımın ölçülmesi için kabul edilen başlangıç noktaları çok daha dakik ölçülmeye başlanmış ve eskiden kullanılan standart başlangıç noktası değeri değiştirilmiştir. 1988'de yeni bir "Kuzey Amerika Dikey Verisi" standardı kabul edilmiştir. Bu yeni ölçümlere göre Whitney Dağı rakımı 14.505 ayak (yani 4421 m) olarak kabul edilmiştir.
Jeoloji
Whitney Dağı granitten oluşmuştur. Bu granit Sierra Nevada Sıradağlarının bazında bulunan kayaçlarla aynıdır. Kretase jeolojik döneminde okyanustan gelen levhanın kıtasal levhayla çarpışıp o levhanın altına gitmesi sırasında bundan ortaya çıkan masif sıvılaşmış kayalar şimdi Whitney dağının bulunduğu yer altına çıkıp orada katılaşarak granit oluşturmuşlardır. Son 2-10 milyon yıl içinde Sierra Nevada levhası yukarı itilmiş ve buzul ve su erozyonu dolayısıyla o zamanki Whitney Dağı yerinde bulunan toprakları kazıp eritip altındaki erozyona dayanıklı sert granit kayalarını üst yüzeye çıkartmışlar. Bu ortaya çıkan granit kayaçları günümüzdeki Whitney Dağı'dır.
Whitney Dağı'nın doğu yamaçlarının meyili batı yamaçları meylinden çok çok daha diktir. Buna neden tüm Sierra Nevada jeolojik levhası kırığının özel bir şekilde hareket etmesidir. Bu levha sanki batıda sabit olup açılan bir kapı gibi doğuda hafifçe yükselme göstermektedir. Bu yükselme Whitney Dağı'nın altında bülnan Sierra bazı doğusunda görülmektedir. Böylece Whitney Dağı'nın yapısı teşkil eden granit binlerce metre daha aşağılarda ve "Alabama Tepeleri"'nde görülen granitin aynıdır.
Resimler
-
![image]()
Whitney dağı zirvesi doğu yamaçları -
![image]()
Whitney dağı zirvesi Smitsonian korunak kulübesi -
![image]()
Whitney Dağı'nda Yüksek sırt geçişlerde trekçileri korumak için yapılan çitler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Rakım Ölçüm ve Değiştirme Metodolojisi". U.S. National Geodetic Survey. 2 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2008.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Whitney Dağı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Summitpost.org" websitesinde Whitney Dağı (İngilizce)
- Mt Whitney Trekçiler Birliği sitesi[](İngilizce)
- Whitney Dağı panoramaları 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Whitney Dagi Ingilizce Mount Whitney bati Amerika Birlesik Devletleri Kaliforniya eyaletinin Inyo ilcesi ile Tulare ilcesi icinde en yuksek zirvesi 4 421 m rakimli olan ve Alaska haric kitasal ABD arazileri icinde en yuksek rakimli olan dagdir Kuzey Amerika kitasinin en dusuk rakimli noktasi deniz seviyesinin 84 m altinda olan Death Valley Ulusal Parki nda Badwater Havzasi ile bunun kuzey kuzey bati yonunde bulunan kitasal ABD nin bu en yuksek noktasi olan Whitney Dagi arasinda uzaklik 136 2 km dir Whitney Dagi nin bati yamaclari Sekoya Ulusal Parki sinirlari icindedir Dogu yamaclari da Inyo ilcesi tarafindan korunmakta olan Inyo Ulusal Ormani sinirlari icine girmektedir Whitney Dagi nin zirvesi Happy Iles mevkiinde baslangici olan nin bitis mevkidir ve bu patika boylece 341 km uzunlukta olmaktadir Whitney Dagi Mount WhitneyWhitneyEn yuksek noktasiYukseklik4421 m Nevada de TolucaCikinti3072 m2 651 kilometre 1 647 mi Koordinatlar36 34 43K 118 17 31 B CografyaKonumKaliforniya Amerika Birlesik DevletleriJeolojiKayac yasiKretaseTirmanmaIlk tirmanan18 Agustos 1873 Charles Begole Albert Johnson ve John LucasEn kolay rotaMount Whitney Yuruyus PatikasiCografyaWhitney Dagi na dahildir ve bu siradaglar uzerinde bulunan nispeten birbirine yakin ve siradaglarin en yuksek zirvelerinden olusan Sierra Nevada Doruklari nin bir parcasidir Whitney Dagi zirvesi tabaninda bulunan kucuk sehrinin hemen hemen 3 5 km ilerisinde olup birden 3 285 m yukseklik gostermektedir Whitney Dagi nin tumu ile Alpin dagsal iklimi gosterir Agac buyume cizgisi uzerine olup Alpin tundra bitki ekolojisine uygun bitkiler bulunmaktadir Zirvenin yakinlarinda hemen hemen hic bitki buyumemektedir Dag uzerinde sadece gecici hayvan turleri bunlar arasinda kelebekler bulunurRakim olcumleriYillar gectikce Whitney Dagi zirvesinin olculen rakimi degismistir Zirveye konulmus bulunan beyaz emaye zemin uzerine siyah harflerle yazili eski rakim levhasina gore rakim 14 496 811 ayak dir AB Geodesik Survey kurulusu zirveye bir bronz levha koymustur 1929 daki olcumlere gore hazirlanmis bu levha zirvenin rakimini 14 494 ayak olarak gostermektedir ve bu rakim genellikle kabul edilmistir Fakat 20 yuzyilda teknoloji cok gelismis rakimin olculmesi icin kabul edilen baslangic noktalari cok daha dakik olculmeye baslanmis ve eskiden kullanilan standart baslangic noktasi degeri degistirilmistir 1988 de yeni bir Kuzey Amerika Dikey Verisi standardi kabul edilmistir Bu yeni olcumlere gore Whitney Dagi rakimi 14 505 ayak yani 4421 m olarak kabul edilmistir JeolojiWhitney Dagi granitten olusmustur Bu granit Sierra Nevada Siradaglarinin bazinda bulunan kayaclarla aynidir Kretase jeolojik doneminde okyanustan gelen levhanin kitasal levhayla carpisip o levhanin altina gitmesi sirasinda bundan ortaya cikan masif sivilasmis kayalar simdi Whitney daginin bulundugu yer altina cikip orada katilasarak granit olusturmuslardir Son 2 10 milyon yil icinde Sierra Nevada levhasi yukari itilmis ve buzul ve su erozyonu dolayisiyla o zamanki Whitney Dagi yerinde bulunan topraklari kazip eritip altindaki erozyona dayanikli sert granit kayalarini ust yuzeye cikartmislar Bu ortaya cikan granit kayaclari gunumuzdeki Whitney Dagi dir Whitney Dagi nin dogu yamaclarinin meyili bati yamaclari meylinden cok cok daha diktir Buna neden tum Sierra Nevada jeolojik levhasi kiriginin ozel bir sekilde hareket etmesidir Bu levha sanki batida sabit olup acilan bir kapi gibi doguda hafifce yukselme gostermektedir Bu yukselme Whitney Dagi nin altinda bulnan Sierra bazi dogusunda gorulmektedir Boylece Whitney Dagi nin yapisi teskil eden granit binlerce metre daha asagilarda ve Alabama Tepeleri nde gorulen granitin aynidir ResimlerWhitney Dogi guneyden panorama Whitney dagi zirvesi dogu yamaclari Whitney dagi zirvesi Smitsonian korunak kulubesi Whitney Dagi nda Yuksek sirt gecislerde trekcileri korumak icin yapilan citlerAyrica bakinizSekoya Ulusal ParkiKaynakca Rakim Olcum ve Degistirme Metodolojisi U S National Geodetic Survey 2 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2008 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Whitney Dagi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Summitpost org websitesinde Whitney Dagi Ingilizce Mt Whitney Trekciler Birligi sitesi olu kirik baglanti Ingilizce Whitney Dagi panoramalari 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde