Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alaska (İngilizce telaffuz: (
| Alaska | |
|---|---|
 Mühür | |
 | |
| Ülke |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Başkent | Juneau |
| En büyük şehir | Anchorage |
| İdare | |
| • Vali | Mike Dunleavy (R) |
| • Vali vekili | Nancy Dahlstrom |
| • Üst meclis | |
| • Alt meclis | |
| • | Lisa Murkowski (R) (R) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1.717,856 km² |
| • Kara | 1,481,346 km² (571,95 mil²) |
| • Su | 236,507 km² (91,315 mil²) |
| Rakım | 580 m |
| En yüksek nokta | 6,190,5 m (20.310 ft) |
| En alçak nokta | 0 m (0 ft) |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 736,081 |
| • Yoğunluk | 0,49/km² |
| Zaman dilimi | UTC-09.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-08.00 |
| ISO 3166 kodu | US-AK |
Resmî site alaska.gov | |
Alaska, alan bakımından ABD'nin en büyük eyaletidir.Texas, California ve Montana eyaletlerinin toplam alanının üçte birinden daha fazla alana sahiptir ve dünya çapında yedinci büyük alt bölgesel bölümüdür. Popülasyon bakımından üçüncü az olan ve en az nüfuslu olan ABD eyaletidir,60. paralelin kuzeyinde yer alan kıta ülkesinin en yüksek nüfuslu topraklarından biridir, 2020 yılında 736,081 kişi olarak kayıtlıdır. Kuzey Kanada ve Grönland'ın toplam nüfusunun dört katından fazladır. Eyaletin başkenti Juneau, alan bakımından ABD'nin ikinci büyük şehridir ve eski başkenti Alaska, Sitka alan bakımından ABD'nin en büyük şehridir. Yaklaşık Alaska nüfusunun yarısı Anchorage metropol alanı içinde yaşamaktadır.
Alaska'nın yerli halkı binlerce yıldır orada yaşamaktadır ve bölgenin Bering kara köprüsü aracılığıyla Kuzey Amerika'nın ilk yerleşiminin giriş noktası olduğu geniş ölçüde inanılmaktadır. 18. yüzyılda ilk olarak Rus İmparatorluğu bölgeyi aktif olarak fethetmiş ve sonunda Rus Amerika'yı oluşturmuştur, bu eyaletin çoğunu kapsamaktadır. Uzak bir mülkü sürdürmenin maliyeti ve lojistik zorluğu, 1867 yılında ABD'ye 7.2 milyon dolara satılmasına yol açmıştır (2021 yılı için 140 milyon dolara eşdeğer). Alan 11 Mayıs 1912 tarihinde bir bölge olarak düzenlendikten sonra birçok idari değişiklik geçirmiştir. ABD'nin 49. eyaleti olarak 3 Ocak 1959 tarihinde kabul edilmiştir..
Alaska'nın bol miktarda doğal kaynakları, birçok eyalet ekonomisinden daha küçük olan Alaska'nın yüksek kişi başına gelirlere sahip olmasına olanak tanımıştır. Ticari balıkçılık ve doğal gaz ve petrol çıkarımı, Alaska'nın ekonomisini belirlemektedir. ABD Silahlı Kuvvetleri üsleri ve turizm de ekonomiye katkıda bulunmaktadır. Eyaletin yarısından fazlası federal yönetimin sahip olduğu topraklar içermektedir, milli ormanlar, milli parklar ve doğal hayatı koruma alanları.
Alaska'nın yerli halkı, herhangi bir ABD eyaletinde oran olarak en yüksektir,yüzde 15'in üzerindedir. Farklı yerli diller konuşulur ve Alaska yerlileri yerel ve eyalet siyasetinde etkilidir.
Etimoloji
"Alaska" adı (Rusça: Аля́ска, tr. Alyáska), Rus sömürge döneminde Alaska Yarımadası'na atıfta bulunmak için kullanılmaya başlandı. Aleut dilinden bir deyim olan alaxsxaq'dan türetilmiştir, anlamı "ana yer" veya daha açık bir şekilde "denizin eylemi yöneltilen nesne"dir. Aynı kökten türetilmiş olan bir Aleut kelimesi olan "Alyeska" olarak da bilinir, "büyük toprak" anlamına gelir.
Tarih
Kolonileşme öncesi
Birçok yerli halk binlerce yıl boyunca Alaska'yı işgal etti. Avrupalıların bölgeye varışından önce. Burada yapılan dilbilimsel ve DNA çalışmaları, Kuzey Amerika'ya Bering kara köprüsü yoluyla yerleşmenin kanıtlarını sağladı. Alaska'nın Tanana Vadisi'nde Upward Sun River sitesinde, altı haftalık bir bebek kalıntıları bulundu. Bebeklerin DNA'sı, Pleistosen döneminin sonunda diğer yerli gruplarla genetik olarak ayrı bir nüfus olduğunu gösterdi. 2013 yılında Upward Sun River sitesinde kalıntıları çıkaran Alaska Fairbanks Üniversitesi arkeologu Ben Potter, bu yeni grubu Eski Beringyalılar olarak adlandırdı.
Tlingit halkı, bugün Güneydoğu Alaska, Britanya Kolombiyası ve Yukon bölgelerinde mal varisiyeti ve mirası için matrilineal kinship sistemi oluşan bir toplum geliştirdi. Aynı zamanda Güneydoğuda Haida halkı da özgün sanatları ile tanınan bir halktı. Tsimshian halkı 1887 yılında Britanya Kolombiyasından Alaska'ya geldi. Başkan Grover Cleveland ve daha sonra ABD Kongresi tarafından Annette Adası'nda yerleşme ve Metlakatla kasabasını kurma izni verildi. Bu üç halk, ayrıca Pasifik Kuzeybatı Kıyısı'ndaki diğer yerli halklar, 18. yüzyılın sonundan 19. yüzyılın ortasına kadar küçükpox salgınlarını yaşadı, en korkunç epidemiler 1830'lar ve 1860'lar yıllarında gerçekleşti, yüksek ölüm oranlarına ve sosyal bozulmalara neden oldu.
Aleut Adaları hala Aleut halkının denizciliği yapan toplumunun evi olarak kalmaktadır, ancak Ruslar tarafından ilk işletilen yerli Alaska halkıdırlar. Batı ve Güneybatı Alaska Yup'ik halkının evi olurken, kuzenleri Alutiiq ~ Sugpiaq Güneybatı Alaska'da yaşamaktadır. Kuzey İçbölge bölgesindeki Gwich'in halkı Athabaskan ve bugün çok tartışmalı Arctic Milli Doğal Hayatı Koruma Alanı içindeki karibuya bağımlılıkları ile bilinir. Kuzey Eğim ve Little Diomede Adası yaygın Inupiat halkı tarafından işgal edilir.
Kolonileşme
Bazı araştırmacılar, Rusların ilk Alaska yerleşimi 17. yüzyılda kurulmuş olduğuna inanmaktadır. Bu hipoteze göre, 1648 yılında Semyon Dezhnyov'un seferinin birkaç kochesi Alaska'da fırtına ile karaya vurdu ve bu yerleşimi kurdu. Bu hipotez, 1764-1765 yılları arasında Alaska'ya ziyaret etmiş olan Çukotka Coğrafyacısı Nikolai Daurkin'in ifadelerine dayanmaktadır. O Kheuveren Nehri boyunca bir köy görmüş ve "sakallı erkekler" tarafından "ikonlara dua edildiğini" bildirmiştir. Bazı modern araştırmacılar Kheuveren'i Koyuk Nehri ile ilişkilendirmektedir.
Alaska'ya ulaşan ilk Avrupalı gemi genellikle M. S. Gvozdev'in yetkilisi olarak St. Gabriel, I. Fyodorov'un yardımcı navigatörü olarak 21 Ağustos 1732 tarihinde, Sibirya Cossack A. F. Shestakov ve Rus keşifçisi Dmitry Pavlutsky (1729-1735) seferinde gerçekleştirilir. Alaska ile başka bir Avrupa teması 1741 yılında gerçekleşti, Vitus Bering St. Peter gemisi ile Rus Donanması için bir sefer liderliğinde gerçekleştirir. Gemi ekibi Rusya'ya geri döndüklerinde deniz otlarının postları dünyadaki en iyi kürk olarak değerlendirildi, kürk tüccarları küçük gruplar halinde Sibirya sahilinden Aleut Adaları'na doğru yelken açmaya başladı. İlk kalıcı Avrupalı yerleşim 1784 yılında kurulmuştur.
1774 ile 1800 yılları arasında, İspanya, Alaska'ya Pacifik Kuzeybatısının hak iddia etmek için birkaç sefer gönderdi. 1789 yılında, Nootka Sound'da bir İspanyol yerleşimi ve kalesi inşa edildi. Bu seferler Valdez, Bucareli Sound ve Cordova gibi yerlere isimler verdi. Daha sonra, Rus-Amerikan Şirketi, 19. yüzyılın başında ortasına doğru genişletilmiş bir sömürgeleştirme programı gerçekleştirdi. 1804-1867 yılları arasında New Archangel olarak yeniden adlandırılan Sitka, Alexander Archipelago'daki Baranof Adası'nda, bugün Güneydoğu Alaska'da, Rus Amerika'nın başkenti oldu. Koloni ABD'ye devredildiğinde de başkent olarak kaldı. Ruslar asla tam olarak Alaska'yı sömürgeleştirmedi ve koloni hiçbir zaman çok karlı olmadı. Rus yerleşiminin isimleri ve kiliselerinin izleri Güneydoğu Alaska'da hala var.
William H. Seward, 24. ABD Dışişleri Bakanı, 1867 yılında $7.2 milyon karşılığında Ruslar ile Alaska Satın Alma (Seward'ın Aptallığı olarak da bilinir) anlaşması yaptı. Rusya'nın o dönem hükümdarı Tsar Alexander II, Rus İmparatorluğu İmparatoru, Polonya Kralı ve Finlandiya Grand Duke'u, ayrıca satışı planladı. satın alma 30 Mart 1867'de yapıldı. Altı ay sonra komisyoncular Sitka'ya geldi ve formal transfer düzenlendi. Formal bayrak kaldırma işlemi 18 Ekim 1867 tarihinde Fort Sitka'da gerçekleşti. Törende 250 formaları olan ABD askerleri valinin evine "Castle Hill" e gitti, Rus birlikleri Rus bayrağını indirdi ve ABD bayrağı kaldırıldı. Bu olay Alaska Günü olarak kutlanır ve 18 Ekim tarihinde yasal bir tatil olarak kabul edilir.
Alaska, başlangıçta askeri olarak zayıfca yönetildi ve 1884 yılından itibaren bir vali tarafından atanmış bir bölge olarak yönetildi. Bir federal bölge mahkemesi Sitka'da kurulmuştu. ABD bayrağı altındaki Alaska'nın ilk on yılının çoğunda, Sitka, Amerikalı yerleşimciler tarafından yaşanan tek yerleşim yeriydi. Onlar "geçici bir şehir yönetimi" kurdular, bu Alaska'nın ilk belediye yönetimiydi ancak hukuki anlamda değildi. Alaska kasabalarının yasal olarak şehir olarak kurulmasına izin veren yasalar 1900 yılına kadar gelmedi ve şehirler için yerel yönetim sınırlı veya 1959 yılında devlet olunana kadar mevcut değildi.
ABD toprakları olarak kurulan Alaska
1890'lardan başlayarak ve bazı yerlerde 1910'lara kadar uzanarak, Alaska ve yakın Yukon Bölgesi'ndeki altın koşulları binlerce madenci ve yerleşimciyi Alaska'ya getirdi. Alaska 1912 yılında organize bir toprak olarak resmen kurulmuştu. 1906 yılına kadar Sitka'da bulunan Alaska'nın başkenti, kuzeye Juneau'ya taşındı. Aynı yıl Alaska Vali Konağı'nın inşaatı başladı. Norveçli ve İsveçli göçmenler de Güneydoğu Alaska'ya yerleşti, orada balıkçılık ve ormancılık sektörlerine girdiler.
2. Dünya Savaşı sırasında, Aleut Adaları Muharebesi Attu, Agattu ve Kiska üzerinde odaklandı, bunların hepsi Japon İmparatorluğu tarafından işgal edildi. Japon işgali sırasında, Attu ve Kiska'da bir beyaz Amerikalı sivil ve iki ABD Deniz Kuvvetleri personeli öldürüldü ve yaklaşık toplam 50 Aleut sivili ve sekiz denizci Japonya'da muhafaza edildi. Aleutların yarısı muhafaza dönemi boyunca öldü. Unalaska/Dutch Harbor ve Adak, ABD Ordusu, ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Deniz Kuvvetleri için önemli üsler haline geldi. ABD Lend-Lease programı, Amerikan savaş uçaklarının Kanada'dan Fairbanks'a ve sonra Nome'ye uçurulmasını içerirken Sovyet pilotları bu uçakları ele geçirdi ve Almanya'nın Sovyetler Birliği'ne saldırısına karşı mücadele etmek için taşıdı. Askeri üslerin inşası bazı Alaska şehirlerinin nüfus artışına katkıda bulundu.
Eyaletleşme
Alaska için eyaletleşme, James Wickersham'ın Kongre delegesi olarak görev yaptığı erken dönemlerde önemli bir neden idi. On yıllar sonra, eyaletleşme hareketi 1946 yılında yapılan bir toprak referandumunun ardından ilk gerçek ivme kazandı. Alaska Devletli Olma Komitesi ve Alaska Anayasa Kongresi yakında takip edecekti. Devletli olma destekçileri aynı zamanda büyük savaşları ABD Kongresi ve Alaska içinde politik düşmanlarına karşı mücadele etmek için bulurlar. Devletli olma ABD Kongresi tarafından 7 Temmuz 1958'de onaylandı. Alaska 3 Ocak 1959 tarihinde resmen bir devlet olarak ilan edildi.
Kutsal Cuma depremi
27 Mart 1964'te büyük Cuma günü depremi 133 kişiyi öldürdü ve birçok köyü ve büyük sahil topluluklarının bölümlerini sonuç olarak oluşan tsunami ve kayalıklar yıktı. Bu kayıtlara geçmişteki dördüncü en güçlü deprem oldu, ani büyüklüğü 9.2 Mw (1989 San Francisco depreminden binlerce kat daha güçlü) idi. Günün saati (17:36), yılın mevsimi (ilkbahar) ve depremin merkezinin konumu tümüyle binlerce hayatı kurtarmak için potansiyel faktörler olarak gösterildi, özellikle Anchorage'da.
Süresi dört dakika ve otuz sekiz saniye olan büyüklük 9.2 megathrust depremi, Kuzey Amerika tarihinde kaydedilen en güçlü deprem olarak kalmakta ve dünya tarihinde kaydedilen ikinci en güçlü deprem olarak kalmaktadır. 970 km hat çatladı ve 18 m hareket etti ve yaklaşık 500 yıl gerilim birikimi serbest bıraktı. Toprak sıvılaşması, çatlaklar, kayalıklar ve diğer yer altı arızaları bazı topluluklarda büyük yapısal zararlara neden oldu ve mal zararlarına da neden oldu. Anchorage, çok az sayıda deprem mühendisliği yapılmış evler, binalar ve altyapıda (asfalt yollar, trotuarlar, su ve kanalizasyon hattı, elektrik sistemleri ve diğer insan yapımı ekipmanlar) büyük yıkım veya zarara uğradı, özellikle Knik Kol boyunca birçok kayalık bölgesinde. 320 km güneybatıda, Kodiak yakınlarındaki bazı alanlar sonsuza de 9 m yükseldi. Anchorage'ın güneydoğusunda, Turnagain Kolu'nun başındaki Girdwood ve Portage yakınlarındaki alanlar 2.4 m kadar düştü, yeni yüksek dalga seviyesini aşan Seward Otoyolu'nun yükseltilmesi için yeniden inşaat ve doldurma gerekti.
Prince William Sound'da, Port Valdez büyük bir su altı kayalığına uğradı ve Valdez kent limanı ve iskelelerin çöküşü ve o anda iskeleye bağlı olan gemi içinde 32 kişinin ölümüne neden oldu. Yakınında, 8.2 m tsunami Chenega köyünü yok etti ve orada yaşayan 68 kişiden 23'ünü öldürdü. Hayatta kalanlar dalga karşı koşarken, yüksek yere tırmandı. Depremden sonra tsunami, Whittier, Seward, Kodiak ve diğer Alaskalı toplulukların yanı sıra Britanya Kolumbiya, Washington, Oregon ve California'daki insanlar ve mülkleri de ciddi şekilde etkiledi. Tsunami aynı zamanda Hawaii ve Japonya'da da zararlara neden oldu. Depremle doğrudan ilgili hareketin kanıtları Florida ve Texas'dan da bildirildi.
Alaska daha önce yüksek nüfuslu bir alanda büyük bir afet yaşamamıştı ve bu tür bir olayın etkileriyle başa çıkmak için çok sınırlı kaynaklara sahipti. Anchorage'da, jeolog Lidia Selkregg'in önerisi üzerine, Anchorage Belediyesi ve Alaska Devlet Konut Otoritesi, jeologlar, toprak bilimciler ve mühendisler dahil 40 bilim adamından oluşan bir takımı, şehre yapılan zararı değerlendirmek üzere atadı. Bu takım, Jeoloji ve Mühendislik Değerlendirme Grubu olarak adlandırılmış ve Anchorage Üniversitesi Jeoloji Profesörü Dr. Ruth A. M. Schmidt tarafından yönetilmiştir. Bilim adamları takımı, hemen yeniden inşa etmek isteyen yerel geliştiriciler ve merkezi işletmecilerle çatışmaya girdi. Bilim adamları gelecekteki tehlikeleri belirlemek istiyorlar. Yeniden inşa edilen altyapının güvenli olmasını sağlamak için. Takım, depremin hemen bir ay sonrasından yani 8 Mayıs 1964'te bir rapor üretti.
Alaska'da büyük bir aktif varlığı olan ABD ordusu, depremin sonunda yardım etmek için hemen adım attı. ABD Ordusu, altı ülke ile hızlı bir şekilde iletişimi yeniden kurdu, Anchorage halkına yardım etmek için askerleri gönderdi ve Valdez'e bir konvoy sevk etti. Askeri ve sivil liderlerin tavsiyeleri doğrultusunda, Başkan Lyndon B. Johnson depremin hemen ardından tüm Alaska'yı büyük bir afet bölgesi olarak ilan etti. ABD Donanması ve Sahil Güvenliği, anında ihtiyaçları karşılamak için izole kıyı topluluklarına gemiler sevk etti. Kötü hava ve kötü görüş koşulları depremden sonraki gün hava kurtarma ve gözlem çalışmalarını zorlaştırdı ancak Pazar günü durum iyileşti ve kurtarma helikopterleri ve gözlem uçakları sevk edildi. Bir askeri hava nakliyesi hemen Alaskaya yardım malzemelerini göndermeye başladı ve sonunda 1.170.000 kg gıda ve diğer malzeme teslim etti. Yayın gazetecisi Genie Chance, kurtarma ve yardım çalışmalarında yardımcı oldu, Anchorage'daki KENI radyosunda 24 saatten fazla süren bir süre boyunca Anchorage Emniyet Binası'ndaki geçici görev yerinden sesli olarak sakinliğin sesini verdi. O, şehir polis müdürü tarafından resmi olarak emniyet görevlisi olarak atandı. Chance, 9.2 büyüklüğündeki depremden sonra gelişen katastrofik olayların kesintisiz haberlerini verdi ve halkın emniyet ofisi olarak hizmet etti, yanıt çalışmalarını koordine etti, topluluk içindeki ihtiyaçlarla mevcut kaynakları bağladı, barınaklar ve hazırlanmış yiyecek rasyonları hakkında bilgi yaydı, sevdikleri arasında iyi olma mesajlarını iletti ve aileleri yeniden bir araya getirmekte yardımcı oldu.
Uzun vadeli olarak, ABD Ordusu Mühendisleri Teşkilatı, tamamen yerle bir edilmiş olan topluluklar için yolları yeniden inşa etmek, çöpü temizlemek ve yeni kasaba kurmak için çalışmaların lideri oldu. Bu maliyet 110 milyon dolar oldu. Batı Kıyısı ve Alaska Tsunami Uyarı Merkezi felakete doğrudan bir yanıt olarak kuruldu. Federal afet yardım fonları, Alaska hükûmetinin harap olmuş altyapısını finansal olarak desteklemenin yanı sıra yeniden yapılanma için ödeme yaptı ve Prudhoe Körfezi'nde devasa petrol yataklarının keşfine kadar Alaska'nın finansal olarak çözülebilir kalmasına yardımcı olan yüz milyonlarca dolar harcadı. ABD Savunma Bakanlığı'nın emriyle Alaska Ulusal Muhafızları, gelecekte meydana gelebilecek felaketlere müdahale etmek üzere Alaska Acil Durum Hizmetleri Bölümü'nü kurdu.
Petrol patlaması
1968 yılında Prudhoe Körfezi'nde petrol bulunması ve 1977 yılında Trans-Alaska Boru Hattı Sistemi'nin tamamlanması petrol patlamasına yol açmıştır. Petrolden elde edilen telif gelirleri 1980'den itibaren büyük eyalet bütçelerini finanse etmiştir.
Ancak Alaska topraklarının tek ekonomik değeri petrol üretimi değildi. Alaska 20. yüzyılın ikinci yarısında önemli bir gelir kaynağı olarak turizmi keşfetti. Turizm, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra bölgede görev yapan askerî personelin doğal güzellikleri överek evlerine dönmesiyle popüler hale geldi. Savaş sırasında inşa edilen Alcan Otoyolu ve 1963 yılında tamamlanan Alaska Deniz Otoyolu Sistemi, eyaleti eskisinden daha erişilebilir hale getirdi. Turizm Alaska'da giderek daha önemli hale geldi ve bugün her yıl 1,4 milyondan fazla kişi eyaleti ziyaret ediyor.
Turizmin ekonomi için daha hayati hale gelmesiyle birlikte çevreciliğin önemi de arttı. 1980'de çıkarılan Alaska National Interest Lands Conservation Act (ANILCA) 217.000 km² Ulusal Vahşi Yaşam Sığınağı sistemine, 25 nehrin bir kısmını Ulusal Vahşi ve Doğal Nehirler sistemine, 13.000 km² Ulusal Orman arazilerine ve 176.000 km² Ulusal Park arazilerine ekledi. Yasa sayesinde Alaska şu anda tüm Amerikan ulusal park alanlarının üçte ikisini içermektedir. Bugün Alaska topraklarının yarısından fazlası Federal Hükûmete aittir.
1989 yılında Exxon Valdez, Prince William Sound'da bir resife çarparak 42 megalitreden fazla ham petrolü 1.800 km kıyı şeridine döktü. Bugün, kalkınma ve koruma felsefeleri arasındaki savaş, Arktik Ulusal Yaban Hayatı Sığınağı'nda petrol sondajı ve önerilen Pebble Madeni konusundaki çekişmeli tartışmalarda görülmektedir.
COVID-19 salgını
COVID-19 pandemisinin 12 Mart 2020'de ABD'nin Alaska eyaletine ulaştığı teyit edilmiştir.
11 Mart'ta Vali Mike Dunleavy'nin ofisi, tüm kuruluşların gerekli müdahale kaynaklarına sahip olmasını sağlamak için olağanüstü hal ilan etti. Ertesi gün, Anchorage'da yabancı uyruklu bir kişi olan ilk vaka kamuoyuna duyuruldu.
21 Mart 2020 tarihinde, Güneydoğu Alaska'da bulunan yaklaşık 8.000 nüfuslu küçük bir sahil kasabası olan Ketchikan'da altı COVID-19 vakası tespit edilmiştir. Kasaba, takip eden 14 gün boyunca yerinde korunmuştur. 24 Mart 2020 tarihinde Ketchikan'da üç COVID-19 vakası daha tespit edilmiş ve toplam vaka sayısı dokuza yükselmiştir. 1 Nisan 2020'de Ketchikan'daki pozitif COVID-19 vakalarının sayısı 14'e yükselmiştir.
Coğrafya
Kuzey Amerika'nın kuzeybatı köşesinde yer alan Alaska, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kuzey ve en batı eyaleti olmakla birlikte, Aleut Adaları'nın Doğu Yarımküre'ye uzanması nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nin en doğu boylamına da sahiptir. Alaska, Kuzey Amerika kıtasında bitişik olmayan tek ABD eyaletidir. Yaklaşık 800 km British Columbia (Kanada) Alaska'yı Washington'dan ayırır. Teknik olarak kıta ABD'sinin bir parçasıdır, ancak bazen konuşma dilinde dahil edilmez. Alaska, genellikle "Aşağı 48" olarak adlandırılan ABD'nin anakarasının bir parçası değildir. Başkent Juneau, Kuzey Amerika kıtasının anakarasında yer alır ancak Kuzey Amerika karayolu sisteminin geri kalanına karayolu ile bağlı değildir.
Eyalet doğuda Kanada'nın Yukon ve Britanya Kolumbiyası (sadece Kanada topraklarına sınırı olan tek eyalettir). Güneyde ve güneybatıda Alaska Körfezi ve Pasifik Okyanusu, batıda Bering Denizi, Bering Boğazı ve Chukchi Denizi, kuzeyde ise Arktik Okyanusu ile çevrilidir. Rusya'ya ait Büyük Diomede Adası ile Alaska'ya ait Küçük Diomede Adası arasında sadece 4,8 km mesafe bulunduğundan Alaska'nın karasuları Bering Boğazı'nda Rusya'nın karasularına temas eder. Alaska, diğer tüm ABD eyaletlerinin toplamından daha uzun bir kıyı şeridine sahiptir.
Toplam yüzölçümü 1.717.856 km² olan Alaska, Amerika Birleşik Devletleri'nin açık ara en büyük eyaletidir. Alaska, ABD'nin en büyük ikinci eyaletinin (Teksas) iki katından daha büyüktür ve sonraki en büyük üç eyaletin (Teksas, Kaliforniya ve Montana) toplamından daha büyüktür. Alaska, dünyanın en büyük yedinci alt ulusal birimidir. Bağımsız bir ulus olsaydı dünyanın en büyük 16. ülkesi olurdu ve İran'dan daha büyük olurdu.
Sayısız adasıyla Alaska, yaklaşık 55.000 km gelgit kıyı şeridine sahiptir. Aleut Adaları zinciri Alaska Yarımadası'nın güney ucundan batıya doğru uzanır. Aleut Adaları'nda ve kıyı bölgelerinde birçok aktif yanardağ bulunur. Örneğin Unimak Adası, Kuzey Pasifik üzerinde 3.000 m yüksekliğe kadar yükselen ve zaman zaman için için yanan bir volkan olan Shishaldin Dağı'na ev sahipliği yapmaktadır. Volkanlar zinciri, anakaradaki Anchorage'ın batısındaki Spurr Dağı'na kadar uzanır. Jeologlar Alaska'yı, Kuzeybatı Pasifik'teki birçok eyalet ve Kanada vilayetinden oluşan ve aktif olarak kıta inşasına devam eden büyük bir bölge olan Wrangellia'nın bir parçası olarak tanımlamışlardır.
Dünyanın en büyük gelgitlerinden biri, gelgit farklarının 10,7 m fazla olabildiği Anchorage'ın hemen güneyindeki Turnagain Arm'da meydana gelir.
Alaska'da üç milyondan fazla göl bulunmaktadır. Bataklıklar ve sulak permafrost alanlar 487.700 km² kaplar (çoğunlukla kuzey, batı ve güneybatı düzlüklerinde). Buzul buzu Alaska'nın yaklaşık 75.000 km² kaplar. Bering Buzulu, Kuzey Amerika'daki en büyük buzuldur ve tek başına 5.200 km² kaplamaktadır.
Bölgeler
Alaska'nın çeşitli bölgelerini belirleyen resmi olarak tanımlanmış sınırlar yoktur, ancak yaygın olarak kabul edilen altı bölge vardır:
Güney Merkez
Anchorage, Matanuska-Susitna Vadisi ve Kenai Yarımadasını içeren Alaska'nın en kalabalık bölgesi. Alaska Sıradağları'nın güneyinde ve Wrangell Dağları'nın batısında yer alan kırsal ve çoğunlukla nüfusu az olan bölgeler de Prince William Sound bölgesi ile Cordova ve Valdez toplulukları gibi Güney Merkez tanımına girer.
Güneydoğu
Panhandle ya da Inside Passage olarak da adlandırılan bu bölge Alaska'nın bitişik eyaletlere en yakın bölgesidir. Bu nedenle, Alaska'nın satın alınmasını takip eden yıllarda yerli olmayan ilk yerleşimlerin çoğu burada gerçekleşmiştir. Bölgede Alexander Takımadaları ve Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük ulusal ormanı olan Tongass Ulusal Ormanı hakimdir. Eyalet başkenti Juneau, eski başkent Sitka ve bir zamanlar Alaska'nın en büyük şehri olan Ketchikan'ı içerir. Sadece üç topluluk (Haines, Hyder ve Skagway) bitişik Kuzey Amerika karayolu sistemine doğrudan bağlantıya sahip olduğundan, Alaska Deniz Otoyolu bölge ve ülke genelinde hayati bir yüzey ulaşım bağlantısı sağlar.
İç Mekan
İç Bölge Alaska'nın en büyük bölgesidir. Büyük bir kısmı ıssız vahşi doğadır. Fairbanks bölgedeki tek büyük şehirdir. Denali Ulusal Parkı ve Koruma Alanı burada yer almaktadır. Eski adı McKinley Dağı olan Denali, Kuzey Amerika'nın en yüksek dağıdır ve yine burada yer almaktadır.
Güneybatı
Güneybatı Alaska, Bering Denizi'nden içeriye doğru yaklaşık 800 km uzanan seyrek nüfuslu bir bölgedir. Nüfusun çoğu kıyı boyunca yaşar. Kodiak Adası da Güneybatı'da yer almaktadır. Dünyanın en büyük nehir deltalarından biri olan devasa Yukon-Kuskokwim Deltası buradadır. Alaska Yarımadası'nın bazı kısımları Güneybatı'nın bir parçası olarak kabul edilir, kalan kısımlar ise Aleut Adaları'na dahildir (aşağıya bakınız).
Kuzey Yamacı
North Slope çoğunlukla küçük köylerle dolu bir tundradır. Bölge devasa ham petrol rezervleriyle bilinir ve hem Ulusal Petrol Rezervi-Alaska'yı hem de Prudhoe Bay Petrol Sahasını içerir. Eskiden Barrow olarak bilinen Utqiaġvik şehri, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kuzeydeki şehridir ve burada yer almaktadır. Kotzebue'nin demir attığı ve Kobuk Nehri vadisini de içeren Kuzeybatı Arktik bölgesi genellikle bu bölgenin bir parçası olarak kabul edilir. Bununla birlikte, Kuzey Yamacı ve Kuzeybatı Arktik'in ilgili İnupiatları nadiren kendilerini tek bir halk olarak görürler.
Aleut Adaları
300'den fazla küçük volkanik ada, Pasifik Okyanusu'na doğru 1.900 km fazla uzanan bu zinciri oluşturmaktadır. Bu adalardan bazıları Doğu Yarımküre'ye düşmektedir, ancak Uluslararası Tarih Çizgisi, tüm eyaleti ve dolayısıyla tüm Kuzey Amerika kıtasını aynı yasal gün içinde tutmak için 180° 'nin batısına çekilmiştir. Adalardan ikisi, Attu ve Kiska, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon kuvvetleri tarafından işgal edilmiştir.
Arazi mülkiyeti
Amerika Birleşik Devletleri Arazi Yönetimi Bürosu'nun Ekim 1998 tarihli bir raporuna göre, Alaska'nın yaklaşık %65'i, çok sayıda ulusal orman, ulusal park ve ulusal yaban hayatı sığınağı da dahil olmak üzere, ABD federal hükûmeti tarafından kamu arazisi olarak sahiplenilmekte ve yönetilmektedir. Bunlardan Arazi Yönetimi Bürosu 35 milyon hektar ya da eyaletin %23,8'ini yönetmektedir. Arktik Ulusal Vahşi Yaşam Sığınağı, Amerika Birleşik Devletleri Balık ve Vahşi Yaşam Servisi tarafından yönetilmektedir. Burası 16 milyon dönümlük (6,5 milyon hektar) alanıyla dünyanın en büyük yaban hayatı sığınağıdır.
Geri kalan arazi alanının 41 milyon hektar Alaska Eyaleti'ne aittir ve Alaska Eyalet Yasası uyarınca bu eyaletin hakkıdır. Bu alanın bir kısmı, yeni kurulan ilçelere ilişkin yasal hükümler uyarınca zaman zaman yukarıda sunulan organize ilçelere devredilmektedir. Daha küçük kısımlar ise kırsal alt bölümler ve diğer çiftçilikle ilgili fırsatlar için ayrılmıştır. Bunlar genellikle uzak ve yolsuz konumları nedeniyle çok popüler değildir. Bir arazi bağış üniversitesi olan Alaska Üniversitesi de bağımsız olarak yönettiği önemli bir araziye sahiptir.
Diğer 18 milyon hektar alan ise 1971 tarihli Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) kapsamında oluşturulan 12 bölgesel ve çok sayıda yerel yerli şirkete aittir. Bölgesel Yerli şirketi Doyon, Limited reklamlarda ve diğer iletişimlerde sık sık kendisini Alaska'daki en büyük özel arazi sahibi olarak tanıtmaktadır. ANCSA'nın 1991 yılından itibaren şirketlerin arazi varlıklarının açık piyasada satılmasına izin veren hükümleri yürürlüğe giremeden yürürlükten kaldırılmıştır. Etkili bir şekilde, şirketler mülkiyete sahiptir (birçok durumda yeraltı mülkiyeti de dahil olmak üzere, bireysel Alaskalılara reddedilen bir ayrıcalık) ancak araziyi satamazlar. Ancak bireysel yerli tahsisleri açık piyasada satılabilir ve satılmaktadır.
Geriye kalan ve eyaletin yaklaşık yüzde birine tekabül eden arazinin sahibi ise çeşitli özel çıkar gruplarıdır. Yerli şirketlere ait araziler hariç tutulduğunda Alaska, büyük bir farkla, en küçük özel arazi mülkiyeti yüzdesine sahip eyalettir.
Alaska Miras Kaynakları Araştırması
Alaska Miras Kaynakları Araştırması (AHRS), ABD'nin Alaska eyaletinde bildirilen tüm tarihi ve tarih öncesi alanların kısıtlı bir envanteridir. Tarih ve Arkeoloji Ofisi tarafından sürdürülmektedir. Araştırmanın kültürel kaynaklar envanteri, elli yıldan daha eski olmaları genel şartı ile nesneleri, yapıları, binaları, siteleri, bölgeleri ve seyahat yollarını içerir. 31 Ocak 2012 itibarıyla 35.000'den fazla alan rapor edilmiştir.
Şehirler, kasabalar ve ilçeler
Alaska, diğer ABD eyaletlerinin çoğu gibi ilçelere bölünmemiştir, ancak ilçelere bölünmüştür. Alaska Anayasa Konvansiyonu delegeleri geleneksel ilçe sisteminin tuzaklarından kaçınmak istedi ve kendi benzersiz modellerini benimsedi. Eyaletin daha yoğun nüfuslu bölgelerinin çoğu Alaska'nın 16 ilçesinin bir parçasıdır ve bu ilçeler diğer eyaletlerdeki ilçelere benzer bir işlev görür. Ancak, diğer 49 eyaletteki ilçe eşdeğerlerinden farklı olarak, ilçeler eyaletin tüm kara alanını kapsamaz. Herhangi bir ilçenin parçası olmayan alan Organize Olmayan İlçe olarak adlandırılır.
Organize Olmayan İlçe'nin kendine ait bir hükûmeti yoktur, ancak ABD Nüfus Sayım Bürosu eyaletle işbirliği içinde Organize Olmayan İlçe'yi yalnızca istatistiksel analiz ve sunum amacıyla 11 nüfus sayım bölgesine ayırmıştır. Kayıt bölgesi, Alaska'da kamu kayıtlarının yönetimi için bir mekanizmadır. Eyalet, bir eyalet kayıt memurunun yönetiminde merkezi olarak idare edilen 34 kayıt bölgesine ayrılmıştır. Tüm kayıt bölgeleri, belgeleri kamu kayıtlarına kabul etmek için aynı kabul kriterlerini, ücret tarifesini vb. kullanır.
Birçok ABD eyaleti üç kademeli bir ademi merkeziyet sistemi kullanırken (eyalet/ilçe/kasaba) Alaska'nın çoğu sadece iki kademe (eyalet/borough) kullanır. Düşük nüfus yoğunluğu nedeniyle, arazinin çoğu Organize Olmayan Borough'da yer almaktadır. Adından da anlaşılacağı gibi, ara bir ilçe hükûmeti yoktur, doğrudan eyalet hükûmeti tarafından yönetilir. 2000 yılında Alaska yüzölçümünün %57.71'i bu statüde olup, nüfusun %13.05'i bu statüdedir.
Anchorage, 1975 yılında şehir yönetimini Greater Anchorage Area Borough ile birleştirerek Anchorage Belediyesi'ni oluşturmuştur ve bu belediye şehir ile Eagle River, Chugiak, Peters Creek, Girdwood, Bird ve Indian topluluklarını içermektedir. Fairbanks'in ayrı bir ilçesi (Fairbanks North Star Borough) ve belediyesi (Fairbanks Şehri) vardır.
Eyaletin en kalabalık şehri, 2020 yılında 291.247 kişiye ev sahipliği yapacak olan Anchorage'dır. Alaska'da kişi başına düşen gelire göre en zengin yer Denali'dir (42.245 $). Yakutat City, Sitka, Juneau ve Anchorage yüzölçümüne göre ABD'nin en büyük dört şehridir.
Şehirler ve sayım yerleşimleri (nüfusuna göre)
2020 Amerika Birleşik Devletleri nüfus sayımında yansıtıldığı gibi, Alaska'da toplam 355 anonim şehir ve sayım yerleşimi (CDP) bulunmaktadır. Şehirlerin çetelesi, esasen birleştirilmiş bir şehir-ilçeye eşdeğer olan dört birleşik belediyeyi içermektedir. Bu toplulukların çoğunluğu Alaska'nın "Çalılık" olarak bilinen kırsal bölgesinde yer alır ve Kuzey Amerika'nın bitişik karayolu ağına bağlı değildir. Bu bölümün altındaki tabloda Alaska'daki en büyük 100 şehir ve sayım yerleşimiler nüfus sırasına göre listelenmiştir.
Alaska'nın 2020 ABD nüfus sayımına göre 733.391 olan nüfusunun 16.655'i, yani nüfusun %2,27'si, anonim bir şehirde veya nüfus sayımına göre belirlenmiş bir yerde yaşamamaktadır. Bu rakamın yaklaşık dörtte üçünü Ketchikan, Kodiak, Palmer ve Wasilla şehir sınırlarının dışındaki kentsel ve banliyö mahallelerinde yaşayan insanlar oluşturmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu tarafından bu bölgeler için CDP'ler oluşturulmamıştır, ancak 1980 Nüfus Sayımında Ketchikan bölgesi mahalleleri için yedi CDP oluşturulmuştur (Clover Pass, Herring Cove, Ketchikan East, Mountain Point, North Tongass Highway, Pennock Island ve Saxman East), ancak o zamandan beri kullanılmamıştır. Geri kalan nüfus Alaska genelinde, hem organize ilçelerde hem de Organize Olmayan İlçelerde, büyük ölçüde uzak bölgelere dağılmıştır.
|
|
İklim
Alaska'nın güney ve güneydoğusunda orta enlem okyanus iklimi (Köppen iklim sınıflandırması), kuzey kesimlerinde ise subarktik okyanus iklimi (Köppen Cfc) görülür. Yıllık bazda, güneydoğu Alaska'nın hem en yağışlı hem de en sıcak bölgesidir, kışın daha ılıman sıcaklıklar ve yıl boyunca yüksek yağışlar görülür. Juneau yılda ortalama 130 cm, Ketchikan ise 380 cm üzerinde yağış alır. Burası aynı zamanda Alaska'da kış aylarında gündüz ortalama yüksek sıcaklığın donma noktasının üzerinde olduğu tek bölgedir.
Anchorage ve güney orta Alaska'nın iklimi, bölgenin deniz kıyısına yakınlığı nedeniyle Alaska standartlarına göre ılımandır. Bölge güneydoğu Alaska'dan daha az yağmur alırken, daha fazla kar alır ve günler daha açık olma eğilimindedir. Ortalama olarak Anchorage yılda 41 cm yağış alır ve yaklaşık 190 cm kar yağar, ancak güney merkezde çok daha fazla kar alan bölgeler vardır. Kısa, serin yazları nedeniyle subarktik bir iklimdir.
Batı Alaska'nın iklimi büyük ölçüde Bering Denizi ve Alaska Körfezi tarafından belirlenir. Güneybatıda subarktik okyanus iklimi, daha kuzeyde ise karasal subarktik iklim görülür. Bölgenin ne kadar kuzeyde olduğu düşünüldüğünde sıcaklık biraz ılımlıdır. Bu bölge yağış açısından muazzam bir çeşitliliğe sahiptir. Seward Yarımadası'nın kuzey tarafından Kobuk Nehri vadisine kadar uzanan bir alan (yani Kotzebue Sound çevresindeki bölge) teknik olarak bir çöldür ve bu kısımlar yılda 25 cm daha az yağış alır. Diğer uçta, Dillingham ve Bethel arasındaki bazı yerler ortalama 250 cm yağış almaktadır.
Alaska'nın iç kesimlerinin iklimi subarktiktir. Alaska'daki en yüksek ve en düşük sıcaklıklardan bazıları Fairbanks yakınlarındaki bölgede görülür. Yazları sıcaklık 30 °C'ye ulaşabilirken, kışın sıcaklık -51 °C altına düşebilir. İç kesimlerde yağışlar seyrektir, genellikle yılda 25 cm daha azdır, ancak kışın düşen yağışlar tüm kış boyunca kalma eğilimindedir.
Alaska'da kaydedilen en yüksek ve en düşük sıcaklıkların her ikisi de İç Bölge'dedir. En yüksek sıcaklık 27 Haziran 1915'te Fort Yukon'da (kutup dairesinden sadece 13 km içeride) 38 °C, Alaska'yı Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en düşük yüksek sıcaklığa sahip eyalet olarak Hawaii ile eşit hale getirir. Alaska'daki en düşük resmi sıcaklık 23 Ocak 1971'de Prospect Creek'te kaydedilen -62 °C olup Kuzey Amerika kıtasında (Snag, Yukon, Kanada'da) kaydedilen en düşük sıcaklığın bir derece üzerindedir.
Alaska'nın en kuzeyindeki iklim, uzun, çok soğuk kışlar ve kısa, serin yazlar ile Arktiktir (Köppen). Temmuz ayında bile Utqiaġvik'te ortalama düşük sıcaklık 1 °C. Alaska'nın bu bölgesinde yağışlar azdır, birçok yerde yılda ortalama 25 cm daha az yağış görülür ve bu yağışların çoğu neredeyse tüm yıl boyunca yerde kalan kar şeklindedir.
| Konum | Temmuz (°C) | Ocak (°C) |
|---|---|---|
| Anchorage | 18/10 | |
| Juneau | 17/11 | 0/-4 |
| Ketchikan | 17/11 | 3/-1 |
| Unalaska | 14/8 | 2/-2 |
| Fairbanks | 22/11 | |
| Fort Yukon | 23/10 | |
| Nome | 14/8 | |
| 08/1 |
Demografi
Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu, 2020 Amerika Birleşik Devletleri nüfus sayımında Alaska nüfusunun 1 Nisan 2020'de 736.081 olduğunu ve 2010 Amerika Birleşik Devletleri nüfus sayımından bu yana %3,6'lık bir artış olduğunu tespit etmiştir. 2010 Amerika Birleşik Devletleri nüfus sayımına göre, ABD'nin Alaska eyaletinin nüfusu 2000 ABD nüfus sayımında 626.932'den artarak 710.231'e ulaşmıştır.
2010 yılında Alaska, Kuzey Dakota, Vermont ve Wyoming'in (ve Washington, D.C.) önünde, nüfus bakımından 47. eyalet olarak yer almıştır. Tahminler 2018 itibarıyla Kuzey Dakota'yı önde göstermektedir. Alaska, 0,46/km2 ile dünyanın en az nüfuslu eyaleti ve en seyrek nüfuslu bölgelerinden biridir; bir sonraki eyalet olan Wyoming'de ise mil kare başına 2,2/km2 düşmektedir. Alaska, yüzölçümü bakımından ABD'nin açık ara en büyük ve en zengin onuncu eyaletidir (kişi başına düşen gelir). Nüfus büyüklüğü nedeniyle 2018 itibarıyla, hala yalnızca bir telefon alan koduna sahip olan 14 ABD eyaletinden biridir.
Irk ve etnik köken
| Irksal Yapı | 1970 | 1990 | 2000 | 2010 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|
| Beyaz | 78.8% | 75.5% | 69.3% | 66.7% | 59.4% |
| Yerli | 16.9% | 15.6% | 15.6% | 14.8% | 15.2% |
| Asyalı | 0.9% | 3.6% | 4.0% | 5.4% | 6.0% |
| Siyah | 3.0% | 4.1% | 3.5% | 3.3% | 3.0% |
| Yerli Hawaii'li ve diğer Pasifik Adalı | – | – | 0.5% | 1.0% | 1.7% |
| Diğer ırklar | 0.4% | 1.2% | 1.6% | 1.6% | 2.5% |
| Çok Irklı | – | – | 5.5% | 7.3% | 12.2% |
2019 Amerikan Toplum Anketi nüfusun %60,2'sinin İspanyol olmayan beyaz, %3,7'sinin siyah veya Afrikalı Amerikalı, %15,6'sının Kızılderili veya Alaska Yerlisi, %6,5'inin Asyalı, %1,4'ünün Hawaii Yerlisi ve diğer Pasifik Adalı, %7,5'inin iki veya daha fazla ırktan ve %7,3'ünün herhangi bir ırktan İspanyol veya Latin Amerikalı olduğunu tahmin etmektedir. Anket tahminlerine göre, 2015-2019 yılları arasında toplam nüfusun %7,8'i yabancı doğumludur. 2015 yılında, %61,3'ü İspanyol olmayan beyaz, %3,4'ü siyah veya Afrikalı Amerikalı, %13,3'ü Kızılderili veya Alaska Yerlisi, %6,2'si Asyalı, %0,9'u Hawaii Yerlisi ve diğer Pasifik Adalı, %0,3'ü başka bir ırktan ve %7,7'si çok ırklıydı. Hispanikler ve Latin Amerikalılar 2015 yılında eyalet nüfusunun %7'sini oluşturmaktadır. 2015'ten 2019'a kadar en büyük Hispanik ve Latin Amerikalı gruplar Meksikalı Amerikalılar, Porto Rikolular ve Kübalı Amerikalılar olmuştur. Eyalette yaşayan en büyük Asyalı gruplar Filipinliler, Koreli Amerikalılar ve Japon ve Çinli Amerikalılar olmuştur.
Eyaletin 2010 yılında %66,7'si beyaz (%64,1'i İspanyol olmayan beyaz), %14,8'i Kızılderili ve Alaska Yerlisi, %5,4'ü Asyalı, %3,3'ü siyah veya Afrikalı Amerikalı, %1,0'ı Hawaii Yerlisi ve diğer Pasifik Adalı, %1,6'sı başka ırktan ve %7,3'ü iki veya daha fazla ırktan idi. Herhangi bir ırktan olan Hispanikler veya Latin Amerikalılar 2010 yılında nüfusun %5,5'ini oluşturmuştur. 2011 yılı itibarıyla, Alaska'nın bir yaşından küçük nüfusunun %50,7'si azınlık gruplarına mensuptur (yani, İspanyol olmayan beyaz soydan gelen iki ebeveyne sahip değildir). 1960 yılında Birleşik Devletler Nüfus Sayım Bürosu Alaska nüfusunun %77,2'sinin beyaz, %3'ünün siyah ve %18,8'inin Amerikan Yerlisi ve Alaska Yerlisi olduğunu bildirmiştir.
Diller
2011 Amerikan Toplum Araştırmasına göre, beş yaşın üzerindeki insanların %83,4'ü evde sadece İngilizce konuşmaktadır. Yaklaşık %3,5'i evde İspanyolca, %2,2'si başka bir Hint-Avrupa dili, yaklaşık %4,3'ü bir Asya dili (Tagalog dahil), e yaklaşık %5,3'ü evde diğer dilleri konuşuyordu. 2019 yılında Amerikan Toplum Araştırması, %83,7'sinin yalnızca İngilizce konuştuğunu ve %16,3'ünün İngilizce dışında başka bir dil konuştuğunu belirlemiştir. İngilizceden sonra en çok konuşulan Avrupa dili, eyalet nüfusunun yaklaşık %4,0'ı tarafından konuşulan İspanyolca olmuştur. Asya ve Pasifik Adalı dilleri toplamda Alaskalıların %5,6'sı tarafından konuşulmaktadır. 2010 yılından bu yana Alaskalıların toplam %5,2'si eyaletin 20 yerli dilinden birini konuşmaktadır, bu diller yerel olarak "yerli diller" olarak bilinmektedir.
Alaska Fairbanks Üniversitesi Alaska Yerli Dil Merkezi, en az 20 Alaska yerli dilinin var olduğunu ve farklı lehçelere sahip bazı dillerin de bulunduğunu iddia etmektedir. Alaska'nın yerli dillerinin çoğu Eskimo-Aleut veya Na-Dene dil ailelerine aittir ancak bazı dillerin izole olduğu düşünülmektedir (örneğin Haida) veya henüz sınıflandırılmamıştır (örneğin Tsimshianic). 2014 yılı itibarıyla Alaska'daki yerli dillerin neredeyse tamamı tehdit altında, değişmekte olan, can çekişen, neredeyse yok olmuş ya da uykuda olan diller olarak sınıflandırılmıştır.
Ekim 2014'te Alaska valisi, eyaletteki 20 yerli dilinin resmi statüye sahip olduğunu ilan eden bir yasa tasarısını imzaladı. Bu yasa tasarısı, hükûmet içinde resmi kullanım için kabul edilmemiş olsalar da, bu dillere resmi dil olarak sembolik bir tanınma sağlamıştır. Tasarıya dahil edilen 20 dil şunlardır:
- Inupiat
- Orta Sibiryalı Yupik
- Orta Alaska'lı Yup'ik
- Alutiiq
- Aleut
- Dena'ina
- Deg Xinag
- Holikachuk
- Koyukon
- Üst Kuskokwim
- Gwich
- Alt Tanana
- Üst Tanana
- Tanacross
- Hän
- Ahtna
- Eyak
- Tlingit
- Haida
- Kıyı Tsimshian lehçesi
Din
Association of Religion Data Archives tarafından 2010 yılında toplanan istatistiklere göre Alaska sakinlerinin yaklaşık %34'ü dini cemaatlere üyedir. Dindar nüfusun 100.960'ı Evanjelik Protestan, 50.866'sı Roma Katolik, 32.550'si ise ana hat Protestan olarak tanımlanmıştır. Kabaca %4'ü Mormon, %0,5'i Yahudi, %0,5'i Müslüman, %1'i Budist, %0,2'si Bahai ve %0,5'i Hindu idi. Alaska'da 2010 yılı itibarıyla en büyük dini mezhepler 50,866 kişi ile Roma Katolik Kilisesi, 38,070 kişi ile mezhepsel olmayan Evanjelikler, 32,170 kişi ile İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ve 19,891 kişi ile Güney Baptist Konvansiyonu'dur. Alaska, Kuzeybatı Pasifik'teki Washington ve Oregon ile birlikte, kilise üyeliği açısından Amerika Birleşik Devletleri'nin en az dindar eyaletleri olarak tanımlanmıştır.
Pew Araştırma Merkezi 2014 yılında yetişkin nüfusun %62'sinin Hristiyan olduğunu tespit etmiştir. Protestanlık, Evanjelizmin hakim olduğu en büyük Hristiyan geleneğiydi. Ana hat Protestanlar ikinci en büyük Protestan Hristiyan grubu oluştururken, onları ağırlıklı olarak Afro-Amerikan kiliseleri takip etmiştir. Roma Katolik Kilisesi Alaska'da uygulanan en büyük tek Hristiyan geleneği olmaya devam etmiştir. Bağlı olmayan nüfus, Hristiyan olmayan en büyük dini mensubiyeti oluşturmaktadır. Ateistler nüfusun %5'ini oluştururken, Hristiyan olmayan en büyük din Budizmdir. Kamu Dini Araştırma Enstitüsü 2020 yılında yetişkinlerin %57'sinin Hristiyan olduğunu tespit etmiştir.
1795 yılında Kodiak'ta ilk Rus Ortodoks Kilisesi kurulmuştur. Alaska yerlileriyle yapılan evlilikler Rus göçmenlerin toplumla bütünleşmesine yardımcı oldu. Sonuç olarak, Alaska'da giderek artan sayıda Rus Ortodoks kilisesi kurulmaya başlandı. Alaska ayrıca tüm eyaletler arasında en büyük Quaker nüfusuna (yüzde olarak) sahiptir. 2009 yılında Alaska'da 6.000 Yahudi vardı (halakha'ya uymaları özel sorunlar yaratabilir). Alaska Hinduları genellikle mekânları ve kutlamaları Sihler ve Jainler de dâhil olmak üzere diğer Asya dini topluluklarının üyeleriyle paylaşırlar. 2010 yılında Alaska Hinduları Alaska Sri Ganesha Tapınağı'nı kurarak burayı Alaska'daki ilk ve dünyanın en kuzeyindeki Hindu Tapınağı haline getirmiştir. Alaska'da tahminen 2.000-3.000 Hindu bulunmaktadır. Hinduların büyük çoğunluğu Anchorage veya Fairbanks'te yaşamaktadır.
Alaska'daki Müslümanların sayısına ilişkin tahminler 2.000 ila 5.000 arasında değişmektedir. Anchorage İslam Toplum Merkezi 1990'ların sonunda Anchorage'da bir cami inşa etmek için çalışmalara başladı. Anchorage'ın güneyinde bir binanın temelini 2010 yılında attılar ve 2014'ün sonlarında tamamlanmak üzereydi. Cami tamamlandığında eyaletteki ilk ve dünyanın en kuzeyindeki camilerden biri olacak. Ayrıca bir Bahai merkezi de bulunmaktadır.
Ekonomi
Ekim 2022 itibarıyla Alaska'da toplam 316.900 kişi istihdam edilmiştir. İşveren kuruluşlarının sayısı 21.077'dir.
2018 yılı gayrisafi eyalet hasılası 55 milyar dolardır ve ABD'de 48. sırada yer almaktadır. 2018 yılı için kişi başına düşen kişisel gelir 73.000 dolardır ve ülkede 7. sırada yer almaktadır. Phoenix Marketing International tarafından 2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre Alaska, yüzde 6,75'lik oranla ABD'de kişi başına düşen milyoner sayısının en yüksek olduğu beşinci eyalettir. Petrol ve gaz endüstrisi Alaska ekonomisine hakimdir ve eyalet gelirlerinin %80'inden fazlası petrol çıkarımından elde edilmektedir. Alaska'nın ana ihraç ürünü (petrol ve doğal gaz hariç) başta somon, morina, pollock ve yengeç olmak üzere deniz ürünleridir.
Tarım, Alaska ekonomisinin çok küçük bir bölümünü temsil etmektedir. Tarımsal üretim öncelikle eyalet içinde tüketim içindir ve fidanlık, süt ürünleri, sebze ve çiftlik hayvanlarını içerir. İmalat sınırlı olup, çoğu gıda maddesi ve genel mallar başka yerlerden ithal edilmektedir.
İstihdam öncelikle devlette ve doğal kaynak çıkarımı, gemicilik ve taşımacılık gibi sektörlerdedir. Fairbanks North Star, Anchorage ve Kodiak Island ilçelerinin yanı sıra Kodiak'taki askeri üsler ekonominin önemli bir bileşenidir. Federal sübvansiyonlar da ekonominin önemli bir parçasıdır ve eyaletin vergileri düşük tutmasını sağlar. Endüstriyel çıktıları ham petrol, doğal gaz, kömür, altın, değerli metaller, çinko ve diğer madencilik, deniz ürünleri işleme, kereste ve ahşap ürünleridir. Ayrıca büyüyen bir hizmet ve turizm sektörü de bulunmaktadır. Turistler yerel konaklama tesislerini destekleyerek ekonomiye katkıda bulunmaktadır.
Enerji
Alaska, petrol rezervleri büyük ölçüde tükenmiş olmasına rağmen geniş enerji kaynaklarına sahiptir. Büyük petrol ve gaz rezervleri Alaska North Slope (ANS) ve Cook Inlet havzalarında bulunmuştur, ancak Enerji Bilgi İdaresi'ne göre Şubat 2014 itibarıyla Alaska ham petrol üretiminde Teksas, Kuzey Dakota ve Kaliforniya'nın ardından dördüncü sıraya düşmüştür. Alaska'nın Kuzey Yamacı'ndaki Prudhoe Körfezi halen Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ikinci en yüksek verimli petrol sahasıdır ve tipik olarak günde yaklaşık 64.000m³/gün üretmektedir. 2014 yılı başlarında Kuzey Dakota'nın Bakken Formasyonu günde 140.000m³/gün üzerinde üretim yapmaktaydı. Prudhoe Bay Kuzey Amerika'da şimdiye kadar keşfedilen en büyük konvansiyonel petrol sahasıydı ancak 2014 yılı itibarıyla günde yaklaşık 240.000m³/gün konvansiyonel olmayan petrol üreten ve bu oranla yüzlerce yıllık üretilebilir rezervlere sahip olan Kanada'nın devasa Athabasca petrol kumu sahasından çok daha küçüktü.
Trans-Alaska Boru Hattı günde 330.000m³ kadar ham petrol taşıyabilir ve pompalayabilir, bu da Amerika Birleşik Devletleri'ndeki diğer ham petrol boru hatlarından daha fazladır. Ayrıca, Alaska'nın bitümlü, alt bitümlü ve linyit kömür havzalarında önemli kömür yatakları bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırmalar Kurumu Alaska'nın Kuzey Yamacında doğal gaz hidratlarından elde edilen 2.420 km3 keşfedilmemiş, teknik olarak geri kazanılabilir gaz olduğunu tahmin etmektedir. Alaska ayrıca çok sayıda nehri sayesinde ülkedeki en yüksek hidroelektrik enerji potansiyeline sahiptir. Alaska kıyı şeridinin büyük bir bölümü rüzgar ve jeotermal enerji potansiyeli de sunmaktadır.
Alaska ekonomisi ısınma, ulaşım, elektrik ve aydınlatma için giderek pahalılaşan dizel yakıta büyük ölçüde bağımlıdır. Rüzgar ve hidroelektrik enerjisi bol ve az gelişmiş olsa da, düşük (50¢/gal'den az) yakıt fiyatları, uzun mesafeler ve düşük nüfus nedeniyle eyalet çapında enerji sistemleri (örneğin özel düşük maliyetli elektrik bağlantıları ile) önerileri (raporun hazırlandığı 2001 yılında) ekonomik bulunmamıştır. Bugün kentsel Alaska'da bir galon benzinin maliyeti genellikle ulusal ortalamadan otuz ila altmış sent daha yüksektir. Kırsal bölgelerdeki fiyatlar genellikle önemli ölçüde daha yüksektir, ancak ulaşım maliyetlerine, mevsimsel kullanım zirvelerine, yakındaki petrol geliştirme altyapısına ve diğer birçok faktöre bağlı olarak büyük ölçüde değişir.
Daimi fon
Alaska Daimi Fonu, 1976 yılında seçmenler tarafından, büyük ölçüde yeni inşa edilen Trans-Alaska Boru Hattı Sistemi beklentisiyle, petrolden elde edilen devlet petrol gelirlerindeki fazlalığı yönetmek için kurulan, petrol gelirlerinin anayasal olarak yetkilendirilmiş bir ödeneğidir. Fon ilk olarak Vali Keith Miller tarafından 1969 Prudhoe Körfezi kira satışının arifesinde, yasama organının satıştan elde edilen tüm geliri (900 milyon dolar tutarında) tek seferde harcayacağı korkusuyla önerilmiştir. Daha sonra Vali Jay Hammond ve Kenai eyalet temsilcisi Hugh Malone tarafından savunuldu. Normalde genel fona aktarılması gereken gelirlerin başka bir yere aktarılması o zamandan beri cazip bir siyasi beklenti olarak görülüyor.
Alaska Anayasası, devlet fonlarının belirli bir amaca tahsis edilmesini engelleyecek şekilde yazılmıştır. Daimi Fon, kurulduğu dönemde var olan siyasi güvensizlik ortamı nedeniyle bunun nadir bir istisnası haline gelmiştir. Başlangıçta 734.000 dolar olan fon, petrol gelirleri ve sermaye yatırım programlarının bir sonucu olarak 50 milyar dolara ulaşmıştır. Anaparanın tamamı olmasa da çoğu Alaska dışında muhafazakar bir şekilde yatırıma yönlendirilmektedir. Bu durum, Alaska'lı politikacıların Fon'un Alaska içinde yatırım yapması için sık sık çağrıda bulunmasına yol açmış olsa da, böyle bir duruş hiçbir zaman ivme kazanmamıştır.
1982'den itibaren fonun yıllık büyümesinden elde edilen temettüler her yıl uygun Alaskalılara ödenmektedir. 1982'deki ilk 1.000 $'dan (ödemelerin dağıtımı, dağıtım planıyla ilgili bir davada durdurulduğu için üç yıllık ödemeye eşittir) 2008'deki 3.269 $'a (bir kerelik 1.200 $'lık "Kaynak İndirimi" dahil) kadar değişmektedir. Eyalet yasama organı her yıl kazançlardan %8 oranında kesinti yapmakta, %3'ünü enflasyona karşı koruma için anaparaya geri koymakta ve kalan %5'i de hak sahibi tüm Alaskalılara dağıtılmaktadır. Daimi Fon Temettüsüne hak kazanmak için, eyalette en az 12 ay yaşamış olmak, izin verilen devamsızlıklara tabi olarak sürekli ikamet etmek ve çeşitli diskalifiye edici sınıflandırmalara giren veya ödeme tutarını sivil hacze tabi tutabilecek mahkeme kararlarına veya cezai mahkûmiyetlere tabi olmamak gerekir.
Daimi Fon, genellikle temel gelir politikasının dünyadaki önde gelen örneklerinden biri olarak kabul edilir.
Yaşam maliyeti
Alaska'daki malların maliyeti uzun zamandır bitişik 48 eyaletten daha yüksektir. Federal hükûmet çalışanları, özellikle Birleşik Devletler Posta Servisi (USPS) çalışanları ve aktif görevdeki ordu mensupları, genellikle temel ücretin %25'i olarak belirlenen bir Yaşam Maliyeti Ödeneği alırlar, çünkü yaşam maliyeti düşmüş olsa da hala ülkedeki en yüksek maliyetlerden biridir.
Alaska'nın kırsal kesimi, nispeten sınırlı ulaşım altyapısı nedeniyle ülkenin geri kalanına kıyasla gıda ve tüketim malları için son derece yüksek fiyatlardan muzdariptir.
Tarım ve balıkçılık
Kuzey iklimi ve kısa büyüme mevsimi nedeniyle Alaska'da nispeten az çiftçilik yapılır. Çiftliklerin çoğu Anchorage'ın yaklaşık 64 km kuzeydoğusundaki Matanuska Vadisi'nde ya da Anchorage'ın yaklaşık 97 km güneybatısındaki Kenai Yarımadası'ndadır. 100 günlük kısa büyüme mevsimi yetiştirilebilecek ürünleri sınırlar, ancak uzun güneşli yaz günleri verimli büyüme mevsimleri sağlar. Başlıca ürünler patates, havuç, marul ve lahanadır.
Tanana Vadisi, özellikle Fairbanks'in yaklaşık 160 km güneydoğusundaki Delta Junction bölgesi olmak üzere, tarımsal ürün yetiştiren çiftliklerin yoğun olduğu bir diğer önemli tarım bölgesidir; bu çiftlikler çoğunlukla Fort Greely'nin kuzeyinde ve doğusunda yer almaktadır. Bu alan büyük ölçüde Hammond'un vali olarak ikinci döneminde öncülük ettiği bir devlet programı kapsamında ayrılmış ve geliştirilmiştir. Delta bölgesi mahsulleri ağırlıklı olarak arpa ve samandan oluşmaktadır. Fairbanks'in batısında restoranlara, otel ve turizm endüstrisine ve toplum destekli tarıma hizmet veren küçük çiftliklerin bir başka yoğunluğu yer almaktadır.
Alaska tarımı son yıllarda pazar bahçıvanlarının, küçük çiftliklerin ve çiftçi pazarlarının büyümesinde bir artış yaşamıştır. 2011 yılında çiftçi pazarlarındaki büyümede ülke genelinde %17'ye kıyasla en yüksek yüzde artışı (%46) yaşanmıştır. Şakayık endüstrisi de, yetiştirme mevsimi çiftçilerin dünyanın başka yerlerindeki arz boşluğu sırasında hasat yapmasına ve böylece çiçek pazarındaki bir boşluğu doldurmasına olanak tanıdığı için yükselişe geçti.
İlçe bulunmayan Alaska'da ilçe fuarları da yoktur. Bununla birlikte, az sayıdaki eyalet ve yerel fuarlar (Palmer'daki Alaska Eyalet Fuarı en büyüğüdür) çoğunlukla yaz sonunda düzenlenmektedir. Fuarlar çoğunlukla tarihi ya da güncel tarımsal faaliyeti olan topluluklarda yer alır ve karnaval gezintileri, konserler ve yiyecek gibi daha yüksek profilli ticari faaliyetlerin yanı sıra yerel çiftçilerin ürünlerini sergilemelerine de yer verir. "Alaska Grown" tarımsal bir slogan olarak kullanılmaktadır.
Alaska, Bering Denizi ve Kuzey Pasifik'teki başlıca balıkçılık faaliyetleriyle bol miktarda deniz ürününe sahiptir. Deniz ürünleri, eyalet içinde genellikle eyalet dışına göre daha ucuz olan birkaç gıda maddesinden biridir. Pek çok Alaskalı somon balığı sezonlarından yararlanarak hem geçimlik hem de spor amaçlı balıkçılık yaparken ev diyetlerinin bir kısmını hasat etmektedir. Buna kanca, ağ ya da çarkla yakalanan balıklar da dahildir.
Başta karibu, geyik ve Dall koyunu olmak üzere geçimlik avcılık eyalette, özellikle de uzak Bush topluluklarında hala yaygındır. Geleneksel yerel yiyeceklere örnek olarak ren geyiği yağı, fok yağı, kurutulmuş balık eti ve yerel meyvelerden oluşan Eskimo dondurması Akutaq verilebilir.
Alaska'daki ren geyiği sürüleri, yabani ren geyiklerinin evcilleştirilmiş ren geyikleriyle karışmasının ve göç etmesinin engellenebildiği Seward Yarımadası'nda yoğunlaşmıştır.
Alaska'daki yiyeceklerin çoğu eyalete "Dışarıdan" (diğer 49 ABD eyaleti) taşınır ve nakliye maliyetleri şehirlerdeki yiyecekleri nispeten pahalı hale getirir. Kırsal bölgelerde geçimlik avcılık ve toplayıcılık önemli bir faaliyettir çünkü ithal gıda çok pahalıdır. Alaska'daki küçük kasaba ve köylerin çoğu kıyı şeridi boyunca uzansa da, değişen iklim ve yağış değişiklikleri nedeniyle dramatik bir şekilde değişen arazi ve zorlu yol koşulları nedeniyle uzak köylere yiyecek ithal etmenin maliyeti yüksek olabilir. En zor zamanlarda, bazı ücra bölgelerde nakliye maliyeti pound başına 50¢ (1.10$/kg) ya da daha fazlasına ulaşabilmektedir, tabii bu bölgelere böylesine sert hava ve arazi koşullarında ulaşılabiliyorsa. Kişi başına düşen gelirin 20.000 $ veya altında olabildiği birçok köyde 3,8 L süt teslim etmenin maliyeti yaklaşık 3,50 $'dır. Galon başına yakıt maliyeti rutin olarak Amerika Birleşik Devletleri ortalamasından yirmi ila otuz sent daha yüksektir ve sadece Hawaii'de daha yüksek fiyatlar söz konusudur.
Kültür
Alaska'nın popüler yıllık etkinliklerinden bazıları Anchorage'dan Nome'a uzanan Iditarod Trail Kızak Köpeği Yarışı, Fairbanks'teki Dünya Buz Sanatı Şampiyonası, Ketchikan'daki Yaban Mersini Festivali ve Alaska Sinekkuşu Festivali, Sitka Balina Festivali ve Wrangell'deki Stikine River Garnet Festivalidir. Stikine Nehri, dünyadaki en büyük Amerikan kel kartallarının ilkbahar yoğunluğunu çekmektedir.
Alaska Yerli Mirası Merkezi, Alaska'nın 11 kültürel grubunun zengin mirasını kutlamaktadır. Amaçları, tüm insanlar arasında kültürler arası alışverişi teşvik etmek ve Yerli halk arasında özgüveni artırmaktır. Alaska Yerli Sanat Vakfı, eyaletteki tüm bölge ve kültürlere ait yerli sanat eserlerini internet üzerinden tanıtmakta ve pazarlamaktadır.
Müzik
Alaska'da müziğe etki eden unsurlar arasında Alaska yerlilerinin geleneksel müziğinin yanı sıra daha sonra Rusya ve Avrupa'dan gelen göçmenlerin getirdiği halk müziği de yer alır. Alaska'nın önde gelen müzisyenleri arasında şarkıcı Jewel, geleneksel Aleut flütçüsü Mary Youngblood, folk şarkıcısı-söz yazarı Libby Roderick, Hristiyan müzik şarkıcısı-söz yazarı Lincoln Brewster, metal/post hardcore grubu 36 Crazyfists ve Pamyua ve Portugal grupları sayılabilir.
Alaska'da Alaska Folk Festivali, Fairbanks Yaz Sanat Festivali, Anchorage Folk Festivali, Athabascan Old-Time Fiddling Festivali, Sitka Caz Festivali ve Sitka Yaz Müzik Festivali gibi birçok köklü müzik festivali bulunmaktadır. Alaska'nın en önde gelen orkestrası Anchorage Senfoni Orkestrası'dır, ancak Fairbanks Senfoni Orkestrası ve Juneau Senfoni de dikkate değerdir. Anchorage Operası şu anda eyaletin tek profesyonel opera şirketidir, ancak eyalette birkaç gönüllü ve yarı profesyonel kuruluş da vardır.
Alaska'nın resmi eyalet şarkısı 1955 yılında kabul edilen " "dir. Alaska bayrağını kutlar.
Film, televizyon ve video oyunları
Alaska'nın tamamen Alaska'da çekilen ilk bağımsız filmi, Alaskalı işadamı Austin E. Lathrop'un yapımcılığını üstlendiği ve Anchorage ve çevresinde çekilen The Chechahcos'tur. Alaska Moving Picture Corporation tarafından 1924 yılında gösterime sokulan film, şirketin çektiği tek filmdi.
Alaska'da çekilen en önemli filmlerden biri, başrolünde Alaska yerlisi Ray Mala'nın oynadığı MGM yapımı Eskimo/Mala The Magnificent'dir. 1932 yılında, MGM'nin Hollywood'daki stüdyolarından Alaska'ya doğru yola çıkan bir keşif ekibi, o zamanlar "Bugüne Kadar Yapılmış En Büyük Film" olarak lanse edilen filmi çekmek için Alaska'ya doğru yola çıktı. Alaska'ya vardıklarında, Kuzeybatı Alaska'da "Hollywood Kampı"nı kurdular ve çekimler süresince burada yaşadılar. Louis B. Mayer, uzak bir yerde olmasına rağmen hiçbir masraftan kaçınmadı ve yemekleri hazırlaması için Hollywood'daki Hotel Roosevelt'in aşçısını tutacak kadar ileri gitti.
Eskimo'nun prömiyeri New York'taki Astor Tiyatrosu'nda yapıldığında, stüdyo tarihindeki en büyük geri bildirimi aldı. Eskimo eleştirmenlerce beğenildi ve dünya çapında gösterime girdi. Sonuç olarak Mala uluslararası bir film yıldızı haline geldi. Eskimo, Akademi Ödülleri'nde En İyi Film Kurgusu dalında ilk Oscar ödülünü kazandı ve Inupiat kültürünün filmdeki yönlerini sergiledi ve korudu.
1983 yapımı Disney filmi Never Cry Wolf'un en azından bir kısmı Alaska'da çekilmiştir. Jack London'ın 1906 tarihli romanından uyarlanan ve başrolünde Ethan Hawke'ın oynadığı 1991 yapımı Beyaz Diş filmi Haines ve çevresinde çekilmiştir. Steven Seagal'ın 1994 yapımı, başrolünde Michael Caine'in oynadığı On Deadly Ground filminin bir kısmı Valdez yakınlarındaki Worthington Buzulu'nda çekilmiştir. Başrollerinde David Strathairn, Mary Elizabeth Mastrantonio ve Kris Kristofferson'ın oynadığı 1999 yapımı John Sayles filmi Limbo Juneau'da çekilmiştir.
Başrollerini Al Pacino ve Robin Williams'ın paylaştığı psikolojik gerilim filmi Insomnia Kanada'da çekilmiş, ancak Alaska'da geçmiştir. Sean Penn'in yönettiği 2007 yapımı Into The Wild filmi kısmen Alaska'da çekilmiş ve Alaska'da geçmiştir. Aynı adlı romandan uyarlanan film, 1992 yılında Healy'nin batısındaki Stampede Trail boyunca terk edilmiş bir otobüste ölen Christopher McCandless'ın maceralarını anlatıyor.
Alaska'da geçen birçok film ve televizyon şovu orada çekilmemiştir. Örneğin, Alaska'nın kurgusal Cicely kasabasında geçen Northern Exposure, Roslyn, Washington'da çekilmiştir. 2007 yapımı korku filmi 30 Days of Night Barrow, Alaska'da geçmektedir, ancak çekimleri Yeni Zelanda'da yapılmıştır.
Alaska'da birçok reality televizyon programı çekilmektedir. Anchorage Daily News 2011 yılında eyalette çekilmiş on tane dizi bulmuştur.
2020 video oyunu Tell Me Why (video oyunu) Güney Alaska çevresinde geçiyor ve Tlingit kültürünün temsilini içeriyor.
Kamu sağlığı ve güvenliği
Alaska Eyalet Polisleri Alaska'nın eyalet çapındaki polis gücüdür. Uzun bir geçmişleri vardır, ancak 1941 yılına kadar resmi bir kuruluş değildi. Polis teşkilatı resmi olarak örgütlenmeden önce Alaska'da kolluk kuvvetleri çeşitli federal kurumlar tarafından idare edilmekteydi. Daha büyük kasabaların genellikle kendi yerel polisleri vardır ve bazı köyler polis eğitimi almış ancak ateşli silah taşımayan "Kamu Güvenliği Görevlilerine" güvenmektedir. Eyaletin büyük bölümünde polisler mevcut tek polis gücü olarak hizmet vermektedir. Trafik ve ceza kanunlarını uygulamanın yanı sıra, yaban hayatı polisleri avcılık ve balıkçılık yönetmeliklerini de uygularlar. Arazinin çeşitliliği ve Troopers'ın görevlerinin geniş kapsamı nedeniyle, çok çeşitli kara, hava ve su devriye araçları kullanırlar.
Alaska'daki birçok kırsal topluluk "kuru" olarak kabul edilir, alkollü içeceklerin ithalatı yasaklanmıştır. Kırsal kesimde yaşayanlar için intihar oranları kentlerde yaşayanlara göre daha yüksektir.
Eyalette aile içi istismar ve diğer şiddet suçları da yüksek seviyelerdedir; bu durum kısmen alkol kullanımıyla bağlantılıdır. Alaska, özellikle kırsal bölgelerde olmak üzere, ülkedeki en yüksek cinsel saldırı oranına sahiptir. Cinsel saldırıya uğrayan kurbanların ortalama yaşı 16'dır. Her beş vakadan dördünde şüpheliler akraba, arkadaş ya da tanıdıktır.
Sağlık sigortası
2022 itibarıyla CVS Health ve Premera özel sağlık sigortasının sırasıyla %47 ve %46'sını oluşturmaktadır. Premera ve Moda Health, federal olarak işletilen Affordable Care Exchange'de sigorta sunuyor.
Eğitim
Alaska Eğitim ve Erken Gelişim Departmanı Alaska'daki birçok okul bölgesini yönetir. Ayrıca eyalet Sitka'da Mt. Edgecumbe Lisesi adında bir yatılı okul işletmekte ve Nenana'daki Nenana Öğrenci Yaşam Merkezi ve Galena'daki Galena Interior Learning Academy gibi diğer yatılı okullara kısmi finansman sağlamaktadır.
Alaska'da bir düzineden fazla kolej ve üniversite bulunmaktadır. Alaska'daki akredite üniversiteler arasında Alaska Anchorage Üniversitesi, Alaska Fairbanks Üniversitesi, Alaska Güneydoğu Üniversitesi ve Alaska Pasifik Üniversitesi bulunmaktadır. Alaska, NCAA Division I üyesi üniversite atletizm programı olmayan tek eyalettir, ancak hem Alaska-Fairbanks hem de Alaska-Anchorage, erkekler buz hokeyi için Division I'de tek spor üyeliğini sürdürmektedir.
Alaska Çalışma ve İşgücü Geliştirme Bakanlığı, Alaska Teknoloji Enstitüsü AVTEC'i işletmektedir. Seward ve Anchorage'daki kampüsler Bilgi Teknolojisi, Kaynakçılık, Hemşirelik ve Mekanik gibi çeşitli alanlarda bir haftadan 11 aya kadar eğitim programları sunmaktadır.
Alaska'nın "beyin göçü" ile ilgili bir sorunu var. En yüksek akademik başarıya sahip olanlar da dahil olmak üzere gençlerin çoğu liseden mezun olduktan sonra eyaleti terk etmekte ve bir daha geri dönmemektedir. 2013 yılı itibarıyla Alaska'da hukuk ya da tıp fakültesi bulunmamaktadır. Alaska Üniversitesi, Alaska Bursiyerleri Programı aracılığıyla Alaska lise mezunlarının en iyi %10'una kısmi dört yıllık burslar sunarak bu durumla mücadele etmeye çalışmıştır.
1998'den itibaren Alaska kırsalındaki okulların eyaletten fon almaya devam edebilmeleri için en az 10 öğrenciye sahip olmaları gerekmekte ve bu sayıya ulaşamayan kampüsler kapanmaktadır. Bunun nedeni, daha önce küçük kırsal okulları destekleyen petrol gelirlerindeki kayıptı. 2015 yılında, bu asgari sınırın 25'e yükseltilmesi için bir teklif vardı, ancak eyaletteki yasa koyucular büyük ölçüde aynı fikirde değildi.
Ulaşım
Yollar
Alaska'nın ABD'nin geri kalanına kıyasla çok az karayolu bağlantısı vardır. Eyaletin nispeten küçük bir alanını kapsayan karayolu sistemi, merkezi nüfus merkezlerini ve eyaletten Kanada'ya giden ana yol olan Alaska Otoyolu'nu birbirine bağlamaktadır. Eyaletin başkenti Juneau'ya karayolu ile ulaşılamamakta, sadece araba vapuru ile ulaşılabilmektedir; bu durum on yıllar boyunca başkentin karayolu sistemi üzerindeki bir şehre taşınması ya da Haines'ten bir karayolu bağlantısı kurulması konusunda tartışmalara neden olmuştur. Alaska'nın batı kesiminde toplulukları Alaska'nın geri kalanına bağlayan bir yol sistemi yoktur.
Alaska'daki Eyaletlerarası Karayolları toplam 1,741 km oluşmaktadır. Alaska Otoyol sisteminin benzersiz bir özelliği, Prince William Sound'daki izole Whittier topluluğu ile Portage'daki Anchorage'ın yaklaşık 80 km güneydoğusundaki Seward Otoyolu arasında asfalt bir karayolu bağlantısı sağlamak için yakın zamanda yükseltilmiş aktif bir Alaska Demiryolu tüneli olan Anton Anderson Memorial Tüneli'dir. 4,0 km uzunluğundaki tünel, 2007 yılına kadar Kuzey Amerika'daki en uzun karayolu tüneliydi. Tünel, Kuzey Amerika'daki en uzun karayolu ve demiryolu tüneli olma özelliğini taşıyor.
-
![image]()
Sterling Otoyolu, Seward Otoyolu ile kesiştiği yerin yakınında -
![image]()
Denali Otoyolu üzerindeki Susitna Nehri köprüsü 1,036 feet (316 m) uzunluğundadır. -
![image]()
Alaska Eyaletlerarası Karayolları -
![image]()
Klondike Otoyolu üzerindeki Alaska karşılama tabelası
Demiryolu
1915 yılında inşa edilen Alaska Demiryolu (ARR), 20. yüzyıl boyunca Alaska'nın gelişiminde kilit bir rol oynamıştır. Seward'dan Güney Orta Alaska üzerinden İç Alaska'ya uzanan, Anchorage, Eklutna, Wasilla, Talkeetna, Denali ve Fairbanks'ten geçerek Whittier, Palmer ve North Pole'a uzanan hatlarıyla kritik bir altyapı sağlayarak Kuzey Pasifik taşımacılığını birbirine bağlar. ARR hatlarının hizmet verdiği şehirler, kasabalar, köyler ve bölge eyalet çapında "The Railbelt" olarak bilinmektedir. Son yıllarda, sürekli gelişen asfalt karayolu sistemi, demiryolunun Alaska ekonomisindeki önemini gölgede bırakmaya başladı.
Demiryolu, Healy yakınlarındaki Usibelli kömür madeninden Seward'a kömür ve Matanuska Vadisi'nden Anchorage'a çakıl gibi doğal kaynakları güneye taşırken Alaska'ya yük taşıyarak Alaska'nın gelişiminde hayati bir rol oynamıştır. Yaz aylarında verdiği tur yolcu hizmetiyle de tanınmaktadır.
Alaska Demiryolu, Kuzey Amerika'da düzenli hizmette vagon kullanan son demiryollarından biriydi ve hala bazı çakıl trenlerinde kullanıyor. Ülkedeki son bayrak durağı güzergâhlarından birini sunmaya devam etmektedir. Talkeetna'nın kuzeyindeki bir bölge boyunca uzanan yaklaşık 100 km bir hat karayoluyla ulaşılamaz durumdadır. Demiryolu bölgedeki kırsal evlere ve kulübelere tek ulaşımı sağlamaktadır. 1970'lerde Parklar Otoyolu'nun inşasına kadar demiryolu, tüm güzergahı boyunca bölgenin çoğuna tek kara erişimini sağlamıştır.
Güneydoğu Alaska'nın kuzeyinde, White Pass ve Yukon Rotası da kısmen eyaletin içinden geçerek Skagway'den kuzeye doğru Kanada'ya (Britanya Kolumbiyası ve Yukon Bölgesi) uzanır ve White Pass Zirvesi'nde sınırı geçer. Bu hat günümüzde çoğunlukla Skagway'e yolcu gemileriyle gelen turistler tarafından kullanılmaktadır. Bu hat 1983 tarihli BBC televizyon dizisi Great Little Railways'de yer almıştır.
Alaska Demiryolu ağı dışarıya bağlı değildir. (Kuzey Amerika demiryolu ağına en yakın bağlantı, Kanada Ulusal Demiryolu'nun Prince Rupert, British Columbia'daki kuzeybatı ucudur ve birkaç yüz mil güneydoğudadır). 2000 yılında ABD Kongresi Alaska, Kanada ve aşağı 48 eyalet arasında bir demiryolu bağlantısının fizibilitesini araştırmak üzere 6 milyon dolar yetki vermiştir.
Bazı özel şirketler Whittier ile Seattle arasında araba servisi sağlamaktadır.
-
![image]()
Girdwood'da Anchorage'a yaklaşan bir köprü üzerinde Alaska Demiryolu lokomotifi (2007) -
![image]()
White Pass ve Yukon Rotası, Kanada-ABD sınırına yakın Skagway'in kuzeyindeki engebeli araziden geçmektedir.
Deniz taşımacılığı
Eyaletteki birçok şehir, kasaba ve köyün karayolu veya otoyol erişimi yoktur. Tek erişim yolu hava, nehir veya deniz yoluyla seyahat etmektir.
Alaska'nın devlete ait gelişmiş feribot sistemi (Alaska Deniz Otoyolu olarak bilinir) güneydoğu şehirlerine, Körfez Kıyısına ve Alaska Yarımadasına hizmet vermektedir. Feribotlar yolcuların yanı sıra araç da taşımaktadır. Sistem ayrıca Bellingham, Washington ve Prince Rupert, British Columbia, Kanada'dan Inside Passage üzerinden Skagway'e feribot hizmeti de vermektedir. Adalar Arası Feribot İdaresi ayrıca Güneydoğu'daki Galler Prensi Adası bölgesindeki birçok topluluk için önemli bir deniz bağlantısı olarak hizmet vermekte ve Alaska Deniz Otoyolu ile uyum içinde çalışmaktadır.
Son yıllarda kruvaziyer gemileri, özellikle Kuzeybatı Pasifik'i Güneydoğu Alaska'ya ve daha az ölçüde de Alaska'nın körfez kıyısındaki kasabalara bağlayan bir yaz turizmi pazarı yaratmıştır. Örneğin Ketchikan'ın nüfusu birçok gün dramatik bir şekilde dalgalanmaktadır; aynı anda dört büyük yolcu gemisi buraya yanaşabilmektedir.
Havayolu taşımacılığı
Karayolu, deniz ya da nehir yoluyla ulaşılamayan şehirlere sadece hava, yaya, köpekli kızak ya da kar makinesi ile ulaşılabilmektedir, bu da Alaska'nın son derece gelişmiş çalı hava hizmetlerini açıklamaktadır - bir Alaska yeniliği. Anchorage ve daha az ölçüde Fairbanks'e birçok büyük havayolu şirketi hizmet vermektedir. Sınırlı karayolu erişimi nedeniyle, hava yolculuğu eyalet içinde ve dışında en verimli ulaşım şekli olmaya devam etmektedir. Anchorage kısa süre önce Ted Stevens Anchorage Uluslararası Havaalanı'nda turizmdeki artışı karşılamaya yardımcı olacak kapsamlı tadilat ve inşaatı tamamlamıştır (2012-2013'te Alaska yaklaşık iki milyon ziyaretçi almıştır).
Eyalet içindeki çoğu köy ve kasabaya ticari olarak uygun düzenli uçuşlar sağlamak zordur, bu nedenle Temel Hava Hizmeti programı aracılığıyla federal hükûmet tarafından büyük ölçüde sübvanse edilirler. Alaska Havayolları, Anchorage ve Fairbanks'ten Bethel, Nome, Kotzebue, Dillingham, Kodiak gibi bölgesel merkezlere ve diğer büyük toplulukların yanı sıra büyük Güneydoğu ve Alaska Yarımadası topluluklarına jet hizmeti (bazen kargo ve yolcu Boeing 737-400'leri bir arada) ile eyalet içi seyahat sunan tek büyük havayolu şirketidir.
Kalan ticari uçuş hizmetlerinin büyük bir kısmı Ravn Alaska, PenAir ve Frontier Flying Service gibi küçük bölgesel banliyö havayollarından gelmektedir. En küçük kasaba ve köyler, eyalette kullanılan en popüler uçak olan Cessna Caravan gibi genel havacılık uçaklarını kullanan tarifeli veya kiralık çalı uçuş hizmetlerine güvenmek zorundadır. Bu hizmetin büyük bir kısmı Alaska kırsal topluluklarına toplu posta dağıtımını sübvanse eden Alaska bypass posta programına atfedilebilir. Program, bu sübvansiyonun %70'inin topluluklara yolcu hizmeti sunan taşıyıcılara gitmesini gerektirmektedir.
Birçok topluluk küçük hava taksi hizmetlerine sahiptir. Bu operasyonlar uzak bölgelere özel ulaşım talebinden doğmuştur. Belki de en özlü Alaska uçağı çalı deniz uçağıdır. Dünyanın en işlek deniz uçağı üssü, Ted Stevens Anchorage Uluslararası Havaalanı'nın yanında bulunan Hood Gölü'dür ve burada uçak pisti olmayan uzak köylere giden uçuşlar yolcu, kargo ve mağazalardan ve depo kulüplerinden birçok ürün taşır.
2006 yılında Alaska, ABD eyaletleri arasında kişi başına düşen pilot sayısının en yüksek olduğu eyaletti. Alaska'da 2020 itibarıyla 8.795 aktif pilot sertifikası bulunmaktadır. Bunların 2.507'si Hususi, 1.496'sı Ticari, 2.180'i Havayolu Taşımacılığı ve 2.239'u öğrenci pilottur. Ayrıca Aletli uçuş yetkisine sahip 3.987 pilot ve 1.511 Uçuş Öğretmeni bulunmaktadır.
Diğer taşımacılıklar
Alaska'nın bir diğer ulaşım yöntemi de köpek kızağıdır. Modern zamanlarda (yani 1920'lerin ortalarından sonraki herhangi bir zamanda), köpek kızağı gerçek bir ulaşım aracı olmaktan çok bir spordur. Eyalet çapında çeşitli yarışlar düzenlenmektedir, ancak en bilineni Anchorage'dan Nome'a kadar 1.850 km bir parkur olan Iditarod Trail Kızak Köpeği Yarışıdır (mesafe yıldan yıla değişmekle birlikte, resmi mesafe 1.688 km olarak belirlenmiştir). Yarış, 1925 yılında Togo ve Balto gibi yarışçıların ve köpeklerin, diğer tüm ulaşım araçları başarısız olduğunda difteri hastalığına yakalanmış Nome topluluğuna çok ihtiyaç duyulan ilaçları götürdüğü ünlü serum koşusunu anmaktadır. Dünyanın dört bir yanından gelen yarışçılar her Mart ayında para, ödül ve prestij için yarışmak üzere Anchorage'a gelirler. "Serum Koşusu", Nenana'dan (Fairbanks'in güneybatısında) Nome'a doğru yola çıkan ve 1925'teki ünlü koşunun rotasını daha doğru bir şekilde izleyen bir başka kızak köpeği yarışıdır.
Karayolu veya demiryolu ile hizmet verilmeyen bölgelerde, yaz aylarında birincil ulaşım arazi araçlarıyla, kış aylarında ise kar motosikleti veya Alaska'da yaygın olarak kullanılan adıyla "kar makinesi" ile sağlanır.
Veri aktarımı
Alaska'nın internet ve diğer veri taşıma sistemleri büyük ölçüde iki büyük telekomünikasyon şirketi aracılığıyla sağlanmaktadır: GCI ve Alaska Communications. GCI, Alaska United Fiber Optik sistemi olarak adlandırdığı sistemin sahibidir ve işletmektedir ve 2011'in sonlarından itibaren Alaska Communications "aşağı 48'e iki fiber optik yol ve Alaska genelinde iki fiber optik yol daha" olduğunu ilan etmiştir. Ocak 2011'de, Asya ile Alaska kırsalını birbirine bağlayacak 1 milyar dolarlık bir projenin planlandığı ve bunun kısmen federal hükûmetin 350 milyon dolarlık teşvikiyle desteklendiği bildirildi.
Hukuk ve hükûmet
Eyalet hükûmeti
Diğer tüm ABD eyaletleri gibi Alaska da cumhuriyet olarak yönetilir ve hükûmetin üç kanadı vardır: Alaska valisi ve atadığı kişilerden oluşan yürütme organı, Alaska Temsilciler Meclisi ve Alaska Senatosu'ndan oluşan yasama organı, Alaska Yüksek Mahkemesi ve alt mahkemelerden oluşan yargı organı.
Alaska eyaletinde eyalet çapında yaklaşık 16.000 kişi istihdam edilmektedir.
Alaska Yasama Meclisi 40 üyeli Temsilciler Meclisi ve 20 üyeli Senatodan oluşur. Senatörler dört yıl, Temsilciler Meclisi üyeleri ise iki yıl görev yapar. Alaska valisi dört yıl süreyle görev yapar. Vali yardımcısı ön seçimlerde validen ayrı olarak yarışır, ancak genel seçimlerde vali adayı ve vali yardımcısı adayı aynı bilette birlikte yarışır.
Alaska'da mahkeme sistemi dört kademeden oluşmaktadır. Alaska Yüksek Mahkemesi, Alaska Temyiz Mahkemesi, üst mahkemeler ve bölge mahkemeleri. Üst mahkemeler ve bölge mahkemeleri duruşma mahkemeleridir. Yüksek mahkemeler genel yetkili mahkemelerdir, bölge mahkemeleri ise kabahat ceza davaları ve 100.000 $'a kadar olan hukuk davaları dahil olmak üzere yalnızca belirli türdeki davalara bakar.
Yüksek Mahkeme ve Temyiz Mahkemesi temyiz mahkemeleridir. Temyiz Mahkemesi, cezai kovuşturmalar, çocuk suçluluğu ve habeas corpus ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere belirli alt mahkeme kararlarının temyizine bakmakla yükümlüdür. Yüksek Mahkeme hukuk temyizlerine bakar ve kendi takdirine bağlı olarak ceza temyizlerine de bakabilir.
Devlet politikaları
| Yıl | Demokratik | Cumhuriyetçi | Diğerleri |
|---|---|---|---|
| 1958 | 59.6% 29,189 | 39.4% 19,299 | |
| 1962 | 52.3% 29,627 | 47.7% 27,054 | |
| 1966 | 48.4% 32,065 | 50.0% 33,145 | |
| 1970 | 52.4% 42,309 | 46.1% 37,264 | |
| 1974 | 47.4% 45,553 | 47.7% 45,840 | |
| 1978 | 20.2% 25,656 | 39.1% 49,580 | |
| 1982 | 46.1% 89,918 | 37.1% 72,291 | |
| 1986 | 47.3% 84,943 | 42.6% 76,515 | |
| 1990 | 30.9% 60,201 | 26.2% 50,991 | 38.9% 75,721 |
| 1994 | 41.1% 87,693 | 40.8% 87,157 | |
| 1998 | 51.3% 112,879 | 17.9% 39,331 | |
| 2002 | 40.7% 94,216 | 55.9% 129,279 | |
| 2006 | 41.0% 97,238 | 48.3% 114,697 | |
| 2010 | 37.7% 96,519 | 59.1% 151,318 | |
| 2014 | 0.0% 0 | 45.9% 128,435 | 48.1% 134,658 |
| 2018 | 44.4% 125,739 | 51.4% 145,631 | |
| 2022 | 24.2% 63,755 | 50.3% 132,392 |
Alaska, eyalet olduğu ilk yıllarda Demokrat bir eyalet olmasına rağmen, 1970'lerin başından bu yana Cumhuriyetçi eğilimli olarak nitelendirilmektedir. Yerel siyasi topluluklar genellikle arazi kullanımı geliştirme, balıkçılık, turizm ve bireysel haklarla ilgili konular üzerinde çalışmışlardır. Alaska Yerlileri, kendi toplulukları içinde ve çevresinde örgütlenirken, Yerli şirketler içinde aktif olmuşlardır. Bu şirketlere, yönetim gerektiren geniş arazilerin mülkiyeti verilmiştir.
Alaska daha önce, federal yasa yürürlükte olmasına rağmen, bir kişinin evinde bir ons veya daha az marihuana bulundurmasının eyalet yasalarına göre tamamen yasal olduğu tek eyaletti.
Eyalette, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılma oylamasını destekleyen bir bağımsızlık hareketi vardır ve Alaska Bağımsızlık Partisi.
Altı Cumhuriyetçi ve dört Demokrat Alaska valisi olarak görev yapmıştır. Ayrıca Cumhuriyetçi vali Wally Hickel, Cumhuriyetçi partiden ayrıldıktan ve yeniden seçilebilecek kadar kısa bir süre Alaska Bağımsızlık Partisi'ne katıldıktan sonra 1990 yılında ikinci bir dönem için göreve seçilmiştir. Cumhuriyetçi partiye resmi olarak 1994 yılında yeniden katılmıştır.
Alaska'da esrar yasal hale getiren seçmen girişimi 24 Şubat 2015 tarihinde yürürlüğe girerek Alaska'yı Colorado ve Washington ile birlikte ABD'de keyif amaçlı esrarın yasal olduğu ilk üç eyalet arasına soktu. Yeni yasa, 21 yaşın üzerindeki kişilerin az miktarda esrar tüketebileceği anlamına geliyor. İlk yasal esrar mağazası Ekim 2016'da Valdez'de açıldı.
Seçmen kaydı
| Kasım 2022 itibarıyla parti kayıtları | ||||
|---|---|---|---|---|
| Parti | Toplam Seçmenler | Yüzdeler | ||
| Bağımsız | 349,661 | %58.04 | ||
| Cumhuriyetçi Parti | 144,542 | %23.99 | ||
| Demokrat Parti | 77,137 | %12.80 | ||
| Alaska Bağımsızlık Partisi | 19,277 | %3.20 | ||
| Diğer Politik Partiler | 11,803 | %1.97 | ||
| Toplam | 602,420 | %100 | ||
Vergiler
Alaska, eyalet hükûmeti faaliyetlerini finanse etmek için öncelikle petrol gelirlerine ve federal sübvansiyonlara bağlıdır. Bu sayede Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en düşük bireysel vergi yüküne sahiptir. Satış vergisi olmayan beş eyaletten biri, bireysel gelir vergisi olmayan yedi eyaletten biri ve -New Hampshire ile birlikte- her ikisine de sahip olmayan iki eyaletten biridir. Gelir Bakanlığı Vergi Bölümü eyaletin gelir kaynakları hakkında düzenli olarak rapor vermektedir. Departman ayrıca vergi bölümünü doğrudan etkileyen yeni eyalet yasaları da dahil olmak üzere faaliyetlerinin yıllık bir özetini yayınlar. 2014 yılında Vergi Vakfı Alaska'yı Wyoming, Güney Dakota ve Nevada'nın ardından dördüncü en "iş dostu" vergi politikasına sahip eyalet olarak sıralamıştır.
Alaska'da eyalet satış vergisi bulunmamakla birlikte, 89 belediye %1,0 ila %7,5 arasında, genellikle %3-5 arasında değişen oranlarda yerel satış vergisi tahsil etmektedir. Alınan diğer yerel vergiler arasında çiğ balık vergileri, otel, motel ve yatak-kahvaltı 'yatak' vergileri, kıdem tazminatı vergileri, içki ve tütün vergileri, oyun (pull tabs) vergileri, lastik vergileri ve yakıt transfer vergileri yer almaktadır. Bazı eyalet vergileri ve lisans ücretlerinden (petrol, havacılık motor yakıtı, telefon kooperatifi gibi) toplanan gelirin bir kısmı Alaska'daki belediyelerle paylaşılır.
2010'ların başında yaşanan hidrolik kırma patlamasının ardından petrol fiyatlarında yaşanan düşüş, tarihsel olarak gelirinin yaklaşık yüzde 85'ini petrol ve gaz şirketlerine uygulanan vergi ve harçlardan elde eden Alaska eyalet hazinesini büyük ölçüde zarara uğratmıştır. Eyalet hükûmeti bütçesini büyük ölçüde azaltmak zorunda kaldı ve 2016'da 2 milyar doların üzerinde olan bütçe açığını 2018'de 500 milyon doların altına indirdi. 2020 yılında Alaska'nın eyalet hükûmeti bütçesi 4,8 milyar dolarken, öngörülen hükûmet gelirleri sadece 4,5 milyar dolardı.
Federal siyaset
Alaska başkanlık seçimlerinde düzenli olarak Cumhuriyetçileri desteklemektedir ve eyalet kurulduğundan beri bunu yapmaktadır. Cumhuriyetçiler, katıldıkları bir seçim (1964) dışında tüm seçimlerde eyaletin seçim kurulu oylarını kazanmıştır. Hiçbir eyalet Demokrat bir başkan adayına daha az oy vermemiştir. Alaska 1964'teki seçimlerde Demokrat aday Lyndon B. Johnson'a oy verirken, 1960 ve 1968 seçimleri yakın geçti. Ancak 1972'den bu yana Cumhuriyetçiler eyaleti büyük farklarla kazanmıştır. 2008 yılında Cumhuriyetçi John McCain Alaska'da Demokrat Barack Obama'yı %59.49'a %37.83'lük bir oranla mağlup etmiştir. McCain'in aday arkadaşı eyaletin valisi ve büyük bir partinin aday listesinde yer alan ilk Alaskalı olan Sarah Palin'di. Obama 2012'de Alaska'yı yine kaybetti, ancak o seçimde eyaletteki oyların %40'ını alarak 1968'den beri bunu başaran ilk Demokrat oldu. Joe Biden 2020'de başkanlık için oyların %42,77'sini alarak Johnson'ın 1964'teki zaferinden bu yana bir Demokrat başkan adayı için en yüksek oy oranına ulaştı.
Alaska Bush, Juneau'nun merkezi, Anchorage şehir merkezi ve Alaska Üniversitesi Fairbanks kampüsü ve Ester'i çevreleyen alanlar Demokrat Parti'nin kaleleri olmuştur. Matanuska-Susitna Borough, Fairbanks'in çoğunluğu (North Pole ve askeri üs dahil) ve Güney Anchorage tipik olarak en güçlü Cumhuriyetçi gösterilere sahiptir.
Seçimler
Alaska, Ernest Gruening, Mike Gravel ve Lisa Murkowski'nin yeniden seçilebilmek için adaylıklarını kaybettikleri, görevdeki ABD Senatörleri için uzun bir ön seçim yenilgisi geçmişine sahiptir. Ancak, Murkowski yazılı bir kampanya ile yeniden seçilmeyi kazandı. Buna rağmen Alaska, Ted Stevens'ın 40 yıl boyunca ABD Senatörü olarak ve Don Young'ın 49 yıl boyunca at-large temsilcisi olarak görev yaptığı uzun süredir hizmet veren bazı kongre üyelerine sahip olmuştur.
2020 yılında yapılan bir araştırmada Alaska, vatandaşlar için oy kullanmanın en zor olduğu 15. eyalet olarak belirlenmiştir.
2020 seçim döngüsünde, Alaskalı seçmenler Oylama Önlemi 2'yi onayladı. Önlem %1,1'lik bir farkla veya yaklaşık 4.000 oyla kabul edildi. Önlem, kampanyaların 2.000 doların üzerindeki kampanya katkıları için asıl kaynağı ve aracıları açıklamasını gerektirmektedir. Tedbir ayrıca eyalet çapındaki seçimler için partizan olmayan genel ön seçimler (Washington ve Kaliforniya'da olduğu gibi) ve sıralı seçim oylaması (Maine'de olduğu gibi) öngörmektedir. Önlem 2, Alaska'yı tüm eyalet çapındaki yarışlar için orman ön seçimlerinin yapıldığı üçüncü eyalet, sıralı seçim oylamasının yapıldığı ikinci eyalet ve her ikisinin de yapıldığı tek eyalet haline getirmektedir.
Yeni seçim sisteminin kullanıldığı ilk yarış, Don Young'ın ölümüyle boşalan Alaska'nın tek ABD Temsilciler Meclisi koltuğunun doldurulması için 2022'de yapılan özel seçim oldu. 1972'den bu yana Temsilciler Meclisi koltuğunu kazanan ilk Demokrat ve tarihte ABD Kongresi'ne seçilen ilk Alaska yerlisi olan Mary Peltola kazandı.
- Alaska'nın mevcut eyalet çapında seçilmiş yetkilileri
-
![image]()
Mike Dunleavy, Vali -
![image]()
, Vali Yardımcısı -
![image]()
Lisa Murkowski, kıdemli Birleşik Devletler senatörü -
![image]()
, kıdemsiz Birleşik Devletler senatörü -
![image]()
, Amerika Birleşik Devletleri kongre üyesi
Kaynakça
- ^ "2020 Census Apportionment Results". census.gov. Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- ^ Bureau, US Census. . Census.gov. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.
- ^ Video: 49th Star. Alaska Statehood, New Flag, Official, 1959/01/05 (1959). . 1959. 15 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2012.
- ^ . census.gov. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ Bergsland, Knut, (Ed.) (1994). Aleut Dictionary: Unangam Tunudgusii. Alaska Native Language Center. ISBN ., at pp. 49 (Alaxsxi-x = mainland Alaska), 50 (alagu-x = sea), 508 (-gi = suffix, object of its action).
- ^ Bright, William (2007). Native American Placenames in the United States. University of Oklahoma Press. ISBN .
- ^ Ransom, J. Ellis. 1940. "Derivation of the Word "Alaska", " American Anthropologist n.s., 42: pp. 550–551
- ^ "Map of Human Migration". 19 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2016.
- ^ "Lost Native American Ancestor Revealed in Ancient Child's DNA". National Geographic. 3 Ocak 2018. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2018.
- ^ Brian C. Hosmer, American Indians in the Marketplace: Persistence and Innovation among the Menominees and Metlakatlans, 1870–1920 (Lawrence, Kansas: University Press of Kansas, 1999), pp. 129–131, 200.
- ^ Свердлов Л. М. Русское поселение на Аляске в XVII в.? "Природа". М., 1992. No. 4. С.67–69.
- ^ (2000). . Regions: a Prism to View the Slavic Eurasian World. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.
- ^ Аронов В. Н. Патриарх Камчатского мореходства. // "Вопросы истории рыбной промышленности Камчатки": Историко-краеведческий сб.—Вып. 3.—2000. Вахрин С. Покорители великого океана. Петроп.-Камч.: Камштат, 1993.
- ^ The man who $old Alaska 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Anchorage Daily News
- ^ Wheeler, Keith (1977). "Learning to cope with 'Seward's Icebox'". The Alaskans. Alexandria: . ss. 57-64. ISBN .
- ^ these three Aleutian outer islands are about 460 mil (740 km) away from mainland USSR, 920 mil (1.480 km) from mainland Alaska, 950 mil (1.530 km) from Japan.
- ^ Cloe, John Haile; Service, United States National Park (2017). Attu: the forgotten battle. Government Printing Office. ISBN . 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ Taylor, Alan. "1964: Alaska's Good Friday Earthquake – The Atlantic". The Atlantic. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ USC, Tsunami Research Group. . University of Southern California. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2015.
- ^ a b Friedel, Megan K. (2010). Guide to the Anchorage Engineering Geology Evaluation Group papers, 1964. UAA/APU Consortium Library Archives and Special Collections. HMC-0051. https://archives.consortiumlibrary.org/collections/specialcollections/hmc-0051/
- ^ "Ruth Anne Marie Schmidt Ph.D." . 2015. Retrieved November 23, 2015.
- ^ Saucier, Heather (April 2014). "PROWESS Honors Historic Earthquake Survivor". . Retrieved July 31, 2018.
- ^ a b c Cloe, John Haile "Helping Hand" Military response to Good Friday earthquake 27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Alaska Historical Society, 3/4/2014
- ^ a b Galvin, John Great Alaskan Earthquake and Tsunami: Alaska, March 1964 27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , 6/29/2007
- ^ a b . Smithsonian Magazine (İngilizce). 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ Barbaro, Michael (22 Mayıs 2020). . The New York Times. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . CQ Researcher by CQ Press (İngilizce). 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
- ^ Wells, Bruce (12 Temmuz 2022). . American Oil & Gas Historical Society (İngilizce). 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
- ^ "Alaska's coronavirus response has escalated as the number of cases has grown. Here's where things stand". Anchorage Daily News. 22 Mart 2020. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- ^ . Alaska Government. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ . Alaska Government. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ Stone, Eric (21 Mart 2020). "Officials announce three more COVID-19 cases in Ketchikan". via . 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- ^ Stone, Eric (26 Mart 2020). . . 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ . . 1 Nisan 2020. 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- ^ "Facts About Alaska, Alaska Kids' Corner, State of Alaska". alaska.gov. n.d. 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2018.
- ^ Benson, Carl (2 Eylül 1998). . , University of Alaska Fairbanks. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2007.
- ^ Porco, Peter (23 Haziran 2003). "Long said to be second to Fundy, city tides aren't even close". : A1.
- ^ "Alaska Hydrology Survey". Division of Mining, Land, and Water; . 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014.
- ^ Group, Office of Communications—OC Web. "Glacier and Landscape Change in Response to Changing Climate". www2.usgs.gov. 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2018.
- ^ "Beringglacier.org". beringglacier.org. 2 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2018.
- ^ "Travel Information on South Central Alaska". 2006. 19 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2011.
- ^ "1927: When Ketchikan was the Largest City in Alaska". Sitnews US. 30 Nisan 2007. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2012.
- ^ Alaska Department of Transportation and Public Facilities. (PDF). Alaska Department of Transportation and Public Facilities. March 30, 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: April 21, 2012.
- ^ Alaska.com. "Alaska.com". Alaska.com. 3 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ Hersher, Rebecca (1 Aralık 2016). "Barrow, Alaska, Changes Its Name Back To Its Original 'Utqiaġvik'". National Public Radio. 20 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2020.
- ^ . 28 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014.
- ^ Alaska Heritage Resources Survey 13 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Department of Natural Resources—Alaska.gov (retrieved May 9, 2014)
- ^ "Alaska Boroughs—"Official" sites". Official Borough Websites. CountyState.Info. 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Eylül 2007.
- ^ . Alaska Humanities Forum. 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2021.
- ^ Dixon, Mim (18 Eylül 2019). What Happened To Fairbanks?: The Effects of the Trans-alaska Oil Pipeline on the Community Of Fairbanks, Alaska. Routledge. ISBN . 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ a b c . State of Alaska, Department of Labor and Workforce Development. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (Web) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021.
- ^ . United States Census Bureau. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından () arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021.
- ^ . Wildlandfire.com. 13 Kasım 2007. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ "Monthly Climate Summary, Ketchikan, Alaska". Western Regional Climate Center. 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2013.
- ^ "Mean Annual Precipitation, Alaska-Yukon". Spatial Climate Analysis Service. Oregon State University. February 2000. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Haziran 2012.
- ^ a b (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 29 Eylül 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2007.
- ^ a b "State Extremes". Western Regional Climate Center, . 5 Ocak 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2007.
- ^ "SD Weather History and Trivia for May: May 1". National Oceanic and Atmospheric Administration. 8 Şubat 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2007.
- ^ . Statewide Library Electronic Doorway, University of Alaska Fairbanks. 17 Ocak 2005. 2 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2007.
- ^ Ned Rozell (23 Ocak 2003). . Geophysical Institute of the University of Alaska Fairbanks. 2 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2007.
- ^ History for Barrow, Alaska. Monthly Summary for July 2006 3 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . Retrieved October 23, 2006.
- ^ "Alaska climate averages". Weatherbase. 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2015.
- ^ Bureau, US Census. . Census.gov. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ Bureau, U. S. Census. "American FactFinder—Results". factfinder.census.gov. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2018.
- ^ . U.S. Census Bureau. 2010. 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.
- ^ (PDF). Bureau of Economic Analysis, U.S. Department of Commerce. 28 Mart 2012. 15 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.
- ^ "State Area Codes". 50states.com. 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2018.
- ^ a b Population Division, Laura K. Yax. . 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Population of Alaska—Census 2010 and 2000 Interactive Map, Demographics, Statistics, Quick Facts—CensusViewer". censusviewer.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2014.
- ^ Center for New Media and Promotions(C2PO). . census.gov. 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017.
- ^ . Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 12 Ağustos 2021. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.
- ^ "2019 QuickFacts". U.S. Census Bureau.
- ^ "2015 Demographic and Housing Estimates". data.census.gov. 21 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021.
- ^ "2019 Demographic and Housing Estimates". data.census.gov. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021.
- ^ . Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 5 Ekim 2010. 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2011.
- ^ Exner, Rich (3 Haziran 2012). "Americans under age 1 now mostly minorities, but not in Ohio: Statistical Snapshot". The Plain Dealer. 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ . U.S. Census Bureau. 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2012.
- ^ "50 Quick Facts about Alaska"
- ^ "Language use in the United States, 2011" (PDF). 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2014.
- ^ "2019 Language Statistics". data.census.gov. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- ^ Graves, K, PhD, MSW, Rosich, R, PhD, McBride, M, PhD, RN, Charles, G, Phd and LaBelle, J, MA: Health and health care if Alaska Native Older Adults. . 28 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016.. In Periyakoil VS, eds. eCampus Geriatrics, Stanford Ca, 2010.
- ^ a b "Languages, Alaska Native Language Center". 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2014.
- ^ Languages, Alaska Native Language Center, Ethnologue (classifications), http://www.uaf.edu/anlc/languages/stats/ 6 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Alaska's indigenous languages attain official status" 12 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Reuters.com, October 24, 2014. Retrieved October 30, 2014.
- ^ "Bill History/Action for 28th Legislature HB 216". The Alaska State Legislature. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2016.
- ^ . thearda.com. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.
- ^ "Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics—Pew Research Center". Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 11 Mayıs 2015. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2013.
- ^ . thearda.com. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.
- ^ . Adherents.com. Archived from the original on 5 Mayıs 2010. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ . Anchorage Daily News. 13 Temmuz 2008. 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2008.
- ^ . ava.prri.org. 4 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "An early Russian Orthodox Church". Vilda.alaska.edu. 25 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ . Thearda.com. 13 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ . U.S. Census Bureau, Statistical Abstract of the United States: 2011.
- ^ Kalyan, Mala. . Cultural Association of India Anchorage. 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2009.
- ^ "Hindu Temples in USA—Hindu Mandirs in USA". Hindumandir.us. 16 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ . Cultural Association of India Anchorage. 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2009.
- ^ . 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2008.
- ^ . 15 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2008.
- ^ . Humanitynews.net. 7 Temmuz 2005. Archived from the original on 13 Ocak 2009. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.{}
- ^ "Mosque milestone for Alaska Muslims—Americas". Al Jazeera. 25 Aralık 2010. 4 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2011.
- ^ "Alaska Bahá'í Community". 17 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2019.
- ^ "U.S. Census Bureau QuickFacts: Alaska". 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2019.
- ^ Frank, Robert (15 Ocak 2014). "Top states for millionaires per capita". CNBC. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2014.
- ^ "EIA State Energy Profiles: Alaska". U.S. Energy Information Administration. 27 Mart 2014. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
- ^ "Rankings: Crude Oil Production, February 2013". United States Energy Information Administration. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014.
- ^ "ND Monthly Bakken Oil Production Statistics" (PDF). North Dakota Department of Mineral Resources. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
- ^ . Canadian Association of Petroleum Producers. June 2013. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
- ^ . Usgs.gov. 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ "EIA State Energy Profiles: Alaska". Tonto.eia.doe.gov. 27 Ağustos 2009. 3 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2010.
- ^ (PDF). April 2001. 16 Şubat 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2006.
- ^ "Alaska Permanent Fund Corporation". apfc.org. 20 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2007.
- ^ . Pfd.state.ak.us. 20 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ "Alaska's Citizens' Dividend Set To Be Near Highest Ever". BIEN. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2015.
- ^ a b . Economic Forecast Released. 6 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ . Usda.gov. 5 Ağustos 2011. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2012.
- ^ "Welcome to The Alaska Peony Growers Association". Alaskapeonies.org. 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2012.
- ^ "Alaska Department of Fish and Game". Adfg.alaska.gov. 24 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2011.
- ^ "Reindeer Herding". Reindeer.salrm.uaf.edu. 19 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2010.
- ^ "Daily Fuel Gauge Report". Automobile Association of America. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013.
- ^ "Retail Fuel Pricing and News". Oil Price Information Service. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013.
- ^ "Alaska Native Arts Foundation". alaskanativearts.org. 17 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2019.
- ^ "On Deadly Ground". Filminamerica.com. 27 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2010.
- ^ Hopkins, Kyle (14 Şubat 2011). . Anchorage Daily News. 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2013.
- ^ (PDF). Dps.state.ak.us. 30 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2014.
- ^ . Hss.state.ak.us. 25 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ . 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2014.
- ^ D'oro, Rachel (30 Ocak 2008). "Rural Alaska steeped in sexual violence". USA Today. 5 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2010.
- ^ . American Medical Association (İngilizce). 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . healthinsurance.org (İngilizce). 1 Ekim 2021. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Alaska ICE. 4 Nisan 2009. 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ These are the only three universities in the state ranked by . . 1 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2007.
- ^ "AVTECHome Page". Avtec.labor.state.ak.us. 9 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2012.
- ^ "House Bill 43 'University Institutes of Law And Medicine'", States News Service, 5 Şubat 2013, 30 Aralık 2013 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 21 Aralık 2013
- ^ . 9 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2009.
- ^ . The New York Times. 25 Kasım 2009. 26 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Colton, Hannah (26 Ekim 2015). . . . 28 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Colton, Hannah (11 Kasım 2015). . . 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ completion of the 35-mil (56,3 km) tunnel as part of the "" project in Boston, Massachusetts.
- ^ Barbara Yaffe (2 Ocak 2011). . 19 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2011.
- ^ Allan Dowd (27 Haziran 2007). "Economic study touts Alaska-Canada rail link". Reuters. 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2011.
- ^ AlaskaCanadaRail.org (2 Ocak 2005). . 25 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2011.
- ^ State of Alaska Office of Economic Development. Economic Impact of Alaska's Visitor Industry 22 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . January 2014. Retrieved May 21, 2014.
- ^ Out of the estimated 663,661 residents, 8,550 were pilots, or about one in 78, Federal Aviation Administration. 2005 U.S. Civil Airman Statistics 29 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . www.faa.gov (İngilizce). 10 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020.
- ^ . United Nations. 15 Nisan 2010. 3 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ Friedman, Sam (10 Nisan 2015). "Snowmachine or snowmobile? Whatever you call it, there's a lot riding on it". Fairbanks Daily Newsminer. 1 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2017.
- ^ "Alaska United Fiber Optic System homepage". Alaskaunited.com. 6 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2012.
- ^ Alaska Communications Coverage Map 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Alaska Communications.
- ^ Arctic fiber-optic cable could benefit far-flung Alaskans 11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . Anchorage Daily News.
- ^ (PDF). Dop.state.ak.us. 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2014.
- ^ a b c d . State.ak.us. 13 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ Leip, David. "General Election Results—Alaska". United States Election Atlas. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ . Election.nationaljournal.com. 15 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ Volz, Matt (11 Temmuz 2006). . The Seattle Times. Frank A. Blethen. 17 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2008.
- ^ . Alaskan Independence Party. 2006. 4 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2012.
- ^ Chappel, Bill (24 Şubat 2015). "Marijuana Is Now Legal in Alaska, The 3rd U.S. State With Legal Pot". 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
- ^ Andrews, Laurel,Marijuana milestone: Alaska's first pot shop opens to the public in Valdez 16 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , October 29, 2016
- ^ . 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ CNN Money (2005). "How tax friendly is your state?" Retrieved from CNN website 13 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "12 states that have either no income or sales taxes". Newsday. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2019.|
- ^ . Tax.state.ak.us. 10 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2010.|
- ^ "How Friendly Is Your State's Tax System? The Tax Foundation's 2014 State Business Tax Climate Index". The Tax Foundation. 9 Ekim 2013. 12 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2014.
- ^ Cohn, Scott (10 Temmuz 2018). . CNBC. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Garber, Jonathan (8 Mayıs 2020). . Fox Business. 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ J. Pomante II, Michael; Li, Quan (15 Aralık 2020). "Cost of Voting in the American States: 2020". Election Law Journal: Rules, Politics, and Policy. 19 (4): 503-509. doi:10.1089/elj.2020.0666. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2022.
- ^ Kitchenman, Andrew (17 Kasım 2020). "Alaska will have a new election system: Voters pass Ballot Measure 2". . 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
- ^ a b . . 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alaska Ingilizce telaffuz eˈlaeske dinle Amerika Birlesik Devletleri nin kuzeybati ucunda yer alan bir eyaletidir Bir yari eksklav olan Alaska doguya Kanada nin British Columbia ve Yukon bolgeleriyle sinirlanmistir ve batida Bering Bogazi ndaki bir deniz sinirini Rusya Federasyonu nun Chukotka Otonom Okrugu ile paylasmaktadir Kuzeyde Arktik Okyanus un Chukchi ve Beaufort Denizleri guneyde ve guneybatida ise Pasifik Okyanusu yer almaktadir AlaskaEyaletBayrakMuhurUlkeAmerika Birlesik DevletleriBaskentJuneauEn buyuk sehirAnchorageIdare ValiMike Dunleavy R Vali vekiliNancy Dahlstrom Ust meclis Alt meclis Lisa Murkowski R R Yuzolcumu Toplam1 717 856 km Kara1 481 346 km 571 95 mil Su236 507 km 91 315 mil Rakim580 mEn yuksek nokta6 190 5 m 20 310 ft En alcak nokta0 m 0 ft Nufus 2020 Toplam736 081 Yogunluk0 49 km Zaman dilimiUTC 09 00 Yaz YSU UTC 08 00ISO 3166 koduUS AKResmi site alaska gov Alaska alan bakimindan ABD nin en buyuk eyaletidir Texas California ve Montana eyaletlerinin toplam alaninin ucte birinden daha fazla alana sahiptir ve dunya capinda yedinci buyuk alt bolgesel bolumudur Populasyon bakimindan ucuncu az olan ve en az nufuslu olan ABD eyaletidir 60 paralelin kuzeyinde yer alan kita ulkesinin en yuksek nufuslu topraklarindan biridir 2020 yilinda 736 081 kisi olarak kayitlidir Kuzey Kanada ve Gronland in toplam nufusunun dort katindan fazladir Eyaletin baskenti Juneau alan bakimindan ABD nin ikinci buyuk sehridir ve eski baskenti Alaska Sitka alan bakimindan ABD nin en buyuk sehridir Yaklasik Alaska nufusunun yarisi Anchorage metropol alani icinde yasamaktadir Alaska nin yerli halki binlerce yildir orada yasamaktadir ve bolgenin Bering kara koprusu araciligiyla Kuzey Amerika nin ilk yerlesiminin giris noktasi oldugu genis olcude inanilmaktadir 18 yuzyilda ilk olarak Rus Imparatorlugu bolgeyi aktif olarak fethetmis ve sonunda Rus Amerika yi olusturmustur bu eyaletin cogunu kapsamaktadir Uzak bir mulku surdurmenin maliyeti ve lojistik zorlugu 1867 yilinda ABD ye 7 2 milyon dolara satilmasina yol acmistir 2021 yili icin 140 milyon dolara esdeger Alan 11 Mayis 1912 tarihinde bir bolge olarak duzenlendikten sonra bircok idari degisiklik gecirmistir ABD nin 49 eyaleti olarak 3 Ocak 1959 tarihinde kabul edilmistir Alaska nin bol miktarda dogal kaynaklari bircok eyalet ekonomisinden daha kucuk olan Alaska nin yuksek kisi basina gelirlere sahip olmasina olanak tanimistir Ticari balikcilik ve dogal gaz ve petrol cikarimi Alaska nin ekonomisini belirlemektedir ABD Silahli Kuvvetleri usleri ve turizm de ekonomiye katkida bulunmaktadir Eyaletin yarisindan fazlasi federal yonetimin sahip oldugu topraklar icermektedir milli ormanlar milli parklar ve dogal hayati koruma alanlari Alaska nin yerli halki herhangi bir ABD eyaletinde oran olarak en yuksektir yuzde 15 in uzerindedir Farkli yerli diller konusulur ve Alaska yerlileri yerel ve eyalet siyasetinde etkilidir Etimoloji Alaska adi Rusca Alya ska tr Alyaska Rus somurge doneminde Alaska Yarimadasi na atifta bulunmak icin kullanilmaya baslandi Aleut dilinden bir deyim olan alaxsxaq dan turetilmistir anlami ana yer veya daha acik bir sekilde denizin eylemi yoneltilen nesne dir Ayni kokten turetilmis olan bir Aleut kelimesi olan Alyeska olarak da bilinir buyuk toprak anlamina gelir TarihKolonilesme oncesi Bir modern Alutiiq danscisi geleneksel festival giysisi icinde Bircok yerli halk binlerce yil boyunca Alaska yi isgal etti Avrupalilarin bolgeye varisindan once Burada yapilan dilbilimsel ve DNA calismalari Kuzey Amerika ya Bering kara koprusu yoluyla yerlesmenin kanitlarini sagladi Alaska nin Tanana Vadisi nde Upward Sun River sitesinde alti haftalik bir bebek kalintilari bulundu Bebeklerin DNA si Pleistosen doneminin sonunda diger yerli gruplarla genetik olarak ayri bir nufus oldugunu gosterdi 2013 yilinda Upward Sun River sitesinde kalintilari cikaran Alaska Fairbanks Universitesi arkeologu Ben Potter bu yeni grubu Eski Beringyalilar olarak adlandirdi Tlingit halki bugun Guneydogu Alaska Britanya Kolombiyasi ve Yukon bolgelerinde mal varisiyeti ve mirasi icin matrilineal kinship sistemi olusan bir toplum gelistirdi Ayni zamanda Guneydoguda Haida halki da ozgun sanatlari ile taninan bir halkti Tsimshian halki 1887 yilinda Britanya Kolombiyasindan Alaska ya geldi Baskan Grover Cleveland ve daha sonra ABD Kongresi tarafindan Annette Adasi nda yerlesme ve Metlakatla kasabasini kurma izni verildi Bu uc halk ayrica Pasifik Kuzeybati Kiyisi ndaki diger yerli halklar 18 yuzyilin sonundan 19 yuzyilin ortasina kadar kucukpox salginlarini yasadi en korkunc epidemiler 1830 lar ve 1860 lar yillarinda gerceklesti yuksek olum oranlarina ve sosyal bozulmalara neden oldu Aleut Adalari hala Aleut halkinin denizciligi yapan toplumunun evi olarak kalmaktadir ancak Ruslar tarafindan ilk isletilen yerli Alaska halkidirlar Bati ve Guneybati Alaska Yup ik halkinin evi olurken kuzenleri Alutiiq Sugpiaq Guneybati Alaska da yasamaktadir Kuzey Icbolge bolgesindeki Gwich in halki Athabaskan ve bugun cok tartismali Arctic Milli Dogal Hayati Koruma Alani icindeki karibuya bagimliliklari ile bilinir Kuzey Egim ve Little Diomede Adasi yaygin Inupiat halki tarafindan isgal edilir Kolonilesme Rus yerlesimi St Paul s Harbor bugun Kodiak sehri Kodiak Adasi 1814 Madenciler ve arama yapanlar 1898 Klondike Altin Rush sirasinda Chilkoot Trail i tirmanirlar Bazi arastirmacilar Ruslarin ilk Alaska yerlesimi 17 yuzyilda kurulmus olduguna inanmaktadir Bu hipoteze gore 1648 yilinda Semyon Dezhnyov un seferinin birkac kochesi Alaska da firtina ile karaya vurdu ve bu yerlesimi kurdu Bu hipotez 1764 1765 yillari arasinda Alaska ya ziyaret etmis olan Cukotka Cografyacisi Nikolai Daurkin in ifadelerine dayanmaktadir O Kheuveren Nehri boyunca bir koy gormus ve sakalli erkekler tarafindan ikonlara dua edildigini bildirmistir Bazi modern arastirmacilar Kheuveren i Koyuk Nehri ile iliskilendirmektedir Alaska ya ulasan ilk Avrupali gemi genellikle M S Gvozdev in yetkilisi olarak St Gabriel I Fyodorov un yardimci navigatoru olarak 21 Agustos 1732 tarihinde Sibirya Cossack A F Shestakov ve Rus kesifcisi Dmitry Pavlutsky 1729 1735 seferinde gerceklestirilir Alaska ile baska bir Avrupa temasi 1741 yilinda gerceklesti Vitus Bering St Peter gemisi ile Rus Donanmasi icin bir sefer liderliginde gerceklestirir Gemi ekibi Rusya ya geri donduklerinde deniz otlarinin postlari dunyadaki en iyi kurk olarak degerlendirildi kurk tuccarlari kucuk gruplar halinde Sibirya sahilinden Aleut Adalari na dogru yelken acmaya basladi Ilk kalici Avrupali yerlesim 1784 yilinda kurulmustur 1774 ile 1800 yillari arasinda Ispanya Alaska ya Pacifik Kuzeybatisinin hak iddia etmek icin birkac sefer gonderdi 1789 yilinda Nootka Sound da bir Ispanyol yerlesimi ve kalesi insa edildi Bu seferler Valdez Bucareli Sound ve Cordova gibi yerlere isimler verdi Daha sonra Rus Amerikan Sirketi 19 yuzyilin basinda ortasina dogru genisletilmis bir somurgelestirme programi gerceklestirdi 1804 1867 yillari arasinda New Archangel olarak yeniden adlandirilan Sitka Alexander Archipelago daki Baranof Adasi nda bugun Guneydogu Alaska da Rus Amerika nin baskenti oldu Koloni ABD ye devredildiginde de baskent olarak kaldi Ruslar asla tam olarak Alaska yi somurgelestirmedi ve koloni hicbir zaman cok karli olmadi Rus yerlesiminin isimleri ve kiliselerinin izleri Guneydogu Alaska da hala var William H Seward 24 ABD Disisleri Bakani 1867 yilinda 7 2 milyon karsiliginda Ruslar ile Alaska Satin Alma Seward in Aptalligi olarak da bilinir anlasmasi yapti Rusya nin o donem hukumdari Tsar Alexander II Rus Imparatorlugu Imparatoru Polonya Krali ve Finlandiya Grand Duke u ayrica satisi planladi satin alma 30 Mart 1867 de yapildi Alti ay sonra komisyoncular Sitka ya geldi ve formal transfer duzenlendi Formal bayrak kaldirma islemi 18 Ekim 1867 tarihinde Fort Sitka da gerceklesti Torende 250 formalari olan ABD askerleri valinin evine Castle Hill e gitti Rus birlikleri Rus bayragini indirdi ve ABD bayragi kaldirildi Bu olay Alaska Gunu olarak kutlanir ve 18 Ekim tarihinde yasal bir tatil olarak kabul edilir Alaska baslangicta askeri olarak zayifca yonetildi ve 1884 yilindan itibaren bir vali tarafindan atanmis bir bolge olarak yonetildi Bir federal bolge mahkemesi Sitka da kurulmustu ABD bayragi altindaki Alaska nin ilk on yilinin cogunda Sitka Amerikali yerlesimciler tarafindan yasanan tek yerlesim yeriydi Onlar gecici bir sehir yonetimi kurdular bu Alaska nin ilk belediye yonetimiydi ancak hukuki anlamda degildi Alaska kasabalarinin yasal olarak sehir olarak kurulmasina izin veren yasalar 1900 yilina kadar gelmedi ve sehirler icin yerel yonetim sinirli veya 1959 yilinda devlet olunana kadar mevcut degildi ABD topraklari olarak kurulan Alaska 1890 lardan baslayarak ve bazi yerlerde 1910 lara kadar uzanarak Alaska ve yakin Yukon Bolgesi ndeki altin kosullari binlerce madenci ve yerlesimciyi Alaska ya getirdi Alaska 1912 yilinda organize bir toprak olarak resmen kurulmustu 1906 yilina kadar Sitka da bulunan Alaska nin baskenti kuzeye Juneau ya tasindi Ayni yil Alaska Vali Konagi nin insaati basladi Norvecli ve Isvecli gocmenler de Guneydogu Alaska ya yerlesti orada balikcilik ve ormancilik sektorlerine girdiler 1943 Mayisinda Attu Savasi sirasinda ABD askerleri kar ve buzda yol bulur 2 Dunya Savasi sirasinda Aleut Adalari Muharebesi Attu Agattu ve Kiska uzerinde odaklandi bunlarin hepsi Japon Imparatorlugu tarafindan isgal edildi Japon isgali sirasinda Attu ve Kiska da bir beyaz Amerikali sivil ve iki ABD Deniz Kuvvetleri personeli olduruldu ve yaklasik toplam 50 Aleut sivili ve sekiz denizci Japonya da muhafaza edildi Aleutlarin yarisi muhafaza donemi boyunca oldu Unalaska Dutch Harbor ve Adak ABD Ordusu ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Deniz Kuvvetleri icin onemli usler haline geldi ABD Lend Lease programi Amerikan savas ucaklarinin Kanada dan Fairbanks a ve sonra Nome ye ucurulmasini icerirken Sovyet pilotlari bu ucaklari ele gecirdi ve Almanya nin Sovyetler Birligi ne saldirisina karsi mucadele etmek icin tasidi Askeri uslerin insasi bazi Alaska sehirlerinin nufus artisina katkida bulundu Eyaletlesme Alaska nin ilk ABD Senatorleri olan Bob Bartlett ve Ernest Gruening Alaska nin 49 eyalet olarak kabul edilmesinden sonra 49 yildizli ABD bayragini tutarlar Alaska icin eyaletlesme James Wickersham in Kongre delegesi olarak gorev yaptigi erken donemlerde onemli bir neden idi On yillar sonra eyaletlesme hareketi 1946 yilinda yapilan bir toprak referandumunun ardindan ilk gercek ivme kazandi Alaska Devletli Olma Komitesi ve Alaska Anayasa Kongresi yakinda takip edecekti Devletli olma destekcileri ayni zamanda buyuk savaslari ABD Kongresi ve Alaska icinde politik dusmanlarina karsi mucadele etmek icin bulurlar Devletli olma ABD Kongresi tarafindan 7 Temmuz 1958 de onaylandi Alaska 3 Ocak 1959 tarihinde resmen bir devlet olarak ilan edildi Kutsal Cuma depremi 27 Mart 1964 te buyuk Cuma gunu depremi 133 kisiyi oldurdu ve bircok koyu ve buyuk sahil topluluklarinin bolumlerini sonuc olarak olusan tsunami ve kayaliklar yikti Bu kayitlara gecmisteki dorduncu en guclu deprem oldu ani buyuklugu 9 2 Mw 1989 San Francisco depreminden binlerce kat daha guclu idi Gunun saati 17 36 yilin mevsimi ilkbahar ve depremin merkezinin konumu tumuyle binlerce hayati kurtarmak icin potansiyel faktorler olarak gosterildi ozellikle Anchorage da Suresi dort dakika ve otuz sekiz saniye olan buyukluk 9 2 megathrust depremi Kuzey Amerika tarihinde kaydedilen en guclu deprem olarak kalmakta ve dunya tarihinde kaydedilen ikinci en guclu deprem olarak kalmaktadir 970 km hat catladi ve 18 m hareket etti ve yaklasik 500 yil gerilim birikimi serbest birakti Toprak sivilasmasi catlaklar kayaliklar ve diger yer alti arizalari bazi topluluklarda buyuk yapisal zararlara neden oldu ve mal zararlarina da neden oldu Anchorage cok az sayida deprem muhendisligi yapilmis evler binalar ve altyapida asfalt yollar trotuarlar su ve kanalizasyon hatti elektrik sistemleri ve diger insan yapimi ekipmanlar buyuk yikim veya zarara ugradi ozellikle Knik Kol boyunca bircok kayalik bolgesinde 320 km guneybatida Kodiak yakinlarindaki bazi alanlar sonsuza de 9 m yukseldi Anchorage in guneydogusunda Turnagain Kolu nun basindaki Girdwood ve Portage yakinlarindaki alanlar 2 4 m kadar dustu yeni yuksek dalga seviyesini asan Seward Otoyolu nun yukseltilmesi icin yeniden insaat ve doldurma gerekti Prince William Sound da Port Valdez buyuk bir su alti kayaligina ugradi ve Valdez kent limani ve iskelelerin cokusu ve o anda iskeleye bagli olan gemi icinde 32 kisinin olumune neden oldu Yakininda 8 2 m tsunami Chenega koyunu yok etti ve orada yasayan 68 kisiden 23 unu oldurdu Hayatta kalanlar dalga karsi kosarken yuksek yere tirmandi Depremden sonra tsunami Whittier Seward Kodiak ve diger Alaskali topluluklarin yani sira Britanya Kolumbiya Washington Oregon ve California daki insanlar ve mulkleri de ciddi sekilde etkiledi Tsunami ayni zamanda Hawaii ve Japonya da da zararlara neden oldu Depremle dogrudan ilgili hareketin kanitlari Florida ve Texas dan da bildirildi Alaska daha once yuksek nufuslu bir alanda buyuk bir afet yasamamisti ve bu tur bir olayin etkileriyle basa cikmak icin cok sinirli kaynaklara sahipti Anchorage da jeolog Lidia Selkregg in onerisi uzerine Anchorage Belediyesi ve Alaska Devlet Konut Otoritesi jeologlar toprak bilimciler ve muhendisler dahil 40 bilim adamindan olusan bir takimi sehre yapilan zarari degerlendirmek uzere atadi Bu takim Jeoloji ve Muhendislik Degerlendirme Grubu olarak adlandirilmis ve Anchorage Universitesi Jeoloji Profesoru Dr Ruth A M Schmidt tarafindan yonetilmistir Bilim adamlari takimi hemen yeniden insa etmek isteyen yerel gelistiriciler ve merkezi isletmecilerle catismaya girdi Bilim adamlari gelecekteki tehlikeleri belirlemek istiyorlar Yeniden insa edilen altyapinin guvenli olmasini saglamak icin Takim depremin hemen bir ay sonrasindan yani 8 Mayis 1964 te bir rapor uretti Alaska da buyuk bir aktif varligi olan ABD ordusu depremin sonunda yardim etmek icin hemen adim atti ABD Ordusu alti ulke ile hizli bir sekilde iletisimi yeniden kurdu Anchorage halkina yardim etmek icin askerleri gonderdi ve Valdez e bir konvoy sevk etti Askeri ve sivil liderlerin tavsiyeleri dogrultusunda Baskan Lyndon B Johnson depremin hemen ardindan tum Alaska yi buyuk bir afet bolgesi olarak ilan etti ABD Donanmasi ve Sahil Guvenligi aninda ihtiyaclari karsilamak icin izole kiyi topluluklarina gemiler sevk etti Kotu hava ve kotu gorus kosullari depremden sonraki gun hava kurtarma ve gozlem calismalarini zorlastirdi ancak Pazar gunu durum iyilesti ve kurtarma helikopterleri ve gozlem ucaklari sevk edildi Bir askeri hava nakliyesi hemen Alaskaya yardim malzemelerini gondermeye basladi ve sonunda 1 170 000 kg gida ve diger malzeme teslim etti Yayin gazetecisi Genie Chance kurtarma ve yardim calismalarinda yardimci oldu Anchorage daki KENI radyosunda 24 saatten fazla suren bir sure boyunca Anchorage Emniyet Binasi ndaki gecici gorev yerinden sesli olarak sakinligin sesini verdi O sehir polis muduru tarafindan resmi olarak emniyet gorevlisi olarak atandi Chance 9 2 buyuklugundeki depremden sonra gelisen katastrofik olaylarin kesintisiz haberlerini verdi ve halkin emniyet ofisi olarak hizmet etti yanit calismalarini koordine etti topluluk icindeki ihtiyaclarla mevcut kaynaklari bagladi barinaklar ve hazirlanmis yiyecek rasyonlari hakkinda bilgi yaydi sevdikleri arasinda iyi olma mesajlarini iletti ve aileleri yeniden bir araya getirmekte yardimci oldu Uzun vadeli olarak ABD Ordusu Muhendisleri Teskilati tamamen yerle bir edilmis olan topluluklar icin yollari yeniden insa etmek copu temizlemek ve yeni kasaba kurmak icin calismalarin lideri oldu Bu maliyet 110 milyon dolar oldu Bati Kiyisi ve Alaska Tsunami Uyari Merkezi felakete dogrudan bir yanit olarak kuruldu Federal afet yardim fonlari Alaska hukumetinin harap olmus altyapisini finansal olarak desteklemenin yani sira yeniden yapilanma icin odeme yapti ve Prudhoe Korfezi nde devasa petrol yataklarinin kesfine kadar Alaska nin finansal olarak cozulebilir kalmasina yardimci olan yuz milyonlarca dolar harcadi ABD Savunma Bakanligi nin emriyle Alaska Ulusal Muhafizlari gelecekte meydana gelebilecek felaketlere mudahale etmek uzere Alaska Acil Durum Hizmetleri Bolumu nu kurdu Petrol patlamasi 1968 yilinda Prudhoe Korfezi nde petrol bulunmasi ve 1977 yilinda Trans Alaska Boru Hatti Sistemi nin tamamlanmasi petrol patlamasina yol acmistir Petrolden elde edilen telif gelirleri 1980 den itibaren buyuk eyalet butcelerini finanse etmistir Ancak Alaska topraklarinin tek ekonomik degeri petrol uretimi degildi Alaska 20 yuzyilin ikinci yarisinda onemli bir gelir kaynagi olarak turizmi kesfetti Turizm Ikinci Dunya Savasi ndan sonra bolgede gorev yapan askeri personelin dogal guzellikleri overek evlerine donmesiyle populer hale geldi Savas sirasinda insa edilen Alcan Otoyolu ve 1963 yilinda tamamlanan Alaska Deniz Otoyolu Sistemi eyaleti eskisinden daha erisilebilir hale getirdi Turizm Alaska da giderek daha onemli hale geldi ve bugun her yil 1 4 milyondan fazla kisi eyaleti ziyaret ediyor Turizmin ekonomi icin daha hayati hale gelmesiyle birlikte cevreciligin onemi de artti 1980 de cikarilan Alaska National Interest Lands Conservation Act ANILCA 217 000 km Ulusal Vahsi Yasam Siginagi sistemine 25 nehrin bir kismini Ulusal Vahsi ve Dogal Nehirler sistemine 13 000 km Ulusal Orman arazilerine ve 176 000 km Ulusal Park arazilerine ekledi Yasa sayesinde Alaska su anda tum Amerikan ulusal park alanlarinin ucte ikisini icermektedir Bugun Alaska topraklarinin yarisindan fazlasi Federal Hukumete aittir 1989 yilinda Exxon Valdez Prince William Sound da bir resife carparak 42 megalitreden fazla ham petrolu 1 800 km kiyi seridine doktu Bugun kalkinma ve koruma felsefeleri arasindaki savas Arktik Ulusal Yaban Hayati Siginagi nda petrol sondaji ve onerilen Pebble Madeni konusundaki cekismeli tartismalarda gorulmektedir Petrol sizintisinin ardindan Prince William Sound kiyisindaki kayaliklarda petrol birikti COVID 19 salgini COVID 19 pandemisinin 12 Mart 2020 de ABD nin Alaska eyaletine ulastigi teyit edilmistir 11 Mart ta Vali Mike Dunleavy nin ofisi tum kuruluslarin gerekli mudahale kaynaklarina sahip olmasini saglamak icin olaganustu hal ilan etti Ertesi gun Anchorage da yabanci uyruklu bir kisi olan ilk vaka kamuoyuna duyuruldu Alaska daki 2020 salgini sirasinda COVID 19 dan etkilenen yerlerden biri olan Ketchikan 21 Mart 2020 tarihinde Guneydogu Alaska da bulunan yaklasik 8 000 nufuslu kucuk bir sahil kasabasi olan Ketchikan da alti COVID 19 vakasi tespit edilmistir Kasaba takip eden 14 gun boyunca yerinde korunmustur 24 Mart 2020 tarihinde Ketchikan da uc COVID 19 vakasi daha tespit edilmis ve toplam vaka sayisi dokuza yukselmistir 1 Nisan 2020 de Ketchikan daki pozitif COVID 19 vakalarinin sayisi 14 e yukselmistir CografyaKuzey Amerika nin kuzeybati kosesinde yer alan Alaska Amerika Birlesik Devletleri nin en kuzey ve en bati eyaleti olmakla birlikte Aleut Adalari nin Dogu Yarimkure ye uzanmasi nedeniyle Amerika Birlesik Devletleri nin en dogu boylamina da sahiptir Alaska Kuzey Amerika kitasinda bitisik olmayan tek ABD eyaletidir Yaklasik 800 km British Columbia Kanada Alaska yi Washington dan ayirir Teknik olarak kita ABD sinin bir parcasidir ancak bazen konusma dilinde dahil edilmez Alaska genellikle Asagi 48 olarak adlandirilan ABD nin anakarasinin bir parcasi degildir Baskent Juneau Kuzey Amerika kitasinin anakarasinda yer alir ancak Kuzey Amerika karayolu sisteminin geri kalanina karayolu ile bagli degildir Eyalet doguda Kanada nin Yukon ve Britanya Kolumbiyasi sadece Kanada topraklarina siniri olan tek eyalettir Guneyde ve guneybatida Alaska Korfezi ve Pasifik Okyanusu batida Bering Denizi Bering Bogazi ve Chukchi Denizi kuzeyde ise Arktik Okyanusu ile cevrilidir Rusya ya ait Buyuk Diomede Adasi ile Alaska ya ait Kucuk Diomede Adasi arasinda sadece 4 8 km mesafe bulundugundan Alaska nin karasulari Bering Bogazi nda Rusya nin karasularina temas eder Alaska diger tum ABD eyaletlerinin toplamindan daha uzun bir kiyi seridine sahiptir Alaska nin 48 bitisik eyalete kiyasla buyuklugu Albers esit alan konik projeksiyonu Toplam yuzolcumu 1 717 856 km olan Alaska Amerika Birlesik Devletleri nin acik ara en buyuk eyaletidir Alaska ABD nin en buyuk ikinci eyaletinin Teksas iki katindan daha buyuktur ve sonraki en buyuk uc eyaletin Teksas Kaliforniya ve Montana toplamindan daha buyuktur Alaska dunyanin en buyuk yedinci alt ulusal birimidir Bagimsiz bir ulus olsaydi dunyanin en buyuk 16 ulkesi olurdu ve Iran dan daha buyuk olurdu Sayisiz adasiyla Alaska yaklasik 55 000 km gelgit kiyi seridine sahiptir Aleut Adalari zinciri Alaska Yarimadasi nin guney ucundan batiya dogru uzanir Aleut Adalari nda ve kiyi bolgelerinde bircok aktif yanardag bulunur Ornegin Unimak Adasi Kuzey Pasifik uzerinde 3 000 m yukseklige kadar yukselen ve zaman zaman icin icin yanan bir volkan olan Shishaldin Dagi na ev sahipligi yapmaktadir Volkanlar zinciri anakaradaki Anchorage in batisindaki Spurr Dagi na kadar uzanir Jeologlar Alaska yi Kuzeybati Pasifik teki bircok eyalet ve Kanada vilayetinden olusan ve aktif olarak kita insasina devam eden buyuk bir bolge olan Wrangellia nin bir parcasi olarak tanimlamislardir Dunyanin en buyuk gelgitlerinden biri gelgit farklarinin 10 7 m fazla olabildigi Anchorage in hemen guneyindeki Turnagain Arm da meydana gelir Alaska da uc milyondan fazla gol bulunmaktadir Batakliklar ve sulak permafrost alanlar 487 700 km kaplar cogunlukla kuzey bati ve guneybati duzluklerinde Buzul buzu Alaska nin yaklasik 75 000 km kaplar Bering Buzulu Kuzey Amerika daki en buyuk buzuldur ve tek basina 5 200 km kaplamaktadir Bolgeler Alaska nin cesitli bolgelerini belirleyen resmi olarak tanimlanmis sinirlar yoktur ancak yaygin olarak kabul edilen alti bolge vardir Guney Merkez Anchorage Matanuska Susitna Vadisi ve Kenai Yarimadasini iceren Alaska nin en kalabalik bolgesi Alaska Siradaglari nin guneyinde ve Wrangell Daglari nin batisinda yer alan kirsal ve cogunlukla nufusu az olan bolgeler de Prince William Sound bolgesi ile Cordova ve Valdez topluluklari gibi Guney Merkez tanimina girer Guneydogu Panhandle ya da Inside Passage olarak da adlandirilan bu bolge Alaska nin bitisik eyaletlere en yakin bolgesidir Bu nedenle Alaska nin satin alinmasini takip eden yillarda yerli olmayan ilk yerlesimlerin cogu burada gerceklesmistir Bolgede Alexander Takimadalari ve Amerika Birlesik Devletleri nin en buyuk ulusal ormani olan Tongass Ulusal Ormani hakimdir Eyalet baskenti Juneau eski baskent Sitka ve bir zamanlar Alaska nin en buyuk sehri olan Ketchikan i icerir Sadece uc topluluk Haines Hyder ve Skagway bitisik Kuzey Amerika karayolu sistemine dogrudan baglantiya sahip oldugundan Alaska Deniz Otoyolu bolge ve ulke genelinde hayati bir yuzey ulasim baglantisi saglar Ic Mekan Denali Kuzey Amerika nin en yuksek zirvesidir Ic Bolge Alaska nin en buyuk bolgesidir Buyuk bir kismi issiz vahsi dogadir Fairbanks bolgedeki tek buyuk sehirdir Denali Ulusal Parki ve Koruma Alani burada yer almaktadir Eski adi McKinley Dagi olan Denali Kuzey Amerika nin en yuksek dagidir ve yine burada yer almaktadir Guneybati Guneybati Alaska Bering Denizi nden iceriye dogru yaklasik 800 km uzanan seyrek nufuslu bir bolgedir Nufusun cogu kiyi boyunca yasar Kodiak Adasi da Guneybati da yer almaktadir Dunyanin en buyuk nehir deltalarindan biri olan devasa Yukon Kuskokwim Deltasi buradadir Alaska Yarimadasi nin bazi kisimlari Guneybati nin bir parcasi olarak kabul edilir kalan kisimlar ise Aleut Adalari na dahildir asagiya bakiniz Kuzey Yamaci North Slope cogunlukla kucuk koylerle dolu bir tundradir Bolge devasa ham petrol rezervleriyle bilinir ve hem Ulusal Petrol Rezervi Alaska yi hem de Prudhoe Bay Petrol Sahasini icerir Eskiden Barrow olarak bilinen Utqiaġvik sehri Amerika Birlesik Devletleri nin en kuzeydeki sehridir ve burada yer almaktadir Kotzebue nin demir attigi ve Kobuk Nehri vadisini de iceren Kuzeybati Arktik bolgesi genellikle bu bolgenin bir parcasi olarak kabul edilir Bununla birlikte Kuzey Yamaci ve Kuzeybati Arktik in ilgili Inupiatlari nadiren kendilerini tek bir halk olarak gorurler Aleut Adalari Uluslararasi Tarih Cizgisi nin tamamen dogusunda olmasina ragmen cizgideki ucgen kivrim ABD nin Alaska yi satin almasi uzerine kabul edilmistir Aleut Adalari 180 meridyeni gecer oyle ki ABD nin hem en bati Amatignak hem de en dogu Semisopochnoi noktalarini icerirler 300 den fazla kucuk volkanik ada Pasifik Okyanusu na dogru 1 900 km fazla uzanan bu zinciri olusturmaktadir Bu adalardan bazilari Dogu Yarimkure ye dusmektedir ancak Uluslararasi Tarih Cizgisi tum eyaleti ve dolayisiyla tum Kuzey Amerika kitasini ayni yasal gun icinde tutmak icin 180 nin batisina cekilmistir Adalardan ikisi Attu ve Kiska Ikinci Dunya Savasi sirasinda Japon kuvvetleri tarafindan isgal edilmistir Arazi mulkiyeti Amerika Birlesik Devletleri Arazi Yonetimi Burosu nun Ekim 1998 tarihli bir raporuna gore Alaska nin yaklasik 65 i cok sayida ulusal orman ulusal park ve ulusal yaban hayati siginagi da dahil olmak uzere ABD federal hukumeti tarafindan kamu arazisi olarak sahiplenilmekte ve yonetilmektedir Bunlardan Arazi Yonetimi Burosu 35 milyon hektar ya da eyaletin 23 8 ini yonetmektedir Arktik Ulusal Vahsi Yasam Siginagi Amerika Birlesik Devletleri Balik ve Vahsi Yasam Servisi tarafindan yonetilmektedir Burasi 16 milyon donumluk 6 5 milyon hektar alaniyla dunyanin en buyuk yaban hayati siginagidir Geri kalan arazi alaninin 41 milyon hektar Alaska Eyaleti ne aittir ve Alaska Eyalet Yasasi uyarinca bu eyaletin hakkidir Bu alanin bir kismi yeni kurulan ilcelere iliskin yasal hukumler uyarinca zaman zaman yukarida sunulan organize ilcelere devredilmektedir Daha kucuk kisimlar ise kirsal alt bolumler ve diger ciftcilikle ilgili firsatlar icin ayrilmistir Bunlar genellikle uzak ve yolsuz konumlari nedeniyle cok populer degildir Bir arazi bagis universitesi olan Alaska Universitesi de bagimsiz olarak yonettigi onemli bir araziye sahiptir Diger 18 milyon hektar alan ise 1971 tarihli Alaska Yerli Talepleri Cozumleme Yasasi ANCSA kapsaminda olusturulan 12 bolgesel ve cok sayida yerel yerli sirkete aittir Bolgesel Yerli sirketi Doyon Limited reklamlarda ve diger iletisimlerde sik sik kendisini Alaska daki en buyuk ozel arazi sahibi olarak tanitmaktadir ANCSA nin 1991 yilindan itibaren sirketlerin arazi varliklarinin acik piyasada satilmasina izin veren hukumleri yururluge giremeden yururlukten kaldirilmistir Etkili bir sekilde sirketler mulkiyete sahiptir bircok durumda yeralti mulkiyeti de dahil olmak uzere bireysel Alaskalilara reddedilen bir ayricalik ancak araziyi satamazlar Ancak bireysel yerli tahsisleri acik piyasada satilabilir ve satilmaktadir Geriye kalan ve eyaletin yaklasik yuzde birine tekabul eden arazinin sahibi ise cesitli ozel cikar gruplaridir Yerli sirketlere ait araziler haric tutuldugunda Alaska buyuk bir farkla en kucuk ozel arazi mulkiyeti yuzdesine sahip eyalettir Alaska Miras Kaynaklari Arastirmasi Alaska Miras Kaynaklari Arastirmasi AHRS ABD nin Alaska eyaletinde bildirilen tum tarihi ve tarih oncesi alanlarin kisitli bir envanteridir Tarih ve Arkeoloji Ofisi tarafindan surdurulmektedir Arastirmanin kulturel kaynaklar envanteri elli yildan daha eski olmalari genel sarti ile nesneleri yapilari binalari siteleri bolgeleri ve seyahat yollarini icerir 31 Ocak 2012 itibariyla 35 000 den fazla alan rapor edilmistir Sehirler kasabalar ve ilceler Anchorage Alaska nin en buyuk sehriFairbanks Alaska nin en buyuk ikinci sehri ve onemli bir farkla Alaska nin ic bolgelerindeki en buyuk sehirJuneau Alaska nin ucuncu buyuk sehri ve baskentiOrganize Olmayan Ilce nin ve Alaska kirsalinin en buyuk sehrirlerinden olan BethelHomer asagidan yukariya sehir merkezinin kenarini havaalanini ve Spit i gosteriyorUtqiaġvik Eben Hopson Ortaokulu yakinindaki Browerville mahallesi gosterilmistir uzun yillar boyunca halk arasinda Dunyanin Tepesi lakabiyla bilinen Amerika Birlesik Devletleri nin en kuzeyindeki sehirdir Kennecott Madenlerini ve Copper River and Northwestern Demiryolunu desteklemek icin 20 yuzyilin baslarinda insa edilen Cordova bunlarin kapanmasindan bu yana bir balikci toplulugu olarak varligini surdurmektedir Talkeetna daki Ana Cadde Alaska diger ABD eyaletlerinin cogu gibi ilcelere bolunmemistir ancak ilcelere bolunmustur Alaska Anayasa Konvansiyonu delegeleri geleneksel ilce sisteminin tuzaklarindan kacinmak istedi ve kendi benzersiz modellerini benimsedi Eyaletin daha yogun nufuslu bolgelerinin cogu Alaska nin 16 ilcesinin bir parcasidir ve bu ilceler diger eyaletlerdeki ilcelere benzer bir islev gorur Ancak diger 49 eyaletteki ilce esdegerlerinden farkli olarak ilceler eyaletin tum kara alanini kapsamaz Herhangi bir ilcenin parcasi olmayan alan Organize Olmayan Ilce olarak adlandirilir Organize Olmayan Ilce nin kendine ait bir hukumeti yoktur ancak ABD Nufus Sayim Burosu eyaletle isbirligi icinde Organize Olmayan Ilce yi yalnizca istatistiksel analiz ve sunum amaciyla 11 nufus sayim bolgesine ayirmistir Kayit bolgesi Alaska da kamu kayitlarinin yonetimi icin bir mekanizmadir Eyalet bir eyalet kayit memurunun yonetiminde merkezi olarak idare edilen 34 kayit bolgesine ayrilmistir Tum kayit bolgeleri belgeleri kamu kayitlarina kabul etmek icin ayni kabul kriterlerini ucret tarifesini vb kullanir Bircok ABD eyaleti uc kademeli bir ademi merkeziyet sistemi kullanirken eyalet ilce kasaba Alaska nin cogu sadece iki kademe eyalet borough kullanir Dusuk nufus yogunlugu nedeniyle arazinin cogu Organize Olmayan Borough da yer almaktadir Adindan da anlasilacagi gibi ara bir ilce hukumeti yoktur dogrudan eyalet hukumeti tarafindan yonetilir 2000 yilinda Alaska yuzolcumunun 57 71 i bu statude olup nufusun 13 05 i bu statudedir Anchorage 1975 yilinda sehir yonetimini Greater Anchorage Area Borough ile birlestirerek Anchorage Belediyesi ni olusturmustur ve bu belediye sehir ile Eagle River Chugiak Peters Creek Girdwood Bird ve Indian topluluklarini icermektedir Fairbanks in ayri bir ilcesi Fairbanks North Star Borough ve belediyesi Fairbanks Sehri vardir Eyaletin en kalabalik sehri 2020 yilinda 291 247 kisiye ev sahipligi yapacak olan Anchorage dir Alaska da kisi basina dusen gelire gore en zengin yer Denali dir 42 245 Yakutat City Sitka Juneau ve Anchorage yuzolcumune gore ABD nin en buyuk dort sehridir Sehirler ve sayim yerlesimleri nufusuna gore 2020 Amerika Birlesik Devletleri nufus sayiminda yansitildigi gibi Alaska da toplam 355 anonim sehir ve sayim yerlesimi CDP bulunmaktadir Sehirlerin cetelesi esasen birlestirilmis bir sehir ilceye esdeger olan dort birlesik belediyeyi icermektedir Bu topluluklarin cogunlugu Alaska nin Calilik olarak bilinen kirsal bolgesinde yer alir ve Kuzey Amerika nin bitisik karayolu agina bagli degildir Bu bolumun altindaki tabloda Alaska daki en buyuk 100 sehir ve sayim yerlesimiler nufus sirasina gore listelenmistir Alaska nin 2020 ABD nufus sayimina gore 733 391 olan nufusunun 16 655 i yani nufusun 2 27 si anonim bir sehirde veya nufus sayimina gore belirlenmis bir yerde yasamamaktadir Bu rakamin yaklasik dortte ucunu Ketchikan Kodiak Palmer ve Wasilla sehir sinirlarinin disindaki kentsel ve banliyo mahallelerinde yasayan insanlar olusturmaktadir Amerika Birlesik Devletleri Nufus Sayim Burosu tarafindan bu bolgeler icin CDP ler olusturulmamistir ancak 1980 Nufus Sayiminda Ketchikan bolgesi mahalleleri icin yedi CDP olusturulmustur Clover Pass Herring Cove Ketchikan East Mountain Point North Tongass Highway Pennock Island ve Saxman East ancak o zamandan beri kullanilmamistir Geri kalan nufus Alaska genelinde hem organize ilcelerde hem de Organize Olmayan Ilcelerde buyuk olcude uzak bolgelere dagilmistir No Ad Tur 2020 nufusu1 Anchorage Sehir 291 2472 Fairbanks Sehir 32 5153 Juneau Sehir 32 2554 CDP 19 2975 CDP 19 0316 CDP 11 3327 CDP 9 4508 CDP 9 1979 Wasilla Sehir 9 05410 CDP 8 81711 CDP 8 48712 Sitka Sehir 8 45813 Ketchikan Sehir 8 19214 Kenai Sehir 7 42415 CDP 6 43716 Bethel Sehir 6 32517 CDP 6 01518 CDP 5 91819 Palmer Sehir 5 88820 CDP 5 74821 Kodiak Sehir 5 58122 Homer Sehir 5 52223 CDP 5 22924 CDP 5 04825 Sehir 4 92726 CDP 4 70427 CDP 4 45628 Soldotna Sehir 4 34229 Unalaska Sehir 4 25430 CDP 4 21631 Valdez Sehir 3 98532 CDP 3 83333 Nome Sehir 3 69934 CDP 3 58935 CDP 3 29936 Kotzebue Sehir 3 10237 Sehir 3 04338 CDP 2 74739 Seward Sehir 2 71740 CDP 2 61041 Sehir 2 60942 CDP 2 41643 CDP 2 35944 Sehir 2 24945 CDP 2 24846 Sehir 2 24347 CDP 2 19648 CDP 2 13649 CDP 2 12950 Wrangell Sehir 2 127 No Ad Tur 2020 nufusu51 CDP 2 10552 Sehir 1 97553 CDP 1 85254 CDP 1 67355 CDP 1 65756 Sehir 1 58957 CDP 1 56458 CDP 1 50659 CDP 1 47160 CDP 1 45461 Sehir 1 37562 CDP 1 33063 CDP 1 31064 Tok CDP 1 24365 Skagway CDP 1 16466 CDP 1 10367 CDP 1 07868 CDP 1 05569 CDP 1 03870 Sehir 1 03671 CDP 1 02172 CDP 97773 CDP 96674 Sehir 95175 Sehir 93176 Sehir 91877 CDP 84578 Savoonga Sehir 83579 Point Hope Sehir 83080 Sehir 82581 Sehir 81782 Sehir 81283 Selawik Sehir 80984 CDP 79285 Sehir 77686 Unalakleet Sehir 76587 Sehir 75788 Sehir 75689 CDP 74390 Sehir 72091 CDP 71392 CDP 70493 Noorvik City 69494 CDP 67795 City 65896 Yakutat CDP 65797 CDP 655CDP99 CDP 650100 CDP 644Iklim Alaska diger tum eyaletlerden daha fazla federal hukumete ait kamu arazisine sahiptir Alaska nin guney ve guneydogusunda orta enlem okyanus iklimi Koppen iklim siniflandirmasi kuzey kesimlerinde ise subarktik okyanus iklimi Koppen Cfc gorulur Yillik bazda guneydogu Alaska nin hem en yagisli hem de en sicak bolgesidir kisin daha iliman sicakliklar ve yil boyunca yuksek yagislar gorulur Juneau yilda ortalama 130 cm Ketchikan ise 380 cm uzerinde yagis alir Burasi ayni zamanda Alaska da kis aylarinda gunduz ortalama yuksek sicakligin donma noktasinin uzerinde oldugu tek bolgedir Alaska nin Koppen iklim tipleri Anchorage ve guney orta Alaska nin iklimi bolgenin deniz kiyisina yakinligi nedeniyle Alaska standartlarina gore ilimandir Bolge guneydogu Alaska dan daha az yagmur alirken daha fazla kar alir ve gunler daha acik olma egilimindedir Ortalama olarak Anchorage yilda 41 cm yagis alir ve yaklasik 190 cm kar yagar ancak guney merkezde cok daha fazla kar alan bolgeler vardir Kisa serin yazlari nedeniyle subarktik bir iklimdir Bati Alaska nin iklimi buyuk olcude Bering Denizi ve Alaska Korfezi tarafindan belirlenir Guneybatida subarktik okyanus iklimi daha kuzeyde ise karasal subarktik iklim gorulur Bolgenin ne kadar kuzeyde oldugu dusunuldugunde sicaklik biraz ilimlidir Bu bolge yagis acisindan muazzam bir cesitlilige sahiptir Seward Yarimadasi nin kuzey tarafindan Kobuk Nehri vadisine kadar uzanan bir alan yani Kotzebue Sound cevresindeki bolge teknik olarak bir coldur ve bu kisimlar yilda 25 cm daha az yagis alir Diger ucta Dillingham ve Bethel arasindaki bazi yerler ortalama 250 cm yagis almaktadir Alaska nin ic kesimlerinin iklimi subarktiktir Alaska daki en yuksek ve en dusuk sicakliklardan bazilari Fairbanks yakinlarindaki bolgede gorulur Yazlari sicaklik 30 C ye ulasabilirken kisin sicaklik 51 C altina dusebilir Ic kesimlerde yagislar seyrektir genellikle yilda 25 cm daha azdir ancak kisin dusen yagislar tum kis boyunca kalma egilimindedir Alaska da kaydedilen en yuksek ve en dusuk sicakliklarin her ikisi de Ic Bolge dedir En yuksek sicaklik 27 Haziran 1915 te Fort Yukon da kutup dairesinden sadece 13 km iceride 38 C Alaska yi Amerika Birlesik Devletleri ndeki en dusuk yuksek sicakliga sahip eyalet olarak Hawaii ile esit hale getirir Alaska daki en dusuk resmi sicaklik 23 Ocak 1971 de Prospect Creek te kaydedilen 62 C olup Kuzey Amerika kitasinda Snag Yukon Kanada da kaydedilen en dusuk sicakligin bir derece uzerindedir Alaska nin en kuzeyindeki iklim uzun cok soguk kislar ve kisa serin yazlar ile Arktiktir Koppen Temmuz ayinda bile Utqiaġvik te ortalama dusuk sicaklik 1 C Alaska nin bu bolgesinde yagislar azdir bircok yerde yilda ortalama 25 cm daha az yagis gorulur ve bu yagislarin cogu neredeyse tum yil boyunca yerde kalan kar seklindedir Alaska da secilen yerler icin ortalama gunluk maksimum ve minimum sicakliklar Konum Temmuz C Ocak C Anchorage 18 10Juneau 17 11 0 4Ketchikan 17 11 3 1Unalaska 14 8 2 2Fairbanks 22 11Fort Yukon 23 10Nome 14 808 1DemografiAmerika Birlesik Devletleri Sayim Burosu 2020 Amerika Birlesik Devletleri nufus sayiminda Alaska nufusunun 1 Nisan 2020 de 736 081 oldugunu ve 2010 Amerika Birlesik Devletleri nufus sayimindan bu yana 3 6 lik bir artis oldugunu tespit etmistir 2010 Amerika Birlesik Devletleri nufus sayimina gore ABD nin Alaska eyaletinin nufusu 2000 ABD nufus sayiminda 626 932 den artarak 710 231 e ulasmistir 2010 yilinda Alaska Kuzey Dakota Vermont ve Wyoming in ve Washington D C onunde nufus bakimindan 47 eyalet olarak yer almistir Tahminler 2018 itibariyla Kuzey Dakota yi onde gostermektedir Alaska 0 46 km2 ile dunyanin en az nufuslu eyaleti ve en seyrek nufuslu bolgelerinden biridir bir sonraki eyalet olan Wyoming de ise mil kare basina 2 2 km2 dusmektedir Alaska yuzolcumu bakimindan ABD nin acik ara en buyuk ve en zengin onuncu eyaletidir kisi basina dusen gelir Nufus buyuklugu nedeniyle 2018 itibariyla hala yalnizca bir telefon alan koduna sahip olan 14 ABD eyaletinden biridir Irk ve etnik koken Alaska nufusunun irksal dagilimi Irksal Yapi 1970 1990 2000 2010 2020Beyaz 78 8 75 5 69 3 66 7 59 4 Yerli 16 9 15 6 15 6 14 8 15 2 Asyali 0 9 3 6 4 0 5 4 6 0 Siyah 3 0 4 1 3 5 3 3 3 0 Yerli Hawaii li ve diger Pasifik Adali 0 5 1 0 1 7 Diger irklar 0 4 1 2 1 6 1 6 2 5 Cok Irkli 5 5 7 3 12 2 Ilcelere gore en buyuk irksal etnik grup haritasi Kirmizi Amerikan yerlilerini mavi Hispanik olmayan beyazlari yesil ise Asyalilari gostermektedir Daha koyu tonlar nufusun daha yuksek bir oranini gostermektedir 2019 Amerikan Toplum Anketi nufusun 60 2 sinin Ispanyol olmayan beyaz 3 7 sinin siyah veya Afrikali Amerikali 15 6 sinin Kizilderili veya Alaska Yerlisi 6 5 inin Asyali 1 4 unun Hawaii Yerlisi ve diger Pasifik Adali 7 5 inin iki veya daha fazla irktan ve 7 3 unun herhangi bir irktan Ispanyol veya Latin Amerikali oldugunu tahmin etmektedir Anket tahminlerine gore 2015 2019 yillari arasinda toplam nufusun 7 8 i yabanci dogumludur 2015 yilinda 61 3 u Ispanyol olmayan beyaz 3 4 u siyah veya Afrikali Amerikali 13 3 u Kizilderili veya Alaska Yerlisi 6 2 si Asyali 0 9 u Hawaii Yerlisi ve diger Pasifik Adali 0 3 u baska bir irktan ve 7 7 si cok irkliydi Hispanikler ve Latin Amerikalilar 2015 yilinda eyalet nufusunun 7 sini olusturmaktadir 2015 ten 2019 a kadar en buyuk Hispanik ve Latin Amerikali gruplar Meksikali Amerikalilar Porto Rikolular ve Kubali Amerikalilar olmustur Eyalette yasayan en buyuk Asyali gruplar Filipinliler Koreli Amerikalilar ve Japon ve Cinli Amerikalilar olmustur Eyaletin 2010 yilinda 66 7 si beyaz 64 1 i Ispanyol olmayan beyaz 14 8 i Kizilderili ve Alaska Yerlisi 5 4 u Asyali 3 3 u siyah veya Afrikali Amerikali 1 0 i Hawaii Yerlisi ve diger Pasifik Adali 1 6 si baska irktan ve 7 3 u iki veya daha fazla irktan idi Herhangi bir irktan olan Hispanikler veya Latin Amerikalilar 2010 yilinda nufusun 5 5 ini olusturmustur 2011 yili itibariyla Alaska nin bir yasindan kucuk nufusunun 50 7 si azinlik gruplarina mensuptur yani Ispanyol olmayan beyaz soydan gelen iki ebeveyne sahip degildir 1960 yilinda Birlesik Devletler Nufus Sayim Burosu Alaska nufusunun 77 2 sinin beyaz 3 unun siyah ve 18 8 inin Amerikan Yerlisi ve Alaska Yerlisi oldugunu bildirmistir Diller 2011 Amerikan Toplum Arastirmasina gore bes yasin uzerindeki insanlarin 83 4 u evde sadece Ingilizce konusmaktadir Yaklasik 3 5 i evde Ispanyolca 2 2 si baska bir Hint Avrupa dili yaklasik 4 3 u bir Asya dili Tagalog dahil e yaklasik 5 3 u evde diger dilleri konusuyordu 2019 yilinda Amerikan Toplum Arastirmasi 83 7 sinin yalnizca Ingilizce konustugunu ve 16 3 unun Ingilizce disinda baska bir dil konustugunu belirlemistir Ingilizceden sonra en cok konusulan Avrupa dili eyalet nufusunun yaklasik 4 0 i tarafindan konusulan Ispanyolca olmustur Asya ve Pasifik Adali dilleri toplamda Alaskalilarin 5 6 si tarafindan konusulmaktadir 2010 yilindan bu yana Alaskalilarin toplam 5 2 si eyaletin 20 yerli dilinden birini konusmaktadir bu diller yerel olarak yerli diller olarak bilinmektedir Alaska Fairbanks Universitesi Alaska Yerli Dil Merkezi en az 20 Alaska yerli dilinin var oldugunu ve farkli lehcelere sahip bazi dillerin de bulundugunu iddia etmektedir Alaska nin yerli dillerinin cogu Eskimo Aleut veya Na Dene dil ailelerine aittir ancak bazi dillerin izole oldugu dusunulmektedir ornegin Haida veya henuz siniflandirilmamistir ornegin Tsimshianic 2014 yili itibariyla Alaska daki yerli dillerin neredeyse tamami tehdit altinda degismekte olan can cekisen neredeyse yok olmus ya da uykuda olan diller olarak siniflandirilmistir Ekim 2014 te Alaska valisi eyaletteki 20 yerli dilinin resmi statuye sahip oldugunu ilan eden bir yasa tasarisini imzaladi Bu yasa tasarisi hukumet icinde resmi kullanim icin kabul edilmemis olsalar da bu dillere resmi dil olarak sembolik bir taninma saglamistir Tasariya dahil edilen 20 dil sunlardir Inupiat Orta Sibiryali Yupik Orta Alaska li Yup ik Alutiiq Aleut Dena ina Deg Xinag Holikachuk Koyukon Ust Kuskokwim Gwich Alt Tanana Ust Tanana Tanacross Han Ahtna Eyak Tlingit Haida Kiyi Tsimshian lehcesi Din Sitka sehir merkezindeki Aziz Michael Rus Ortodoks KatedraliEagle da Altina Hucum donemi Baptist kilisesi Association of Religion Data Archives tarafindan 2010 yilinda toplanan istatistiklere gore Alaska sakinlerinin yaklasik 34 u dini cemaatlere uyedir Dindar nufusun 100 960 i Evanjelik Protestan 50 866 si Roma Katolik 32 550 si ise ana hat Protestan olarak tanimlanmistir Kabaca 4 u Mormon 0 5 i Yahudi 0 5 i Musluman 1 i Budist 0 2 si Bahai ve 0 5 i Hindu idi Alaska da 2010 yili itibariyla en buyuk dini mezhepler 50 866 kisi ile Roma Katolik Kilisesi 38 070 kisi ile mezhepsel olmayan Evanjelikler 32 170 kisi ile Isa Mesih in Son Zaman Azizler Kilisesi ve 19 891 kisi ile Guney Baptist Konvansiyonu dur Alaska Kuzeybati Pasifik teki Washington ve Oregon ile birlikte kilise uyeligi acisindan Amerika Birlesik Devletleri nin en az dindar eyaletleri olarak tanimlanmistir Guney Anchorage daki ChangePoint solda ve dogu Anchorage daki Anchorage Baptist Tapinagi sagda katilim ve uye sayisi bakimindan Alaska nin en buyuk kiliseleridir Pew Arastirma Merkezi 2014 yilinda yetiskin nufusun 62 sinin Hristiyan oldugunu tespit etmistir Protestanlik Evanjelizmin hakim oldugu en buyuk Hristiyan gelenegiydi Ana hat Protestanlar ikinci en buyuk Protestan Hristiyan grubu olustururken onlari agirlikli olarak Afro Amerikan kiliseleri takip etmistir Roma Katolik Kilisesi Alaska da uygulanan en buyuk tek Hristiyan gelenegi olmaya devam etmistir Bagli olmayan nufus Hristiyan olmayan en buyuk dini mensubiyeti olusturmaktadir Ateistler nufusun 5 ini olustururken Hristiyan olmayan en buyuk din Budizmdir Kamu Dini Arastirma Enstitusu 2020 yilinda yetiskinlerin 57 sinin Hristiyan oldugunu tespit etmistir 1795 yilinda Kodiak ta ilk Rus Ortodoks Kilisesi kurulmustur Alaska yerlileriyle yapilan evlilikler Rus gocmenlerin toplumla butunlesmesine yardimci oldu Sonuc olarak Alaska da giderek artan sayida Rus Ortodoks kilisesi kurulmaya baslandi Alaska ayrica tum eyaletler arasinda en buyuk Quaker nufusuna yuzde olarak sahiptir 2009 yilinda Alaska da 6 000 Yahudi vardi halakha ya uymalari ozel sorunlar yaratabilir Alaska Hindulari genellikle mekanlari ve kutlamalari Sihler ve Jainler de dahil olmak uzere diger Asya dini topluluklarinin uyeleriyle paylasirlar 2010 yilinda Alaska Hindulari Alaska Sri Ganesha Tapinagi ni kurarak burayi Alaska daki ilk ve dunyanin en kuzeyindeki Hindu Tapinagi haline getirmistir Alaska da tahminen 2 000 3 000 Hindu bulunmaktadir Hindularin buyuk cogunlugu Anchorage veya Fairbanks te yasamaktadir Alaska daki Muslumanlarin sayisina iliskin tahminler 2 000 ila 5 000 arasinda degismektedir Anchorage Islam Toplum Merkezi 1990 larin sonunda Anchorage da bir cami insa etmek icin calismalara basladi Anchorage in guneyinde bir binanin temelini 2010 yilinda attilar ve 2014 un sonlarinda tamamlanmak uzereydi Cami tamamlandiginda eyaletteki ilk ve dunyanin en kuzeyindeki camilerden biri olacak Ayrica bir Bahai merkezi de bulunmaktadir EkonomiPrudhoe Bay Petrol Sahasindaki altyapinin havadan gorunumu Ekim 2022 itibariyla Alaska da toplam 316 900 kisi istihdam edilmistir Isveren kuruluslarinin sayisi 21 077 dir 2018 yili gayrisafi eyalet hasilasi 55 milyar dolardir ve ABD de 48 sirada yer almaktadir 2018 yili icin kisi basina dusen kisisel gelir 73 000 dolardir ve ulkede 7 sirada yer almaktadir Phoenix Marketing International tarafindan 2013 yilinda yapilan bir arastirmaya gore Alaska yuzde 6 75 lik oranla ABD de kisi basina dusen milyoner sayisinin en yuksek oldugu besinci eyalettir Petrol ve gaz endustrisi Alaska ekonomisine hakimdir ve eyalet gelirlerinin 80 inden fazlasi petrol cikarimindan elde edilmektedir Alaska nin ana ihrac urunu petrol ve dogal gaz haric basta somon morina pollock ve yengec olmak uzere deniz urunleridir Tarim Alaska ekonomisinin cok kucuk bir bolumunu temsil etmektedir Tarimsal uretim oncelikle eyalet icinde tuketim icindir ve fidanlik sut urunleri sebze ve ciftlik hayvanlarini icerir Imalat sinirli olup cogu gida maddesi ve genel mallar baska yerlerden ithal edilmektedir Istihdam oncelikle devlette ve dogal kaynak cikarimi gemicilik ve tasimacilik gibi sektorlerdedir Fairbanks North Star Anchorage ve Kodiak Island ilcelerinin yani sira Kodiak taki askeri usler ekonominin onemli bir bilesenidir Federal subvansiyonlar da ekonominin onemli bir parcasidir ve eyaletin vergileri dusuk tutmasini saglar Endustriyel ciktilari ham petrol dogal gaz komur altin degerli metaller cinko ve diger madencilik deniz urunleri isleme kereste ve ahsap urunleridir Ayrica buyuyen bir hizmet ve turizm sektoru de bulunmaktadir Turistler yerel konaklama tesislerini destekleyerek ekonomiye katkida bulunmaktadir Enerji Trans Alaska Boru Hatti Alaska nin mali acidan en onemli ihrac urunu olan petrolu North Slope tan Valdez e tasimaktadir Kolon baglantilarindaki isi borulari isiyi yukari dogru dagittiklari ve permafrostun erimesini onledikleri icin onemlidir Alaska nin kanitlanmis petrol rezervleri 1973 yilinda zirveye ulasmis ve o tarihten bu yana 60 tan fazla azalmistir Alaska petrol uretimi 1988 yilinda zirveye ulasmis ve o tarihten bu yana 75 ten fazla dusus gostermistir Alaska petrol rezervleri buyuk olcude tukenmis olmasina ragmen genis enerji kaynaklarina sahiptir Buyuk petrol ve gaz rezervleri Alaska North Slope ANS ve Cook Inlet havzalarinda bulunmustur ancak Enerji Bilgi Idaresi ne gore Subat 2014 itibariyla Alaska ham petrol uretiminde Teksas Kuzey Dakota ve Kaliforniya nin ardindan dorduncu siraya dusmustur Alaska nin Kuzey Yamaci ndaki Prudhoe Korfezi halen Amerika Birlesik Devletleri ndeki ikinci en yuksek verimli petrol sahasidir ve tipik olarak gunde yaklasik 64 000m gun uretmektedir 2014 yili baslarinda Kuzey Dakota nin Bakken Formasyonu gunde 140 000m gun uzerinde uretim yapmaktaydi Prudhoe Bay Kuzey Amerika da simdiye kadar kesfedilen en buyuk konvansiyonel petrol sahasiydi ancak 2014 yili itibariyla gunde yaklasik 240 000m gun konvansiyonel olmayan petrol ureten ve bu oranla yuzlerce yillik uretilebilir rezervlere sahip olan Kanada nin devasa Athabasca petrol kumu sahasindan cok daha kucuktu Trans Alaska Boru Hatti gunde 330 000m kadar ham petrol tasiyabilir ve pompalayabilir bu da Amerika Birlesik Devletleri ndeki diger ham petrol boru hatlarindan daha fazladir Ayrica Alaska nin bitumlu alt bitumlu ve linyit komur havzalarinda onemli komur yataklari bulunmaktadir Amerika Birlesik Devletleri Jeolojik Arastirmalar Kurumu Alaska nin Kuzey Yamacinda dogal gaz hidratlarindan elde edilen 2 420 km3 kesfedilmemis teknik olarak geri kazanilabilir gaz oldugunu tahmin etmektedir Alaska ayrica cok sayida nehri sayesinde ulkedeki en yuksek hidroelektrik enerji potansiyeline sahiptir Alaska kiyi seridinin buyuk bir bolumu ruzgar ve jeotermal enerji potansiyeli de sunmaktadir Alaska ekonomisi isinma ulasim elektrik ve aydinlatma icin giderek pahalilasan dizel yakita buyuk olcude bagimlidir Ruzgar ve hidroelektrik enerjisi bol ve az gelismis olsa da dusuk 50 gal den az yakit fiyatlari uzun mesafeler ve dusuk nufus nedeniyle eyalet capinda enerji sistemleri ornegin ozel dusuk maliyetli elektrik baglantilari ile onerileri raporun hazirlandigi 2001 yilinda ekonomik bulunmamistir Bugun kentsel Alaska da bir galon benzinin maliyeti genellikle ulusal ortalamadan otuz ila altmis sent daha yuksektir Kirsal bolgelerdeki fiyatlar genellikle onemli olcude daha yuksektir ancak ulasim maliyetlerine mevsimsel kullanim zirvelerine yakindaki petrol gelistirme altyapisina ve diger bircok faktore bagli olarak buyuk olcude degisir Daimi fon Alaska Daimi Fonu 1976 yilinda secmenler tarafindan buyuk olcude yeni insa edilen Trans Alaska Boru Hatti Sistemi beklentisiyle petrolden elde edilen devlet petrol gelirlerindeki fazlaligi yonetmek icin kurulan petrol gelirlerinin anayasal olarak yetkilendirilmis bir odenegidir Fon ilk olarak Vali Keith Miller tarafindan 1969 Prudhoe Korfezi kira satisinin arifesinde yasama organinin satistan elde edilen tum geliri 900 milyon dolar tutarinda tek seferde harcayacagi korkusuyla onerilmistir Daha sonra Vali Jay Hammond ve Kenai eyalet temsilcisi Hugh Malone tarafindan savunuldu Normalde genel fona aktarilmasi gereken gelirlerin baska bir yere aktarilmasi o zamandan beri cazip bir siyasi beklenti olarak goruluyor Alaska Anayasasi devlet fonlarinin belirli bir amaca tahsis edilmesini engelleyecek sekilde yazilmistir Daimi Fon kuruldugu donemde var olan siyasi guvensizlik ortami nedeniyle bunun nadir bir istisnasi haline gelmistir Baslangicta 734 000 dolar olan fon petrol gelirleri ve sermaye yatirim programlarinin bir sonucu olarak 50 milyar dolara ulasmistir Anaparanin tamami olmasa da cogu Alaska disinda muhafazakar bir sekilde yatirima yonlendirilmektedir Bu durum Alaska li politikacilarin Fon un Alaska icinde yatirim yapmasi icin sik sik cagrida bulunmasina yol acmis olsa da boyle bir durus hicbir zaman ivme kazanmamistir 1982 den itibaren fonun yillik buyumesinden elde edilen temettuler her yil uygun Alaskalilara odenmektedir 1982 deki ilk 1 000 dan odemelerin dagitimi dagitim planiyla ilgili bir davada durduruldugu icin uc yillik odemeye esittir 2008 deki 3 269 a bir kerelik 1 200 lik Kaynak Indirimi dahil kadar degismektedir Eyalet yasama organi her yil kazanclardan 8 oraninda kesinti yapmakta 3 unu enflasyona karsi koruma icin anaparaya geri koymakta ve kalan 5 i de hak sahibi tum Alaskalilara dagitilmaktadir Daimi Fon Temettusune hak kazanmak icin eyalette en az 12 ay yasamis olmak izin verilen devamsizliklara tabi olarak surekli ikamet etmek ve cesitli diskalifiye edici siniflandirmalara giren veya odeme tutarini sivil hacze tabi tutabilecek mahkeme kararlarina veya cezai mahkumiyetlere tabi olmamak gerekir Daimi Fon genellikle temel gelir politikasinin dunyadaki onde gelen orneklerinden biri olarak kabul edilir Yasam maliyeti Alaska daki mallarin maliyeti uzun zamandir bitisik 48 eyaletten daha yuksektir Federal hukumet calisanlari ozellikle Birlesik Devletler Posta Servisi USPS calisanlari ve aktif gorevdeki ordu mensuplari genellikle temel ucretin 25 i olarak belirlenen bir Yasam Maliyeti Odenegi alirlar cunku yasam maliyeti dusmus olsa da hala ulkedeki en yuksek maliyetlerden biridir Alaska nin kirsal kesimi nispeten sinirli ulasim altyapisi nedeniyle ulkenin geri kalanina kiyasla gida ve tuketim mallari icin son derece yuksek fiyatlardan muzdariptir Tarim ve balikcilik Halibut hem spor baligi hem de ticari olarak eyalet ekonomisi icin onemlidir Kuzey iklimi ve kisa buyume mevsimi nedeniyle Alaska da nispeten az ciftcilik yapilir Ciftliklerin cogu Anchorage in yaklasik 64 km kuzeydogusundaki Matanuska Vadisi nde ya da Anchorage in yaklasik 97 km guneybatisindaki Kenai Yarimadasi ndadir 100 gunluk kisa buyume mevsimi yetistirilebilecek urunleri sinirlar ancak uzun gunesli yaz gunleri verimli buyume mevsimleri saglar Baslica urunler patates havuc marul ve lahanadir Tanana Vadisi ozellikle Fairbanks in yaklasik 160 km guneydogusundaki Delta Junction bolgesi olmak uzere tarimsal urun yetistiren ciftliklerin yogun oldugu bir diger onemli tarim bolgesidir bu ciftlikler cogunlukla Fort Greely nin kuzeyinde ve dogusunda yer almaktadir Bu alan buyuk olcude Hammond un vali olarak ikinci doneminde onculuk ettigi bir devlet programi kapsaminda ayrilmis ve gelistirilmistir Delta bolgesi mahsulleri agirlikli olarak arpa ve samandan olusmaktadir Fairbanks in batisinda restoranlara otel ve turizm endustrisine ve toplum destekli tarima hizmet veren kucuk ciftliklerin bir baska yogunlugu yer almaktadir Alaska tarimi son yillarda pazar bahcivanlarinin kucuk ciftliklerin ve ciftci pazarlarinin buyumesinde bir artis yasamistir 2011 yilinda ciftci pazarlarindaki buyumede ulke genelinde 17 ye kiyasla en yuksek yuzde artisi 46 yasanmistir Sakayik endustrisi de yetistirme mevsimi ciftcilerin dunyanin baska yerlerindeki arz boslugu sirasinda hasat yapmasina ve boylece cicek pazarindaki bir boslugu doldurmasina olanak tanidigi icin yukselise gecti Alaska Eyalet Fuari nda solda ve Tanana Vadisi Eyalet Fuari nda sagda sergilenen buyuk boy sebzeler Ilce bulunmayan Alaska da ilce fuarlari da yoktur Bununla birlikte az sayidaki eyalet ve yerel fuarlar Palmer daki Alaska Eyalet Fuari en buyugudur cogunlukla yaz sonunda duzenlenmektedir Fuarlar cogunlukla tarihi ya da guncel tarimsal faaliyeti olan topluluklarda yer alir ve karnaval gezintileri konserler ve yiyecek gibi daha yuksek profilli ticari faaliyetlerin yani sira yerel ciftcilerin urunlerini sergilemelerine de yer verir Alaska Grown tarimsal bir slogan olarak kullanilmaktadir Alaska Bering Denizi ve Kuzey Pasifik teki baslica balikcilik faaliyetleriyle bol miktarda deniz urunune sahiptir Deniz urunleri eyalet icinde genellikle eyalet disina gore daha ucuz olan birkac gida maddesinden biridir Pek cok Alaskali somon baligi sezonlarindan yararlanarak hem gecimlik hem de spor amacli balikcilik yaparken ev diyetlerinin bir kismini hasat etmektedir Buna kanca ag ya da carkla yakalanan baliklar da dahildir Basta karibu geyik ve Dall koyunu olmak uzere gecimlik avcilik eyalette ozellikle de uzak Bush topluluklarinda hala yaygindir Geleneksel yerel yiyeceklere ornek olarak ren geyigi yagi fok yagi kurutulmus balik eti ve yerel meyvelerden olusan Eskimo dondurmasi Akutaq verilebilir Alaska daki ren geyigi suruleri yabani ren geyiklerinin evcillestirilmis ren geyikleriyle karismasinin ve goc etmesinin engellenebildigi Seward Yarimadasi nda yogunlasmistir Alaska daki yiyeceklerin cogu eyalete Disaridan diger 49 ABD eyaleti tasinir ve nakliye maliyetleri sehirlerdeki yiyecekleri nispeten pahali hale getirir Kirsal bolgelerde gecimlik avcilik ve toplayicilik onemli bir faaliyettir cunku ithal gida cok pahalidir Alaska daki kucuk kasaba ve koylerin cogu kiyi seridi boyunca uzansa da degisen iklim ve yagis degisiklikleri nedeniyle dramatik bir sekilde degisen arazi ve zorlu yol kosullari nedeniyle uzak koylere yiyecek ithal etmenin maliyeti yuksek olabilir En zor zamanlarda bazi ucra bolgelerde nakliye maliyeti pound basina 50 1 10 kg ya da daha fazlasina ulasabilmektedir tabii bu bolgelere boylesine sert hava ve arazi kosullarinda ulasilabiliyorsa Kisi basina dusen gelirin 20 000 veya altinda olabildigi bircok koyde 3 8 L sut teslim etmenin maliyeti yaklasik 3 50 dir Galon basina yakit maliyeti rutin olarak Amerika Birlesik Devletleri ortalamasindan yirmi ila otuz sent daha yuksektir ve sadece Hawaii de daha yuksek fiyatlar soz konusudur KulturAlaska nin tartismasiz en populer kis etkinligi olan Iditarod Trail Kizak Kopegi Yarisi nda bir kopek ekibiUtqiaġvik teki Inupiat Miras Merkezi nde Maske Sergisi Alaska nin populer yillik etkinliklerinden bazilari Anchorage dan Nome a uzanan Iditarod Trail Kizak Kopegi Yarisi Fairbanks teki Dunya Buz Sanati Sampiyonasi Ketchikan daki Yaban Mersini Festivali ve Alaska Sinekkusu Festivali Sitka Balina Festivali ve Wrangell deki Stikine River Garnet Festivalidir Stikine Nehri dunyadaki en buyuk Amerikan kel kartallarinin ilkbahar yogunlugunu cekmektedir Alaska Yerli Mirasi Merkezi Alaska nin 11 kulturel grubunun zengin mirasini kutlamaktadir Amaclari tum insanlar arasinda kulturler arasi alisverisi tesvik etmek ve Yerli halk arasinda ozguveni artirmaktir Alaska Yerli Sanat Vakfi eyaletteki tum bolge ve kulturlere ait yerli sanat eserlerini internet uzerinden tanitmakta ve pazarlamaktadir Muzik Alaska da muzige etki eden unsurlar arasinda Alaska yerlilerinin geleneksel muziginin yani sira daha sonra Rusya ve Avrupa dan gelen gocmenlerin getirdigi halk muzigi de yer alir Alaska nin onde gelen muzisyenleri arasinda sarkici Jewel geleneksel Aleut flutcusu Mary Youngblood folk sarkicisi soz yazari Libby Roderick Hristiyan muzik sarkicisi soz yazari Lincoln Brewster metal post hardcore grubu 36 Crazyfists ve Pamyua ve Portugal gruplari sayilabilir Alaska da Alaska Folk Festivali Fairbanks Yaz Sanat Festivali Anchorage Folk Festivali Athabascan Old Time Fiddling Festivali Sitka Caz Festivali ve Sitka Yaz Muzik Festivali gibi bircok koklu muzik festivali bulunmaktadir Alaska nin en onde gelen orkestrasi Anchorage Senfoni Orkestrasi dir ancak Fairbanks Senfoni Orkestrasi ve Juneau Senfoni de dikkate degerdir Anchorage Operasi su anda eyaletin tek profesyonel opera sirketidir ancak eyalette birkac gonullu ve yari profesyonel kurulus da vardir Alaska nin resmi eyalet sarkisi 1955 yilinda kabul edilen dir Alaska bayragini kutlar Film televizyon ve video oyunlari Alaska kurtlarinin yer aldigi filmlerde genellikle vahsi kurtlarin yerine evcillestirilmis kurt kopek melezleri kullanilir Alaska nin tamamen Alaska da cekilen ilk bagimsiz filmi Alaskali isadami Austin E Lathrop un yapimciligini ustlendigi ve Anchorage ve cevresinde cekilen The Chechahcos tur Alaska Moving Picture Corporation tarafindan 1924 yilinda gosterime sokulan film sirketin cektigi tek filmdi Alaska da cekilen en onemli filmlerden biri basrolunde Alaska yerlisi Ray Mala nin oynadigi MGM yapimi Eskimo Mala The Magnificent dir 1932 yilinda MGM nin Hollywood daki studyolarindan Alaska ya dogru yola cikan bir kesif ekibi o zamanlar Bugune Kadar Yapilmis En Buyuk Film olarak lanse edilen filmi cekmek icin Alaska ya dogru yola cikti Alaska ya vardiklarinda Kuzeybati Alaska da Hollywood Kampi ni kurdular ve cekimler suresince burada yasadilar Louis B Mayer uzak bir yerde olmasina ragmen hicbir masraftan kacinmadi ve yemekleri hazirlamasi icin Hollywood daki Hotel Roosevelt in ascisini tutacak kadar ileri gitti Eskimo nun promiyeri New York taki Astor Tiyatrosu nda yapildiginda studyo tarihindeki en buyuk geri bildirimi aldi Eskimo elestirmenlerce begenildi ve dunya capinda gosterime girdi Sonuc olarak Mala uluslararasi bir film yildizi haline geldi Eskimo Akademi Odulleri nde En Iyi Film Kurgusu dalinda ilk Oscar odulunu kazandi ve Inupiat kulturunun filmdeki yonlerini sergiledi ve korudu 1983 yapimi Disney filmi Never Cry Wolf un en azindan bir kismi Alaska da cekilmistir Jack London in 1906 tarihli romanindan uyarlanan ve basrolunde Ethan Hawke in oynadigi 1991 yapimi Beyaz Dis filmi Haines ve cevresinde cekilmistir Steven Seagal in 1994 yapimi basrolunde Michael Caine in oynadigi On Deadly Ground filminin bir kismi Valdez yakinlarindaki Worthington Buzulu nda cekilmistir Basrollerinde David Strathairn Mary Elizabeth Mastrantonio ve Kris Kristofferson in oynadigi 1999 yapimi John Sayles filmi Limbo Juneau da cekilmistir Basrollerini Al Pacino ve Robin Williams in paylastigi psikolojik gerilim filmi Insomnia Kanada da cekilmis ancak Alaska da gecmistir Sean Penn in yonettigi 2007 yapimi Into The Wild filmi kismen Alaska da cekilmis ve Alaska da gecmistir Ayni adli romandan uyarlanan film 1992 yilinda Healy nin batisindaki Stampede Trail boyunca terk edilmis bir otobuste olen Christopher McCandless in maceralarini anlatiyor Alaska da gecen bircok film ve televizyon sovu orada cekilmemistir Ornegin Alaska nin kurgusal Cicely kasabasinda gecen Northern Exposure Roslyn Washington da cekilmistir 2007 yapimi korku filmi 30 Days of Night Barrow Alaska da gecmektedir ancak cekimleri Yeni Zelanda da yapilmistir Alaska da bircok reality televizyon programi cekilmektedir Anchorage Daily News 2011 yilinda eyalette cekilmis on tane dizi bulmustur 2020 video oyunu Tell Me Why video oyunu Guney Alaska cevresinde geciyor ve Tlingit kulturunun temsilini iceriyor Kamu sagligi ve guvenligiAlaska Eyalet Polisleri Alaska nin eyalet capindaki polis gucudur Uzun bir gecmisleri vardir ancak 1941 yilina kadar resmi bir kurulus degildi Polis teskilati resmi olarak orgutlenmeden once Alaska da kolluk kuvvetleri cesitli federal kurumlar tarafindan idare edilmekteydi Daha buyuk kasabalarin genellikle kendi yerel polisleri vardir ve bazi koyler polis egitimi almis ancak atesli silah tasimayan Kamu Guvenligi Gorevlilerine guvenmektedir Eyaletin buyuk bolumunde polisler mevcut tek polis gucu olarak hizmet vermektedir Trafik ve ceza kanunlarini uygulamanin yani sira yaban hayati polisleri avcilik ve balikcilik yonetmeliklerini de uygularlar Arazinin cesitliligi ve Troopers in gorevlerinin genis kapsami nedeniyle cok cesitli kara hava ve su devriye araclari kullanirlar Alaska daki bircok kirsal topluluk kuru olarak kabul edilir alkollu iceceklerin ithalati yasaklanmistir Kirsal kesimde yasayanlar icin intihar oranlari kentlerde yasayanlara gore daha yuksektir Eyalette aile ici istismar ve diger siddet suclari da yuksek seviyelerdedir bu durum kismen alkol kullanimiyla baglantilidir Alaska ozellikle kirsal bolgelerde olmak uzere ulkedeki en yuksek cinsel saldiri oranina sahiptir Cinsel saldiriya ugrayan kurbanlarin ortalama yasi 16 dir Her bes vakadan dordunde supheliler akraba arkadas ya da tanidiktir Saglik sigortasi 2022 itibariyla CVS Health ve Premera ozel saglik sigortasinin sirasiyla 47 ve 46 sini olusturmaktadir Premera ve Moda Health federal olarak isletilen Affordable Care Exchange de sigorta sunuyor EgitimAlaska Anchorage Universitesi nin Homer sehir merkezinde bulunan Kachemak Bay Kampusu Alaska Egitim ve Erken Gelisim Departmani Alaska daki bircok okul bolgesini yonetir Ayrica eyalet Sitka da Mt Edgecumbe Lisesi adinda bir yatili okul isletmekte ve Nenana daki Nenana Ogrenci Yasam Merkezi ve Galena daki Galena Interior Learning Academy gibi diger yatili okullara kismi finansman saglamaktadir Alaska da bir duzineden fazla kolej ve universite bulunmaktadir Alaska daki akredite universiteler arasinda Alaska Anchorage Universitesi Alaska Fairbanks Universitesi Alaska Guneydogu Universitesi ve Alaska Pasifik Universitesi bulunmaktadir Alaska NCAA Division I uyesi universite atletizm programi olmayan tek eyalettir ancak hem Alaska Fairbanks hem de Alaska Anchorage erkekler buz hokeyi icin Division I de tek spor uyeligini surdurmektedir Alaska Calisma ve Isgucu Gelistirme Bakanligi Alaska Teknoloji Enstitusu AVTEC i isletmektedir Seward ve Anchorage daki kampusler Bilgi Teknolojisi Kaynakcilik Hemsirelik ve Mekanik gibi cesitli alanlarda bir haftadan 11 aya kadar egitim programlari sunmaktadir Alaska nin beyin gocu ile ilgili bir sorunu var En yuksek akademik basariya sahip olanlar da dahil olmak uzere genclerin cogu liseden mezun olduktan sonra eyaleti terk etmekte ve bir daha geri donmemektedir 2013 yili itibariyla Alaska da hukuk ya da tip fakultesi bulunmamaktadir Alaska Universitesi Alaska Bursiyerleri Programi araciligiyla Alaska lise mezunlarinin en iyi 10 una kismi dort yillik burslar sunarak bu durumla mucadele etmeye calismistir 1998 den itibaren Alaska kirsalindaki okullarin eyaletten fon almaya devam edebilmeleri icin en az 10 ogrenciye sahip olmalari gerekmekte ve bu sayiya ulasamayan kampusler kapanmaktadir Bunun nedeni daha once kucuk kirsal okullari destekleyen petrol gelirlerindeki kayipti 2015 yilinda bu asgari sinirin 25 e yukseltilmesi icin bir teklif vardi ancak eyaletteki yasa koyucular buyuk olcude ayni fikirde degildi UlasimYollar Alaska nin ABD nin geri kalanina kiyasla cok az karayolu baglantisi vardir Eyaletin nispeten kucuk bir alanini kapsayan karayolu sistemi merkezi nufus merkezlerini ve eyaletten Kanada ya giden ana yol olan Alaska Otoyolu nu birbirine baglamaktadir Eyaletin baskenti Juneau ya karayolu ile ulasilamamakta sadece araba vapuru ile ulasilabilmektedir bu durum on yillar boyunca baskentin karayolu sistemi uzerindeki bir sehre tasinmasi ya da Haines ten bir karayolu baglantisi kurulmasi konusunda tartismalara neden olmustur Alaska nin bati kesiminde topluluklari Alaska nin geri kalanina baglayan bir yol sistemi yoktur Alaska daki Eyaletlerarasi Karayollari toplam 1 741 km olusmaktadir Alaska Otoyol sisteminin benzersiz bir ozelligi Prince William Sound daki izole Whittier toplulugu ile Portage daki Anchorage in yaklasik 80 km guneydogusundaki Seward Otoyolu arasinda asfalt bir karayolu baglantisi saglamak icin yakin zamanda yukseltilmis aktif bir Alaska Demiryolu tuneli olan Anton Anderson Memorial Tuneli dir 4 0 km uzunlugundaki tunel 2007 yilina kadar Kuzey Amerika daki en uzun karayolu tuneliydi Tunel Kuzey Amerika daki en uzun karayolu ve demiryolu tuneli olma ozelligini tasiyor Sterling Otoyolu Seward Otoyolu ile kesistigi yerin yakininda Denali Otoyolu uzerindeki Susitna Nehri koprusu 1 036 feet 316 m uzunlugundadir Alaska Eyaletlerarasi Karayollari Klondike Otoyolu uzerindeki Alaska karsilama tabelasiDemiryolu 1915 yilinda insa edilen Alaska Demiryolu ARR 20 yuzyil boyunca Alaska nin gelisiminde kilit bir rol oynamistir Seward dan Guney Orta Alaska uzerinden Ic Alaska ya uzanan Anchorage Eklutna Wasilla Talkeetna Denali ve Fairbanks ten gecerek Whittier Palmer ve North Pole a uzanan hatlariyla kritik bir altyapi saglayarak Kuzey Pasifik tasimaciligini birbirine baglar ARR hatlarinin hizmet verdigi sehirler kasabalar koyler ve bolge eyalet capinda The Railbelt olarak bilinmektedir Son yillarda surekli gelisen asfalt karayolu sistemi demiryolunun Alaska ekonomisindeki onemini golgede birakmaya basladi Demiryolu Healy yakinlarindaki Usibelli komur madeninden Seward a komur ve Matanuska Vadisi nden Anchorage a cakil gibi dogal kaynaklari guneye tasirken Alaska ya yuk tasiyarak Alaska nin gelisiminde hayati bir rol oynamistir Yaz aylarinda verdigi tur yolcu hizmetiyle de taninmaktadir Alaska Demiryolu Kuzey Amerika da duzenli hizmette vagon kullanan son demiryollarindan biriydi ve hala bazi cakil trenlerinde kullaniyor Ulkedeki son bayrak duragi guzergahlarindan birini sunmaya devam etmektedir Talkeetna nin kuzeyindeki bir bolge boyunca uzanan yaklasik 100 km bir hat karayoluyla ulasilamaz durumdadir Demiryolu bolgedeki kirsal evlere ve kulubelere tek ulasimi saglamaktadir 1970 lerde Parklar Otoyolu nun insasina kadar demiryolu tum guzergahi boyunca bolgenin coguna tek kara erisimini saglamistir Guneydogu Alaska nin kuzeyinde White Pass ve Yukon Rotasi da kismen eyaletin icinden gecerek Skagway den kuzeye dogru Kanada ya Britanya Kolumbiyasi ve Yukon Bolgesi uzanir ve White Pass Zirvesi nde siniri gecer Bu hat gunumuzde cogunlukla Skagway e yolcu gemileriyle gelen turistler tarafindan kullanilmaktadir Bu hat 1983 tarihli BBC televizyon dizisi Great Little Railways de yer almistir Alaska Demiryolu agi disariya bagli degildir Kuzey Amerika demiryolu agina en yakin baglanti Kanada Ulusal Demiryolu nun Prince Rupert British Columbia daki kuzeybati ucudur ve birkac yuz mil guneydogudadir 2000 yilinda ABD Kongresi Alaska Kanada ve asagi 48 eyalet arasinda bir demiryolu baglantisinin fizibilitesini arastirmak uzere 6 milyon dolar yetki vermistir Bazi ozel sirketler Whittier ile Seattle arasinda araba servisi saglamaktadir Girdwood da Anchorage a yaklasan bir kopru uzerinde Alaska Demiryolu lokomotifi 2007 White Pass ve Yukon Rotasi Kanada ABD sinirina yakin Skagway in kuzeyindeki engebeli araziden gecmektedir Deniz tasimaciligi Eyaletteki bircok sehir kasaba ve koyun karayolu veya otoyol erisimi yoktur Tek erisim yolu hava nehir veya deniz yoluyla seyahat etmektir MV Tustumena adini Tustumena Buzulu ndan almistir eyaletin cok sayidaki feribotundan biridir ve Kenai Yarimadasi Kodiak Adasi ve Aleutian Zinciri arasinda hizmet vermektedir Alaska nin devlete ait gelismis feribot sistemi Alaska Deniz Otoyolu olarak bilinir guneydogu sehirlerine Korfez Kiyisina ve Alaska Yarimadasina hizmet vermektedir Feribotlar yolcularin yani sira arac da tasimaktadir Sistem ayrica Bellingham Washington ve Prince Rupert British Columbia Kanada dan Inside Passage uzerinden Skagway e feribot hizmeti de vermektedir Adalar Arasi Feribot Idaresi ayrica Guneydogu daki Galler Prensi Adasi bolgesindeki bircok topluluk icin onemli bir deniz baglantisi olarak hizmet vermekte ve Alaska Deniz Otoyolu ile uyum icinde calismaktadir Son yillarda kruvaziyer gemileri ozellikle Kuzeybati Pasifik i Guneydogu Alaska ya ve daha az olcude de Alaska nin korfez kiyisindaki kasabalara baglayan bir yaz turizmi pazari yaratmistir Ornegin Ketchikan in nufusu bircok gun dramatik bir sekilde dalgalanmaktadir ayni anda dort buyuk yolcu gemisi buraya yanasabilmektedir Havayolu tasimaciligi Karayolu deniz ya da nehir yoluyla ulasilamayan sehirlere sadece hava yaya kopekli kizak ya da kar makinesi ile ulasilabilmektedir bu da Alaska nin son derece gelismis cali hava hizmetlerini aciklamaktadir bir Alaska yeniligi Anchorage ve daha az olcude Fairbanks e bircok buyuk havayolu sirketi hizmet vermektedir Sinirli karayolu erisimi nedeniyle hava yolculugu eyalet icinde ve disinda en verimli ulasim sekli olmaya devam etmektedir Anchorage kisa sure once Ted Stevens Anchorage Uluslararasi Havaalani nda turizmdeki artisi karsilamaya yardimci olacak kapsamli tadilat ve insaati tamamlamistir 2012 2013 te Alaska yaklasik iki milyon ziyaretci almistir Eyalet icindeki cogu koy ve kasabaya ticari olarak uygun duzenli ucuslar saglamak zordur bu nedenle Temel Hava Hizmeti programi araciligiyla federal hukumet tarafindan buyuk olcude subvanse edilirler Alaska Havayollari Anchorage ve Fairbanks ten Bethel Nome Kotzebue Dillingham Kodiak gibi bolgesel merkezlere ve diger buyuk topluluklarin yani sira buyuk Guneydogu ve Alaska Yarimadasi topluluklarina jet hizmeti bazen kargo ve yolcu Boeing 737 400 leri bir arada ile eyalet ici seyahat sunan tek buyuk havayolu sirketidir Era Alaska tarafindan isletilen bir Bombardier Dash 8 Ted Stevens Anchorage Uluslararasi Havalimani na yaklasirken Kalan ticari ucus hizmetlerinin buyuk bir kismi Ravn Alaska PenAir ve Frontier Flying Service gibi kucuk bolgesel banliyo havayollarindan gelmektedir En kucuk kasaba ve koyler eyalette kullanilan en populer ucak olan Cessna Caravan gibi genel havacilik ucaklarini kullanan tarifeli veya kiralik cali ucus hizmetlerine guvenmek zorundadir Bu hizmetin buyuk bir kismi Alaska kirsal topluluklarina toplu posta dagitimini subvanse eden Alaska bypass posta programina atfedilebilir Program bu subvansiyonun 70 inin topluluklara yolcu hizmeti sunan tasiyicilara gitmesini gerektirmektedir Bircok topluluk kucuk hava taksi hizmetlerine sahiptir Bu operasyonlar uzak bolgelere ozel ulasim talebinden dogmustur Belki de en ozlu Alaska ucagi cali deniz ucagidir Dunyanin en islek deniz ucagi ussu Ted Stevens Anchorage Uluslararasi Havaalani nin yaninda bulunan Hood Golu dur ve burada ucak pisti olmayan uzak koylere giden ucuslar yolcu kargo ve magazalardan ve depo kuluplerinden bircok urun tasir 2006 yilinda Alaska ABD eyaletleri arasinda kisi basina dusen pilot sayisinin en yuksek oldugu eyaletti Alaska da 2020 itibariyla 8 795 aktif pilot sertifikasi bulunmaktadir Bunlarin 2 507 si Hususi 1 496 si Ticari 2 180 i Havayolu Tasimaciligi ve 2 239 u ogrenci pilottur Ayrica Aletli ucus yetkisine sahip 3 987 pilot ve 1 511 Ucus Ogretmeni bulunmaktadir Diger tasimaciliklar Alaska nin bir diger ulasim yontemi de kopek kizagidir Modern zamanlarda yani 1920 lerin ortalarindan sonraki herhangi bir zamanda kopek kizagi gercek bir ulasim araci olmaktan cok bir spordur Eyalet capinda cesitli yarislar duzenlenmektedir ancak en bilineni Anchorage dan Nome a kadar 1 850 km bir parkur olan Iditarod Trail Kizak Kopegi Yarisidir mesafe yildan yila degismekle birlikte resmi mesafe 1 688 km olarak belirlenmistir Yaris 1925 yilinda Togo ve Balto gibi yariscilarin ve kopeklerin diger tum ulasim araclari basarisiz oldugunda difteri hastaligina yakalanmis Nome topluluguna cok ihtiyac duyulan ilaclari goturdugu unlu serum kosusunu anmaktadir Dunyanin dort bir yanindan gelen yariscilar her Mart ayinda para odul ve prestij icin yarismak uzere Anchorage a gelirler Serum Kosusu Nenana dan Fairbanks in guneybatisinda Nome a dogru yola cikan ve 1925 teki unlu kosunun rotasini daha dogru bir sekilde izleyen bir baska kizak kopegi yarisidir Karayolu veya demiryolu ile hizmet verilmeyen bolgelerde yaz aylarinda birincil ulasim arazi araclariyla kis aylarinda ise kar motosikleti veya Alaska da yaygin olarak kullanilan adiyla kar makinesi ile saglanir Veri aktarimi Alaska nin internet ve diger veri tasima sistemleri buyuk olcude iki buyuk telekomunikasyon sirketi araciligiyla saglanmaktadir GCI ve Alaska Communications GCI Alaska United Fiber Optik sistemi olarak adlandirdigi sistemin sahibidir ve isletmektedir ve 2011 in sonlarindan itibaren Alaska Communications asagi 48 e iki fiber optik yol ve Alaska genelinde iki fiber optik yol daha oldugunu ilan etmistir Ocak 2011 de Asya ile Alaska kirsalini birbirine baglayacak 1 milyar dolarlik bir projenin planlandigi ve bunun kismen federal hukumetin 350 milyon dolarlik tesvikiyle desteklendigi bildirildi Hukuk ve hukumetEyalet hukumeti Juneau daki eyalet yonetiminin merkezi Arka plandaki buyuk binalar soldan saga Court Plaza Binasi halk arasinda Spam Can olarak bilinir Eyalet Ofis Binasi arkada Alaska Ofis Binasi John H Dimond Eyalet Adliyesi ve Alaska Eyalet Meclis Binasi On plandaki daha kucuk binalarin cogu da eyalet devlet kurumlari tarafindan kullanilmaktadir Diger tum ABD eyaletleri gibi Alaska da cumhuriyet olarak yonetilir ve hukumetin uc kanadi vardir Alaska valisi ve atadigi kisilerden olusan yurutme organi Alaska Temsilciler Meclisi ve Alaska Senatosu ndan olusan yasama organi Alaska Yuksek Mahkemesi ve alt mahkemelerden olusan yargi organi Alaska eyaletinde eyalet capinda yaklasik 16 000 kisi istihdam edilmektedir Alaska Yasama Meclisi 40 uyeli Temsilciler Meclisi ve 20 uyeli Senatodan olusur Senatorler dort yil Temsilciler Meclisi uyeleri ise iki yil gorev yapar Alaska valisi dort yil sureyle gorev yapar Vali yardimcisi on secimlerde validen ayri olarak yarisir ancak genel secimlerde vali adayi ve vali yardimcisi adayi ayni bilette birlikte yarisir Alaska da mahkeme sistemi dort kademeden olusmaktadir Alaska Yuksek Mahkemesi Alaska Temyiz Mahkemesi ust mahkemeler ve bolge mahkemeleri Ust mahkemeler ve bolge mahkemeleri durusma mahkemeleridir Yuksek mahkemeler genel yetkili mahkemelerdir bolge mahkemeleri ise kabahat ceza davalari ve 100 000 a kadar olan hukuk davalari dahil olmak uzere yalnizca belirli turdeki davalara bakar Yuksek Mahkeme ve Temyiz Mahkemesi temyiz mahkemeleridir Temyiz Mahkemesi cezai kovusturmalar cocuk suclulugu ve habeas corpus ile ilgili olanlar da dahil olmak uzere belirli alt mahkeme kararlarinin temyizine bakmakla yukumludur Yuksek Mahkeme hukuk temyizlerine bakar ve kendi takdirine bagli olarak ceza temyizlerine de bakabilir Devlet politikalari Valilik secim sonuclari Yil Demokratik Cumhuriyetci Digerleri1958 59 6 29 189 39 4 19 2991962 52 3 29 627 47 7 27 0541966 48 4 32 065 50 0 33 1451970 52 4 42 309 46 1 37 2641974 47 4 45 553 47 7 45 8401978 20 2 25 656 39 1 49 5801982 46 1 89 918 37 1 72 2911986 47 3 84 943 42 6 76 5151990 30 9 60 201 26 2 50 991 38 9 75 7211994 41 1 87 693 40 8 87 1571998 51 3 112 879 17 9 39 3312002 40 7 94 216 55 9 129 2792006 41 0 97 238 48 3 114 6972010 37 7 96 519 59 1 151 3182014 0 0 0 45 9 128 435 48 1 134 6582018 44 4 125 739 51 4 145 6312022 24 2 63 755 50 3 132 392 Alaska eyalet oldugu ilk yillarda Demokrat bir eyalet olmasina ragmen 1970 lerin basindan bu yana Cumhuriyetci egilimli olarak nitelendirilmektedir Yerel siyasi topluluklar genellikle arazi kullanimi gelistirme balikcilik turizm ve bireysel haklarla ilgili konular uzerinde calismislardir Alaska Yerlileri kendi topluluklari icinde ve cevresinde orgutlenirken Yerli sirketler icinde aktif olmuslardir Bu sirketlere yonetim gerektiren genis arazilerin mulkiyeti verilmistir Alaska daha once federal yasa yururlukte olmasina ragmen bir kisinin evinde bir ons veya daha az marihuana bulundurmasinin eyalet yasalarina gore tamamen yasal oldugu tek eyaletti Eyalette Amerika Birlesik Devletleri nden ayrilma oylamasini destekleyen bir bagimsizlik hareketi vardir ve Alaska Bagimsizlik Partisi Alti Cumhuriyetci ve dort Demokrat Alaska valisi olarak gorev yapmistir Ayrica Cumhuriyetci vali Wally Hickel Cumhuriyetci partiden ayrildiktan ve yeniden secilebilecek kadar kisa bir sure Alaska Bagimsizlik Partisi ne katildiktan sonra 1990 yilinda ikinci bir donem icin goreve secilmistir Cumhuriyetci partiye resmi olarak 1994 yilinda yeniden katilmistir Alaska da esrar yasal hale getiren secmen girisimi 24 Subat 2015 tarihinde yururluge girerek Alaska yi Colorado ve Washington ile birlikte ABD de keyif amacli esrarin yasal oldugu ilk uc eyalet arasina soktu Yeni yasa 21 yasin uzerindeki kisilerin az miktarda esrar tuketebilecegi anlamina geliyor Ilk yasal esrar magazasi Ekim 2016 da Valdez de acildi Secmen kaydi Kasim 2022 itibariyla parti kayitlariParti Toplam Secmenler YuzdelerBagimsiz 349 661 58 04Cumhuriyetci Parti 144 542 23 99Demokrat Parti 77 137 12 80Alaska Bagimsizlik Partisi 19 277 3 20Diger Politik Partiler 11 803 1 97Toplam 602 420 100Vergiler Alaska eyalet hukumeti faaliyetlerini finanse etmek icin oncelikle petrol gelirlerine ve federal subvansiyonlara baglidir Bu sayede Amerika Birlesik Devletleri ndeki en dusuk bireysel vergi yukune sahiptir Satis vergisi olmayan bes eyaletten biri bireysel gelir vergisi olmayan yedi eyaletten biri ve New Hampshire ile birlikte her ikisine de sahip olmayan iki eyaletten biridir Gelir Bakanligi Vergi Bolumu eyaletin gelir kaynaklari hakkinda duzenli olarak rapor vermektedir Departman ayrica vergi bolumunu dogrudan etkileyen yeni eyalet yasalari da dahil olmak uzere faaliyetlerinin yillik bir ozetini yayinlar 2014 yilinda Vergi Vakfi Alaska yi Wyoming Guney Dakota ve Nevada nin ardindan dorduncu en is dostu vergi politikasina sahip eyalet olarak siralamistir Alaska da eyalet satis vergisi bulunmamakla birlikte 89 belediye 1 0 ila 7 5 arasinda genellikle 3 5 arasinda degisen oranlarda yerel satis vergisi tahsil etmektedir Alinan diger yerel vergiler arasinda cig balik vergileri otel motel ve yatak kahvalti yatak vergileri kidem tazminati vergileri icki ve tutun vergileri oyun pull tabs vergileri lastik vergileri ve yakit transfer vergileri yer almaktadir Bazi eyalet vergileri ve lisans ucretlerinden petrol havacilik motor yakiti telefon kooperatifi gibi toplanan gelirin bir kismi Alaska daki belediyelerle paylasilir 2010 larin basinda yasanan hidrolik kirma patlamasinin ardindan petrol fiyatlarinda yasanan dusus tarihsel olarak gelirinin yaklasik yuzde 85 ini petrol ve gaz sirketlerine uygulanan vergi ve harclardan elde eden Alaska eyalet hazinesini buyuk olcude zarara ugratmistir Eyalet hukumeti butcesini buyuk olcude azaltmak zorunda kaldi ve 2016 da 2 milyar dolarin uzerinde olan butce acigini 2018 de 500 milyon dolarin altina indirdi 2020 yilinda Alaska nin eyalet hukumeti butcesi 4 8 milyar dolarken ongorulen hukumet gelirleri sadece 4 5 milyar dolardi Federal siyaset Alaska da 1960 tan 2016 ya kadar partilere gore baskanlik oylarini gosteren bir cizgi grafik Alaska baskanlik secimlerinde duzenli olarak Cumhuriyetcileri desteklemektedir ve eyalet kuruldugundan beri bunu yapmaktadir Cumhuriyetciler katildiklari bir secim 1964 disinda tum secimlerde eyaletin secim kurulu oylarini kazanmistir Hicbir eyalet Demokrat bir baskan adayina daha az oy vermemistir Alaska 1964 teki secimlerde Demokrat aday Lyndon B Johnson a oy verirken 1960 ve 1968 secimleri yakin gecti Ancak 1972 den bu yana Cumhuriyetciler eyaleti buyuk farklarla kazanmistir 2008 yilinda Cumhuriyetci John McCain Alaska da Demokrat Barack Obama yi 59 49 a 37 83 luk bir oranla maglup etmistir McCain in aday arkadasi eyaletin valisi ve buyuk bir partinin aday listesinde yer alan ilk Alaskali olan Sarah Palin di Obama 2012 de Alaska yi yine kaybetti ancak o secimde eyaletteki oylarin 40 ini alarak 1968 den beri bunu basaran ilk Demokrat oldu Joe Biden 2020 de baskanlik icin oylarin 42 77 sini alarak Johnson in 1964 teki zaferinden bu yana bir Demokrat baskan adayi icin en yuksek oy oranina ulasti Alaska Bush Juneau nun merkezi Anchorage sehir merkezi ve Alaska Universitesi Fairbanks kampusu ve Ester i cevreleyen alanlar Demokrat Parti nin kaleleri olmustur Matanuska Susitna Borough Fairbanks in cogunlugu North Pole ve askeri us dahil ve Guney Anchorage tipik olarak en guclu Cumhuriyetci gosterilere sahiptir Secimler Alaska Ernest Gruening Mike Gravel ve Lisa Murkowski nin yeniden secilebilmek icin adayliklarini kaybettikleri gorevdeki ABD Senatorleri icin uzun bir on secim yenilgisi gecmisine sahiptir Ancak Murkowski yazili bir kampanya ile yeniden secilmeyi kazandi Buna ragmen Alaska Ted Stevens in 40 yil boyunca ABD Senatoru olarak ve Don Young in 49 yil boyunca at large temsilcisi olarak gorev yaptigi uzun suredir hizmet veren bazi kongre uyelerine sahip olmustur Cumhuriyetci Don Young 1973 ten 2022 ye kadar 49 yil boyunca Alaska nin tek ABD Temsilciler Meclisi koltugunda oturdu 2020 yilinda yapilan bir arastirmada Alaska vatandaslar icin oy kullanmanin en zor oldugu 15 eyalet olarak belirlenmistir 2020 secim dongusunde Alaskali secmenler Oylama Onlemi 2 yi onayladi Onlem 1 1 lik bir farkla veya yaklasik 4 000 oyla kabul edildi Onlem kampanyalarin 2 000 dolarin uzerindeki kampanya katkilari icin asil kaynagi ve aracilari aciklamasini gerektirmektedir Tedbir ayrica eyalet capindaki secimler icin partizan olmayan genel on secimler Washington ve Kaliforniya da oldugu gibi ve sirali secim oylamasi Maine de oldugu gibi ongormektedir Onlem 2 Alaska yi tum eyalet capindaki yarislar icin orman on secimlerinin yapildigi ucuncu eyalet sirali secim oylamasinin yapildigi ikinci eyalet ve her ikisinin de yapildigi tek eyalet haline getirmektedir Yeni secim sisteminin kullanildigi ilk yaris Don Young in olumuyle bosalan Alaska nin tek ABD Temsilciler Meclisi koltugunun doldurulmasi icin 2022 de yapilan ozel secim oldu 1972 den bu yana Temsilciler Meclisi koltugunu kazanan ilk Demokrat ve tarihte ABD Kongresi ne secilen ilk Alaska yerlisi olan Mary Peltola kazandi Alaska nin mevcut eyalet capinda secilmis yetkilileri Mike Dunleavy Vali Vali Yardimcisi Lisa Murkowski kidemli Birlesik Devletler senatoru kidemsiz Birlesik Devletler senatoru Amerika Birlesik Devletleri kongre uyesiKaynakca 2020 Census Apportionment Results census gov Amerika Birlesik Devletleri Sayim Burosu 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2021 Bureau US Census Census gov 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2023 Video 49th Star Alaska Statehood New Flag Official 1959 01 05 1959 1959 15 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2012 census gov 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2020 Bergsland Knut Ed 1994 Aleut Dictionary Unangam Tunudgusii Alaska Native Language Center ISBN 978 1 55500 047 9 at pp 49 Alaxsxi x mainland Alaska 50 alagu x sea 508 gi suffix object of its action Bright William 2007 Native American Placenames in the United States University of Oklahoma Press ISBN 978 0806135984 Ransom J Ellis 1940 Derivation of the Word Alaska American Anthropologist n s 42 pp 550 551 Map of Human Migration 19 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Kasim 2016 Lost Native American Ancestor Revealed in Ancient Child s DNA National Geographic 3 Ocak 2018 3 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2018 Brian C Hosmer American Indians in the Marketplace Persistence and Innovation among the Menominees and Metlakatlans 1870 1920 Lawrence Kansas University Press of Kansas 1999 pp 129 131 200 Sverdlov L M Russkoe poselenie na Alyaske v XVII v Priroda M 1992 No 4 S 67 69 2000 Regions a Prism to View the Slavic Eurasian World 17 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Haziran 2012 Aronov V N Patriarh Kamchatskogo morehodstva Voprosy istorii rybnoj promyshlennosti Kamchatki Istoriko kraevedcheskij sb Vyp 3 2000 Vahrin S Pokoriteli velikogo okeana Petrop Kamch Kamshtat 1993 The man who old Alaska 1 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anchorage Daily News Wheeler Keith 1977 Learning to cope with Seward s Icebox The Alaskans Alexandria ss 57 64 ISBN 978 0 8094 1506 9 these three Aleutian outer islands are about 460 mil 740 km away from mainland USSR 920 mil 1 480 km from mainland Alaska 950 mil 1 530 km from Japan Cloe John Haile Service United States National Park 2017 Attu the forgotten battle Government Printing Office ISBN 978 0 9965837 3 2 31 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2023 Taylor Alan 1964 Alaska s Good Friday Earthquake The Atlantic The Atlantic 13 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2021 USC Tsunami Research Group University of Southern California 8 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2015 a b Friedel Megan K 2010 Guide to the Anchorage Engineering Geology Evaluation Group papers 1964 UAA APU Consortium Library Archives and Special Collections HMC 0051 https archives consortiumlibrary org collections specialcollections hmc 0051 Ruth Anne Marie Schmidt Ph D 2015 Retrieved November 23 2015 Saucier Heather April 2014 PROWESS Honors Historic Earthquake Survivor Retrieved July 31 2018 a b c Cloe John Haile Helping Hand Military response to Good Friday earthquake 27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Alaska Historical Society 3 4 2014 a b Galvin John Great Alaskan Earthquake and Tsunami Alaska March 1964 27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 29 2007 a b Smithsonian Magazine Ingilizce 21 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2020 Barbaro Michael 22 Mayis 2020 The New York Times 2 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi CQ Researcher by CQ Press Ingilizce 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2022 Wells Bruce 12 Temmuz 2022 American Oil amp Gas Historical Society Ingilizce 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2022 Alaska s coronavirus response has escalated as the number of cases has grown Here s where things stand Anchorage Daily News 22 Mart 2020 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2020 Alaska Government 12 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2020 Alaska Government 14 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2020 Stone Eric 21 Mart 2020 Officials announce three more COVID 19 cases in Ketchikan via 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2020 Stone Eric 26 Mart 2020 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 1 Nisan 2020 4 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2020 Facts About Alaska Alaska Kids Corner State of Alaska alaska gov n d 9 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2018 Benson Carl 2 Eylul 1998 University of Alaska Fairbanks 25 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2007 Porco Peter 23 Haziran 2003 Long said to be second to Fundy city tides aren t even close A1 Alaska Hydrology Survey Division of Mining Land and Water 30 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2014 Group Office of Communications OC Web Glacier and Landscape Change in Response to Changing Climate www2 usgs gov 3 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2018 Beringglacier org beringglacier org 2 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2018 Travel Information on South Central Alaska 2006 19 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2011 1927 When Ketchikan was the Largest City in Alaska Sitnews US 30 Nisan 2007 10 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2012 Alaska Department of Transportation and Public Facilities PDF Alaska Department of Transportation and Public Facilities March 30 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi April 21 2012 Alaska com Alaska com Alaska com 3 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Hersher Rebecca 1 Aralik 2016 Barrow Alaska Changes Its Name Back To Its Original Utqiaġvik National Public Radio 20 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2020 28 Haziran 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2014 Alaska Heritage Resources Survey 13 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Department of Natural Resources Alaska gov retrieved May 9 2014 Alaska Boroughs Official sites Official Borough Websites CountyState Info 27 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Eylul 2007 Alaska Humanities Forum 5 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2021 Dixon Mim 18 Eylul 2019 What Happened To Fairbanks The Effects of the Trans alaska Oil Pipeline on the Community Of Fairbanks Alaska Routledge ISBN 978 1 000 01076 3 31 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2023 a b c State of Alaska Department of Labor and Workforce Development 13 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Web arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2021 United States Census Bureau 18 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2021 Wildlandfire com 13 Kasim 2007 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Monthly Climate Summary Ketchikan Alaska Western Regional Climate Center 16 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2013 Mean Annual Precipitation Alaska Yukon Spatial Climate Analysis Service Oregon State University February 2000 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Haziran 2012 a b PDF National Oceanic and Atmospheric Administration 29 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2007 a b State Extremes Western Regional Climate Center 5 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2007 SD Weather History and Trivia for May May 1 National Oceanic and Atmospheric Administration 8 Subat 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2007 Statewide Library Electronic Doorway University of Alaska Fairbanks 17 Ocak 2005 2 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2007 Ned Rozell 23 Ocak 2003 Geophysical Institute of the University of Alaska Fairbanks 2 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2007 History for Barrow Alaska Monthly Summary for July 2006 3 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved October 23 2006 Alaska climate averages Weatherbase 1 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2015 Bureau US Census Census gov 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2023 Bureau U S Census American FactFinder Results factfinder census gov 25 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2018 U S Census Bureau 2010 28 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Haziran 2012 PDF Bureau of Economic Analysis U S Department of Commerce 28 Mart 2012 15 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Haziran 2012 State Area Codes 50states com 13 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2018 a b Population Division Laura K Yax 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Population of Alaska Census 2010 and 2000 Interactive Map Demographics Statistics Quick Facts CensusViewer censusviewer com 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2014 Center for New Media and Promotions C2PO census gov 22 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2017 Amerika Birlesik Devletleri Sayim Burosu 12 Agustos 2021 12 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2021 2019 QuickFacts U S Census Bureau 2015 Demographic and Housing Estimates data census gov 21 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2021 2019 Demographic and Housing Estimates data census gov 28 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2021 Amerika Birlesik Devletleri Sayim Burosu 5 Ekim 2010 27 Aralik 1996 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2011 Exner Rich 3 Haziran 2012 Americans under age 1 now mostly minorities but not in Ohio Statistical Snapshot The Plain Dealer 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2012 U S Census Bureau 24 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2012 50 Quick Facts about Alaska 978 1 783 33276 2 Language use in the United States 2011 PDF 13 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Mayis 2014 2019 Language Statistics data census gov 22 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2021 Graves K PhD MSW Rosich R PhD McBride M PhD RN Charles G Phd and LaBelle J MA Health and health care if Alaska Native Older Adults 28 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2016 In Periyakoil VS eds eCampus Geriatrics Stanford Ca 2010 a b Languages Alaska Native Language Center 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2014 Languages Alaska Native Language Center Ethnologue classifications http www uaf edu anlc languages stats 6 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Alaska s indigenous languages attain official status 12 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Reuters com October 24 2014 Retrieved October 30 2014 Bill History Action for 28th Legislature HB 216 The Alaska State Legislature 4 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2016 thearda com 12 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2013 Religion in America U S Religious Data Demographics and Statistics Pew Research Center Pew Research Center s Religion amp Public Life Project 11 Mayis 2015 6 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2013 thearda com 12 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2013 Adherents com Archived from the original on 5 Mayis 2010 Erisim tarihi 2 Haziran 2010 KB1 bakim Uygun olmayan url link Anchorage Daily News 13 Temmuz 2008 16 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2008 ava prri org 4 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2022 An early Russian Orthodox Church Vilda alaska edu 25 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Thearda com 13 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 U S Census Bureau Statistical Abstract of the United States 2011 Kalyan Mala Cultural Association of India Anchorage 1 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2009 Hindu Temples in USA Hindu Mandirs in USA Hindumandir us 16 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Cultural Association of India Anchorage 1 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2009 16 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2008 15 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2008 Humanitynews net 7 Temmuz 2005 Archived from the original on 13 Ocak 2009 Erisim tarihi 2 Haziran 2010 KB1 bakim BOT esas url durumu bilinmeyen link Mosque milestone for Alaska Muslims Americas Al Jazeera 25 Aralik 2010 4 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2011 Alaska Baha i Community 17 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2019 U S Census Bureau QuickFacts Alaska 15 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2019 Frank Robert 15 Ocak 2014 Top states for millionaires per capita CNBC 22 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2014 EIA State Energy Profiles Alaska U S Energy Information Administration 27 Mart 2014 22 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2014 Rankings Crude Oil Production February 2013 United States Energy Information Administration 19 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2014 ND Monthly Bakken Oil Production Statistics PDF North Dakota Department of Mineral Resources 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Mayis 2014 Canadian Association of Petroleum Producers June 2013 22 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2014 Usgs gov 1 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 EIA State Energy Profiles Alaska Tonto eia doe gov 27 Agustos 2009 3 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2010 PDF April 2001 16 Subat 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2006 Alaska Permanent Fund Corporation apfc org 20 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2007 Pfd state ak us 20 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Alaska s Citizens Dividend Set To Be Near Highest Ever BIEN 3 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2015 a b Economic Forecast Released 6 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2021 Usda gov 5 Agustos 2011 17 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2012 Welcome to The Alaska Peony Growers Association Alaskapeonies org 30 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2012 Alaska Department of Fish and Game Adfg alaska gov 24 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2011 Reindeer Herding Reindeer salrm uaf edu 19 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2010 Daily Fuel Gauge Report Automobile Association of America 20 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2013 Retail Fuel Pricing and News Oil Price Information Service 2 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2013 Alaska Native Arts Foundation alaskanativearts org 17 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2019 On Deadly Ground Filminamerica com 27 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2010 Hopkins Kyle 14 Subat 2011 Anchorage Daily News 2 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2013 PDF Dps state ak us 30 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2014 Hss state ak us 25 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 31 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2014 D oro Rachel 30 Ocak 2008 Rural Alaska steeped in sexual violence USA Today 5 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2010 American Medical Association Ingilizce 13 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 healthinsurance org Ingilizce 1 Ekim 2021 22 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Alaska ICE 4 Nisan 2009 9 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi These are the only three universities in the state ranked by U S News amp World Report 1 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2007 AVTECHome Page Avtec labor state ak us 9 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2012 House Bill 43 University Institutes of Law And Medicine States News Service 5 Subat 2013 30 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 21 Aralik 2013 9 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2009 The New York Times 25 Kasim 2009 26 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Colton Hannah 26 Ekim 2015 28 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Colton Hannah 11 Kasim 2015 16 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 completion of the 35 mil 56 3 km tunnel as part of the project in Boston Massachusetts Barbara Yaffe 2 Ocak 2011 19 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2011 Allan Dowd 27 Haziran 2007 Economic study touts Alaska Canada rail link Reuters 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2011 AlaskaCanadaRail org 2 Ocak 2005 25 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2011 State of Alaska Office of Economic Development Economic Impact of Alaska s Visitor Industry 22 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde January 2014 Retrieved May 21 2014 Out of the estimated 663 661 residents 8 550 were pilots or about one in 78 Federal Aviation Administration 2005 U S Civil Airman Statistics 29 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde www faa gov Ingilizce 10 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Kasim 2020 United Nations 15 Nisan 2010 3 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Friedman Sam 10 Nisan 2015 Snowmachine or snowmobile Whatever you call it there s a lot riding on it Fairbanks Daily Newsminer 1 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2017 Alaska United Fiber Optic System homepage Alaskaunited com 6 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2012 Alaska Communications Coverage Map 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Alaska Communications Arctic fiber optic cable could benefit far flung Alaskans 11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anchorage Daily News PDF Dop state ak us 30 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Mayis 2014 a b c d State ak us 13 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Leip David General Election Results Alaska United States Election Atlas 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2016 Election nationaljournal com 15 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2010 Volz Matt 11 Temmuz 2006 The Seattle Times Frank A Blethen 17 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2008 Alaskan Independence Party 2006 4 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2012 Chappel Bill 24 Subat 2015 Marijuana Is Now Legal in Alaska The 3rd U S State With Legal Pot 24 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2015 Andrews Laurel Marijuana milestone Alaska s first pot shop opens to the public in Valdez 16 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde October 29 2016 30 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi CNN Money 2005 How tax friendly is your state Retrieved from CNN website 13 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 12 states that have either no income or sales taxes Newsday 15 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2019 Tax state ak us 10 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2010 How Friendly Is Your State s Tax System The Tax Foundation s 2014 State Business Tax Climate Index The Tax Foundation 9 Ekim 2013 12 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2014 Cohn Scott 10 Temmuz 2018 CNBC 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Garber Jonathan 8 Mayis 2020 Fox Business 10 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi J Pomante II Michael Li Quan 15 Aralik 2020 Cost of Voting in the American States 2020 Election Law Journal Rules Politics and Policy 19 4 503 509 doi 10 1089 elj 2020 0666 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2022 Kitchenman Andrew 17 Kasim 2020 Alaska will have a new election system Voters pass Ballot Measure 2 18 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2020 a b 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2020