Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bilgisayarların genellikle geniş coğrafi alanlarda birbirleriyle bağlanmalarında kullanılan teknik kurallar topluluğundan birisi. Bu kuralları uygulayarak oluşturulan bilgisayar ağlarına "X.25 ağları" ya da "Kutu Yönlendirmeli Ağlar" denir..
| Paket anahtarlama modunda çalışan ve özel devre ile genel veri ağlarına bağlanan terminaller için Veri Terminal Ekipmanı (DTE-Data Terminal Equipment) ile Veri Devresi Sonlandırma Ekipmanı (DCE-Circuit-terminating Equipment) arasındaki arayüz | |
 | |
| Durum | Yürürlükte |
|---|---|
| Başlama yılı | 1976 |
| Son sürüm | (10/96) Ekim 1996 |
| Organizasyon | ITU-T |
| Komisyon | Çalışma Grubu VII |
| Etki Alanı | networking |
| Websitesi | https://www.itu.int/rec/T-REC-X.25/ |
X.25 tanımlaması Uluslararası Uziletişim Birliği (ITU - International Telecommunication Union)tarafından OSI (Open Systems Interconnection -Açık Dizge Bağlantısı) tanımlamasının en alttaki üç katmanı kullanılarak oluşturulmuştur.
X.25 ağının içindeki her bir ağ bilgisayarına "Düğüm" adı verilir. Bu düğümler iletileri diğer düğümlere aktararak kaynak bilgisayardan varış bilgisayarına ulaşmalarını sağlarlar. X.25 ağlarında iletiler bir bütün olarak değil, belirli uzunluklardaki parçalara ("Kutu") bölünerek gönderirlirler. Bu kutular sonra varış bilgisayarında sıralanıp, birleştirilirler.
X.25 ağlarının en büyük yararı, güvenli olmalarıdır. Bunun nedeni, ağdaki her bir düğüm birden çok düğüme bağlı olduğu için, iki düğüm arasındaki bağlantı kopsa bile kutuların öteki düğümler üzerinden yollarını bulmalarıdır. O yüzden ilk uygulama alanları askeri ağlar ile hava yollarının yer ayırtma dizge ağlarıdır. Türkiye'de ilk bilinen uygulaması (olası NATO ağları dışında) "TURPAK" adı verilen Türk Telekom'ca işletilen ağdır.
Bu standart, fiziksel katman, bağlantı katmanı ve paket katmanı olmak üzere 3 düzeyli bir protokol gerektirir.
Fiziksel katman paket anahtarlamalı düğüm ile ona iliştirilen bilgisayar arasındaki fiziksel bağlantıyla ilgilidir. X.21 ve EIA-232 standartlarını kullanır. Kullanıcı ağ arabirimi (user network ınterface- UNI) ile ağ arasındaki gerçek veri bağlantısını tanımlar.
Bağlantı katmanı, veriyi bir çerçeve dizisi şeklinde gönderirken verinin güvenli aktarımını da sağlar. Bağlantı katmanı standartları LAP-B (Link Access Protocol Blanced) adıyla anılır. Bu yazılım protokolleri, çerçevelerin çözümlenmesini ya da ikili bilgilerinin alınmasını sağlar.
Paket katmanı'nda Paket katmanı protokolü (Packet Layer Protocol- PLP) kullanır. Bu protokol, ikinci katmandan gelen çerçevelerin bir araya getirilip paketlenmesini sağlar. Paketin önüne ve arkasına denetim bilgileri eklenir. Denetim amaçlı ek ikiller şu amaçla kullanılır. Paket içinde hata denetimi yapmak; paketleri numaralandırıp sıralamak; gelen pakette bir hata olduğunu bildirmek. Bu amaçlarla kullanılan ek ikiller, iletim hızını önemli ölçüde düşürür. Başka bir deyişle, X.25'in her düzeyde denetim uygulaması, fazladan çok sayıda ikilin de gönderilmesine neden olur.
X.25, bilgisayarların, gelen verinin hatalı olup olmadığını anlayacak kadar gelişkin olmadıkları ve telefon hatları düşük kaliteli olduğu için hatalı gönderme olasılığının yüksek olduğu varsayımlarına dayanmaktadır. Bu varsayımlar, günümüzde pek geçerli değildir.
Bu varsayımlara dayanarak X.25, bir paketin hatasız iletilmesi sorumluğunu üzerine alır. Her X.25 düğümü, hata denetimi uygular. Pakette herhangi bir hata varsa, bir önceki düğüme olumsuz doğrulama (NAK) gönderir ve paket doğru olarak iletilene kadar gönderim tekrarlanır. X.25'te paketler sırayla iletildiğinden, hatalı gönderilen paketten sonra gelen paketler de beklemeye alır. Bu hata ve akış denetimi mekanizmaları ise X.25'in iletim hızını önemli ölçüde düşürür.
X.25 sanal devre yaklaşımı kullanır. Bilgisayarlar arasındaki paket gelişimini sağlayan bu sanal devre, dahili sanal devre'ye karşılık gelir. Dahili sanal devre, paketlerin ağ üzerinde aldığı gerçek yoldur.
X.25 Uygulama örnekleri
X.25 için en tipik uygulama, veritabanın tutulduğu ana bilgisayara(host, mainframe) uzaktaki terminallerden veya terminal emülasyonu yapan PC'lerden erişimlerin yapılmasını sağlamaktır. Uzaktan sipariş verme, kredi kartı ile alış veriş, çevrimiçi bilgi hizmetleri uygulaması vb. birçok uygulamada kullanılmıştır. Aralarında yoğun trafik olmayan LAN'ların birbirine bağlanması içinde kullanılabilir.
X.25, tek bir fiziksel hat üzerinden aynı anda birden çok sanal kanal oluşturulmasını destekler. Bu durum aynı anda birden fazla kullanıcı tarafından erişilmek istenen ana bilgisayara bağlanmak için iyi bir çözüm sunar .
Dış bağlantılar
- Çanakkale OnSekiz Mart Üniversitesi 11 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çanakkale OnSekiz Mart Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği22 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilgisayarlarin genellikle genis cografi alanlarda birbirleriyle baglanmalarinda kullanilan teknik kurallar toplulugundan birisi Bu kurallari uygulayarak olusturulan bilgisayar aglarina X 25 aglari ya da Kutu Yonlendirmeli Aglar denir X 25Paket anahtarlama modunda calisan ve ozel devre ile genel veri aglarina baglanan terminaller icin Veri Terminal Ekipmani DTE Data Terminal Equipment ile Veri Devresi Sonlandirma Ekipmani DCE Circuit terminating Equipment arasindaki arayuzDurumYururlukteBaslama yili1976Son surum 10 96 Ekim 1996OrganizasyonITU TKomisyonCalisma Grubu VIIEtki AlaninetworkingWebsitesihttps www itu int rec T REC X 25 X 25 tanimlamasi Uluslararasi Uziletisim Birligi ITU International Telecommunication Union tarafindan OSI Open Systems Interconnection Acik Dizge Baglantisi tanimlamasinin en alttaki uc katmani kullanilarak olusturulmustur X 25 aginin icindeki her bir ag bilgisayarina Dugum adi verilir Bu dugumler iletileri diger dugumlere aktararak kaynak bilgisayardan varis bilgisayarina ulasmalarini saglarlar X 25 aglarinda iletiler bir butun olarak degil belirli uzunluklardaki parcalara Kutu bolunerek gonderirlirler Bu kutular sonra varis bilgisayarinda siralanip birlestirilirler X 25 aglarinin en buyuk yarari guvenli olmalaridir Bunun nedeni agdaki her bir dugum birden cok dugume bagli oldugu icin iki dugum arasindaki baglanti kopsa bile kutularin oteki dugumler uzerinden yollarini bulmalaridir O yuzden ilk uygulama alanlari askeri aglar ile hava yollarinin yer ayirtma dizge aglaridir Turkiye de ilk bilinen uygulamasi olasi NATO aglari disinda TURPAK adi verilen Turk Telekom ca isletilen agdir Bu standart fiziksel katman baglanti katmani ve paket katmani olmak uzere 3 duzeyli bir protokol gerektirir Fiziksel katman paket anahtarlamali dugum ile ona ilistirilen bilgisayar arasindaki fiziksel baglantiyla ilgilidir X 21 ve EIA 232 standartlarini kullanir Kullanici ag arabirimi user network interface UNI ile ag arasindaki gercek veri baglantisini tanimlar Baglanti katmani veriyi bir cerceve dizisi seklinde gonderirken verinin guvenli aktarimini da saglar Baglanti katmani standartlari LAP B Link Access Protocol Blanced adiyla anilir Bu yazilim protokolleri cercevelerin cozumlenmesini ya da ikili bilgilerinin alinmasini saglar Paket katmani nda Paket katmani protokolu Packet Layer Protocol PLP kullanir Bu protokol ikinci katmandan gelen cercevelerin bir araya getirilip paketlenmesini saglar Paketin onune ve arkasina denetim bilgileri eklenir Denetim amacli ek ikiller su amacla kullanilir Paket icinde hata denetimi yapmak paketleri numaralandirip siralamak gelen pakette bir hata oldugunu bildirmek Bu amaclarla kullanilan ek ikiller iletim hizini onemli olcude dusurur Baska bir deyisle X 25 in her duzeyde denetim uygulamasi fazladan cok sayida ikilin de gonderilmesine neden olur X 25 bilgisayarlarin gelen verinin hatali olup olmadigini anlayacak kadar geliskin olmadiklari ve telefon hatlari dusuk kaliteli oldugu icin hatali gonderme olasiliginin yuksek oldugu varsayimlarina dayanmaktadir Bu varsayimlar gunumuzde pek gecerli degildir Bu varsayimlara dayanarak X 25 bir paketin hatasiz iletilmesi sorumlugunu uzerine alir Her X 25 dugumu hata denetimi uygular Pakette herhangi bir hata varsa bir onceki dugume olumsuz dogrulama NAK gonderir ve paket dogru olarak iletilene kadar gonderim tekrarlanir X 25 te paketler sirayla iletildiginden hatali gonderilen paketten sonra gelen paketler de beklemeye alir Bu hata ve akis denetimi mekanizmalari ise X 25 in iletim hizini onemli olcude dusurur X 25 sanal devre yaklasimi kullanir Bilgisayarlar arasindaki paket gelisimini saglayan bu sanal devre dahili sanal devre ye karsilik gelir Dahili sanal devre paketlerin ag uzerinde aldigi gercek yoldur X 25 Uygulama ornekleriX 25 icin en tipik uygulama veritabanin tutuldugu ana bilgisayara host mainframe uzaktaki terminallerden veya terminal emulasyonu yapan PC lerden erisimlerin yapilmasini saglamaktir Uzaktan siparis verme kredi karti ile alis veris cevrimici bilgi hizmetleri uygulamasi vb bircok uygulamada kullanilmistir Aralarinda yogun trafik olmayan LAN larin birbirine baglanmasi icinde kullanilabilir X 25 tek bir fiziksel hat uzerinden ayni anda birden cok sanal kanal olusturulmasini destekler Bu durum ayni anda birden fazla kullanici tarafindan erisilmek istenen ana bilgisayara baglanmak icin iyi bir cozum sunar Dis baglantilarCanakkale OnSekiz Mart Universitesi11 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Canakkale OnSekiz Mart Universitesi Bilgisayar Muhendisligi22 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde