Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yarkovsky-O'Keefe-Radzievskii-Paddack etkisi ya da kısaca YORP etkisi, küçük bir astronomik cismin dönüş durumunu, yani cismin dönüş hızını ve kutup(lar)ının eğikliğini, yüzeyinden güneş radyasyonunun saçılması ve kendi termal radyasyonunun yayılması nedeniyle değişmesini ifade eden bir argümandır.
YORP etkisi tipik olarak Güneş Sistemi'nde güneş merkezli yörüngeye sahip asteroitler için düşünülür. Bu etki, ikili ve takla atan asteroitlerin oluşumundan ve bir asteroidin kutbunun ekliptik düzleme göre 0°, 90° veya 180°'ye doğru değişmesinden ve böylece Yarkovsky etkisi nedeniyle güneş merkezli radyal sürüklenme oranının değişmesinden sorumludur.
Bu terim tarafından 2000 yılında YORP etkisi olarak adlandırılan kavramın arkasındaki dört önemli katkıyı onurlandırmak için ortaya atılmıştır. 19. yüzyılda , Güneş tarafından ısıtılan bir cisimden kaçan termal radyasyonun ısının yanı sıra momentum da taşıdığını fark etti. Modern fiziğe çevrildiğinde, yayılan her foton p = E/c momentumuna sahiptir; burada E onun enerjisi ve c ise ışık hızıdır. bu fikri albedodaki değişikliklere dayanarak dönme süresine uygulamış ve Stephen Paddack da şeklin bir cismin dönüş hızını değiştirmede çok daha etkili bir araç olduğunu fark etmiştir. Stephen Paddack ve John O'Keefe YORP etkisinin rotasyonel patlamaya yol açtığını ve bu sürecin tekrar tekrar yaşanmasıyla küçük asimetrik cisimlerin sonunda toza dönüştüğünü öne sürmüşlerdir.
Fiziksel mekanizma
Prensipte, elektromanyetik radyasyon bir asteroidin yüzeyi ile üç önemli şekilde etkileşime girer: Güneş'ten gelen radyasyon (1) emilir ve (2) cismin yüzeyi tarafından difüzyonla yansıtılır ve cismin iç enerjisi (3) termal radyasyon olarak yayılır. Fotonlar momentuma sahip olduğundan, bu etkileşimlerin her biri cismin kütle merkezine göre açısal momentumunda değişikliklere yol açar. Sadece kısa bir süre için düşünüldüğünde bu değişiklikler çok küçüktür, ancak daha uzun sürelerde bu değişiklikler cismin açısal momentumunda önemli değişikliklere yol açabilir. Güneş merkezli bir yörüngedeki cisimler için ilgili uzun zaman periyodu yörünge periyodudur (yani yıl), çünkü çoğu asteroit yörünge periyotlarından daha kısa dönme periyotlarına (yani günlere) sahiptir. Dolayısıyla, çoğu asteroit için YORP etkisi, güneş radyasyonu torklarının önce dönme periyodu ve sonra yörünge periyodu boyunca ortalamasının alınmasından sonra asteroidin dönme durumundaki seküler değişimdir.
Gözlemler
2007 yılında (daha sonra olarak adlandırıldı) ve 1862 Apollo adlı küçük asteroitler üzerinde YORP etkisinin doğrudan gözlemsel doğrulaması yapıldı. 54509 YORP'un spin oranı sadece 600.000 yıl içinde iki katına çıkacak ve YORP etkisi eksenel eğimi ve presesyon oranını da değiştirebilir hale gelecek, böylece YORP fenomenlerinin tamamı asteroitlerin ilginç rezonans spin durumlarına sürüklenmesini ve ikili asteroitlerin varlığını açıklamaya yardımcı olur.
Gözlemler, çapı 125 km'den büyük asteroitlerin Maxwellian frekans dağılımını izleyen dönme hızlarına sahip olduğunu gösterirken, daha küçük asteroitler (50 ila 125 km boyut aralığında) hızlı dönenlerin küçük bir fazlalığını göstermektedir. En küçük asteroitler (50 km'den küçük) çok hızlı ve yavaş dönenlerin belirgin bir fazlalığını gösterir ve daha küçük boyutlu popülasyonlar ölçüldükçe bu daha da belirgin hale gelir. Bu sonuçlar, bir ya da daha fazla boyuta bağlı mekanizmanın, dönüş hızı dağılımının merkezini aşırı uçlar lehine nüfus kaybına uğrattığını göstermektedir. YORP etkisi başlıca adaydır. Tek başına büyük asteroitlerin spin hızlarını önemli ölçüde değiştiremez, bu nedenle 253 Mathilde gibi nesneler için farklı bir açıklama aranmalıdır.
2013 yılının sonlarında asteroidinin muhtemelen YORP etkisinden kaynaklanan yüksek dönüş hızı nedeniyle parçalandığı gözlemlenmiştir.
Örnekler
Dönen küresel bir asteroidin ekvatoruna bağlı, paralel güneş ışığı ışınlarıyla ışınlanan kama şeklinde iki kanadı olduğunu varsayalım. Küresel çekirdeğin herhangi bir yüzey elemanından çıkan fotonlardan kaynaklanan tepki kuvveti yüzeye normal olacaktır, öyle ki hiçbir tork üretilmeyecektir (kuvvet vektörlerinin hepsi kütle merkezinden geçer).
Bununla birlikte, kamaların kenarlarından termal olarak yayılan fotonlar, normal vektörler kütle merkezinden geçmediği için bir tork üretebilir. Her iki kanat da gelen ışığa aynı kesiti sunar (aynı yükseklik ve genişliğe sahiptirler) ve bu nedenle her biri aynı miktarda enerjiyi emer ve yansıtır ve eşit bir kuvvet üretir. Ancak kanatçık yüzeylerinin eğik olması nedeniyle, yeniden yayılan fotonlardan kaynaklanan normal kuvvetler iptal olmaz. Diyagramda, Fin A'nın giden radyasyonu gelen ışığa paralel bir ekvatoral kuvvet üretir ve dikey kuvvet üretmez, ancak Fin B'nin kuvveti daha küçük bir ekvatoral bileşene ve dikey bir bileşene sahiptir. İki kanatçık üzerindeki dengesiz kuvvetler torka yol açar ve nesne döner. Giden ışıktan kaynaklanan tork, tam bir dönüşte bile ortalama bir değer almaz, bu nedenle dönüş zamanla hızlanır.
Bu nedenle bir miktar "yel değirmeni" asimetrisine sahip bir nesne, dönme eksenini eğik hale getirmenin yanı sıra onu yukarı veya aşağı döndürme eğiliminde olacak küçük tork kuvvetlerine maruz kalabilir. Yüzey sıcaklığı ya da albedosunda herhangi bir düzensizlik yoksa dönen bir elipsoid için YORP etkisi sıfırdır.
Uzun vadede, cismin değişen eğikliği ve dönme hızı çeşitli faktörlere bağlı olarak rastgele, düzensiz veya düzenli olarak değişebilir. Örneğin, Güneş'in ekvatorunda kaldığı varsayıldığında, yarıçapı 6 km ve yarı büyük ekseni 2,21 AU olan 951 Gaspra asteroidi 240 Ma (240 milyon yıl) içinde 12 saatlik bir dönüş periyodundan 6 saate düşecek veya tam tersi olacaktır. Eğer 243 Ida'ya Gaspra ile aynı yarıçap ve yörünge değerleri verilseydi, iki kat daha hızlı yukarı veya aşağı dönerken, Phobos'un şekline sahip bir cismin dönüşünü aynı miktarda değiştirmesi birkaç milyar yıl alırdı.
Boyutun yanı sıra şekil de etkinin miktarını etkiler. Daha küçük cisimler çok daha hızlı yukarı ya da aşağı dönecektir. Gaspra 10 kat daha küçük olsaydı (500 m yarıçapına kadar), dönüşü sadece birkaç milyon yıl içinde yarıya inecek veya iki katına çıkacaktır. Benzer şekilde, YORP etkisi Güneş'e daha yakın cisimler için yoğunlaşır. Gaspra 1 AU'da sadece 100.000 yıl içinde dönüş hızını ikiye katlayacak/yarılayacaktır. Bir milyon yıl sonra periyodu ~2 saate düşebilir ve bu noktada parçalanmaya başlayabilir. 2019 modeline göre, Güneş parlak bir kırmızı deve dönüşürken YORP etkisinin "asteroitlerin yaygın parçalanmasına" neden olması muhtemeldir ve birçok beyaz cücede gözlemlenen toz disklerini ve görünürdeki infalling maddesini açıklayabilir.
Bu, ikili asteroitlerin oluşabileceği mekanizmalardan biridir ve ikili oluşumunun birincil yolu olarak çarpışmalardan ve gezegensel yakın karşılaşma gelgit bozulmasından daha yaygın olabilir.
Asteroid 2000 PH5 daha sonra bu fenomenin doğrulanmasındaki rolünü onurlandırmak için 54509 YORP olarak adlandırılmıştır.
Ayrıca bakınız
- 101955 Bennu
- 25143 Itokawa - Smallest asteroid to be visited by a spacecraft
- Radyasyon basıncı
- Radyometre
- Yarkovsky etkisi
Kaynakça
- ^ a b Rubincam, David Parry (1 Kasım 2000). "Radiative Spin-up and Spin-down of Small Asteroids". Icarus (İngilizce). 148 (1): 2-11. doi:10.1006/icar.2000.6485. ISSN 0019-1035.
- ^ Paddack, Stephen J. (15 Ağustos 1969). "Rotational bursting of small celestial bodies: Effects of radiation pressure". Journal of Geophysical Research (İngilizce). 74 (17): 4379-4381. doi:10.1029/JB074i017p04379.
- ^ Okeefe, J. A. (1 Nisan 1975). "Tektites and their origin". NASA STI/Recon Technical Report N. 75: 23444. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ Lowry, Stephen C.; Fitzsimmons, Alan; Pravec, Petr; Vokrouhlický, David; Boehnhardt, Hermann; Taylor, Patrick A.; Margot, Jean-Luc; Galád, Adrian; Irwin, Mike; Irwin, Jonathan; Kusnirák, Peter (13 Nisan 2007). "Direct Detection of the Asteroidal YORP Effect". Science (İngilizce). 316 (5822): 272-274. doi:10.1126/science.1139040. ISSN 0036-8075. 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ Taylor, Patrick A.; Margot, Jean-Luc; Vokrouhlický, David; Scheeres, Daniel J.; Pravec, Petr; Lowry, Stephen C.; Fitzsimmons, Alan; Nolan, Michael C.; Ostro, Steven J.; Benner, Lance A. M.; Giorgini, Jon D. (1 Nisan 2007). "Spin Rate of Asteroid (54509) 2000 PH5 Increasing Due to the YORP Effect". Science. 316: 274. doi:10.1126/science.1139038. ISSN 0036-8075. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ Kaasalainen, Mikko; Ďurech, Josef; Warner, Brian D.; Krugly, Yurij N.; Gaftonyuk, Ninel M. (Mart 2007). "Acceleration of the rotation of asteroid 1862 Apollo by radiation torques". Nature (İngilizce). 446 (7134): 420-422. doi:10.1038/nature05614. ISSN 1476-4687. 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ Rubincam, David P.; Paddack, Stephen J. (13 Nisan 2007). "As Tiny Worlds Turn". Science (İngilizce). 316 (5822): 211-212. doi:10.1126/science.1141930. ISSN 0036-8075. 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ . web.archive.org. 12 Mart 2014. 12 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ Veras, Dimitri; Scheeres, Daniel J. (21 Şubat 2020). "Post-main-sequence debris from rotation-induced YORP break-up of small bodies II: multiple fissions, internal strengths and binary production". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 492 (2): 2437-2445. doi:10.1093/mnras/stz3565. ISSN 0035-8711. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ . web.archive.org. 20 Şubat 2020. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
Kaynakça
- (1976). Tektites and Their Origin. Elsevier.
- Paddack, Stephen J (1969). "Rotational bursting of small celestial bodies: Effects of radiation pressure". J. Geophys. Res. 74 (17): 4379-4381. Bibcode:1969JGR....74.4379P. doi:10.1029/jb074i017p04379.
- Radzievskii, V. V. (1954). "A mechanism for the disintegration of asteroids and meteorites". . 97: 49-52.
- Rubincam, David P (2000). "Radiative spin-up and spin-down of small asteroids". Icarus. 148 (1): 2-11. Bibcode:2000Icar..148....2R. doi:10.1006/icar.2000.6485. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
Konuyla ilgili yayınlar
- Statler, Thomas S. (5 Mart 2009). "Extreme Sensitivity of the YORP Effect to Small-Scale Topography". Icarus. 202 (2): 502-513. arXiv:0903.1119 $2. Bibcode:2009Icar..202..502S. doi:10.1016/j.icarus.2009.03.003.
- Vokrouhlicky, David; (2012). "Yarkovsky and YORP effects". Scholarpedia. 7 (5): 10599. arXiv:1502.01249 $2. Bibcode:2012SchpJ...710599B. doi:10.4249/scholarpedia.10599.
Dış bağlantılar
- Klotz, Irene (7 Mart 2007). . Discovery Communications, LLC. 26 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yarkovsky O Keefe Radzievskii Paddack etkisi ya da kisaca YORP etkisi kucuk bir astronomik cismin donus durumunu yani cismin donus hizini ve kutup lar inin egikligini yuzeyinden gunes radyasyonunun sacilmasi ve kendi termal radyasyonunun yayilmasi nedeniyle degismesini ifade eden bir argumandir Iki kama seklinde cikintisi olan kuresel bir asteroit B kanadindan yeniden yayilan isik A kanadiyla ayni buyukluge sahiptir ancak gelen isiga paralel degildir Bu da nesne uzerinde bir tork olusturur YORP etkisi tipik olarak Gunes Sistemi nde gunes merkezli yorungeye sahip asteroitler icin dusunulur Bu etki ikili ve takla atan asteroitlerin olusumundan ve bir asteroidin kutbunun ekliptik duzleme gore 0 90 veya 180 ye dogru degismesinden ve boylece Yarkovsky etkisi nedeniyle gunes merkezli radyal suruklenme oraninin degismesinden sorumludur Bu terim tarafindan 2000 yilinda YORP etkisi olarak adlandirilan kavramin arkasindaki dort onemli katkiyi onurlandirmak icin ortaya atilmistir 19 yuzyilda Gunes tarafindan isitilan bir cisimden kacan termal radyasyonun isinin yani sira momentum da tasidigini fark etti Modern fizige cevrildiginde yayilan her foton p E c momentumuna sahiptir burada E onun enerjisi ve c ise isik hizidir bu fikri albedodaki degisikliklere dayanarak donme suresine uygulamis ve Stephen Paddack da seklin bir cismin donus hizini degistirmede cok daha etkili bir arac oldugunu fark etmistir Stephen Paddack ve John O Keefe YORP etkisinin rotasyonel patlamaya yol actigini ve bu surecin tekrar tekrar yasanmasiyla kucuk asimetrik cisimlerin sonunda toza donustugunu one surmuslerdir Fiziksel mekanizmaPrensipte elektromanyetik radyasyon bir asteroidin yuzeyi ile uc onemli sekilde etkilesime girer Gunes ten gelen radyasyon 1 emilir ve 2 cismin yuzeyi tarafindan difuzyonla yansitilir ve cismin ic enerjisi 3 termal radyasyon olarak yayilir Fotonlar momentuma sahip oldugundan bu etkilesimlerin her biri cismin kutle merkezine gore acisal momentumunda degisikliklere yol acar Sadece kisa bir sure icin dusunuldugunde bu degisiklikler cok kucuktur ancak daha uzun surelerde bu degisiklikler cismin acisal momentumunda onemli degisikliklere yol acabilir Gunes merkezli bir yorungedeki cisimler icin ilgili uzun zaman periyodu yorunge periyodudur yani yil cunku cogu asteroit yorunge periyotlarindan daha kisa donme periyotlarina yani gunlere sahiptir Dolayisiyla cogu asteroit icin YORP etkisi gunes radyasyonu torklarinin once donme periyodu ve sonra yorunge periyodu boyunca ortalamasinin alinmasindan sonra asteroidin donme durumundaki sekuler degisimdir Gozlemler2007 yilinda daha sonra olarak adlandirildi ve 1862 Apollo adli kucuk asteroitler uzerinde YORP etkisinin dogrudan gozlemsel dogrulamasi yapildi 54509 YORP un spin orani sadece 600 000 yil icinde iki katina cikacak ve YORP etkisi eksenel egimi ve presesyon oranini da degistirebilir hale gelecek boylece YORP fenomenlerinin tamami asteroitlerin ilginc rezonans spin durumlarina suruklenmesini ve ikili asteroitlerin varligini aciklamaya yardimci olur Gozlemler capi 125 km den buyuk asteroitlerin Maxwellian frekans dagilimini izleyen donme hizlarina sahip oldugunu gosterirken daha kucuk asteroitler 50 ila 125 km boyut araliginda hizli donenlerin kucuk bir fazlaligini gostermektedir En kucuk asteroitler 50 km den kucuk cok hizli ve yavas donenlerin belirgin bir fazlaligini gosterir ve daha kucuk boyutlu populasyonlar olculdukce bu daha da belirgin hale gelir Bu sonuclar bir ya da daha fazla boyuta bagli mekanizmanin donus hizi dagiliminin merkezini asiri uclar lehine nufus kaybina ugrattigini gostermektedir YORP etkisi baslica adaydir Tek basina buyuk asteroitlerin spin hizlarini onemli olcude degistiremez bu nedenle 253 Mathilde gibi nesneler icin farkli bir aciklama aranmalidir 2013 yilinin sonlarinda asteroidinin muhtemelen YORP etkisinden kaynaklanan yuksek donus hizi nedeniyle parcalandigi gozlemlenmistir OrneklerDonen kuresel bir asteroidin ekvatoruna bagli paralel gunes isigi isinlariyla isinlanan kama seklinde iki kanadi oldugunu varsayalim Kuresel cekirdegin herhangi bir yuzey elemanindan cikan fotonlardan kaynaklanan tepki kuvveti yuzeye normal olacaktir oyle ki hicbir tork uretilmeyecektir kuvvet vektorlerinin hepsi kutle merkezinden gecer Bununla birlikte kamalarin kenarlarindan termal olarak yayilan fotonlar normal vektorler kutle merkezinden gecmedigi icin bir tork uretebilir Her iki kanat da gelen isiga ayni kesiti sunar ayni yukseklik ve genislige sahiptirler ve bu nedenle her biri ayni miktarda enerjiyi emer ve yansitir ve esit bir kuvvet uretir Ancak kanatcik yuzeylerinin egik olmasi nedeniyle yeniden yayilan fotonlardan kaynaklanan normal kuvvetler iptal olmaz Diyagramda Fin A nin giden radyasyonu gelen isiga paralel bir ekvatoral kuvvet uretir ve dikey kuvvet uretmez ancak Fin B nin kuvveti daha kucuk bir ekvatoral bilesene ve dikey bir bilesene sahiptir Iki kanatcik uzerindeki dengesiz kuvvetler torka yol acar ve nesne doner Giden isiktan kaynaklanan tork tam bir donuste bile ortalama bir deger almaz bu nedenle donus zamanla hizlanir Bu nedenle bir miktar yel degirmeni asimetrisine sahip bir nesne donme eksenini egik hale getirmenin yani sira onu yukari veya asagi dondurme egiliminde olacak kucuk tork kuvvetlerine maruz kalabilir Yuzey sicakligi ya da albedosunda herhangi bir duzensizlik yoksa donen bir elipsoid icin YORP etkisi sifirdir Uzun vadede cismin degisen egikligi ve donme hizi cesitli faktorlere bagli olarak rastgele duzensiz veya duzenli olarak degisebilir Ornegin Gunes in ekvatorunda kaldigi varsayildiginda yaricapi 6 km ve yari buyuk ekseni 2 21 AU olan 951 Gaspra asteroidi 240 Ma 240 milyon yil icinde 12 saatlik bir donus periyodundan 6 saate dusecek veya tam tersi olacaktir Eger 243 Ida ya Gaspra ile ayni yaricap ve yorunge degerleri verilseydi iki kat daha hizli yukari veya asagi donerken Phobos un sekline sahip bir cismin donusunu ayni miktarda degistirmesi birkac milyar yil alirdi Boyutun yani sira sekil de etkinin miktarini etkiler Daha kucuk cisimler cok daha hizli yukari ya da asagi donecektir Gaspra 10 kat daha kucuk olsaydi 500 m yaricapina kadar donusu sadece birkac milyon yil icinde yariya inecek veya iki katina cikacaktir Benzer sekilde YORP etkisi Gunes e daha yakin cisimler icin yogunlasir Gaspra 1 AU da sadece 100 000 yil icinde donus hizini ikiye katlayacak yarilayacaktir Bir milyon yil sonra periyodu 2 saate dusebilir ve bu noktada parcalanmaya baslayabilir 2019 modeline gore Gunes parlak bir kirmizi deve donusurken YORP etkisinin asteroitlerin yaygin parcalanmasina neden olmasi muhtemeldir ve bircok beyaz cucede gozlemlenen toz disklerini ve gorunurdeki infalling maddesini aciklayabilir Bu ikili asteroitlerin olusabilecegi mekanizmalardan biridir ve ikili olusumunun birincil yolu olarak carpismalardan ve gezegensel yakin karsilasma gelgit bozulmasindan daha yaygin olabilir Asteroid 2000 PH5 daha sonra bu fenomenin dogrulanmasindaki rolunu onurlandirmak icin 54509 YORP olarak adlandirilmistir Ayrica bakiniz101955 Bennu 25143 Itokawa Smallest asteroid to be visited by a spacecraft Radyasyon basinci Radyometre Yarkovsky etkisiKaynakca a b Rubincam David Parry 1 Kasim 2000 Radiative Spin up and Spin down of Small Asteroids Icarus Ingilizce 148 1 2 11 doi 10 1006 icar 2000 6485 ISSN 0019 1035 Paddack Stephen J 15 Agustos 1969 Rotational bursting of small celestial bodies Effects of radiation pressure Journal of Geophysical Research Ingilizce 74 17 4379 4381 doi 10 1029 JB074i017p04379 Okeefe J A 1 Nisan 1975 Tektites and their origin NASA STI Recon Technical Report N 75 23444 7 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Lowry Stephen C Fitzsimmons Alan Pravec Petr Vokrouhlicky David Boehnhardt Hermann Taylor Patrick A Margot Jean Luc Galad Adrian Irwin Mike Irwin Jonathan Kusnirak Peter 13 Nisan 2007 Direct Detection of the Asteroidal YORP Effect Science Ingilizce 316 5822 272 274 doi 10 1126 science 1139040 ISSN 0036 8075 27 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Taylor Patrick A Margot Jean Luc Vokrouhlicky David Scheeres Daniel J Pravec Petr Lowry Stephen C Fitzsimmons Alan Nolan Michael C Ostro Steven J Benner Lance A M Giorgini Jon D 1 Nisan 2007 Spin Rate of Asteroid 54509 2000 PH5 Increasing Due to the YORP Effect Science 316 274 doi 10 1126 science 1139038 ISSN 0036 8075 7 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Kaasalainen Mikko Durech Josef Warner Brian D Krugly Yurij N Gaftonyuk Ninel M Mart 2007 Acceleration of the rotation of asteroid 1862 Apollo by radiation torques Nature Ingilizce 446 7134 420 422 doi 10 1038 nature05614 ISSN 1476 4687 27 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Rubincam David P Paddack Stephen J 13 Nisan 2007 As Tiny Worlds Turn Science Ingilizce 316 5822 211 212 doi 10 1126 science 1141930 ISSN 0036 8075 27 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 web archive org 12 Mart 2014 12 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Veras Dimitri Scheeres Daniel J 21 Subat 2020 Post main sequence debris from rotation induced YORP break up of small bodies II multiple fissions internal strengths and binary production Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 492 2 2437 2445 doi 10 1093 mnras stz3565 ISSN 0035 8711 7 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 web archive org 20 Subat 2020 20 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Kaynakca 1976 Tektites and Their Origin Elsevier Paddack Stephen J 1969 Rotational bursting of small celestial bodies Effects of radiation pressure J Geophys Res 74 17 4379 4381 Bibcode 1969JGR 74 4379P doi 10 1029 jb074i017p04379 Radzievskii V V 1954 A mechanism for the disintegration of asteroids and meteorites 97 49 52 Rubincam David P 2000 Radiative spin up and spin down of small asteroids Icarus 148 1 2 11 Bibcode 2000Icar 148 2R doi 10 1006 icar 2000 6485 26 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Konuyla ilgili yayinlarStatler Thomas S 5 Mart 2009 Extreme Sensitivity of the YORP Effect to Small Scale Topography Icarus 202 2 502 513 arXiv 0903 1119 2 Bibcode 2009Icar 202 502S doi 10 1016 j icarus 2009 03 003 Vokrouhlicky David 2012 Yarkovsky and YORP effects Scholarpedia 7 5 10599 arXiv 1502 01249 2 Bibcode 2012SchpJ 710599B doi 10 4249 scholarpedia 10599 Dis baglantilarKlotz Irene 7 Mart 2007 Discovery Communications LLC 26 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi