XII. Louis (d. 27 Haziran 1462 - ö. 1 Ocak 1515), 1498 - 1515 arasında hüküm sürmüş olan Fransa kralı. 13 yaşında babası 1498 yılında arkasında varis bırakmadan ölen VIII. Charles'dan sonra tahta geçmiştir. Charles tarafından başlatılan İtalya Savaşlarının ikinci büyük seferini düzenlemiştir. 1501 - 1504 yılları arasında Napoli kralıdır.
Fransa tahtına çıkmadan önce, Orléans'lı Louis olarak biliniyordu. İkinci kuzeni XI. Louis tarafından, engelli ve kısır olduğu iddia edilen kuzeni Jeanne ile evlenmeye zorlanmıştı. XI. Louis bunu yaparak, Valois Hanedanı'nın Orléans yan dalını sona erdirmeyi umuyordu. XII Louis, 1498'de kral olduğunda, Papa VI. Alexander tarafından Jeanne ile olan evliliğini iptal ettirdi ve VIII. Charles'ın dul eşi Britanya Düşesi Anne ile evlendi. Bu evlilik, Louis'in Britanya ve Fransa'nın kişisel birliğini pekiştirmesini sağladı.
Orléans'lı Louis, (la Guerre folle) olarak bilinen çatışmada Fransız monarşisine karşı çıkan büyük feodal lordlardan biriydi. 1488'deki Saint-Aubin-du-Cormier Muharebesi'nde kralın zaferi sırasında Louis esir alındı, ancak VIII. Charles onu affederek serbest bıraktı. Ardından, Napoli Krallığı'nı kontrol altına alma amacıyla İtalya Savaşları'nı başlattı. 1500'de Milano Dükalığı'nı fethetmesinin ardından 1501 yılında Napoli Krallığı'nın topraklarını ele geçirdi. Napoli Kralı ilan edilmesinden sonra çok geçmeden, Aragonlu II. Ferdinand tarafından tesis edilen yeni bir koalisyonla karşı karşıya kaldı ve 1504'te Napoli'yi İspanya'ya bırakmak zorunda kaldı. İkinci İtalya Savaşı'ndan sonra Milano Dükü olan Louis, İtalya Yarımadası'nda daha fazla genişleme düşüncesi ile üçüncü bir İtalyan Savaşı'nı (1508-1516) başlattı.
XII. Louis, Fransa'da mutlak monarşiyi dayatmaya çalışan Fransız krallarının alışılagelmiş geleneğinin aksine, yerel hükümetlerin gücüne veya soyluların ayrıcalıklarına müdahale etmedi. Popüler bir kral olan Louis, taille adındaki toprak vergisinin azaltılması, hukuki reformlar ve Fransa içinde sağladığı barış sebebiyle "Halkın Babası" (Le Père du Peuple) ilan edildi. Louis, gerisinde erkek varis bırakmadan 1515'te hayatını kaybetti. Onun ardılı olarak Valois Hanedanı'ndan kuzeni ve damadı I. Francis geçti.
Gençliği
Louis 27 Haziran 1462 günü modern Fransa'nın Loir-et-Cher sınırları içinde kalan Blois Şatosunda dünyaya gelir. Orleans Dükü Charles'ın oğludur. Louis 1465 yılından itibaren Orleans Dükü unvanını kullanmaya başlar. 1480'li yıllarda Louis krallık ve feodal beyler arasındaki 'ta kraliyete karşı savaşır. 1488 yılındaki kraliyet yanlılarına yenilerek esir düşer. Üç yılın ardından affedilen Louis kral olan kuzeni VIII. Charles'a İtalya seferinde eşlik eder. Charles'ın çocukları onun sağlığında çocukken öldüğünden dolayı ardından varis sorunu ortaya çıkmıştır. Franklardaki kanunları gereğince Fransız tahtına sadece erkekler çıkabileceğinden dolayı ataları V. Charles'a dayanan Louis tahtın varisi konumuna gelir. Charles'ın ölümünden sonra tahta Louis geçer.
Saltanatı
Devleti idaresi
Louis tahta genç sayılabilecek bir yaşta çıkmasına rağmen önemli reformlara girişir. İngiltere'de VII. Henry'nin yaptığı düzenlemelere benzer şekilde hukuk, vergi ve devlet yönetimi alanında reformlar yapar. Fransa tahtı için çok güçlü bir rakip olan Bourbonlar ile ilişkileri kontrol altına alır. Mahkeme hakimlerinin güçlerini artırarak yolsuzluğun önüne geçmeye çalışır.
Savaşları
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Tahtında hak iddia ettiği Milano Dükalığını ele geçirmek için VIII. Charles zamanında başlatılan İtalya Savaşlarını devam ettirecek şekilde sefere çıkar. 1499-1504 döneminde Milano'yu düşmanı 'nın elinden alacaktır. 1509 yılında Venedik ile yaptığı büyük bir zafer kazanır. 1510 yılından itibaren Fransızların başarısızlıkları artacak ve Papalık Devleti liderliğinde oluşan ittifak sonucu yarımadadan atılır. Milano kenti ise 1513 yılında Fransızların elinden çıkar. Napoli Krallığı üzerindeki haklarını almak için Aragon Krallığı ile birlikte davransa da 1504 yılında İspanyollara yenilince Napoli üzerinde hak iddiasını geri çekmek durumunda kalır.
Prens'deki değerlendirme
Niccolò Machiavelli ünlü eseri Prens'te XII. Louis'nin dış siyaset tarzını inceleyerek eleştirir:
XII. Louis'in sikkesi, 1514
Kral Louis'yi İtalya'ya getiren Venediklilerin işgüzarlığıydı. Plana göre Lombardiya'nın yarısı onun olacaktı. Gizli bir plan yaptığı için kralı suçlamıyorum, İtalya'da tutunabileceği bir toprak parçası istiyordu ve güvenebileceği kimsenin olmaması yetmiyormuş gibi ondan önceki kral Charles'ın kötü şöhreti nedeniyle tüm kapılar suratına kapanıyordu. Bu yüzden elindeki dostlarla yetinmek durumundaydı, eğer bariz hatalar yapmasaydı başarılı bile olabilirdi. Lombardiya'yı alarak Charles'ın kaybettiği şöhreti yeniden yakaladı. Cenova onunla uzlaştı, Floransa dost elini uzattı, Mantua, Bologna, Ferrara Dükü, Forli Kontesi, Faenza, Pesaro, Rimini, Camerino, Piombino hükümdarları, Lucca, Pisa ve Siena halkları dostluklarını belirttiler. Bu aşamada Venedikliler nasıl bir yanlış yaptıklarını anladılar, Lombardiya'nın yarısını alabilmek için İtalya'nın üçte birini Fransız kralına vermişlerdi. Bu aşamada eğer dış siyaseti kuralına göre oynamış olsaydı (kendisinden daha zayıf güçler hakkında düşünmeyip, güçlü bir devleti zayıflatmaya çalışmak, çok güçlü bir yabancı hükümdarı iktidara getirmeksizin kendisi İtalya'ya yerleşerek veya koloni kurarak kalıcı olmaya çalışmak) kralın İtalya'daki konumunu korumasının ve yeni dostlarının koruyucusu ilan edilmesinin ne kadar kolay olabileceğini düşünün. Dostları çoktu, zayıftı ve Venediklilerden, Papalık Devletinden çekiniyordu, dolayısıyla sağlayacağı korumayla ona daima sadık olacaklardı. Ancak kral Milano'yu ele geçirdikten hemen sonra kral yapması gerekenin tam tersini yaptı, Papa VI. Alexander'ın Romagna bölgesini ele geçirmesine yardım etti. Bu davranışıyla kendisini zayıflattığını ve ona korunma amacıyla sığınanları uzaklaştırırken Kiliseyi güçlendirdiğini hiç anlamadı. Bu ilk hatayı yaptıktan sonra diğer hataları yapmaya zorlandı. Papanın kişisel çıkarlarına çeki düzen vermek için bizzat 1502 yılında İtalya'ya gelmek durumunda kalır. Kiliseyi güçlendirmesi ve dostlarını kendinden uzaklaştırması yetmezmiş gibi Napoli Krallığının üzerine yürüyerek onu İspanya Kralı II. Ferdinand ile bölüşür. İtalya'da tek büyük güç kendisiyken yarımadaya en büyük rakibini bizzat kendisi davet eder. Napoli'yi yerel bir krala bırakabilecekken onu kovarak yerine bizzat Louis'yi kovabilecek güçte birisini yerleştirir. Eğer Fransa Napoli'yi kendi gücüyle alabilmiş olsaydı almalıydı, eğer alamıyorsa onu İspanyollarla arasında ikiye bölme yoluna gitmemeliydi. Venediklilerle Lombardiya'yı arasında bölmeleri anlaşılabilirdi, bu sayede İtalya'da toprak kazanmıştı ama Napoli'nin bölünmesi bir hataydı çünkü buna gerek yoktu. Louis son hatası ise Lombardiya'ya kimseyi sokmayacak olan Venediklileri alaşağı ederek Lombardiya'yı tam anlamıyla kaybedecektir.
Geleneği
Saltanatının sonunda bütçe dengesi İtalya'ya yapılan askeri seferlere rağmen 1498 yılında VIII. Charles saltanatından miras kalandan daha iyi
durumdadır. Bunda 1504 ve 1508 mali reformları ve vergi toplama süreçlerinde artan verim sebeptir. Askeri ve diplomatik başarısızlıklarına rağmen Louis halk arasında popüler bir kral olmuştur. Halkın babası lakabı onun için kullanılmıştır.
Ailesi
Eşleri ve onlardan olan çocukları aşağıdaki gibidir
Jeanne de Valois (1461-1505), ilk eşidir Papa kararıyla boşanmışlardır
Anne de Bretagne (1477-1514), ikinci eşidir, bu evlilikten doğan çocuklar şunlardır:
Claude (1499-1524) 1514 yılında I. Francis ile evlendi
Renée (1510-1574) 1528 yılında II. Ercole d'Este ile evlendi
Mary Tudor (1496-1533), üçüncü eşidir ve sadece iki aylık evliyken Louis ölmüştür
Ayrıca Louis'nin evlilik dışı bir oğlu vardır. Michel Bucy, 1505-1511 arasında Bourges Başpiskoposu olmuştur.
Saltanatın devamı
Tahta çıkışta yine Lex Salica gereğince I. François çıkmıştır.
Kaynakça
^André Vauchez, Michael Lapidge, "Encyclopedia of the Middle Ages: A-J", pp. 776, 2000: "Infirm from birth, she was obliged by her father, Louis XI, to marry her cousin, Louis of Orleans. The king wished, by a union considered sterile, to extinguish this rival collateral dynasty."
^"The Eclectic Magazine of Foreign Literature, Science, and Art, Volume 33", pp. 42, 1854: "Louis XI compelled him to marry his deformed and sterile daughter Joan, threatening him with death by drowning, if he refused."
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
XII Louis d 27 Haziran 1462 o 1 Ocak 1515 1498 1515 arasinda hukum surmus olan Fransa krali 13 yasinda babasi 1498 yilinda arkasinda varis birakmadan olen VIII Charles dan sonra tahta gecmistir Charles tarafindan baslatilan Italya Savaslarinin ikinci buyuk seferini duzenlemistir 1501 1504 yillari arasinda Napoli kralidir XII Louis16 yuzyilda yapilan portresiFransa kraliHukum suresi7 Nisan 1498 1 Ocak 1515Tac giymesi27 Mayis 1498 ReimsOnce gelenVIII CharlesSonra gelenI FrancoisDogum27 Haziran 1462 1462 06 27 Olum1 Ocak 1515 52 yasinda DefinSaint Denis Bazilikasi ParisEs ler i e 1476 ann 1498 e 1499 o 1514 Mary e 1514 HanedanValois HanedaniBabasiOrleans Duku CharlesAnnesiMarie de ClevesDiniRoma Katoligi Fransa tahtina cikmadan once Orleans li Louis olarak biliniyordu Ikinci kuzeni XI Louis tarafindan engelli ve kisir oldugu iddia edilen kuzeni Jeanne ile evlenmeye zorlanmisti XI Louis bunu yaparak Valois Hanedani nin Orleans yan dalini sona erdirmeyi umuyordu XII Louis 1498 de kral oldugunda Papa VI Alexander tarafindan Jeanne ile olan evliligini iptal ettirdi ve VIII Charles in dul esi Britanya Dusesi Anne ile evlendi Bu evlilik Louis in Britanya ve Fransa nin kisisel birligini pekistirmesini sagladi Orleans li Louis la Guerre folle olarak bilinen catismada Fransiz monarsisine karsi cikan buyuk feodal lordlardan biriydi 1488 deki Saint Aubin du Cormier Muharebesi nde kralin zaferi sirasinda Louis esir alindi ancak VIII Charles onu affederek serbest birakti Ardindan Napoli Kralligi ni kontrol altina alma amaciyla Italya Savaslari ni baslatti 1500 de Milano Dukaligi ni fethetmesinin ardindan 1501 yilinda Napoli Kralligi nin topraklarini ele gecirdi Napoli Krali ilan edilmesinden sonra cok gecmeden Aragonlu II Ferdinand tarafindan tesis edilen yeni bir koalisyonla karsi karsiya kaldi ve 1504 te Napoli yi Ispanya ya birakmak zorunda kaldi Ikinci Italya Savasi ndan sonra Milano Duku olan Louis Italya Yarimadasi nda daha fazla genisleme dusuncesi ile ucuncu bir Italyan Savasi ni 1508 1516 baslatti XII Louis Fransa da mutlak monarsiyi dayatmaya calisan Fransiz krallarinin alisilagelmis geleneginin aksine yerel hukumetlerin gucune veya soylularin ayricaliklarina mudahale etmedi Populer bir kral olan Louis taille adindaki toprak vergisinin azaltilmasi hukuki reformlar ve Fransa icinde sagladigi baris sebebiyle Halkin Babasi Le Pere du Peuple ilan edildi Louis gerisinde erkek varis birakmadan 1515 te hayatini kaybetti Onun ardili olarak Valois Hanedani ndan kuzeni ve damadi I Francis gecti GencligiLouis 27 Haziran 1462 gunu modern Fransa nin Loir et Cher sinirlari icinde kalan Blois Satosunda dunyaya gelir Orleans Duku Charles in ogludur Louis 1465 yilindan itibaren Orleans Duku unvanini kullanmaya baslar 1480 li yillarda Louis krallik ve feodal beyler arasindaki ta kraliyete karsi savasir 1488 yilindaki kraliyet yanlilarina yenilerek esir duser Uc yilin ardindan affedilen Louis kral olan kuzeni VIII Charles a Italya seferinde eslik eder Charles in cocuklari onun sagliginda cocukken oldugunden dolayi ardindan varis sorunu ortaya cikmistir Franklardaki kanunlari geregince Fransiz tahtina sadece erkekler cikabileceginden dolayi atalari V Charles a dayanan Louis tahtin varisi konumuna gelir Charles in olumunden sonra tahta Louis gecer SaltanatiDevleti idaresi Louis tahta genc sayilabilecek bir yasta cikmasina ragmen onemli reformlara girisir Ingiltere de VII Henry nin yaptigi duzenlemelere benzer sekilde hukuk vergi ve devlet yonetimi alaninda reformlar yapar Fransa tahti icin cok guclu bir rakip olan Bourbonlar ile iliskileri kontrol altina alir Mahkeme hakimlerinin guclerini artirarak yolsuzlugun onune gecmeye calisir Savaslari Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Tahtinda hak iddia ettigi Milano Dukaligini ele gecirmek icin VIII Charles zamaninda baslatilan Italya Savaslarini devam ettirecek sekilde sefere cikar 1499 1504 doneminde Milano yu dusmani nin elinden alacaktir 1509 yilinda Venedik ile yaptigi buyuk bir zafer kazanir 1510 yilindan itibaren Fransizlarin basarisizliklari artacak ve Papalik Devleti liderliginde olusan ittifak sonucu yarimadadan atilir Milano kenti ise 1513 yilinda Fransizlarin elinden cikar Napoli Kralligi uzerindeki haklarini almak icin Aragon Kralligi ile birlikte davransa da 1504 yilinda Ispanyollara yenilince Napoli uzerinde hak iddiasini geri cekmek durumunda kalir Prens deki degerlendirme Niccolo Machiavelli unlu eseri Prens te XII Louis nin dis siyaset tarzini inceleyerek elestirir XII Louis in sikkesi 1514 Kral Louis yi Italya ya getiren Venediklilerin isguzarligiydi Plana gore Lombardiya nin yarisi onun olacakti Gizli bir plan yaptigi icin krali suclamiyorum Italya da tutunabilecegi bir toprak parcasi istiyordu ve guvenebilecegi kimsenin olmamasi yetmiyormus gibi ondan onceki kral Charles in kotu sohreti nedeniyle tum kapilar suratina kapaniyordu Bu yuzden elindeki dostlarla yetinmek durumundaydi eger bariz hatalar yapmasaydi basarili bile olabilirdi Lombardiya yi alarak Charles in kaybettigi sohreti yeniden yakaladi Cenova onunla uzlasti Floransa dost elini uzatti Mantua Bologna Ferrara Duku Forli Kontesi Faenza Pesaro Rimini Camerino Piombino hukumdarlari Lucca Pisa ve Siena halklari dostluklarini belirttiler Bu asamada Venedikliler nasil bir yanlis yaptiklarini anladilar Lombardiya nin yarisini alabilmek icin Italya nin ucte birini Fransiz kralina vermislerdi Bu asamada eger dis siyaseti kuralina gore oynamis olsaydi kendisinden daha zayif gucler hakkinda dusunmeyip guclu bir devleti zayiflatmaya calismak cok guclu bir yabanci hukumdari iktidara getirmeksizin kendisi Italya ya yerleserek veya koloni kurarak kalici olmaya calismak kralin Italya daki konumunu korumasinin ve yeni dostlarinin koruyucusu ilan edilmesinin ne kadar kolay olabilecegini dusunun Dostlari coktu zayifti ve Venediklilerden Papalik Devletinden cekiniyordu dolayisiyla saglayacagi korumayla ona daima sadik olacaklardi Ancak kral Milano yu ele gecirdikten hemen sonra kral yapmasi gerekenin tam tersini yapti Papa VI Alexander in Romagna bolgesini ele gecirmesine yardim etti Bu davranisiyla kendisini zayiflattigini ve ona korunma amaciyla siginanlari uzaklastirirken Kiliseyi guclendirdigini hic anlamadi Bu ilk hatayi yaptiktan sonra diger hatalari yapmaya zorlandi Papanin kisisel cikarlarina ceki duzen vermek icin bizzat 1502 yilinda Italya ya gelmek durumunda kalir Kiliseyi guclendirmesi ve dostlarini kendinden uzaklastirmasi yetmezmis gibi Napoli Kralliginin uzerine yuruyerek onu Ispanya Krali II Ferdinand ile bolusur Italya da tek buyuk guc kendisiyken yarimadaya en buyuk rakibini bizzat kendisi davet eder Napoli yi yerel bir krala birakabilecekken onu kovarak yerine bizzat Louis yi kovabilecek gucte birisini yerlestirir Eger Fransa Napoli yi kendi gucuyle alabilmis olsaydi almaliydi eger alamiyorsa onu Ispanyollarla arasinda ikiye bolme yoluna gitmemeliydi Venediklilerle Lombardiya yi arasinda bolmeleri anlasilabilirdi bu sayede Italya da toprak kazanmisti ama Napoli nin bolunmesi bir hataydi cunku buna gerek yoktu Louis son hatasi ise Lombardiya ya kimseyi sokmayacak olan Venediklileri alasagi ederek Lombardiya yi tam anlamiyla kaybedecektir GelenegiSaltanatinin sonunda butce dengesi Italya ya yapilan askeri seferlere ragmen 1498 yilinda VIII Charles saltanatindan miras kalandan daha iyi durumdadir Bunda 1504 ve 1508 mali reformlari ve vergi toplama sureclerinde artan verim sebeptir Askeri ve diplomatik basarisizliklarina ragmen Louis halk arasinda populer bir kral olmustur Halkin babasi lakabi onun icin kullanilmistir AilesiEsleri ve onlardan olan cocuklari asagidaki gibidir Jeanne de Valois 1461 1505 ilk esidir Papa karariyla bosanmislardir Anne de Bretagne 1477 1514 ikinci esidir bu evlilikten dogan cocuklar sunlardir Claude 1499 1524 1514 yilinda I Francis ile evlendi Renee 1510 1574 1528 yilinda II Ercole d Este ile evlendiMary Tudor 1496 1533 ucuncu esidir ve sadece iki aylik evliyken Louis olmustur Ayrica Louis nin evlilik disi bir oglu vardir Michel Bucy 1505 1511 arasinda Bourges Baspiskoposu olmustur Saltanatin devamiTahta cikista yine Lex Salica geregince I Francois cikmistir Kaynakca Andre Vauchez Michael Lapidge Encyclopedia of the Middle Ages A J pp 776 2000 Infirm from birth she was obliged by her father Louis XI to marry her cousin Louis of Orleans The king wished by a union considered sterile to extinguish this rival collateral dynasty The Eclectic Magazine of Foreign Literature Science and Art Volume 33 pp 42 1854 Louis XI compelled him to marry his deformed and sterile daughter Joan threatening him with death by drowning if he refused 1338 1380 Bolge 12 yil boyunca Fransiz egemenliginde kalir Niccolo Machiavelli Prens Bolum III icindɛ Fransizca Le Pere du PeupleAyrica bakinizItalya Savaslari
Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
