XIII. Ptolemaios Theos Philopator (Πτολεμαῖος Θεός Φιλοπάτωρ, (Babasını seven tanrı Ptolemaios)) d. MÖ 62/61 – ö. 13 Ocak MÖ 47 ?,) MÖ 51 yılında tahta çıkmış olan Antik Mısır'ın son Hellenistik kökenli Ptolemy hanedanı (MÖ 305– MÖ 30) krallarından biridir.
Mısır'ın müşterek yöneticileri, iç karışıklıklar
Mısır Firavun'u XII. Ptolemaios'un oğludur. MÖ 51 yılı baharında büyük kız kardeşi VII. Kleopatra ile evlenerek müşterek imparator olarak Mısır tahtına çıkmıştır. MÖ 50 yılında ise, harem ağası Pothinus kral naibi olduğu halde, kıdemli yönetici olarak atanmıştır.
MÖ 48 yılı baharında, XIII. Ptolemaios ve Pothinus bir kraliçe olarak konumunu gittikçe güçlendiren VII. Kleopatra'yı tahttan indirme girişiminde bulunmuştur. Kraliçenin yüzü basılan sikkelerde görünürken, XIII. Ptolemaios'un ismi resmi belgelerden çıkarılmıştır. Tahtın arkasındaki asıl güç Pothinus olduğu halde Ptolemaios tek başına kral olmaya niyetlenmiştir.
İç savaş
Nihayet kraliçenin Suriye'ye kaçması sağlandı ancak Kleopatra kendi ordusunu toplamayı başardı ve böylece Mısır'da iç savaş başlamış oldu. Kısa süre diğer kız kardeşleri IV. Arsinoe'de tahtta hak iddia edince durum daha da içinden çıkılmaz bir hal aldı.
Bu sırada Romalı mağlup general Gnaeus Pompeius Magnus, kendisini kovalayan rakibi Jül Sezar'dan kaçmak için Mısır'a geldi. Başlangıçta XIII. Ptolemaios ve Pothinus iltica talebini kabul etme taraftarıydı ancak Pothinus muzaffer Sezar'ın gözüne girebilmek umuduyla 29 Eylül MÖ 48 tarihinde generali öldürdü. Sezar Mısır'a geldiğinde Pompeius'un kesik başını ona takdim etti ancak anlatılanlara göre Sezar bu duruma çok üzülmüş ve onun bir Roma cenaze töreni ile defnedilmesi emrini vermiştir. VII. Kleopatra, Sezar'ın gözüne girme konusunda daha başarılı olmuş ve onun aşkını kazanmıştır. Sezar, Pothinus'un idam edilmesini sağlamış ve Kleopatra Mısır tahtındaki haklarına yeniden kavuşmuştur.
Kleopatra VII'yi tahttan indirme konusunda halâ kararlı olan XIII. Ptolemaios, kardeşi ile ittifak kurmuştur. Birlikte, ordunun kendilerine sadık olan kısmını, Kleopatra'nın ve yanında görece küçük bir ordusu bulunan Sezar'ın birliklerine karşı organize etmişlerdir. iki ordu arasındaki savaş MÖ 48 yılı Aralık ayı ortalarında İskenderiye'de başlamış ve kente büyük hasar vermiştir.
Bergama'dan gelen takviye Roma birlikleri ile Sezar ve Kleopatra inisiyatifi ele geçirmiş ve XIII. Ptolemaios ve IV. Arsinoe şehirden kaçmak zorunda kalmıştır. Anlatılanlara göre Ptolemaios 13 Ocak MÖ 47 tarihinde Nil nehri'ni geçmeye çalışırken boğularak ölmüştür. VII. Kleopatra, kardeşi XIV. Ptolemaios'u müşterek kral atayarak Mısır tahtındaki varlığını sürdürmüştür.
Kaynakça
- ^ Ptolemylerin numaralandırılması bir modern dönem geleneğidir; Yunanlar onları takma adları ile belirtmişlerdir. Burada verilmiş olan numara günümüzde varılan bir uzlaşmaya dayanır; ancak hangi Ptolemynin hükümdarlık yapmış olanlar arasında sayılacağı konusunda tartışmalar vardır. Eski kaynaklar, sayıları bir eksik ya da bir fazla verebilirler ancak lakapları aynıdır.
Dış bağlantılar
- Ptolemy XIII Theos Philopator 10 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Mahlon H. Smith'e ait tarihi kaynak kitabından ilgili madde, (İngilizce), 08-01-2009 tarihinde ziyaret edildi.
Wikimedia Commons'ta XIII. Ptolemaios ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Önce gelen: | 'Helenistik Mısır Kralı Ptolemaios hanedanı XIII. Ptolemaios Theos Philopator' MÖ 51 – yak. MÖ 49 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
XIII Ptolemaios Theos Philopator Ptolemaῖos 8eos Filopatwr Babasini seven tanri Ptolemaios d MO 62 61 o 13 Ocak MO 47 MO 51 yilinda tahta cikmis olan Antik Misir in son Hellenistik kokenli Ptolemy hanedani MO 305 MO 30 krallarindan biridir XIII Ptolemaios un portresi Misir in musterek yoneticileri ic karisikliklarMisir Firavun u XII Ptolemaios un ogludur MO 51 yili baharinda buyuk kiz kardesi VII Kleopatra ile evlenerek musterek imparator olarak Misir tahtina cikmistir MO 50 yilinda ise harem agasi Pothinus kral naibi oldugu halde kidemli yonetici olarak atanmistir MO 48 yili baharinda XIII Ptolemaios ve Pothinus bir kralice olarak konumunu gittikce guclendiren VII Kleopatra yi tahttan indirme girisiminde bulunmustur Kralicenin yuzu basilan sikkelerde gorunurken XIII Ptolemaios un ismi resmi belgelerden cikarilmistir Tahtin arkasindaki asil guc Pothinus oldugu halde Ptolemaios tek basina kral olmaya niyetlenmistir Ic savasNihayet kralicenin Suriye ye kacmasi saglandi ancak Kleopatra kendi ordusunu toplamayi basardi ve boylece Misir da ic savas baslamis oldu Kisa sure diger kiz kardesleri IV Arsinoe de tahtta hak iddia edince durum daha da icinden cikilmaz bir hal aldi Bu sirada Romali maglup general Gnaeus Pompeius Magnus kendisini kovalayan rakibi Jul Sezar dan kacmak icin Misir a geldi Baslangicta XIII Ptolemaios ve Pothinus iltica talebini kabul etme taraftariydi ancak Pothinus muzaffer Sezar in gozune girebilmek umuduyla 29 Eylul MO 48 tarihinde generali oldurdu Sezar Misir a geldiginde Pompeius un kesik basini ona takdim etti ancak anlatilanlara gore Sezar bu duruma cok uzulmus ve onun bir Roma cenaze toreni ile defnedilmesi emrini vermistir VII Kleopatra Sezar in gozune girme konusunda daha basarili olmus ve onun askini kazanmistir Sezar Pothinus un idam edilmesini saglamis ve Kleopatra Misir tahtindaki haklarina yeniden kavusmustur Kleopatra VII yi tahttan indirme konusunda hala kararli olan XIII Ptolemaios kardesi ile ittifak kurmustur Birlikte ordunun kendilerine sadik olan kismini Kleopatra nin ve yaninda gorece kucuk bir ordusu bulunan Sezar in birliklerine karsi organize etmislerdir iki ordu arasindaki savas MO 48 yili Aralik ayi ortalarinda Iskenderiye de baslamis ve kente buyuk hasar vermistir Bergama dan gelen takviye Roma birlikleri ile Sezar ve Kleopatra inisiyatifi ele gecirmis ve XIII Ptolemaios ve IV Arsinoe sehirden kacmak zorunda kalmistir Anlatilanlara gore Ptolemaios 13 Ocak MO 47 tarihinde Nil nehri ni gecmeye calisirken bogularak olmustur VII Kleopatra kardesi XIV Ptolemaios u musterek kral atayarak Misir tahtindaki varligini surdurmustur Kaynakca Ptolemylerin numaralandirilmasi bir modern donem gelenegidir Yunanlar onlari takma adlari ile belirtmislerdir Burada verilmis olan numara gunumuzde varilan bir uzlasmaya dayanir ancak hangi Ptolemynin hukumdarlik yapmis olanlar arasinda sayilacagi konusunda tartismalar vardir Eski kaynaklar sayilari bir eksik ya da bir fazla verebilirler ancak lakaplari aynidir Dis baglantilarPtolemy XIII Theos Philopator 10 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mahlon H Smith e ait tarihi kaynak kitabindan ilgili madde Ingilizce 08 01 2009 tarihinde ziyaret edildi Wikimedia Commons ta XIII Ptolemaios ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Once gelen Helenistik Misir Krali Ptolemaios hanedani XIII Ptolemaios Theos Philopator MO 51 yak MO 49 Sonra gelen